Ngaahi Tokoni Ako
Tuʻi, Ngaahi


Tuʻi, Ngaahi

Ko e tohi ʻe ua ʻi he Fuakava Motuʻá. ʻOku hanga ʻe he ongo tohi ko ʻení ʻo fakamatalaʻi ʻa e hisitōlia ʻo ʻIsilelí mei he angatuʻu ʻa ʻAtunaisa, ko e foha hono fā ʻo e Tuʻi ko Tēvitá (ʻi he taʻu 1015 K.M. nai), ʻo aʻu ki hono taki pōpula fakaʻosi ʻo Siutá (taʻu 586 K.M. nai). ʻOku kau ki ai ʻa e hisitōlia kotoa ʻo e puleʻanga ʻi he tokelaú (ko e faʻahinga ʻe hongofulu ʻo ʻIsilelí), mei he mavaeua ʻa ʻIsilelí ʻo aʻu ki hono ʻave pōpula ʻa kinautolu ʻe he kau ʻAsiliá ki he ngaahi fonua ʻi he tokelaú.

ʻUluaki Ngaahi Tuʻi

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he vahe 1 ʻa e ngaahi ʻaho fakaʻosi ʻo e moʻui ʻa e Tuʻi ko Tēvitá. ʻOku tohi ʻi he vahe 2–11 ʻa e moʻui ʻa Solomoné. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 12–16 kiate kinaua naʻá na fetongi ʻa Solomoné, ʻa ia ko Lehopoame mo Selopoame. Naʻe hanga ʻe Selopoame ʻo fakatupu ʻa e mavaeua ʻa e puleʻanga ʻo ʻIsilelí. ʻOku toe fakamatala foki ai ki ha ngaahi tuʻi kehe. ʻOku tohi ʻi he vahe 17–21 ʻa e ngaahi konga ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa ʻIlaisiaá ʻi heʻene naʻinaʻi kia ʻĒhapi ko e tuʻi ʻo ʻIsilelí. ʻOku tohi ʻi he vahe 22 ha tau mo Sīlia ʻa ia naʻe fakataha ai ʻa e ngaahi kau tau ʻa ʻĒhapi mo Sihosafaté. Naʻe kikite ʻa e palōfita ko Maiká ʻo fakahalaʻi ʻa e ngaahi tuʻí.

Ua Ngaahi Tuʻí

ʻOku hoko atu ʻa e fakamatala ki he moʻui ʻa ʻIlaisiaá ʻi he vahe 1:1–2:11; pea kau ai ʻa e ʻalu hake ʻa ʻIlaisiā ki he langí ʻi ha saliote afí. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 2–9 ki he ngāue fakafaifekau ʻi he tui ʻa ʻIlaisa mo hono fuʻu mālohi lahí. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 10 ki he tuʻi ko Sehuú, mo e anga ʻo ʻene fakaʻauha ʻa e fale ʻo ʻĒhapí mo e kau taulaʻeiki ʻa Pealí. ʻOku tohi ʻi he vahe 11–13 ʻa e moʻui māʻoniʻoni ʻa Sihoasá mo e pekia ʻa ʻIlaisá. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 14–17 ki he ngaahi tuʻi kehekehe ʻa ia naʻa nau pule ki ʻIsileli mo Siuta, pea naʻe lahi ʻenau fai ia ʻi he fai angahala. ʻOku tohi ʻi he vahe 15 ʻa hono puke pōpula ʻe he kau ʻAsiliá ʻa e faʻahinga ʻe hongofulu ʻo ʻIsilelí. ʻOku tohi ʻi he vahe 18–20 ʻa e pule māʻoniʻoni ʻa Hesekaia, ko e tuʻi ʻo Siutá, pea mo e palōfita ko ʻĪsaiá. ʻOku fakamatala ʻa e vahe 21–23 ki he tuʻi ko Manasé mo Sōsaiá. Fakatatau ki he talatukufakaholó, ko Manase naʻe tukuakiʻi ki ai hono fakapoongi ʻo ʻĪsaiá. Ko e tuʻi māʻoniʻoni ʻa Sōsaia ʻa ia naʻá ne toe fokotuʻu ʻa e laó ʻi he kau Siú. ʻOku tohi ʻi he vahe 24–25 ʻa e taki pōpula ki Pāpiloné.