Seminelí
Lēsoni 88: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:62–120


Lēsoni 88

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:62–120

Talateú

ʻI Sepitema 1832, hili hono fakahā e ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e lakanga fakataulaʻeikí pea mo e mahuʻinga ʻo e fakafanongo ki Heʻene folofolá, ne fakamamafaʻi mai ʻe he ʻEikí ʻa e fekau ki he kau ʻAposetoló mo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeiki kehé ke malanga ʻaki e ongoongoleleí ʻi he funga māmaní. ʻOku fokotuʻu ʻe he fakahā ko ʻení ha fakamamafa lahi ange ʻi hono malangaʻi ʻo e ongoongoleleí mo fai ha ngaahi fakahinohino tatau mo ia naʻe fai ʻe Sīsū Kalaisi ki he kau ʻAposetoló hili ʻEne Toetuʻú. Naʻe toe fakamatalaʻi foki ʻe he ʻEikí e founga ke fakahoko ai e ngāue ko ʻení, kau ai ʻa e founga ʻe tokoniʻi mo poupouʻi ai ʻa kinautolu ʻoku nau fai ʻEne ngāué ʻi heʻenau ngaahi feingá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:62–76

ʻOku fai ʻe he ʻEikí ha ui ki he Kāingalotú ke nau fakamoʻoni ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi ouau ʻo e ongoongoleleí

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻiloʻi naʻá ne maʻu ha uiuiʻi ke ngāue fakafaifekau kimuí ni mai pe kuo toki ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau. Kole ki he kau akó ke nau talaange ki he kalasí e feituʻu kuo ui ke ngāue ai ʻa e kau faifekau ko ʻení. Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ha foʻi kolope pe mape ke tokoni ke sio ʻa e kau akó ki he feituʻu kuo uiuiʻi ki ai ʻe he ʻEikí ʻa e kau faifekau ko ʻení.

Fakamatalaʻi ange ʻoku fie maʻu ke maʻu ʻe he tokotaha kotoa pē ʻa e faingamālie ke ako e ongoongoleleí. Fakahā ange ʻa e tokolahi lolotonga ʻo e māmaní (fakafuofua ki ha kakai ʻe toko 7 piliona) pea fakamatalaʻi ange he ʻikai malava ʻe he Kau Palesitenisī ʻUluakí, Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, mo e Kau Fitungofulú, ʻa ia kotoa pē kuo maʻu ʻa e fatongia ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ki he ngaahi puleʻanga kotoa pē, ke nau malanga ʻi he feituʻu kotoa pē mo akoʻi ʻa e tokotaha kotoa.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:62. Kole ki he kalasí ke nau kumi ʻa e fakahinohino naʻe fai ʻe he ʻEikí kiate kinautolu ʻoku nau maʻu e fatongia ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí.

  • Fakatatau ki he veesi 62, ko e fē ʻoku totonu ke malanga ʻaki ai ʻe he kau tamaioʻeiki ʻa e ʻEikí ʻa e ongoongoleleí?

  • Makehe mei he kau taki lakanga fakataulaʻeikí, ko hai ʻokú ne toe maʻu e fatongia ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí ʻi he funga ʻo e māmaní? (Tokoni ke mahino ki he kau akó neongo ko e konga lahi ʻo e ngāue fakafaifekau taimi kakató ʻoku fakahoko ʻe he kau talavoú, kau finemuí, mo e kakai matuʻotuʻá, ka ʻoku maʻu ʻe he Kāingalotu kotoa pē ʻo e Ngaahi ʻAho Kimui ní ha fatongia ke ʻave ʻa e ongoongoleleí ki he māmaní kotoa.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe Palesiteni Sipenisā W. Kimipoló:

ʻĪmisi
Palesiteni Spencer W. Kimball

“ʻOku fakamahino moʻoni ʻe he folofolá ʻi hono fakahaaʻi ʻoku fatongia ʻaki ʻe he kāingalotu kotoa pē ʻo e Siasí ke fakahoko e ngāue fakafaifekaú. …

“Kuo akoʻi mahino foki ʻe he kau palōfita ʻo e kuonga fakakosipeli ko ʻení ʻa e fakakaukau ko e ngāue fakafaifekaú ko e fatongia ia ʻo e kāingalotu kotoa pē. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tēvita O. Makei ʻa e tefitoʻi moʻoní ʻaki e ngaahi lea fakatukupā ko ʻení, ‘Ko e mēmipa kotoa pē ko ha faifekau!’ (Vakai, Conference Report, April 1959,122.” (“It Becometh Every Man,” Ensign, Oct. 1977, 3).

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:64. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai pea feinga ke ʻiloʻi e meʻa ʻe lava ke maʻu ʻe kinautolu ʻoku tui mo papitaisó. Fakaafeʻi e kau akó ke lipooti ʻenau ngaahi talí.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tali ʻe he kakaí ʻa e ongoongoleleí, papitaiso, pea maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní? (Kuo pau ke tau papitaiso pea maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke hū ki he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.)

Fakaafeʻi e kau akó ke lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:65–73 pea feinga ke ʻiloʻi e meʻa ʻoku talaʻofa ʻe he ʻEikí kiate kinautolu ʻoku tui ki Heʻene kau tamaioʻeikí mo papitaisó. Kole ki he kau akó ke lipooti e meʻa ne nau maʻú ki he kalasí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe mahuʻinga ai e ngaahi meʻafoakí ni kiate kinautolu ʻoku malangá pea mo kinautolu ʻoku tui ki he ongoongoleleí?

  • Ko e hā e fakatokanga naʻe fai ʻe he ʻEikí ʻi he veesi 73?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:74–76. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai pea feinga ke ʻiloʻi e meʻa ʻoku hoko ki he niʻihi fakafoʻituitui ʻoku nau fili ke ʻoua te nau tui ki he ongoongoleleí pea papitaisó.

  • Ko e hā ʻoku hoko kiate kinautolu ʻoku nau fili ke ʻoua ʻe tui mo papitaisó?

  • Makatuʻunga ʻi he meʻa kuó ke ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84, te ke fakamatala fakanounouʻi fēfē ʻa e mahuʻinga ʻo hono akoʻi ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ki he niʻihi kehé?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:77–120

ʻOku ʻomi ʻe he ʻEikí ʻa e ngaahi fakahinohino kiate kinautolu ʻoku ui ke malanga ʻaki ʻEne ongoongoleleí

  • Ko e hā nai te ne ala fakatupu ha taha ke momou ke ngāue maʻá e ʻEikí ko ha faifekau? (ʻE lava ke kau he ngaahi talí ʻa e manavahē ʻi he mavahe mei ʻapi mo e fāmilí, ko e feilaulauʻi ʻo e taimi mo e ngaahi faingamālié, ko e ngaahi faingataʻa fakapaʻangá, ko e faingataʻa ʻo e lea ki ha kakai foʻou fekauʻaki mo e ongoongoleleí, pea mo e loto-hohaʻa fekauʻaki mo hono ako ha lea fakafonua foʻoú.)

Fakamatalaʻi ange ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:77–88 ʻa e fakapapau ʻa e ʻEikí ki he kau faifekaú te Ne tokangaʻi ʻenau ngaahi fie maʻú. Naʻá ne toe talaʻofa foki kiate kinautolu ha ngaahi tāpuaki kehe ʻo kapau te nau fakahoko honau fatongia ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí.

Hiki ha tatau ʻo e saati ko ʻení ʻi he palakipoé, pea kole ki he kau akó ke nau hiki ia ʻi heʻenau pepa ki he kalasí pe tohinoa ako folofolá:

Ngāue Fakafaifekaú

Ngaahi Fatongiá

Ngaahi Tāpuakí

Fakaafeʻi e kau akó ke lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:80, 85, 87–88 pea fekumi ki he ngaahi fatongia mo e ngaahi tāpuaki ʻo e ngāue fakafaifekaú. (Mahalo te ke fie tohi ʻa e fakamoʻoni folofola ko ʻení ʻi he palakipoé.) Te ke lava ʻo fokotuʻu ange ke lau tautau toko ua ʻa e kau akó, ʻo kumi ʻe he tokotaha ako ʻe taha ʻa e ngaahi fatongiá pea fekumi ʻa e taha ako ʻe tahá ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi tāpuakí. Kole ki he kau akó ke hiki e meʻa ne nau maʻú ʻi he kōlomu totonu ʻi he ʻenau sātí.

Hili ha taimi feʻunga, fai ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā naʻá ke ako fekauʻaki mo e ngaahi fatongia ʻo e ngāue fakafaifekaú? (ʻE ala fie maʻu ke ke fakamatalaʻi ange ʻoku “valokiʻi ʻa e māmaní” ʻe he kau faifekaú (T&F 84:87) ʻaki hono akoʻi ki he niʻihi kehe ʻa e ngaahi tokāteline ʻo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí pea fakaafeʻi kinautolu ke nau fakatomala pea moʻui fakatatau mo e ngaahi tokāteline ko iá.)

  • ʻE tāpuakiʻi fēfē nai kitautolu ʻe he ʻEikí ʻi heʻetau vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé? (ʻE ala fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, ka ʻoku totonu ke hā ʻi heʻenau ngaahi talí ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: ʻE fakamālohia kitautolu ʻe he ʻEikí pea ʻiate kitautolu ʻi heʻetau vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé. Mahalo te ke fie tohi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

  • Ko e hā e founga ʻe lava ke tākiekina ai ʻe he ngaahi talaʻofa ne hā ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:80, 85, mo e 88 ha loto holi mo e malava ʻe ha taha fakafoʻituitui ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
Palesiteni Henry B. Eyring

“ʻOku ʻikai totonu ke tau teitei ongoʻi tuenoa pe ʻikai ʻofeina kitautolu ʻi he ngāue ʻa e ʻEikí, he ʻoku ʻikai ke moʻoni ia. ʻE lava ke tau ongoʻi e ʻofa ʻa e ʻOtuá. Kuo talaʻofa e Fakamoʻuí ʻe ʻi hotau toʻohemá mo e toʻomataʻú ʻa e kau ʻāngeló, ke poupouʻi hake kitautolu. (Vakai, T&F 84:88.) Pea ʻokú Ne fai maʻu pē ki Heʻene folofolá” (Ngaahi Faingataʻa ke Ikunaʻí,”Ensign pe Liahona, Mē 2012, 26).

Fakamoʻoni ange ʻe fakamālohia kitautolu ʻe he ʻEikí pea ʻe ʻiate kitautolu ʻi heʻetau vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé. Mahalo te ke fie vahevahe foki ha aʻusia mei ho moʻuí ʻokú ne fakatātaaʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení.

Hiki ʻa e fakamatala taʻe kakato ko ʻení ʻi he palakipoé: Te u fakahoko hoku fatongia ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí ʻaki …

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakakato ʻa e fakamatalá ʻi heʻenau pepa ki he kalasí pe tohinoa ako folofolá. Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke nau vahevahe e meʻa ne nau hikí.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:89–97 ʻaki hano fakamatalaʻi ange naʻe fakapapauʻi mai ʻe he ʻEikí ko kinautolu ʻoku nau tali ʻa ʻEne kau faifekaú ʻoku nau tali foki Ia pea ʻe tāpuekina kinautolu. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ʻe mole meiate kinautolu ʻoku nau fakafisingaʻi ʻa e kau tamaioʻeiki ʻa e ʻOtuá mo ʻEne folofolá ʻa e ngaahi tāpuakí pea fakamalaʻiaʻi kinautolu.

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:98–102 ʻa e ngaahi lea ʻo ha foʻi hiva ʻo e fiefiá mo e fakafetaʻí ʻoku fekauʻaki mo e huhuʻi ʻo Saioné. ʻOku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea ko e “huhuʻi ʻo Saioné” ki he ngaahi tuʻunga ʻe fiefia ai ʻa e kakai fuakava ʻa e ʻOtuá ʻi ha ʻaho koeʻuhí he kuo nau fili ke haʻu kiate Ia pea maʻu ʻa e ngaahi ouau mo e ngaahi tāpuaki kotoa pē ʻo e ongoongoleleí. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:98. Fakamahinoʻi ange ʻe hivaʻi ʻa e hiva ʻo e huhuʻi ʻo Saioné hili e Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa Sīsū Kalaisí, ʻi he ʻiloʻi Ia ʻe he kakai kotoa pē ʻoku toe ʻi he māmaní.

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha hoa ngāue fakafaifekau. (Kapau kuó ke ngāue fakafaifekau, te ke fie fakaʻaliʻali ki he kau akó haʻo tā mo haʻo hoa ʻa ia ne hoko ko ha maʻuʻanga mālohi kiate koe.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku ui ai ʻe he ʻEikí e kau faifekaú ke ngāue ko ha ngaahi hoá?

  • Ko e hā ha ngaahi uiuiʻi kehe ʻi he Siasí ʻoku tau ngāue ai mo ha taha kehe? (ʻE ala kau ʻi he ngaahi talí e kau palesitenisií, faiako fakaʻapí mo e ngaahi hoa faiako ʻaʻahí, mo e ngaahi kōmití.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:106. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai pea feinga ke ʻiloʻi e meʻa naʻe fakahinohino ʻe he ʻEikí ki he kāingalotu ʻo e Siasí ke fai ke nau fefakamālohiaʻaki aí.

  • Ko e hā naʻe fakahā ʻe he ʻEikí ki he kāingalotu ʻo e Siasí ke nau fai ke nau fefakamālohiaʻaki aí? (ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Ko kinautolu ʻoku mālohi ʻi he Laumālié ʻoku totonu ke nau fakamāmaʻi ʻa kinautolu ʻoku māmālohi.)

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke “mālohi ʻi he Laumālié”? Ko e fē ha taimi kuo langaki hake ai koe ʻi he ngāue fakataha mo ha taha ʻoku mālohi ʻi he Laumālié? (Hili e tali ʻa e kau akó, mahalo te ke fie vahevahe ha aʻusia. Kapau kuó ke fakaʻaliʻali haʻo tā mo ha hoa ngāue fakafaifekau, mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange e founga naʻe fakamālohia ai koe ʻe he hoa ko ʻení.)

Kole ki he kau akó ke nau fakalaulauloto ki honau tuʻunga fakalaumālie lolotongá. Fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻoku fakakaukau ʻoku nau vaivai fakalaumālié ke nau fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻilo ʻa ia ʻoku mālohi fakalaumālie pea fekumi ki ha ngaahi faingamālie ke ako ai mei he tokotahá ni. Fakaafeʻi ʻa kinautolu ʻoku fakakaukau ʻoku nau mālohi fakalaumālié ke fekumi ki ha ngaahi founga ke poupouʻi mo fakamālohia ai e niʻihi kehé.

Fakaafeʻi e kau akó ke lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:109–110 pea kumi ki ha meʻa kehe ʻe lava ke fai ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ke nau fefakamālohiaʻaki ai.

  • Ko e hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he ngaahi konga kehekehe ʻo ha sino ʻi he ngaahi veesi ko ʻení? (Kāingalotu ʻo e Siasí.) Ko e hā ʻe lava ke akoʻi mai ʻe he tala fakatātā ko ʻení fekauʻaki mo e fefakamālohiaʻakí? (ʻOku fie maʻu ke tau manatuʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e mēmipa takitaha ʻo e Siasí.)

Fakapapauʻi ange ʻoku ʻofa ʻa e ʻEikí ʻiate kitautolu takitaha pea kuo foaki mai kiate kitautolu takitaha ʻa e ngaahi talēniti kehekehe ʻe lava ke tau fakaʻaongaʻi ke tokoniʻi ai e niʻihi kehé.

Fakamatalaʻi ange ne hili hono ʻoange ha ngaahi fakahinohino kia Pīsope Niueli K. Uitenī mo e kau taki lakanga fakataulaʻeiki kehé (vakai,T&F 84:111–117), naʻe fai ʻe he ʻEikí ha talaʻofa ki Heʻene kau tamaioʻeiki ʻoku nau laka ki muʻa ʻi he tuí. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:118–119. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he meʻa naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí.

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā naʻe talaʻofa ʻe he ʻEiki ʻe mamata ki ai ʻa ʻEne kau tamaioʻeiki faivelengá? Kuó ke mamata fēfē ki hono fakaʻaongaʻi ʻe he ʻEikí ʻa e ngaahi mālohi ʻo e langí ʻi hotau kuongá ni?

Fakamoʻoni ange neongo ʻoku ʻikai lava ha niʻihi ʻi he māmaní ʻo mamata ki he mālohi ʻo e ʻEikí, ka ʻe hoko mai e ʻaho ʻe mamata e kakai kotoa pē kiate Ia pea ʻiloʻi Ia.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:80–83. “Naʻá ku fekau ke ʻoua naʻa ʻi ai hanau kato paʻanga pe kato fononga”

Naʻe fakahinohinoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he Fuakava Foʻoú, ʻa ʻEne kau tamaioʻeikí ke nau malanga ʻaki e ongoongoleleí taʻe ʻi ai ha kato paʻanga pe kato fononga (vakai, Mātiu 10:9–10; Luke 10:1–4). Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kakai ʻi he kuonga ko ʻení ʻa e kato paʻangá ke faʻo ai e paʻangá mo e kato fonongá ke faʻo ai e meʻakaí. Naʻe fakahinohinoʻi ʻe he ʻEikí ʻa e kau faifekaú ke ʻoua ʻe hohaʻa kau ki he meʻakai, vala, nofoʻanga, pe ngaahi fie maʻu fakatuʻasino kehé. Ne pau ke nau falala ki he ʻEikí mo e niʻihi kehé ki heʻenau meʻakaí.

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá e ʻuhinga he ʻahó ni ke malanga ʻaki e ongoongoleleí taʻe ʻi ai ha kato paʻanga pe kato fonongá:

ʻĪmisi
ʻEletā Bruce R. McConkie

“ʻOku ʻi ai ha lao makehe kiate kinautolu ʻoku ui ke nau ʻalu atu ki he māmaní taʻe ha kato paʻanga pe kato fononga ʻo malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí. Kuo pau ke ʻoua naʻa nau tokanga lolotonga ʻa e taimi mo e faʻahitaʻu ʻo ʻenau ngāue fakafaifekaú ki ha ngaahi meʻa fakapisinisi pe ha ngaahi meʻa fakatuʻasino. Kuo pau ke nau ʻatā mei he ngaahi fatongia fakamafasia ko ia ʻoku fononga fakataha maʻu pē mo e ngaahi meʻa fakatuʻasinó. Kuo pau ke tuku kotoa ʻa ʻenau tokangá mo honau iví mo e ngaahi talēnití kotoa ki he ngāue fakafaifekaú, pea ʻoku nau maʻu ai ʻa e talaʻofa te ne fakalato ʻenau ngaahi fie maʻu fakaʻahó” (Doctrinal New Testament Commentary, Volume 1: The Gospels, 3 vols. [1966–73], 1:243).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:80–85. ʻOku poupouʻi ʻe he ʻEikí ʻEne kau faifekaú

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph Fielding Smith

“Kuo ʻahiʻahiʻi ʻe he kau faifekau ʻe lauiafe ʻa e talaʻofa ko ʻení pea kuo tauhi ʻe he ʻEikí ʻEne talaʻofá kiate kinautolu kotoa pē kuo faivelenga ʻi honau uiuiʻí. Ko e moʻoni kapau ʻoku ʻafioʻi ʻe he Tamaí ʻa e taimi ʻoku tō ai ha kiʻi manupuná, he ʻikai te ne liʻaki ha taha ʻoku fekumi ki Heʻene tokoní ʻi he talangofua faivelenga ki Hono finangaló. Kuo ʻi ai ʻa kinautolu kuo ʻalu atu pea vaivai ʻi he sinó mo e ʻatamaí, pea kuo nau fiekaia, taʻe toe veiveiua, he ʻoku ʻi ai ʻa e kau faifekau kuo teʻeki ke nau foaki honau lotó kotoa ki he ʻEikí pea kuo nau maumauʻi ha taimi mahuʻinga ʻa ia naʻe ʻaonga ke nau malanga ʻaki ʻa e moʻoní” (Church History and Mordern Revelation, 2 vols. [1953], 1:344).