Seminelí
Lēsoni 27: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:38–67


Lēsoni 27

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:38–67

Talateú

ʻI he fakahā ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻoku maʻu ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20, naʻe fekau ʻe he ʻEikí ke fokotuʻu ʻa Hono Siasi kuo toe fakafoki maí ʻi he ʻaho 6 ʻo ʻEpeleli 1830. Naʻá Ne toe ʻomi foki ʻa e ngaahi fakahinohino fekauʻaki mo hono puleʻi ʻo Hono Siasí, kau ai ha fakamatala ki he ngaahi tuʻunga kehekehe ʻo e lakanga fakataulaʻeikí mo e ngaahi fatongia ʻo kinautolu te nau maʻu ʻa e ngaahi lakanga ko iá. ʻE lava ke maʻu ʻe he fānau ʻa e Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí mo fakahoko e ngaahi fuakavá, ʻi he ngaahi tuʻunga ko ʻení.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:38–59

ʻOku fakamatalaʻi mai ʻa e ngaahi fatongia ʻo e ngaahi tuʻunga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí

Hiki ʻa e ngaahi meʻá ni ʻi he palakipoé kimuʻa he kalasí: malanga, akonaki, fakamatala, naʻinaʻi, fakatokanga, fakaafeʻi ʻa e kakai kotoa pē ke nau haʻu kia Kalaisi

ʻI he kamataʻanga ʻo e kalasí, tuhu ki he ngaahi lea ʻi he palakipoé pea fai e fehuʻi ko ʻení:

  • Ko hai ʻokú ne maʻu ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení? (ʻE ala fie maʻu ke fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea fakamatala ke akoʻi fakaikiiki ha meʻa pea ʻoku ʻuhinga e foʻi lea naʻinaʻi ke poupou mālohi ki ha taha ke fai ha meʻa.)

ʻE ala talamai ʻe he kau akó ʻoku maʻu ʻe he kau palōfitá, ʻaposetoló, kau taki kehe ʻo e Siasí, mo e kau faifekau taimi kakató e ngaahi fatongia ko ʻení. Te nau ala talamai foki ko e ngaahi fatongia ʻeni ʻe lava ke fakahoko ʻe he kau maʻu lakanga fakataulaʻeiki kotoa pē, kau ai ʻa e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. Kapau ʻoku ʻikai ke nau fakamatala ki he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, fakahā ange ʻe koe ʻa e moʻoni ko ʻení. Fakamamafaʻi ange kuo fakafalala ki he kau maʻu Lakanga Taulaeʻiki Faka-ʻĒlone ʻi ho kalasí mo ha ngaahi faingamālie mahuʻinga ke tokoni.

Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu. Fakamatalaʻi ange naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kia Siosefa Sāmita ʻa e ngaahi fatongia lahi ʻo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí, ʻo fakafekauʻaki mo e fokotuʻu ʻo e Siasí. Kole ki ha kulupu ʻe taha ke nau ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:38–45, ʻo kumi e ngaahi fatongia ʻo e kaumātuʻá. Fakaafeʻi e kulupu hono uá ke nau ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:46–52, ʻo kumi e ngaahi fatongia ʻo e kau taulaʻeikí. Fakaafeʻi e kulupu hono tolú ke nau ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:53–59, ʻo kumi e ngaahi fatongia ʻo e kau akonakí mo e kau tīkoní. ʻI heʻenau akó, hiki ʻeni ʻi ʻolunga he palakipoé:

Kaumātuʻa

Kau Taulaʻeiki

Kau Akonaki mo e Kau Tīkoni

T&F 20:38–45

T&F 20:46–52

T&F 20:53–59

Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi ha fakafofonga pe toko ua mei he kulupu takitaha ke haʻu ki he palakipoé ʻo hiki e ngaahi fatongia ʻo e tuʻunga pe ngaahi tuʻunga kuo nau akó.

  • Ko e hā e ngaahi faikehekehe ʻokú ke fakatokangaʻi ʻi he ngaahi fatongia ʻo e kaumātuʻá, kau taulaʻeikí, kau akonakí mo e kau tīkoní? Ko e hā e ngaahi faitatau ʻokú ke vakai ki aí?

  • Ko e fē e lakanga ʻoku ʻi ai e mafai ke foaki ʻa e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní? (Kaumātuʻá; vakai, veesi 41.) Ko e fē engaahi lakanga ʻoku ʻi ai e mafai ke fakahoko e sākalamēnití? (Kaumātuʻá mo e taulaʻeikí; vakai, veesi 40 mo e 46.) Ko e fē ngaahi lakanga ʻoku ʻi ai e mafai ke fakanofo ʻa e kau taulaʻeikí, akonakí mo e kau tīkoní? (Kaumātuʻá mo e taulaʻeikí; vakai, veesi 39 mo e 48.) Ko e fē e ngaahi lakanga ʻoku ʻi ai e mafai ke fakamatala, naʻinaʻi, mo akonakí? (Kaumātuʻá, taulaʻeikí, akonakí, mo e tīkoní; vakai, veesi 42, 46, mo e 59.)

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni ʻoku tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e ngaahi lakanga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻaki hono fakatatau mo fakafehoanaki honau ngaahi fatongiá?

ʻE ala ʻilo ʻe he kau akó ha ngaahi tefitoʻi moʻoni kehekehe, kae fakapapauʻi ke fakamamafaʻi ʻa e meʻá ni:

ʻI hono maʻu ʻe he ngaahi foha ʻo e Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi tuʻunga māʻolunga ange ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, ʻoku nau maʻu ai ha ngaahi fatongia mo e faingamālie lahi ange ke tokoniʻi e niʻihi kehé.

ʻI hono fakanofo ha maʻu lakanga fakataulaʻeiki ki he ngaahi tuʻunga kehe ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, ʻokú ne tauhi ʻa e ngaahi lakanga maʻulalo angé mo honau ngaahi fatongiá.

ʻOku maʻu ʻe he kau maʻu lakanga fakataulaʻeiki kotoa pē ʻa e fatongia ke fakahoko e ngaahi ouaú pea ke leʻohi e kāingalotu ʻo e Siasí mo tokoni kiate kinautolu.

Hili hoʻo tokoniʻi e kau akó ke ʻiloʻi ʻa e moʻoni fakaʻosi ʻi he lisi kimuʻá, hiki ia ʻi he palakipoé ʻi lalo he lisi ʻo e ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻE ala fie maʻu ke ke fakamahinoʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea ko e tokoní ke fai ha tokoni.

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e ngaahi fatongia ʻo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí, taki ʻenau tokangá ki he lisi he palakipoé pea fai e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ai e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻo “leʻohi ʻa e siasí” mo “ʻiate kinautolu mo fakamālohia ʻa kinautolu”? (ʻE ala kau he ngaahi sīpingá ʻa e faiako fakaʻapí, tokangaʻi e masivá mo e faingataʻaʻiá, tokangaʻi e falelotú mo e kelekele ʻoku tuʻu aí, mo hono fakahoko ʻo e ngaahi ngāue kehe mei he pīsopé mo e kau taki fakakōlomú.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ai ʻe he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ke “fakaafeʻi ʻa e kakai kotoa pē ke nau haʻu kia Kalaisi”?

ʻI hono aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e fehuʻi ko ʻení, ʻe lava ke ke kole ki ha tokotaha ako ke ne lau ʻa e faleʻi ko ʻení:

“Kapau ko ha [maʻu] lakanga fakataulaʻeiki koe, manatu ʻoku totonu ke hoko ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ko haʻo konga ʻi he taimi pea mo e meʻa kotoa pē. ʻOku ʻikai tatau ia mo ha pulupulu ke ke lava ʻo tui mo toʻo ʻi hoʻo faʻitelihá. Ko e fakanofo kotoa ki ha tuʻunga ʻi he lakanga fakataulaʻeikí, ko ha ui ia ke ngāue ʻi he moʻuí kotoa, fakataha mo ha talaʻofa ʻe fakafeʻungaʻi koe ʻe he ʻEikí ke ke fakahoko ʻEne ngāué ʻo fakatatau mo hoʻo faivelengá.

“Kuo pau ke ke moʻui taau ka ke lava ʻo maʻu pea mo fakaʻaongaʻi ʻa e mālohi ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOku ʻi ai ʻa e kaunga hoʻo ngaahi leá mo hoʻo ngaahi tōʻonga fakaʻahó ki hoʻo malava ke tokoní. Ko hoʻo angafai ʻi he kakaí kuo pau ke ʻoua naʻa ʻi ai hano mele. ʻOku toe mahuʻinga ange hoʻo angafai ʻi he liló” (Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí: Ko Ha Huluhulu Ki he Ongoongoleleí [2004], 98).

Hiki he palakipoé ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia. (ʻOku maʻu ʻa e lea ko ʻení ʻi he “Fakaʻapaʻapaʻi mo Fakaʻaongaʻi Lelei ʻa e Lakanga Fakataulaʻeikí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2008, 46.) Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ki he kau akó ke nau hiki ia ʻi he tafaʻaki ʻo ʻenau folofolá ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20 pe ʻi heʻenau pepa ki he kalasí pe tohinoa ako folofolá.

“Ko e taumuʻa ʻo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ke foaki, tokoni, hiki hake, mo ueʻi fakalaumālie” (ʻEletā Lisiate G. Sikoti).

Kole ki he kau akó ke nau fakamatala ki ha taimi kuo nau mamata ai ki he foaki, tokoni, hiki hake, mo e ueʻi fakalaumālie ʻa e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí. Te ke lava ʻo tānaki atu hoʻo ngaahi fakakaukaú.

Fakamahinoʻi ange ko e konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení, neongo ʻoku fekauʻaki ʻa e fakahā ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20 mo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí, ka ʻoku maʻu ʻe he kāingalotu kotoa pē ʻo e Siasí ʻa e fatongia mo e faingamālie ke tokoni ki he niʻihi kehé. ʻOku maʻu ʻe he kau finemuí ha ngaahi faingamālie lahi ke tokoni. ʻE fili ha niʻihi ke ngāue fakafaifekau, pea ʻe ʻi ai e ʻaho te nau maʻu ai ʻa e faingamālie ke hoko ko e kau mēmipa ʻo e Fineʻofá, ke “ngāue fakataha mo ha kau tangata maʻu lakanga fakataulaʻeiki ke fakatupulaki ʻa e tuí mo e angatonu fakafoʻituituí, fakamālohia e ngaahi fāmilí mo e ʻapí pea mo kumi pea tokoniʻi ʻa kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá” (Ngaahi ʻOfefine ʻi Hoku Puleʻangá: Ko e Hisitōlia mo e Ngāue ʻa e Fineʻofá [2011], 8).

ʻOange ki he kau akó ha kiʻi taimi ke nau tohi fekauʻaki mo e meʻa ne nau ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:38–59. Poupouʻi e kau talavoú ke nau fakakaukau ki hono hiki ha taumuʻa ʻe tokoni ke nau leʻohi mo fakamālohia faivelenga ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí. ʻE lava ke fai ʻeni ko ha konga ʻo ʻenau ngaahi ngāue ʻi he Fatongia ki he ʻOtuá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:60–67

ʻOku ʻomi ʻa e ngaahi fakahinohino ki he fakanofo ki he lakanga fakataulaʻeikí

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:60, pea kole ki he kalasí ke nau kumi ʻa e fatongia ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hono fakanofo ha taha ki ha tuʻunga ʻo e lakanga fakataulaʻeikí.

Kole ki he kau akó ke hiki honau nimá kapau kuo nau sio tonu ʻi ha fakanofo lakanga fakataulaʻeiki pe kuo fakanofo kinautolu ki ha tuʻunga ʻi he lakanga fakataulaʻeikí. Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo kinautolu naʻe hiki hake honau nimá ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá mo ha ngaahi ongo ne nau maʻu lolotonga e fakanofó. Te ke ala fai e fehuʻi ko ʻení:

  • Naʻe hoko fēfē ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ko e konga ʻo e fakanofó?

Hiki ʻa e lea ko ʻeni ʻi he palakipoé: ʻOku fie maʻu ʻe he kau maʻu Lakanga Fakataulaʻeikí e mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní mo kinautolu ʻi heʻenau fakahoko honau ngaahi fatongiá.

Ke tokoni ke fakakaukau e kau talavoú ki heʻenau moʻui taau ʻi hono fakahoko e ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Palesiteni Boyd K. Packer

“ʻOku maʻu ho mafaí ʻo fakafou mai ʻi he fakanofó; ʻoku maʻu ho mālohí ʻo fakafou mai ʻi he talangofuá mo e moʻui tāú. …

“ʻOku maʻu ʻa e mālohi ʻi he lakanga fakataulaʻeikí mei hono fakahoko ho fatongiá ʻi he ngaahi meʻa angamahení: maʻu lotú, tali ʻo e ngaahi uiuiʻí, lau folofolá, pea mo e tauhi ʻo e Lea ʻo e Potó” (“The Aaronic Priesthood,” Ensign, Nov. 1981, 32–33).

Fakaafeʻi e kau talavoú ke nau fakakaukau ʻi he faʻa lotu ki he meʻa ʻe finangalo e ʻEikí ke nau fai ke fakaafeʻi ʻa e mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ke tokoniʻi kinautolu ʻi heʻenau fakahoko honau ngaahi fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeiki lolotongá mo e kahaʻú. Fakamamafaʻi ange ʻe maʻu foki ʻe he kau finemuí ha ngaahi fatongia mahuʻinga ʻi he Siasí. Fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau ki he meʻa ʻe finangalo e ʻEikí ke nau fai ke fakaafeʻi ʻa e mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi heʻenau fakahoko ʻa e ngaahi fatongia ko iá.

Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ange ʻoku fakamatala ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:61–63 ki ha niʻihi ʻo e ngaahi taumuʻa ʻo hono fakahoko ʻo e ngaahi konifelenisi ʻa e Siasí, hangē ko hano fakahoko tauʻatāina ʻa e ngāue ʻa e Siasí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:65 Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea ko e hikinimaʻi ʻi he veesi ko ʻení ki hono hikinimaʻi ha taha kimuʻa pea fakanofo ki ha tuʻunga ʻi he lakanga fakataulaʻeikí. Kole ki he kau talavou ʻi he kalasí ke nau fakamanatu ʻa e taimi fakamuimuitaha naʻe hikinimaʻi ai kinautolu ʻe he kau mēmipa honau uōtí pe koló ke fakanofo ki ha tuʻunga ʻi he lakanga fakataulaʻeikí.

  • Ko e hā e ongo naʻá ke maʻu ʻi hoʻo sio naʻe hikinimaʻi koe ʻe he kau mēmipa ho uōtí (pe koló) naʻá nau hikinimaʻi ho fakanofó? ʻE tokoniʻi fēfē koe ʻi hono manatuʻi ʻenau poupoú ʻi hoʻo ngāue ʻi he lakanga fakataulaʻeikí? (ʻE ala kau he ngaahi talí te nau ongoʻi haʻisia ange ki he uōtí ʻi heʻenau ngāué pea te nau ongoʻi ʻa e poupou ʻa e kāingalotu ʻo e uōtí.)

Te ke lava ʻo fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe e ʻuhinga ʻoku nau houngaʻia ai ʻi he mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Vahevahe ange foki hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻe aleaʻi ʻi he lēsoní.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:42. Ko hono leʻohi ʻo e Siasí

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Sēmisi E. Fausi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻi haʻane lea fekauʻaki mo e tefitoʻi taumuʻa ʻo e lakanga fakataulaʻeikí:

ʻĪmisi
Palesiteni James E. Faust

“Ko hono tokangaʻi e niʻihi kehé ʻa e ʻelito ʻo e fatongia ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Ko e mālohi ia ke faitāpuekina, fakamoʻui, pea ke fakahoko ʻa e ngaahi ouau fakahaofi ʻo e ongoongoleleí” (“Power of the Priesthood,” Ensign, May 1997, 41).

Naʻe lea ʻa ʻEletā W. Kalānite Pengiketā ʻo e Kau Fitungofulú ʻo pehē ko kinautolu ʻoku nau maʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ko e “kau faifekau” ke leʻohi ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí:

ʻĪmisi
ʻEletā W. Grant Bangerter

“Naʻá ku maʻu ʻi he ngaahi taʻu lahi ʻa e faingamālie ke tangutu ʻi he tafaʻaki ʻo Palesiteni Melioni G. Lomenī, ʻa ia naʻá ne akoʻi mai fekauʻaki mo e ‘konisitūtone ʻo e Siasí’—ʻo ʻuhinga ki he fakahā ko ia naʻe ʻomi ʻi hono fokotuʻu ʻo e Siasí ʻa ia naʻe fakamatalaʻi ai ʻe he ʻEikí e ngaahi founga ngāue ʻa ia ʻoku totonu ke puleʻi ʻaki iá. ʻOku pehē ʻi he vahe 20 ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, kuo pau ke ‘leʻohi ʻa e Siasí’ ʻe he kaumātuʻá, ʻa ia ʻoku tokoni ki ai ʻa e lakanga fakataulaʻeiki siʻi angé. (Vv. 42, 53.) ʻOku fakahoko ha konga ʻo e ‘leʻohi’ ko iá ʻi he ʻaʻahi ki he ngaahi ʻapi ʻo e kau mēmipá pea ʻi hono fakahinohinoʻi kinautolu ke nau fai honau fatongiá. ʻI ha fakahā ʻe taha ʻoku ʻomi pau ai ko e kōlomu ʻo e kaumātuʻá ko ha ‘kau faifekau tuʻu maʻu.’ (T&F 124:137.) ʻOku ui foki ʻa kinautolu ʻoku maʻu ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko e ‘kau faifekau tuʻu maʻu.’ (T&F 84:111.)” (“The Power of the Priesthood,” Ensign, Nov. 1975, 69).

Naʻe fai ʻe Palesiteni Sēmisi E. Fausi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻa e talanoa ko ʻení kau ki ha maʻu lakanga fakataulaʻeiki kei talavou ʻa ia naʻá ne hiki hake mo fakamālohia ha kaungāʻapi faingataʻaʻia:

ʻĪmisi
President James E. Faust

“ʻI he ngaahi taʻu kuo hilí ne pehē ʻe ha palesiteni ʻo ha kōlomu ʻo ha kau taulaʻeiki ke tānaki ha meʻakai maʻá e faingataʻaʻiá ko ha ngāue tokoni. Ne fiefia ʻa Simi, ko ha taha ʻo e kau taulaʻeikí ke kau ki ai pea fakapapauʻi ke tānaki ha meʻakai lahi ange ʻi ha toe taha pē. Naʻe hoko e taimi ke fakataha ai e kau taulaʻeikí ki he falelotú. Naʻa nau ʻalu atu ʻi he taimi tatau pē pea foki mai ʻi ha taimi pau ʻi he efiafi ko iá. Ne fakaʻohovale ki he taha kotoa, ne ʻikai ha meʻa ʻi he saliote ʻa Simí. Naʻe ʻikai ke ne faʻa lea pea naʻe fakaoli ʻaki ia ʻe ha niʻhi ʻo e tamaiki tangatá. …

“… Naʻe fehuʻi ange ʻe he ʻetivaisá kia Simi pe ʻoku loto mamahi. Naʻe talaange ʻe Simi, ‘ʻIkai. Ka ʻi he taimi ne u ʻalu ai ʻo tānaki e meʻakaí, ne lahi e meʻakai ne u maʻú. Naʻe fonu ʻeku salioté. I heʻeku foki mai ki he falelotú, ne u tuʻu i ha ʻapi ʻo ha uitou ʻoku ʻikai kau ki he Siasí pea ʻoku nofo ʻi he ʻēlia hotau uōtí. Naʻá ku tukituki ʻi he matapaá peá u fakamatalaʻi e meʻa ʻoku tau faí, peá ne fakaafeʻi atu au ki loto. Naʻe kamata ke ne fakasio ha meʻa ke foaki mai. Naʻá ne fakaava ʻa e ʻaisí, peá u fakatokangaʻi naʻe ʻikai ha meʻa ʻi aí. Naʻe hala mo e kōpaté. Faifai, peá ne maʻu hake ha kiʻi kapa piisi.’

“‘Naʻá ku ʻohovale ʻaupito. Ne ʻi ai e fānau iiki ne nau lele takai holo ne fie maʻu ke fafanga, pea naʻá ne ʻomi kiate au e kapa piisi ko ʻení. Naʻá ku toʻo ia pea faʻo ki heʻeku salioté pea lue atu he halá. Ne u aʻu ki he vaeuaʻangamālie ʻo e poloká peá u ongoʻi māfana pea ʻiloʻi oku fie maʻu ke u foki ki he fale ko iá. Naʻá ku foaki kotoa ange ʻa e meʻakaí maʻana.’

‘Naʻe talaange ʻe he ʻetivaisá, ʻʻE Simi,ʻoua ʻaupito naʻa ngalo ʻiate koe e ongo ʻokú ke maʻu he pōní, he ko e taumuʻa ia ʻo e ngāué ni.’ Naʻe maʻu ʻe Simi ʻa e meʻakai fakatupu ivi ko e tokoni taʻesiokitá” (Spiritual Nutrients,”Ensign pe Liahona, Nov. 2006, 54).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:46. “Ko e fatongia ʻo e taulaʻeikí ke malanga, akonaki, fakamatala, naʻinaʻi, mo fai papitaiso, pea ʻoatu ʻa e sākalamēnití”

ʻĪmisi
Palesiteni Wilford Woodruff

Naʻe pehē ʻe Palesiteni Uilifooti Utalafi: “Naʻá ku fononga ʻi ha maile ʻe lauiafe ko ha Taulaʻeiki ʻo malanga ʻaki ʻa e Ongoongoleleí, pea, hangē ko ia kuó u lea ʻaki kimuʻa ki he kāingalotú, naʻe poupouʻi au ʻe he ʻEikí mo fakahā ʻa Hono māfimafí ʻi hono maluʻi ʻeku moʻuí ʻo hangē pe ko e taimi ne u maʻu ʻa e tuʻungá ko iá pea hangē ko ia kuó Ne fai lolotonga ʻeku ʻi he tuʻunga ʻo ha ʻAposetoló. ʻOku poupouʻi ʻe he ʻEikí ha tangata pē ʻokú ne pukepuke ha konga ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí, tatau ai pē pe ko ha Taulaʻeiki, Kaumātuʻa, Fitungofulu, pe ko ha ʻAposetolo ia, ʻo kapau te ne fakahoko totonu hono uiuiʻí pea fai hono fatongiá” (Deseret Weekly, Nov. 7, 1896, 641). (Vakai foki, Boyd K. Packer, “The Aaronic Priesthood,” Ensign, Nov. 1981, 33.)

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:60–67. Founga totonu ʻo e fakanofo ki he lakanga fakataulaʻeikí

Naʻe fakamamafaʻi ʻe Palesiteni Poiti K. Peeka ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻoku mahuʻinga lahi ʻa e founga totonu ʻo e fakanofo ki lakanga fakataulaʻeikí ki he ʻEikí:

ʻĪmisi
Palesiteni Boyd K. Packer

“Te ke lava ke maʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí mei ha taha pē ʻokú ne maʻu ʻa e mafaí pea ʻʻoku ʻiloʻi ʻe he siasí ʻokú ne maʻu e mafaí.’ (T&F 42:11.)

“He ʻikai lava ke foaki ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ʻo hangē ha tipilomá. He ʻikai lava ke foaki atu ia ko ha tohi fakamoʻoni. He ʻikai lava ke fakahoko atu ia ko ha pōpoaki pe ʻoatu kiate koe ʻi ha tohi. ʻOku maʻu pē ia ʻi he fakanofo totonu. Kuo pau ke ʻi ai ha maʻu lakanga fakataulaʻeiki kuo fakamafaiʻi. Kuo pau ke ne hilifaki hono ongo nimá ki ho ʻulú pea fakanofo koe.

“Ko e ʻuhinga ia ʻe taha ʻoku fefonongaʻaki lahi ai e Kau Taki Maʻolungá—ke foaki ʻa e ngaahi kī ʻo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. Kuo maʻu ʻe he palesiteni fakasiteiki ʻi he feituʻu kotoa ʻi he māmaní hono mafaí mei he nima ʻo ha taha ʻo e kau maʻu mafai pule ʻo e Siasí. Kuo teʻeki ai ha fakaʻatā makehe ʻe taha.

“Manatuʻi ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení. ʻOku mātuʻaki mahuʻinga ʻaupito ki he ʻEikí ʻa e lakanga fakataulaʻeikí. ʻOkú Ne tokanga ʻaupito ki he founga ʻoku foaki aí, pea mo e tokotaha ʻokú ne faí. ʻOku ʻikai teitei fakahoko ia ʻi he lilo” (“The Aaronic Priesthood,” Ensign, Nov. 1982, 32).