Seminelí
Lēsoni 36: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:30–50


Lēsoni 36

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:30–50

Talateú

Kimuʻa siʻi ʻi ha konifelenisi ʻa e Siasí naʻe fakahoko ʻi he ʻaho 26 ʻo Sepitema 1830, naʻe maʻu ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ha fakahā ʻi he lotolotonga ʻo e kaumātuʻa ʻe toko ono. Naʻe ako ʻe he kaumātuʻá ni ʻo fakafou ʻi he fakahā, kau ki he Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví pea mo e huhuʻi mei he Hingá ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:30–45

ʻOku fakahā ʻe he Fakamoʻuí kuó Ne huhuʻi kitautolu mei he Hingá pea ʻokú Ne ʻomi e fakamoʻui mei heʻetau ngaahi angahalá

Vahevahe ʻa e talanoa fakatātā ko ʻení mo hoʻo kau akó pea fai leva e fehuʻi ʻoku muimui aí:

Fakakaukau angé ʻoku haʻu ha taha ho kaungāmeʻá kiate koe pea ʻoku kiʻi loto-foʻi. ʻI hoʻo fehuʻi ange pe ko e hā ʻokú ne loto-foʻi aí, ʻokú ne tala atu ʻoku ʻikai ke ne ʻiloʻi pe naʻe ʻaonga ʻa e faileleí. ʻOkú ne fakamatala neongo kuó ne feinga ke tauhi e ngaahi fekaú, ʻoku ʻikai ke ne sio ʻoku lelei ange ʻene moʻuí ʻi he moʻui hono toʻu ʻoku nau fili ke faiangahalá. ʻIkai ngata aí, ʻokú ne fakamahinoʻi mai ʻoku hangē ʻoku ʻikai hoko ha kovi ki hono toʻú koeʻuhi ko ʻenau ngaahi fili halá.

  • ʻE tokoni fēfē hoʻo tali ki he ngaahi hohaʻa ʻa ho kaungāmeʻá?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ki he ngaahi tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi heʻenau ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29 ʻa ia ʻe lava ʻo tokoni kiate kinautolu ke nau tali ki he ngaahi hohaʻa ʻa honau kaungāmeʻá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:31–32, pea kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai. Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e ngaahi akonaki ʻi he ngaahi veesi ko ʻení, fakamatalaʻi ange ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení kimuʻa pea lau leʻolahi ʻa e tokotaha akó:

ʻI he Fakatupú, ne ʻi ha tuʻunga fakalaumālie ʻa ʻĀtama, ʻIvi, māmaní, mo e ngaahi meʻa kotoa pē ʻi he māmaní. Neongo naʻe maʻu ʻe ʻĀtama mo ʻIvi ha sino fakamatelie, ka naʻe ʻikai ke na moʻulaloa ki he maté pea lava ke na nofo ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá ʻo taʻengata. Ka neongo ia, ko ha konga ʻo e palani ʻa e Tamai Hēvaní, ʻe hoko ʻo fakatuʻasino ʻEne ngaahi fakatupu kotoa pē. ʻI hono fakalea ʻe tahá, te nau hoko ʻo fakataimi mo moʻulaloa ki he maté. Hili e toetuʻú, te nau toe foki ki ha tuʻunga fakalaumālie—fakaesino kae taʻe-faʻamate foki.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ʻe taha ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:34–35. Kole ki he kau akó ke nau kumi ʻa e founga ʻoku vakai ʻaki ʻe he ʻEikí ki he ngaahi fekau ʻokú Ne ʻomi kiate kitautolú.

  • Naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe he ʻEikí ʻEne ngaahi fekaú? (ʻOku totonu ke hā ʻi he ngaahi tali e kau akó ʻa e tokāteline ko ʻení: ʻOku fakalaumālie ʻa e ngaahi fekau kotoa pē ʻa e ʻOtuá. Tohi ʻa e tokāteline ko ʻení ʻi he palakipoé.)

  • Te ke lava fēfē ʻo fakamatalaʻi e fakahā ʻa e ʻEikí ʻoku fakalaumālie ʻEne ngaahi fekaú kotoa? Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻo e ngaahi tāpuaki fakalaumālie ʻoku maʻu ʻi heʻetau tauhi e ngaahi fekaú?

ʻI he tali ʻa e kau akó ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení, mahalo te ke fie fakamahinoʻi ange ʻoku iku e ngaahi fekau lahi, hangē ko e Lea ʻo e Potó mo e fono ʻo e vahehongofulú, ki he ngaahi tāpuaki fakatuʻasinó. Ka neongo ia, ʻoku nau iku ki ha ngaahi tāpuaki fakalaumālie lahi ange. Neongo ʻoku faifai pea ʻosi ʻa e ngaahi tāpuaki fakatuʻasinó, ka ʻoku tuʻuloa ʻo taʻe ngata ʻa e ngaahi tāpuaki fakalaumālié.

  • ʻE founga fēfē ha tokoni ʻa e tokāteline ko ia kuo tohi ʻi he palakipoé ki ho kaungāmeʻa ʻi he talanoa fakatātā naʻe aleaʻi ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní?

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:36–39 ʻaki hano fakamatalaʻi ange naʻe angatuʻu ʻa e tēvoló ki he ʻOtuá ʻi he maama fakalaumālié pea fakatafoki “ha vahe ʻe tolu ʻo e ngaahi kau tau ʻo e langí.” Koeʻuhí he naʻe angatuʻu ʻa e tēvoló mo hono kau muimuí, naʻe kapusi kinautolu ki tuʻa.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:39, pea kole ki he kalasí ke nau kumi ki he ngaahi ʻuhinga ʻoku fakangofua ai ʻe he ʻEikí ʻa e tēvoló ke fakataueleʻi kitautolú.

  • Ko e hā ʻoku fakangofua ai ʻe he ʻEikí e tēvoló ke fakataueleʻi kitautolú? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau maʻu ʻa e ngaahi fili ʻi he vahaʻa ʻo e leleí mo e koví?

Ke teuteuʻi e kau akó ke nau aleaʻi e ngaahi moʻoni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:40–45, fakamahinoʻi ange naʻe folofola ʻa e ʻEikí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:35, ki ha fekau naʻá Ne ʻoange kia ʻĀtama ʻi he Ngoue ʻo ʻĪtení (vakai foki, T&F 29:40). Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e fekau ko ʻení ʻi he Mōsese 3:16–17.

  • Ko e hā e fekau naʻe fai ʻe he ʻEikí kia ʻĀtamá? (Naʻe fekau ʻe he ʻEikí kia ʻĀtama ke ʻoua ʻe kai ʻa e fua ʻo e ʻakau ʻo e ʻilo ʻo e leleí mo e koví.) Ko e hā naʻe folofola ʻa e ʻEikí ʻe hoko kapau naʻe maumauʻi ʻe ʻĀtama ʻa e fekau ko ʻení? (ʻE mate ʻa ʻĀtama. Naʻe moʻulaloa ʻa ʻĀtama mei he ʻaho ʻo ʻene maumaufonó ki he mate fakatuʻasino mo fakalaumālié.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:40–41. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he ʻuhinga ʻo e kupuʻi lea ko e “mate fakalaumālié.”

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā e mate fakalaumālie? (ʻOku totonu ke fakahaaʻi ʻe he kau akó ʻa e tokāteline ko ʻení: Ko e mate fakalaumālié ko e fakamavahe mei he ʻao ʻo e ʻOtuá.)

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó e ʻuhinga ʻo e kupuʻi lea “ko e ʻuluaki maté” ʻi he veesi 41, fakamatalaʻi ange ʻoku ʻi ai ha mate fakalaumālie ʻe ua. Ko e ʻuluakí ko ha ola ia ʻo e Hingá pea ʻoku fakataimi pē. Ko e uá ko ha ola ia ʻo e ngaahi angahala kuo teʻeki ke fakatomalaʻí pea ʻe tuʻumaʻu ia kiate kinautolu ʻoku ʻikai ke nau fakatomala pea talangofuá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:42. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he faʻahinga mate ʻe taha ʻa ia ʻoku hoko koeʻuhí ko e maumaufono ʻa ʻĀtamá.

  • Ko e hā e faʻahinga mate ʻe taha ne hoko mai koeʻuhí ko e maumaufono ʻa ʻĀtamá? (Mate fakamatelié; ʻi hono fakalea ʻe tahá, ko e mate ʻa e sino fakamatelié. Ko e mate ko ʻení ko e mavahe ia ʻa e laumālié mei he sinó.)

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e Hingá ki he faʻahinga ʻo e tangatá, fakaafeʻi kinautolu ke nau lau fakalongolongo ʻa e Hilamani 14:16. Kole ange ke nau feinga ke ʻiloʻi pe ko hai ʻokú ne aʻusia ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e maumaufono ʻa ʻĀtamá.

  • Ko hai ʻokú ne aʻusia ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo e maumaufono ʻa ʻĀtamá? (Ko e faʻahinga kotoa pē ʻo e tangatá.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Hilamani 14:17. Kole ki he kalasí ke nau kumi ʻa e meʻa ʻoku fakamatala ʻe he veesi ko ʻení ʻo kau mo e founga ke ikunaʻi ai e ngaahi nunuʻa ʻo e maumaufono ʻa ʻĀtamá.

  • ʻE founga fēfē hono ikunaʻi e ngaahi nunuʻa ʻo e maumaufono ʻa ʻĀtamá? Ko hai te ne maʻu e ngaahi tāpuaki ko ʻení?

Hiki ʻa e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻAlamā 33:22; 42:23. Fakamatalaʻi ange ʻe foki ʻa e kakai kotoa pē ki he ʻao ʻo e ʻOtuá ki he fakamāú, ka he ʻikai moʻui taau e kakai kotoa pē ke nofo ʻi Hono ʻaó ʻo taʻengata. Fakaafeʻi leva ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e ngaahi potufolofola kuó ke hiki ʻi he palakipoé, pea fekumi ki ha fakamoʻoni ʻo e moʻoni ko ʻení. Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi kinautolu ke lipooti e meʻa ne nau ʻiló.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:43–44. Fakamahinoʻi ange ko kinautolu ʻoku “ʻikai tui” kia Kalaisi “he ʻikai lava ʻo huhuʻi ʻa kinautolu mei heʻenau hinga fakalaumālié.” Fakamatalaʻi ange neongo ʻe huhuʻi ʻa e kakai kotoa pē mei he Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví, ko kinautolu ʻoku nau fakafisi ke ngāueʻaki e tui kia Sīsū Kalaisí mo fakatomalá he ʻikai ke huhuʻi ʻa kinautolu mei heʻenau hinga fakalaumālié.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:42–43. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he founga ʻe lava ke fakahaofi ai kitautolu mei he nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá.

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā ʻoku fie maʻu ke tau fai ke fakahaofi ai kitautolu mei he nunuʻa ʻo ʻetau ngaahi angahalá? (ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, ka ʻoku totonu ke nau fakahaaʻi ʻa e tokāteline ko ʻení: ʻOku ʻomi ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi Heʻene Fakaleleí, ʻa e fakamolemolé mo e moʻui taʻengatá kiate kinautolu kotoa ʻoku ngāue ʻaki e tui kiate Iá mo fakatomala mei heʻenau ngaahi angahalá. Tohi ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

Fakamoʻoni ko e Hinga ʻa ʻĀtama mo ʻIví ko ha konga pē ia ʻo e Palani ʻa e Tamai Hēvaní ki heʻetau fiefiá. Neongo naʻa tau moʻui ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá kimuʻa pea fāʻeleʻi kitautolú, naʻe fie maʻu ke tau haʻu ki he māmaní, maʻu ha sino fakamatelie, mo ako ʻi he meʻa ne aʻusiá ke fakaʻaongaʻi ʻetau tauʻatāina ke filí ke muimui ʻia Sīsū Kalaisí. ʻE lahi ange e tuʻunga fakalaumālie ʻoku tau aʻusia ʻi heʻetau maʻu e moʻui taʻengatá ʻi hotau tuʻunga fakalaumālie ʻi heʻetau maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau ʻa e fakamatala ko ʻeni ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí:

“Ko e moʻui taʻe faʻa maté ko ha moʻui ʻo taʻe ngata ko ha taha kuo toetuʻu. Tuʻunga ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻe maʻu ai ʻe he taha kotoa pē ʻa e meʻaʻofá ni. Ko e moʻui taʻengatá, pe hākeakiʻí, ko e maʻu ia ha nofoʻanga ʻi he tuʻunga māʻolunga taha ʻo e puleʻanga fakasilesitialé, ʻa ia te tau nofo fakataha ai ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá pea hoko atu ko e ngaahi fāmili (vakai, T&F 131:1–4). ʻOku lava ʻa e meʻaʻofa ko ʻení tuʻunga ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻo tatau pē mo e moʻui taʻe faʻa-maté. Neongo ia, ʻokú ne fie maʻu ke tau ‘talangofua ki he ngaahi fono mo e ngaahi ouau ʻo e Ongoongoleleí’ (Tefito ʻo e Tui 1:3Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí: Ko ha Huluhulu Ki he Ongoongoleleí 2004], 127).

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó hono mahuʻinga ʻo e fai ha ngaahi fili te ne tokoniʻi kinautolu ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e faleʻi ko ʻeni meia Palesiteni Thomas S. Monisoni:

ʻĪmisi
Palesiteni Thomas S. Monson

“ʻOua te ke fokotuʻu hoʻo moʻui taʻengatá ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki. Ka ne ke faiangahala, ko e vave ange hoʻo fokí, ko e vave ange ia hoʻo maʻu e melinó mo e fiefiá ʻi he mana ʻo e fakamolemolé.

“… ʻOku ʻi ai homou tukufakaholo fakaʻeiʻeiki. Ko hoʻomou taumuʻá ʻa e moʻui taʻengata ʻi he puleʻanga ʻo ʻetau Tamaí. ʻOku ʻikai lava ia ʻi ha feinga tuʻo taha, ka ʻi he moʻui anga māʻoniʻoní, ʻi he ngaahi fili fakapotopotó, mo e tokanga taha ki he taumuʻá ʻi he kotoa ʻo e moʻuí. ʻOku ngāueʻi ʻa e moʻui taʻengatá ʻo hangē ko ha toe meʻa pē ʻoku mahuʻinga.

“… ʻOfa ke tau houngaʻia ʻi he totonu ke filí, tali ʻa e fatongia ke filí, pea tau manatuʻi maʻu pē ʻa e ngaahi ola ʻo e filí ”(“Ko e Konga ʻe Tolu ʻo e Filí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 69–70).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:46–50

ʻOku fakahā ʻe he Fakamoʻuí ʻoku huhuʻi e fānau īkí pea mo kinautolu ʻoku ʻikai maʻu ha mahinó ʻo fakafou Heʻene Fakaleleí

Fakamatalaʻi ange ʻoku tau vakai ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:46–50, ki he kehe ʻa e ngaahi nunuʻa ʻo hono maumauʻi e ngaahi fono ʻa e ʻOtuá ki he fānau īkí meiate kinautolu ʻoku ʻikai haʻisia ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá. ʻOku tau vakai foki ki he mālohi lahi mo e ʻaloʻofa ʻa Sīsū Kalaisí. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:46–47.

  • ʻOku ʻuhinga ʻeni ki he hā ki he fānau iiki ʻoku mate kimuʻa pea nau aʻu ki he taʻu valú? (ʻOku fakahaofi kinautolu ʻi he puleʻanga fakasilesitialé. Vakai foki, T&F 137:10. Te ke lava ʻo fakamahinoʻi ange, fakatatau ki he Liliu ʻa Siosefa Sāmita ʻo e, Sēnesi 17:11 [ʻi he Bible appendix] mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 68:25, ʻoku kamata ke haʻisia ʻa e fānau īkí ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí ʻi honau taʻu valú. Ke maʻu ha toe ngaahi akonaki ʻi he tefito ko ʻení, vakai ki he Molonai 8 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 137:10.)

  • ʻOku fakatupulaki fēfē ʻe he potufolofola ko ʻení ʻa hoʻo mahino ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí?

Ke fakaʻosí, fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:49 mo fakalaulauloto ki he finangalo ʻa e ʻEikí maʻanautolu fakatāutaha. Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe pe ko e hā hono ʻuhinga kiate kinautolu ke lava ʻo foki ki he ʻao ʻo e Tamai Hēvaní pea nau nofo ai ʻo taʻengata. Hili e tali ʻa e kau akó, poupouʻi e kau akó ke nau fai e ngaahi fili te ke lava ai ke nau nofo ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí ʻo taʻengata.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:30–50.

ʻOku fakamatalaʻi ʻe he saati ko ʻení ʻa e ngaahi liliu naʻe hoko kia ʻĀtama mo ʻIvi koeʻuhí ko ʻena kai e fua tapú:

Kimuʻa ʻi he Hingá

Hili ʻa e Hingá

  1. ʻIkai ha mate fakatuʻasino; ne mei moʻui ʻo taʻe ngata ʻa ʻĀtama mo ʻIvi kapau ne ʻikai ke na maumau fono (vakai,2 Nīfai 2:22).

  2. ʻIkai ha mate fakalaumālie; naʻá na nofo ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá.

  3. ʻIkai ha fakalakalaka ki he malava ʻa e hakeakiʻí (vakai, 2 Nīfai 2:22).

  4. He ʻikai lava ke na maʻu ha fānau (vakai, 2 Nīfai 2:23).

  5. Naʻá na taʻehalaia, ʻo ʻikai ʻiloʻi ʻa e leleí pe koví, fiefiá pe mamahí (vakai, 2 Nīfai 2:23).

  1. Ne hoko ʻo matelie ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē mo lava ke mate fakatuʻasino (vakai, 2 Nīfai 9:6).

  2. Naʻe kapusi ʻa ʻĀtama mo ʻIvi ki tuʻa mei he ʻao ʻo e ʻOtuá peá na mate fakalaumālie (vakai, T&F 29:40–42).

  3. Naʻe malava ʻa e fakalakalaka taʻengatá ʻo fakatatau ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní (vakai, Mōsese 5:11).

  4. Te na lava ʻo maʻu ʻa e fānau (vakai, Mōsese 4:22; 5:11).

  5. Naʻá na ʻiloʻi ʻa e leleí mo e koví pea lava ke na aʻusia ʻa e fiefiá mo e mamahí (vakai, Mōsese 5:11).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:34–35. Ko e ngaahi nunuʻa ʻo e talangofua pe talangataʻa ki he fono ʻa e ʻOtuá

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
President Boyd K. Packer

“Naʻe fokotuʻu e ngaahi fono fakanatula mo fakalaumālie naʻa nau puleʻi e moʻuí ʻi he teʻeki ʻai ʻa e tuʻunga ʻo e māmaní. … ʻOku nau taʻengata, ʻo hangē pē ko e ngaahi nunuʻa ʻo tatau ai pē pe ko e talangofua pe talangataʻa ki ai. Ka ʻoku ʻikai makatuʻunga ia ʻi he fanga kiʻi fakakaukau fakasosiale pe fakapolitikale. ʻOku ʻikai lava ke liliu kinautolu. ʻIkai ha mālohi, ʻikai ha fakafepaki, ʻoku ʻikai ha lao ʻe lava ke ne liliu kinautolu” (“For Time and All Eternity,” Ensign, Nov. 1993, 22).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:41. “Ko e mate fakaʻosí, ʻoku fakalaumālie”

Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita ʻa e mate fakalaumālie hono uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph Fielding Smith

“ʻOku fakalaumālie ʻa e mate hono uá; ko e kapusi ia mei he ʻao ʻo e ʻEikí. ʻOku mei tatau ia mo e ʻuluaki mate fakalaumālié, ʻa ia kuo ʻoatu ki he kakai kotoa pē ʻoku ʻikai fakatomala, pea kuo ʻikai te nau tali ʻa e ongoongoleleí. Ko kinautolu kuó u kātakiʻi ʻa e ʻuluaki mate fakalaumālié pe mavahé, ʻa ia ko ha ʻtuku ki tuʻa mei he ʻao ʻo e ʻOtuá, ʻo nau maʻu ʻa e faingamālie ʻo e huhuʻi mei he mate ko ʻení ʻi he talangofua ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí. ʻI he papitaisó mo e hilifakinimá ʻoku nau toe fanauʻi foʻou ko ia ai ʻoku nau foki mai ki he moʻui fakalaumālié, pea ʻi he hokohoko atu ʻenau talangofua ki he ngataʻangá, ʻe ngaohi kinautolu ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e moʻui taʻengatá ʻi he puleʻanga fakasilesitiale ʻo e ʻOtuá.

“Ko kinautolu ʻoku nau ʻi he mate ʻangauá, ko kinautolu ia ʻoku nau maʻu e maama fakalaumālié pea nau angatuʻu ki aí. ʻOku nau kei nofo ʻi heʻenau ngaahi angahalá ʻi hono fakamavahe kinautolú” (Doctrines of Salvation, ed. Bruce R. McConkie, 3 vols. [1954–56], 2:222–23).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 29:46–47. “ʻOku huhuʻi e fānau īkí”

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e fakamoʻui ʻo e fānau īkí kimuʻa pea ala fakamaaua kinautolu ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá:

ʻĪmisi
ʻEletā Bruce R. McConkie

“ʻI he lotolotonga ʻo e kotoa e ongoongolelei nāunauʻia kuo foaki mai ʻe he ʻOtuá ki hono kakaí ʻoku siʻi ha tokāteline ʻe toe melie, fakafiemālie fakalaumālie, mo fakamāʻonioni ange, ʻo hangē ko e taha ʻokú ne fakahaaʻi— ʻe fakahaofi ʻa e fānau Īkí. ʻOku nau moʻui ʻia Kalaisi pea maʻu ʻa e moʻui taʻengatá. ʻE kei hoko atu pē ʻa e ʻiuniti ʻo e fāmilí kiate kinautolu, pea ʻoku ʻanautolu ʻa e kakato ʻo e hakeakiʻí. He ʻikai taʻofi ha tāpuaki. Te nau tuʻu hake ʻi he nāunau taʻe-faʻa-mate, tupu ʻo matuʻotuʻa kakato, pea moʻui ʻo taʻengata ʻi he langi taupotu ʻo e puleʻanga fakasilesitialé—koeʻuhí ko e ngaahi ngāue lelei mo e ʻaloʻofa mo e angaʻofa ʻa e Mīsaia Māʻoniʻoní, koeʻuhí pē ko e feilaulau fakalelei ʻa Ia naʻá ne pekia ʻoku lava ke tau moʻui …

“ʻOku fakahaofi fakahangatonu nai ʻa e fānau iiki kotoa pē ʻi he puleʻanga fakasilesitialé?

“Ko e tali ki he fehuʻi ko ʻení ʻoku ongo leʻolahi ko e ʻio, ʻa ia ʻoku toutou fakaongo mai mei he tafaʻaki ʻe taháki he tafaʻaki ʻe tahá. Naʻe akoʻi ia ʻe Sīsū ki Heʻene kau ākongá. Naʻe toutou lea ʻaki ia ʻe Molomona. Kuó u lea ki ai ia ʻe ha kau palōfita tokolahi, pea ʻoku ʻiloʻi ʻi he kotoa ʻo e palani ʻo e fakamoʻuí. Ka ne ʻikai ke pehē he ʻikai taʻe-fakangatangata ʻa e huhuʻí ʻi hono fakaʻaongaʻí. Pea ko ia, hangē ko ia te tau ʻamanaki ki aí, ʻoku ʻi he Vīsone ʻa Siosefa Sāmitá ki he Puleʻanga Fakasilesitialé e fakamatala ko ʻení: ‘Pea naʻá ku mamata foki ʻe fakamoʻui ʻa e fānau kotoa pē ʻoku mate kimuʻa pea nau aʻu ki he taʻu ʻe ala fakamāuʻi ai kinautolú ʻi he puleʻanga fakasilesitiale ʻo e langí.’ [T&F 137:10.] …

“ʻE founga fēfē pea ko e hā ʻoku fakahaofi ai kinautolú?

“ʻOku fakahaofi kinautolu ʻi he fakaleleí he ʻoku nau tauʻatāina mei he angahalá. Naʻa nau haʻu mei he ʻOtuá ʻi he haohaoa; ʻikai ha angahala pe mele ʻiate kinautolu ʻi he moʻuí ni; pea nau foki ʻi he haohaoa ki honau Tupuʻangá. Kuo pau ke hoko ʻo haohaoa e kakai ʻoku ala fakamāuá ʻi he fakatomalá mo e papitaisó mo e talangofuá. Ko kinautolu ʻoku ʻikai ke ke ala fakamaaua ki he ngaahi angahalá he ʻikai teitei tō fakalaumālie pea ʻikai fie maʻu ke huhuʻi mei ha hinga fakalaumālie ne teʻeki ke nau aʻusia. ʻOku moʻui ʻa e fānaú īkí ʻia Kalaisi. ʻOku folofola ʻa e ʻEikí, ʻKuo huhuʻi ʻa e fānau īkí talu mei hono ʻai ʻa e tuʻunga ʻo e māmaní ʻi hoku ʻAlo pē Taha naʻe Fakatupú.’ T&F 29:46.)” (“The Salvation of Little Children,” Ensign, Apr. 1977, 3, 4–5).