Ngaahi Tokoni Ako
Luke


Luke

Ko e tokotaha ia naʻá ne tohi ʻa e Kōsipeli ʻa Luké pea mo e tohi ʻo e Ngaahi Ngāué ʻi he Fuakava Foʻoú pea ko ha hoa faifekau ia ʻo Paula. Naʻe fanauʻi mai ia ki ha ongo mātuʻa Kiliki pea naʻá ne ngāue fakafaitoʻo (Kolose 4:14). Ko e tangata poto ʻa Luke. Naʻá ne pehē ko e hoa ia ʻo e ʻAposetolo ko Paulá ʻi heʻene ʻalu fakataha mo Paula ʻi Taloasi (Ngāue 16:10–11). Naʻe toe ʻalu foki ʻa Luke mo Paula ki Filipai ʻi he fononga fakaʻosi ʻa Paula ki Selūsalemá (Ngāue 20:6), pea naʻá na fononga fakataha ʻo aʻu ki heʻena aʻu mai ki Lomá. Naʻe kau fakataha foki ʻa Luke mo Paula ʻi hono tuku pōpula hono tuʻo ua ʻo Paula ʻi Lomá (2 Tīm. 4:11). ʻOku pehē ʻi he talatukufakaholó naʻá ne mate fakamaʻata.

Ko e Kōsipeli ʻa Luké

Ko ha fakamatala naʻe hiki ʻe Luke ʻo kau kia Sīsū Kalaisi mo ʻene ngāue fakafaifekau ʻi he moʻui fakamatelié. Ko e tohi ʻo e ngaahi Ngāue ʻa e kau ʻAposetoló ko hano hoko atu ia ʻo e Kōsipeli ʻa Luké. Naʻe ʻomi ʻe Luke ha fakamatala fakaʻofoʻofa ki he ngāue fakafaifekau ʻa Sīsuú, ʻo ne fakamahinoʻi mai ko Sīsuú ko e Fakamoʻui ia ʻo e kau Siú mo e Senitailé fakatouʻosi. Naʻe lahi ʻaupito ʻa e ngaahi meʻa naʻá ne tohi ʻo kau ki he ngaahi akonaki mo e ngaahi ngāue ʻa Sīsuú. ʻOku tau maʻu ʻi he tohi Luké ʻa e fakamatala pē ʻe taha ʻo kau ki he ʻaʻahi mai ʻa Kepaleli kia Sakalia mo Melé (Luke 1); ko e ʻaʻahi mai ʻa e kau tauhi-sipí ki he kiʻi pēpē ko Sīsuú (Luke 2:8–18); ko e ʻi he temipalé ʻa Sīsū ʻi hono taʻu hongofulu mā uá (Luke 2:41–52); ko hono fakanofo mo e fekauʻi atu ʻo e kau fitungofulú (Luke 10:1–24); ko e tautaʻa ʻa Sīsū ko e taʻataʻá (Luke 22:44); ko e fefolofolai ʻa Sīsū mo e tangata kaihaʻá ʻi he funga kolosí (Luke 23:39–43); ko e kai ika mo e hone ʻa Sīsū hili ʻene toetuʻú (Luke 24:42–43).

Vakai ki he “Kōsipelí, Ngaahi” ke maʻu mei ai ha fakamatala fakanounou ki he ngaahi vahé.