Seminelí
Lēsoni Ako ʻi ʻApí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45–48 (ʻIuniti 11)


Lēsoni Ako ʻi ʻApí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45–48 (ʻIuniti 11)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakanounou ʻo e Lēsoni Ako ʻi ʻApi Fakaʻahó

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi meʻa naʻe hokó, ngaahi tokāteliné mo e tefitoʻi moʻoni kuo ako ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45–48 (ʻiuniti) ke akoʻi ko ha konga hoʻo lēsoní. ʻOku nofotaha e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi he niʻihi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ki he ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi ʻa e fie maʻu hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:1–15)

Naʻe lau ʻe he kau akó e ngaahi veesi kamata ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45, naʻe faʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi langí mo e māmaní pea ko Ia hotau taukapo ki he Tamai Hēvaní. ʻI heʻetau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mo e meʻa te Ne lava ʻo fai maʻatautolú, te tau lava ai ʻo fakatupulaki ʻetau holi ke tokanga ki Hono leʻó.

ʻAho 2 (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:16–75)

Naʻe ako ʻe he kau akó mei heʻenau ako ki he ngaahi fakaʻilonga ʻo e Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa Sīsū Kalaisí, kapau te tau tuʻu ʻi he ngaahi potu toputapú pea tokanga ki he ngaahi fakaʻilongá, te tau mateuteu ki he meʻa maʻongoʻonga ko iá. Naʻe ʻilo ʻe he kau akó mei he talanoa fakatātā ʻo e kau taupoʻou ʻe toko hongofulú, kapau te tau maʻu ʻa e moʻoní mo tali ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko hotau fakahinohino, te tau kātakiʻi ʻa e Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa e Fakamoʻuí. Naʻe fakafeʻiloaki foki ʻe he lēsoni ko ʻení e kau akó ki he fakamatala fekauʻaki mo e Selusalema Foʻoú.

ʻAho 3 (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 46)

Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha taimi ʻi he lēsoni ko ʻení ke fakakaukau ki he founga ke tataki ai e ngaahi fakatahaʻanga ʻo e Siasí. Naʻa nau ako ʻoku totonu ke tataki ʻe kau taki ʻo e Siasí ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻenau tataki e ngaahi fakatahaʻangá pea kuo fekauʻi kitautolu ʻe he ʻEikí ke talitali lelei ʻa e kakai kotoa pē ki heʻetau ngaahi fakatahaʻangá. Naʻe ʻilo foki ʻe he kau akó ha ngaahi founga ke fakaʻehiʻehi mei hano kākaaʻi kinautolu: (1) muimui ʻi he Laumālié ʻi he māʻoniʻoni kotoa pē pea (2) ui ki he ʻOtuá mo moʻui ʻi he fakafetaʻi kiate Ia. Naʻe ako leva e kau akó fekauʻaki mo e taumuʻa ʻo e ngaahi meʻafoaki fakalaumālié.

ʻAho 4 (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 47–48)

ʻI he ako ʻa e kau akó ki he mahuʻinga hono tauhi e ngaahi lekooti ʻa e Siasí, ne nau ʻilo ai e moʻoni kapau te tau faivelenga ʻi heʻetau feinga ke tauhi hotau ngaahi hisitōlia fakataautahá, ʻe tokoniʻi kitautolu ʻe he Laumālié. ʻI hono ako ʻe he kau akó e puipuituʻa fakahisitōlia ʻo e Kāingalotu naʻe hiki ki ʻOhaiō mei Niu ʻIoké, naʻa nau fakakaukau ai ki he fekau ʻa e ʻOtuá ke vahevahe e meʻa ʻoku tau maʻú mo e niʻihi ʻoku faingataʻaʻiá.

Talateú

ʻOku fekauʻaki e lēsoni ko ʻení mo hono ʻafioʻi kotoa kitautolu ʻe Sīsū Kalaisí. ʻE maʻu ʻe he kau akó e faingamālie ke fakafehokotaki e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ne nau ako lolotonga e uiké pea mo e founga ʻoku fakahaaʻi ai ʻe he ʻEikí ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú.

Fakatokangaʻi ange: Naʻe feinga e kau akó ʻi heʻenau ako fakatāutahá, ke ako maʻuloto mo nau moʻui ʻaki ʻa e veesi fakataukei folofola ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 46:33. ʻE lava ke ke kole ange ke nau lau maʻuloto ia mo vahevahe ʻenau fakakaukau ki he founga ʻe lava ai ʻe he toʻu tupú ʻo “ngāue ʻaki ʻa e angamaʻá mo e anga-māʻoniʻoní ʻi [Hono] ʻaó maʻu ai pē.”

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45–46

ʻOku akonaki ʻa e ʻEikí fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngaahi meʻa mo e ngaahi meʻafoaki ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí

Hiki e fehuʻi ko ʻení ʻi he palakipoé: Ko hai ʻoku fakakaukau mai kiate koe ʻi he taimí ni?

Te ke lava ʻo poupouʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke toe vakaiʻi ai e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45–46, ʻo kumi e ngaahi veesi ne nau fakaʻilongaʻí mo ha ngaahi moʻoni pē ne nau ʻilo ʻokú ne poupouʻi e foʻi moʻoni ʻoku fakakaukau mai ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolu mo tokanga mai kiate kinautolu fakataautaha. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he fehuʻi ʻi he palakipoé, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau tali ia.

  • Ko e hā naʻá ke ako ʻi he uike ko ʻení ʻoku tokoni ke fakamahinoʻi atu ʻoku ʻafioʻi koe ʻe he ʻOtuá? (ʻE ala ʻasi e ngaahi fakakaukaú ni ʻi he tali ʻa e kau akó: Ko e Fakamoʻuí ʻa hotau taukapo ki he Tamaí; ʻoku fakahaaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne ʻofa ʻiate kitautolú ʻaki ʻEne fakahā mai e ngaahi meʻa ʻe hoko kimuʻa ʻi he Hāʻele ʻAnga Ua Maí; pea ʻoku foaki mai ʻe he ʻOtuá e ngaahi meʻafoaki ʻo e Laumālié ʻi heʻetau fekumi mo moʻui taau ke maʻu kinautolú.)

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakamafola ʻe he ngaahi filí ha ngaahi lipooti loi mo hala fekauʻaki mo e Siasí pea mo e Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Naʻe fakamanatu ʻe he fakahā ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45 ki he Kāingalotú ʻoku ʻafioʻi kinautolu ʻe he ʻEikí kae tautautefito ki he taimi faingataʻa ko ʻení.

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke taufetongi ʻi hono lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:1–6. Kole ki he kalasí ke nau muimui hono laú pea fakakaukau ki he founga naʻe fakanonga ai ʻe he fakahā ko ʻení e Kāingalotú lolotonga e taimi faingataʻa ko ʻení. ʻE lava ke ke taʻofi e kau akó lolotonga ʻenau laú kae lava ke ke ʻeke ange ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení hili hono lau e veesi ʻoku fekauʻaku mo iá:

  • ʻOku fakahaaʻi fēfē ʻe he tokāteline naʻe ngaohi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e ngaahi langí mo e māmaní (T&F 45:1) ʻa e tokanga fakataautaha mai ʻa e Fakamoʻuí kiate koé?

  • ʻOku fakahaaʻi fēfē mai ʻe he folofola ʻa e ʻEikí ʻi he Tokāteline moe Ngaahi Fuakava 45:2 ʻEne tokanga mai kiate kitautolú?

  • Mei he veesi 3, ko e hā e meʻa ʻoku mahino kiate koe fekauʻaki mo e kupuʻi lea “taukapoʻi ʻa kimoutolu”?

  • Fakatatau ki he veesi 4, ko e hā naʻe aʻusia ʻe he Fakamoʻuí naʻe malava ai ke Ne hoko ko hotau taukapo ki he Tamai Hēvaní? (Naʻá ne aʻusia ʻa e mamahí mo e maté, pea mo ha moʻui taʻehalaia. ʻE lava ke ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne fakamatalaʻi e fatongia ʻo ha tokotaha taukapo mei heʻenau ako fakatāutahá.)

  • ʻOku tākiekina fēfē ʻe he ʻilo ko Sīsū Kalaisi hotau taukapo ki he Tamai Hēvaní hoʻo ngaahi filí mo e ngāué he taimí ni?

Ke fakamamafaʻi ʻoku tokangaʻi lelei kitautolu ʻe he Fakamoʻuí, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Siosefa Filitinga Sāmitá. Kole ki he kalasí ke nau fanongo ki ha ngaahi fakakaukau kehe fekauʻaki mo e fatongia ʻo e Fakamoʻuí ko hotau taukapo.

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph Fielding Smith

“ʻOku tuʻu ʻa [Sīsū Kalaisi] ʻi ha vahaʻa ʻo e Tamaí mo e tangatá. ʻOkú Ne taukapoʻi kitautolu. ʻOku mou ʻilo, naʻá ne lotu maʻu pē ʻi he taimi naʻá Ne ʻi he māmaní ai, pea naʻá Ne lotu maʻa ʻEne kau ʻākongá, ʻo taukapo ki Heʻene Tamaí maʻanautolu, pea kuó ne hoko ko e taukapo talu mei ai, pea ʻokú Ne tuʻu ʻi hotau vahaʻa mo e ʻOtua, ko ʻetau Tamaí” (in Conference Report, Oct. 1953, 58).

  • ʻOkú ke pehē ʻe fakamālō fēfē ha taha ki he Fakamoʻuí ʻi Heʻene hoko ko e taukapa maʻaná? (Ke tokoni ke vahevahe ʻe he kau akó ha ngaahi tali lelei ki he fehuʻi ko ʻení, ʻe lava ke nau vakai ki he meʻa ne nau hiki ʻi heʻenau ngāue tohi fika ua ʻi heʻenau lēsoni ki he ʻAho 1 ʻo e ʻiuniti ko ʻení [T&F 45:1–15].)

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki ha taimi ne nau ongoʻi ai naʻe ʻikai ha taha ʻe fakakaukau mai kiate kinautolu pe te nau ongoʻi tuenoa ange ʻi ha taha kehe.

Lau e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. Kole ki he kau akó ke nau fanongo ki he ongo ʻoku maʻu ʻe he Fakamoʻuí kiate kinautolu takitahá.

ʻĪmisi
ʻEletā Jeffrey R. Holland

“ʻE Kāinga, ʻoku ou fakamoʻoni atu ʻoku ʻikai ha taha ʻiate kitautolu ʻoku siʻisiʻi anga hono fakamahuʻingaʻi pe ʻofaʻi ʻe he ʻOtuá. ʻOku ou fakamoʻoni atu ʻokú Ne ʻofa ʻiate kitautolu kotoa ʻoku— tailiili, loto hohaʻa, mo e ngaahi meʻa peheé. ʻOku ʻikai ke ne fua hotau ngaahi talēnití pe fōtungá; ʻoku ʻikai ke Ne fua ʻetau ngaahi ngāue maʻuʻanga moʻuí pe koloá. ʻOkú Ne poupouʻi ʻa e tokotaha fakapuepue kotoa pē, ʻo folofola atu ko e fakapuepué mo e angahalá, kae ʻikai ke ʻiate kitautolu. ʻOku ou ʻilo kapau te tau angatonu, ʻoku mateuteu mo fakatatali mai ha hala haohaoa māʻoniʻoni maʻá e tokotaha kotoa” (“The Other Prodigal,” Ensign, May 2002, 64).

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau aʻusiá ʻi ha taimi ne nau ongoʻi ai naʻe tokanga mai ʻa e ʻOtuá kiate kinautolu pe ne nau ongoʻi hano fakamālohia kinautolu ʻe he ʻOtuá.

Fakamatalaʻi ange ko e founga ʻe taha naʻe fakanonga ai ʻe he Fakamoʻuí e Kāingalotu ʻi he kuonga muʻá lolotonga e taimi ko ʻeni ʻo e faingataʻá ko hono talaange te Ne toe hāʻele mai ki he māmaní ke tāpuekina kinautolu. Hiki e potufolofola ko ʻení ʻi he palakipoé: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 45:55–59.

Kole ki he kau akó ke nau lau fakalongolongo e ngaahi veesi ko ʻení, ʻo kumi e founga ʻe tāpuekina ai e Kāingalotú ʻi he hāʻele mai ʻa e ʻEikí.

  • Fakatatau ki he veesi 57 ko e hā kuo pau ke tau fai ke teuteu ki he hāʻele mai ʻa e Fakamoʻuí? (Hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Kapau te tau maʻu ʻa e moʻoní mo tali e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko hotau fakahinohino, te tau lava ʻo kātakiʻi e Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa e Fakamoʻuí.)

  • ʻOkú ke pehē ʻoku teuteu fēfē kitautolu ʻe heʻetau maʻu ʻa e moʻoní mo tali e Laumālié ko hoko ko hotau fakahinohinó, ki he Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa Sīsū Kalaisí?

  • Ko e hā kuó ke fai ke maʻu mo tali ʻa e moʻoní ʻi hoʻo moʻuí? Ko e fē ha taimi kuo fakahinohinoʻi ai koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní? (Hili e tali ʻa e kau akó, fakakaukau ke vahevahe ha ngaahi aʻusia mei hoʻo moʻuí.)

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 47–48

ʻOku totonu ke tauhi ʻe he Kāingalotú ha hisitōlia fakataimi mo fevahevaheʻaki ʻenau ngaahi maʻuʻanga tokoní

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakamamafaʻi ʻe ha konga ʻo e meʻa ne nau ako ʻi he uike ní ʻa e mahuʻinga ʻo e tauhi ha hisitōlia fakataautaha pe tohinoá. Ke poupouʻi e mēmipa ʻo e kau akó ke hokohoko atu ʻenau feinga ke tauhi ha hisitōlia fakataautaha pe kamata tauhi ha hisitōlia fakatāutahá, ʻe lava ke ke ʻeke ange pe ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tauhi ha hisitōlia fakatāutahá.

Fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe pe ko e hā e tāpuaki kuo nau aʻusia mei hono tauhi ha hisitōlia fakatāutahá pe mei hono lau e hisitōlia fakataautaha ʻenau mātuʻá, kuí, pe ngaahi kui kehé.

ʻIuniti Hokó (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49–56)

Ke teuteu e kau akó ki heʻenau ako ʻi he uike kahaʻú, ʻe lava ke ke fakaafeʻi kinautolu ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻá ni: Te tau malangaʻi fēfē ʻa e ongoongoleleí ki he niʻihi kehé. Te ke ʻiloʻi fēfē ʻokú ke akonaki pe faiako ʻaki ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Kuo faingataʻa nai kiate koe ke ke fakafaikehekeheʻi e meʻa ʻoku haʻu mei he ʻOtuá mo e feituʻu kehé? Fakamatalaʻi ange te nau ako ʻi he ʻiuniti hokó e meʻa naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e founga ke ʻiloʻi ai ʻa e moʻoní mo fakaʻehiʻehi mei he ngaahi akonaki halá.