Seminelí
Lēsoni 56: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49


Lēsoni 56

Tokāteline mo e ngaahi Fuakava 49

Talateú

Naʻe fie maʻu ʻe Līmani Kopelī, ko ha tokotaha papi ului ki he Siasí, ke malangaʻi ʻe he kau faifekaú ʻa e ongoongoleleí ki he kau mēmipa ʻo ʻene tui fakalotu kimuʻá, ʻa e kau Sieká. Ka neongo ia, naʻe kei tui pē ia ki he ngaahi tui hala ko iá. ʻI heʻene hohaʻa fekauʻaki mo e ngaahi tui ne kei maʻu ʻe Līmaní, i he ʻaho 7 ʻo Mē 1831, naʻe fehuʻi ʻe Siosefa Sāmita ki he ʻEikí pea maʻu ʻa e fakahā ko ia ʻoku lekooti he taimí ni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:1–4

ʻOku ui ʻe he ʻEikí ʻa Sitenei Likitoni, Paʻale P. Palati, mo Līmani Kopelī ke malanga ki he kau Sieká

Kimuʻa e kalasí, faʻu ha tauhele ngeli pe tā ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi he palakipoé. Ke faʻu ha tauhele ngeli, ʻomi ha puha ʻoku tāpuni. Fakamaʻu ʻa e tāpuní ki he puhá, pea fakaava ha tafaʻaki ʻe taha ʻo e puhá ʻo lahi feʻunga pē ke fakahū ai ʻe ha tokotaha ako hono laʻi nimá kae ʻikai ko ha tuke. Tuku ha konga fuaʻiʻakau pe ko ha foʻi pulu ʻi he loto puhá.

ʻĪmisi
box with hole

ʻEke ange ki he kau akó pe ʻoku nau ʻilo e founga ki hono puke ha ngeli. (Kapau ʻoku nau ʻiloʻi e founga ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke fakamatalaʻi ia ki he toenga ʻo e kalasí. Kapau kuó ke faʻu ha tauhele, te ke fie fakaafeʻi foki ha tokotaha ako ke fakatātaaʻi hono maʻú.) Fokotuʻu ange ko ha founga ʻe taha ke tauheleʻi ʻaki ha ngelí ko e faʻo ha meʻa matamatalelei ʻi ha faʻoʻanga meʻa ʻoku ʻi ai ha foʻi ava lahi feʻunga pē ke fakahū ai e nima ʻo e ngelí. ʻI hono puke ʻe he ngelí ʻa e meʻa ko iá, ʻoku ʻikai lava ke toʻo hono tuké koeʻuhí he ʻokú ne puke ha meʻa ʻoku fuʻu lahi ke hao mai ʻi he avá. ʻI heʻenau vilitaki ke pikitai ki he meʻa ko iá, ʻe tuku ai ʻe ha fanga ngeli ʻe niʻihi ke maʻu kinautolu.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e talateu ki he vahe 49 ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá pea kumi ha ngaahi founga ʻoku hangē ai ʻa e tūkunga ne fakamatalaʻí ko e tauhele ngelí. Hili hono fakamahinoʻi ʻe he kau akó naʻe fāinga ʻa Līmani Kopelī ke tukuange e ngaahi tui ʻa e kau Sieká (Shakers), kole ki he kau akó ke hiki ha niʻihi ʻo e ngaahi tui ʻa e kau Sieká.

ʻI he tali ʻa e kau akó, hiki ʻenau ngaahi talí ʻi he palakipoé, ʻo hangē ko ʻene hā atu ʻi laló. ʻOua ʻe fakakau ai e ʻotu “Ko e Tokāteline ʻa e ʻEikí.” Te ke tānaki atu ʻa e ʻotu ko iá ʻamui ange ʻi he lēsoní.

Ngaahi Tui ʻa e kau Sieká

Ko e Tokāteline ʻa e ʻEikí

  1. Kuo ʻosi hoko ʻa e Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa Kalaisí.

T&F 49:5–8

  1. Naʻe hā mai ʻa Kalaisi ʻi he tatau ʻo ha fefine ko ʻAna Lī.

T&F 49:22–25

  1. Naʻe ʻikai toe ʻaonga e papitaiso ia ʻi he vaí.

T&F 49:11–14

  1. Naʻa nau fakafisingaʻi ʻa e nofomalí pea tui ki he nofo taʻe malí (ʻikai mali pea mo e feohi fakasekisualé).

T&F 49:15–17

  1. Naʻe tapui ʻe ha kau Sieka ʻe niʻihi hono kai e kakanoʻi manú.

T&F 49:18–21

Kapau ʻoku fie ʻilo ʻa e kau akó ki he hingoa Sieká, fakamatalaʻi ange naʻe angamaheni hono ui e kau mēmipa ʻo e Sōsaieti Fakatahataha ʻo e Kakai Tui ki he Hā ʻAngaua Mai ʻa Kalaisí ko e kau Sieka koeʻuhí ko e founga ʻenau lotú, ʻa ia ne kau ai e tetetete honau sinó ʻi heʻenau hiva, tauʻolunga, mo e pasi ki he ngaahi fasí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:1–l4 . Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he meʻa naʻe fakahā ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e kau Sieká.

  • Naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe he ʻEikí ʻa e kau Sieká? (Vakai, veesi 2.)

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke “fie ʻilo ʻa e moʻoní ʻo fakakonga pē, kae ʻikai ko hono kakató”? (Naʻa nau tali ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki ʻa e ʻOtuá kae tukunoaʻi pe liʻaki ʻa e akonaki kehé.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku ala maʻu ai ʻe he Kāingalotu ʻo e Siasí ha ngaahi tōʻonga tatau he ʻahó ni?

Hiki ʻa e sētesi taʻe kakato ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻOku kau ʻi he totonu ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí ʻa e …

Fehuʻi ki he kau akó pe te nau fakakakato fēfē ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻo fakatefito ʻi he folofola ʻa e ʻEikí ʻi he veesi 2. ʻI he tali ʻa e kau akó, fakakakato ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻi he palakipoé: ʻOku kau ʻi he totonu ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí ʻa e holi ke maʻu ʻa e ngaahi moʻoni kotoa pē kuó Ne fakahā maí. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke hiki ʻe he kau akó ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau folofolá ʻo ofi ki he veesi 2. Fakamahinoʻi ange kapau ʻoku tau holi fakamātoato ke ʻiloʻi ʻa e moʻoní, ʻoku tau holi foki ke moʻui ʻo fakatatau ki he moʻoní.

  • Ko e hā naʻe fie maʻu ai ʻe Līmani Kopelī ʻa e faleʻi ʻi he veesi 2? ʻE ʻaonga fēfē nai ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení kiate kitautolu?

  • Ko e hā ha ngaahi tāpuaki he ʻikai maʻu ʻe ha taha ʻi heʻene fili ke tali ʻa e konga pē ʻo e moʻoní?

Toe lave ki he tauhele ngelí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lisi ha ngaahi tauhele te ne ala taki ʻa e kakaí ke nau siʻaki ha niʻihi ʻo e ngaahi akonaki ʻa e ʻOtuá—ngaahi ngāue mo e tōʻonga fakakaukau ʻoku pikitai ki ai ʻa e kakaí ʻa ia ʻoku taʻofi ai kinautolu mei he totonu ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí. (ʻE ala kau ʻi he ngaahi sīpinga ʻe niʻihi hono fakatonuhiaʻi ha ʻulungaanga fakaʻauha, fanongo ki he mūsika ʻokú ne tuli ʻa e Laumālié, kau ki he ngaahi ʻekitivitī ʻoku taʻe-taau mo e ʻaho Sāpaté, fakamuʻomuʻa e ngaahi akonaki mo e ngaahi fakakaukau fakapoto ʻo e māmaní ʻi he ngaahi akonaki ʻa e ʻOtuá, mo e ʻikai ke tali ʻa e fekau ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé.)

  • Ko e hā ha ngaahi nunuʻa ʻe niʻihi ʻo hono maʻu ha ngaahi angafai mo e ngaahi tōʻonga peheé? ʻOku founga fēfē nai ʻa e hangē ʻeni ko ha tauhelé?

Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he meʻa ʻe ala fie maʻu ke nau tukuange kae lava ke maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki kotoa ʻoku fakataumuʻa ʻe he Tamai Hēvaní maʻanautolú. Fakakaukau ke fakaafeʻi kinautolu ke fokotuʻu ha taumuʻa ke tukuange ha meʻa ʻokú ne taʻofi kinautolu mei he totonu ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:5–28

ʻOku fakatonutonu ʻe he ʻEikí ʻa e tokāteline hala ʻa e kau Sieká pea fekauʻi ʻEne kau tamaioʻeikí ke fakaafeʻi kinautolu ke nau fakatomala pea papitaiso

Fakamanatu ange ki he kau akó naʻe fekauʻi ʻe he ʻEikí ʻa Līmani Kopelī, Sitenei Likitoni, mo Paʻale P. Palati ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ki he kau Sieká (vakai, T&F 49:1–4). Fakamatalaʻi ange kimuʻa ʻi hono maʻu ʻo e fekau ko ʻení, naʻe “vēkeveke [ʻa Līmani Kopelī] ke ʻalu ha niʻihi ʻo e kaumātuʻá ki hono ngaahi tokoua kimuʻá [kau Sieká] pea malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí” (Histories, Volume 2: Assigned Histories, 1831–,1847 vol. 2 ʻo e Histories series ʻo e The Joseph Smith Papers [2012], 37). ʻI he ʻalu ʻa e kaumātuʻa ko ʻení ki he kau Sieká, ne nau lau leʻolahi kiate kinautolu ʻa e fakahā ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49 .

Hiki ha tatau ʻo e ʻotu hono ua ʻo e saati ʻi he konga kimuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení, ʻi he palakipoé.

Vahevahe e kalasí ki ha ngaahi kulupu ʻe nima. Vahe ki he kulupu takitaha ha taha ʻo e ngaahi potufolofola kuó ke hiki ʻi he palakipoé. (Kapau ʻoku tokosiʻi hoʻo kalasí, vahevahe ʻa e ngaahi potufolofolá ʻi he kau akó pea aleaʻi fakakalasi kinautolu kotoa.) Fakaafeʻi e kau akó ke lau ʻenau potufolofola ne vahe angé, pea fekumi ki he ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni naʻe fakatonutonu ʻa e ngaahi tui hala ʻa e kau Sieká.

ʻI he maʻu ʻe he kau akó ha taimi ke ako ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau kulupú pea teuteu ke vahevahe ʻenau talí mo e kalasí.

  • Ko e hā e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni naʻe fie maʻu ke mahino ki he kau Sieká mo Līmani Kopelií?

  • ʻOku fakamatalaʻi fēfē ʻe hoʻo ngaahi veesi ne vahe atú ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení?

ʻI hono maʻu ʻe he ngaahi kulupú ha taimi feʻunga ke lau mo aleaʻi ʻenau potufolofola ne vahe angé, fakaafeʻi ha tokotaha ako mei he kulupu takitaha ke tali ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ki he kalasí fakakātoa. Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó e ngaahi potufolofola ʻoku nau akoʻi ʻa e ngaahi moʻoni kuo nau ʻiló.

ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi tokāteline mo e tefitoʻi moʻoni ko ʻení. (Fakatokangaʻi ange ʻoku fakafikefika ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení ke fakafekauʻaki mo e lisi ʻo e ngaahi tui hala ʻi he palakipoé.) ʻI hono talaatu ʻe he kau akó ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení, fakakaukau ke fai ange ʻa e ngaahi fehuʻi vakaiʻi ko ʻení ke fakatupu ha fealēleaʻaki lahi ange.

  1. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:7, ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó e tokāteline ko ʻení: ʻOku ʻikai ha taha tuku kehe pē ʻa e ʻOtuá ʻokú ne ʻilo ʻa e taimi ʻe hoko mai ai ʻa e Hāʻele ʻAngauá.

  2. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:22–25, ko e tefitoʻi moʻoni ʻeni ʻe taha ʻe ala ʻiloʻi ʻe he kau akó: Kapau te tau ʻilo ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻo e Hāʻele ʻAngaua Maí, he ʻikai kākaaʻi kitautolu ʻe he ngaahi fakamatala loí.

    • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fakaʻilonga ne lau ki ai ʻi he veesi 23–25? (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e hingoa ko e Sēkopé ʻi he veesi 24 ki he fale ʻo ʻIsilelí.) Ko e hā ha ngaahi founga kuó ke fakatokangaʻi ai e ngaahi fakaʻilonga ko ʻení ʻi hotau kuongá ni?

  3. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:11–14, ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó e tokāteline ko ʻení: kuo fekau ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne kau tamaioʻeikí ke ui ki he kakaí ke nau tui kiate Ia, fakatomala, papitaiso, pea maʻu ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

    • Ko e hā ʻokú ke houngaʻia ai ʻi hono ʻosi papitaiso koe pea maʻu ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní? Ko e hā ʻokú ke ʻamanaki atu ai ki hono tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau maʻu ʻa e ngaahi ouau ko ʻení?

  4. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:15–17, ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha taha pe lahi ange ʻo e ngaahi tokāteline ko ʻení: Ko e mali ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefiné naʻe tuʻutuʻuni ia ʻe he ʻOtuá, pea naʻe fekauʻi ʻa e husepānití mo e uaifí ke na hoko ʻo taha pea maʻu mo e fānau. Mahalo ʻe fie maʻu ke ke fakamatalaʻi ange ʻa e kupuʻi lea “ke fakahoko ʻe he māmaní ʻa e taumuʻa ʻo hono fakatupú; pea ke lava ʻo fakafonu ʻaki ia ʻa e tokolahi ʻo e tangatá.” ʻOku akoʻi mai ʻe he potufolofola ko ʻení ko ha taumuʻa ʻe taha hono fakatupu ʻo e māmaní ke ʻomi ha feituʻu ʻe lava ke nofo ai ʻa e fānau ʻa e ʻOtuá ko ha fāmili.

    • Ko e hā e ngaahi taumuʻa ʻoku fakahoko ʻe he nofomali ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefine ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní?

    • Ko e hā e founga ʻoku tuʻu fehangahangai ai ʻa e “fekau ke ʻoua ʻe malí” mo e palani ʻa e Tamai Hēvaní?

    • Fakatatau ki he veesi 16, ʻoku finangalo ʻa e ʻOtuá ki he mali angamaheni ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefine. Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku feinga ai ha kakai ʻe niʻihi ke manukiʻi pe fakaʻauha ʻa e mali angamahení?

    • Ko e hā ʻe lava ʻe he kau talavoú mo e kau finemuí ʻo fai he taimí ni ke teuteu ai ki he mali fakasilesitialé?

  5. ʻI he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:18–21, ʻoku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó e tokāteline ko ʻení: Kuo ʻomi ʻe he ʻEikí ʻa e fanga manu ʻo e māmaní ke tau fakaʻaongaʻi. (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea ko e kofu ki he valá.)

    • Ko e hā ʻa e fakatokanga ʻoku maʻu ʻi he veesi 21? ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku ʻikai hoifua ai ʻa e ʻEikí kiate kinautolu ʻoku tāmateʻi noaʻia ʻa e fanga monumanú?

Fakamatalaʻi ange naʻe ʻikai muimui e kau Sieká mo Līmani Kopelī ki he faleʻi ʻa e ʻEikí. Naʻe fakafisingaʻi ʻe he kau Sieká ʻa e pōpoaki ʻa e kau faifekaú, pea toe foki ʻa Līmani Kopelī ki heʻene tui kimuʻá pea mavahe mei he Siasí.

Fakaʻosi ʻaki haʻo kole ange ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:26–28. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he faleʻi mo e ngaahi talaʻofa ʻa e ʻEikí. (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea ko e muiaki ki ha taha ʻokú ne maluʻi ha taha kehe mei hono tuʻá.)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe lau fakalongolongo ʻa e ngaahi veesi ko ʻení pea fakakaukau ki he founga ʻoku ʻaonga ai e faleʻi mo e ngaahi talaʻofa ʻa e ʻEikí kiate kinautolu fakafoʻituituí. Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi tāpuaki ʻoku maʻu ʻi heʻetau fekumi ki he ngaahi akonaki ʻa e ʻEikí pea muimui kiate kinautolú.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:2. Ko e loto holi “ke ʻilo ʻa e moʻoní ʻo fakakonga pē”

Naʻe lea ʻa ʻEletā Keleni L. Peisi ʻo e Kau Fitungofulú ʻo kau ki he fakatuʻutāmaki ʻo e talangofua fakakonga pē ki he faleʻi fakaepalōfitá:

ʻĪmisi
ʻEletā Glenn L. Pace

“ʻOku ʻi ai ha niʻihi hotau Kāingalotú ʻoku nau talangofua filifili pē. Ko e palōfitá ʻoku ʻikai ko ha taha ʻokú ne fakaʻaliʻali mai ha ngaahi moʻoni kehekehe ʻa ia ʻoku tau tauʻatāina ke fili mei ai. Ka neongo ia, ʻoku fakaanga ha Kāingalotu ʻe niʻihi pea fokotuʻu mai ʻoku totonu ke liliu ʻe he palōfitá ʻa e meʻa ke fili mei aí. ʻOku ʻikai fai ʻe ha palōfita ha savea ke ʻiloʻi ʻa e fili manakoa tahá. ʻOkú ne fakahā mai ʻa e finangalo ʻo e ʻEikí kiate kitautolu. ʻOku fonu ʻa e māmaní ʻi he ngaahi potu siasi kuo nau moʻulaloa ki he fakakaukau ʻa e kakaí pea mateaki lahi ange ʻi hono malangaʻi e meʻa ʻoku fakafiemālie ki he fanongo ʻa honau kau mēmipá kae ʻikai talangofua ki he ngaahi fono ʻa e ʻOtuá.

“ʻI he 1831, ne fie ʻomi ʻe ha niʻihi ʻo e kau papi uluí ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi tui kimu‘á ki he Siasí . Ko ʻetau palopalema he ʻaho ní ko e kau mēmipa ʻoku ngali vaivaingofua ki he ngaahi ākenga ʻi he sosaietí (mo e kau manuki ʻoku ʻikai kau mo kinautolú) pea fie maʻu ke liliu ʻe he Siasí e meʻa ʻoku nau taukaveʻí ke fakafiemālie kiate kinautolu. ʻOku hā maʻuiʻui ange kiate kinautolu ʻa e tokāteline ʻi he tafaʻaki ʻā ʻe tahá.

“ʻOku kaungatonu he ʻahó ni ʻa e faleʻi ʻa e ʻEikí ʻi he 1831: ‘Vakai, ʻoku ou pehē kiate kimoutolu, ʻoku nau fie ʻilo ʻa e moʻoní ʻo fakakonga pē, kae ʻikai ko hono kakató, he ʻoku ʻikai te nau totonu ʻi hoku ʻaó pea kuo pau ke nau fakatomala.’ (T&F 49:2.)

“ʻOku fie maʻu ke tau tali kakato ʻa e moʻoní—hono kotoa— ‘ʻai e teunga tau kakato ʻo e ʻOtuá’ ( ʻEfesō 6:11), pea ngāue ki hono langa hake ʻo e puleʻangá. Te tau takitaha fehuʻi pē kiate kitautolu, ‘ʻOku ou hoko nai ko ha tokotaha tokoni lelei ki hono langa hake e puleʻangá ʻi hotau kuonga ko ʻeni ʻo e kakato ʻo e ngaahi kuongá?’” (“Follow the Prophet,” Ensign, May 1989, 26–27).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:7 “ʻOku ʻikai ke ʻiloʻi ʻe ha tangata ʻa e houá mo e ʻahó”

Mahalo te ke fie vahevahe e lea ko ʻeni ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá, ʻo fakatokanga fekauʻaki mo kinautolu ʻoku nau pehē ʻoku nau ʻilo e taimi ʻo e hāʻele ʻangaua mai ʻa e Fakamoʻuí: “Naʻe ʻikai ke teitei fakahā ʻe Sīsū Kalaisi ki ha taha ʻa e taimi totonu ʻe toe hāʻele mai aí [vakai, Mātiu 24:36; T&F 49:7]. Mou ō ʻo lau ʻa e Folofolá, pea he ʻikai ke mou maʻu ʻe kimoutolu ai ha houa pau mo totonu ʻe hāʻele mai aí; pea ko kinautolu kotoa pē ʻe lea peheé ko e kau faiako loi” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Sāmita [2007], 291).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:15–17. “Kuo tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtuá ʻa e nofomalí”

ʻOku fakaongoongoleleiʻi ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī ʻa e nofomali ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefiné ʻi he fakamatala ko ʻení:

ʻĪmisi
Palesiteni Gordon B. Hinckley

“Toki meʻa fakaʻofoʻofa moʻoni ko e malí ʻi he palani ʻa ʻetau Tamai Taʻengatá, ko ha palani naʻe fakahoko ʻi Hono poto faka-ʻOtuá ke fiefia mo malu ai ʻa ʻEne fānaú pea kei hokohoko atu e faʻahinga ʻo e tangatá. …

“Naʻe pehē ʻe Palesiteni Siosefa F. Sāmita ‘he ʻikai lava fakahaofi mo hakeakiʻi ha tangata ʻi he puleʻanga ʻo e ʻOtuá taʻe kau ai ʻa e fefiné, pea he ʻikai lava ke aʻusia toko taha pē ʻe ha fefine ʻa e haohaoá mo e hākeakí ʻi he puleʻanga ʻo e ʻOtuá. … Naʻe fokotuʻu ʻe he ʻOtuá ʻa e malí ʻi he kamataʻangá. Naʻá ne fakatupu ʻa e tangatá ʻi hono tataú mo hono ʻīmisí, ko e tangata mo e fefine, pea naʻe faʻufaʻu ʻi hona fakatupú ke na fakataha ʻi he ngaahi haʻi toputapu ʻo e nofomalí, pea he ʻikai ha taha ʻe haohaoa ʻiate kinaua taʻe kau ai ʻa e tokotaha ko eé.’ (ʻi he Conference Report, April 1913, p. 118.)

“Ko e moʻoni he ʻikai veiveiua ha taha ʻi he kuonga muʻá mo onopooni kuó ne lau e folofolá ki hono faka-ʻOtua ʻo e malí. ʻOku fakahaaʻi ʻa e ongo fakafiefia taha ʻo e moʻuí, ʻa e ngaahi ongoʻi ʻofa mo fakafiemālie taha ʻo e loto ʻo e tangatá, ʻi ha nofomali ʻoku tuʻu haohaoa mo taʻemele ʻo mavahe hake mei he ngaahi kovi ʻo e māmaní.

“ʻOku ou tui ko e nofomali peheé, ko e holi—fakaʻānaua, fakaʻamu mo e fie maʻu ne lotua—ʻe he kakai tangata mo fafine ʻi he feituʻu kotoa pē” (“What God Hath Joined Together,” Ensign, May 1991, 71).

Hangē ko hono fakamatalaʻi ʻi he lea ko ʻeni, ʻoku ʻikai tali ʻe he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻa e mali ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné:

“ʻOku taha pea taʻeliliu e tuʻunga moʻui ʻa e Siasí ki he angamaʻa fakasekisualé: ʻoku toki taau pē ʻa e fetuʻutaki fakasekisualé ʻi he vahaʻa ʻo ha husepāniti pē mo ha uaifi ʻoku fakatahaʻi ʻi he ngaahi haʻi ʻo e malí.

“ʻOku ʻikai hoko hono fakafepakiʻi ʻe he Siasí ʻa e mali ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné ke pehē ʻokú ne fakaʻatā pe tali ha faʻahinga taaufehiʻa ki he kakai tangata pe fafine homosekisualé. ʻOku ʻikai uesia ʻa e fatongia faka-Kalisitiane ʻo e Kāingalotu ʻo e Siasí ke ʻofa, angaʻofa mo manavaʻofa ki he kakai kotoa pē, ʻi hono maluʻi ʻa e nofomali ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefiné. … Te tau lava ʻo fakahaaʻi ha ʻofa mo e anga fakakaumeʻa moʻoni ki ha mēmipa homosekisuale ʻo e fāmilí pe ha kaungāmeʻa ʻo ʻikai tali hono fakahoko ʻo e nonofo fakahomosekisualé pe ha faʻahinga toe fakaʻuhinga ʻo e nofomalí” (“The Divine Institution of Marriage,” mormonnewsroom.org).

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni Gordon B. Hinckley

“ʻOku ʻeke ʻe he kakaí ʻo kau ki heʻetau fakakaukau kiate kinautolu ʻoku nonofo fakatangata mo fakafefine peé. Ko ʻeku talí ʻoku tau ʻofa ʻiate kinautolu ko ha ngaahi foha mo e ʻofefine ʻo e ʻOtuá. Te nau ala maʻu ha faʻahinga fakahehema ʻoku fuʻu mālohi pea ala faingataʻa ke mapuleʻi. ʻOku maʻu ʻe he konga lahi ʻo e kakaí, ha ngaahi fakahehema kehekehe ʻi ha ngaahi taimi kehekehe. Kapau ʻoku ʻikai ke nau fakahoko e ngaahi fakahehema ko ʻení, ʻe lava leva ke nau laka atu kimuʻa ʻo hangē ko e kau mēmipa kehe kotoa ʻo e Siasí. Kapau te nau maumauʻi e fono ʻo e angamaʻá mo e ngaahi tuʻunga ʻulungaanga angamaʻa ʻo e Siasí, ʻoku nau moʻulaloa leva ki he fakatonutonu faka-Siasí, ʻo hangē pē ko e niʻihi kehé” (“What Are People Asking About Us?” Ensign, Nov. 1998, 71).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:18–21. ʻOku ʻoatu ʻa e fanga monumanú “ke fakaʻaongaʻi ʻe he tangatá”

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

ʻĪmisi
President Boyd K. Packer

“ʻE kakai kei talavou, ako ke ʻoua naʻa tōtuʻa hono fakaʻaongaʻi ha meʻa pea fakaʻaongaʻi ʻa e fakakaukau leleí ʻi he ngaahi meʻa ki he moʻui leleí mo e meʻatokoni maʻuʻanga iví kae tautautefito ki he faitoʻó. Fakaʻehiʻehi mei hono fakaʻaongaʻi ʻo tōtuʻá pe hoko ko ha taha fakatuʻutāmaki pe taaufehiʻa.

“Hangē ko ʻení, ʻoku faleʻi kitautolu ʻe he Lea ʻo e Potó ke tau kai fakafeʻunga pē ʻa e kakanoʻi manú (vakai, T&F 89:12). ʻOku fakahā mai ʻi ha fakahā ʻe taha telia naʻa fakahoko ʻe ha taha ha meʻa ʻo fuʻu tōtuʻa, ʻko ia ia ʻe [tapui] ke [kai kakanoʻi manú] ʻoku ʻikai ke tuʻutuʻuni ia ʻe he ʻOtuá’ (T&F 49:18)” (“The Word of Wisdom: The Principle and the Promises,” Ensign, May 1996, 18).