Ngaahi Tokoni Ako
Samuela, Palōfita ʻi he Fuakava Motuʻá


Samuela, Palōfita ʻi he Fuakava Motuʻá

Ko e foha ia ʻo ʻElikena mo ʻAna. Naʻe fanauʻi mai ʻa Samuelá ko ha tali ki he ngaahi lotu ʻa ʻene faʻeé (1 Sam. 1). Naʻe tuku ia ʻi heʻene kei siʻí ke tokangaʻi ʻe ʻĪlai, ko e taulaʻeiki lahi ʻi he tāpanekale ʻi Sailó (1 Sam. 2:11; 3:1). Naʻe ui ʻe he ʻEikí ʻa Samuela ʻi heʻene kei taʻu siʻí ke hoko ko ha palōfita (1 Sam. 3). Naʻe hoko ʻa Samuela ʻi he hili ʻa e mate ʻa ʻĪlaí ko ha palōfita mo e fakamaau ʻiloa ʻi ʻIsileli pea naʻá ne toe fokotuʻu maʻu ʻa e laó, māú, mo e lotu mahení ʻi he fonuá (1 Sam. 4:15–18; 7:3–17).

ʻOku ʻi he 1 Samuela 28:5–20 ha fakamatala ʻo kau ki hono toe fakafoki mai ʻo Samuela mei he maté ʻe he fefine taula faʻahikehe ʻo ʻEnitoa tuʻunga ʻi he kole ʻa e Tuʻi ko Saulá. ʻOku ʻikai lava ke lau ko ha meʻa-hā-mai ʻeni mei he ʻOtuá, koeʻuhí he ʻoku ʻikai lava ha fefine taula faʻahikehe pe ko ha faʻahinga fetuʻutaki fakalaumālie kehe pē ʻo ui ha palōfita ke hā mai ʻo fakatatau ki heʻene kolé (1 Sam. 28:20; 31:1–4).

Ko e tohi 1 mo e 2 Samuelá

ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi Tohi Tapu ʻe niʻihi ʻoku hoko ai ko ha tohi pē ʻe taha ʻa e tohi 1 mo e 2 Samuelá. ʻOku hoko ia ko ha tohi ʻe ua ʻi he ngaahi Tohi Tapu kehé. ʻOku fakamatala ʻa e ongo tohí ki ha vahaʻataimi ʻo e taʻu ʻe 130, ʻo kamata mei hono fanauʻi mai ʻo Samuelá ʻo aʻu ki ha kiʻi taimi siʻi pē ki muʻa ʻi he pekia ʻa e Tuʻi ko Tēvitá.

Ko e tohi 1 Samuelá

ʻOku fakamatala ʻa e vahe 1–4 ki hono fakamalaʻiaʻi ʻe he ʻEikí mo tauteaʻi ʻa e fāmili ʻo ʻĪlaí pea ui ʻa Samuela ko ha taulaʻeiki lahi mo e fakamaau. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 1–6 ki he founga naʻe tō ai ʻa e puha ʻo e fuakavá ki he nima ʻo e kau Filisitiá. ʻOku lekooti ʻi he vahe 7–8 ʻa e ngaahi fakatokanga naʻe fai ʻe Samuela ʻo kau ki he maʻu ʻo e ngaahi ʻotua loí pea mo ha tuʻi fai angahalá. ʻOku hanga ʻe he vahe 9–15 ʻo fakamatalaʻi ʻa hono hilifaki kalauni ʻo Saulá pea mo ʻene pule ʻi heʻene hoko ko e tuʻí. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 16–31 ki he hisitōlia ʻo Tēvitá pea mo ʻene maʻu ʻa e mālohí—naʻe pani ʻe Samuela ʻa Tēvita ʻa ia naʻá ne tāmateʻi ʻa Kolaiaté. Naʻe fehiʻa ʻa Saula ʻia Tēvita, ka naʻe fakafisi ʻa Tēvita ke ne tāmateʻi ʻa Saula neongo ʻene maʻu ha faingamālie ke ne tāmateʻi ai ia.

Ko e tohi 2 Samuelá

ʻOku ʻi he tohí ʻa e fakamatala fakaʻāuliliki ki he pule ʻa Tēvita ʻi heʻene hoko ko e tuʻi ʻo Siutá pea mo ʻIsileli kotoá. ʻOku hā mei he vahe 1–4 ha fefaʻuhi ʻa e kau muimui ʻo Tēvitá, pea mo e kau muimui ʻo Saulá hili hono fakanofo ia ko e tuʻi ʻe Siutá. ʻOku hā mei he vahe 5–10 ʻa e fakaʻau ʻo mālohi lahi ʻa Tēvita ʻi he ngaahi fonua lahi. ʻOku hā mei he vahe 11–21 ʻa e fakaʻauʻauhifo ʻa e ivi fakalaumālie ʻo Tēvitá koeʻuhi ko ʻene ngaahi angahalá pea mo e angatuʻu ʻi hono loto fāmilí. ʻOku hanga ʻe he vahe 22–24 ʻo fakamatalaʻi ʻa e ngaahi feinga ʻa Tēvita ke fai ha fakalelei pea mo e ʻEikí.