Seminelí
Lēsoni 155: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:7–60


Lēsoni 155

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:7–60

Talateú

Ko e lēsoni hono ua ʻeni ʻi he fakahā ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138. ʻI he fakalaulauloto ʻa Palesiteni Siosefa F. Sāmita ki ha ngaahi potufolofola ʻi he Fuakava Foʻoú, naʻá ne mamata ai ki ha meʻa-hā-mai ʻo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié pea mo e tatali ʻa e ngaahi laumālie angatonú ki he fakahaofi mei he ngaahi haʻi ʻo e maté. Naʻe mamata foki ʻa Palesiteni Sāmita naʻe fokotuʻu mo fakamafaiʻi ʻe Sīsū Kalaisi, ʻi he vahaʻataimi ʻo ʻEne pekiá mo ʻEne Toetuʻú, ha kau tamaioʻeiki angatonu ke akoʻi e ongoongoleleí ki he ngaahi laumālie ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:7–37

ʻOku ako ʻe Palesiteni Siosefa F. Sāmita e founga naʻe malangaʻi ai ʻa e ongoongoleleí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié

Fakahā ange ki he kau akó ne maʻu ʻe he kakai ʻi he funga māmaní ha ngaahi tui kehekehe fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko kiate kitautolu hili ʻetau maté. Fehuʻi ange ki he kau akó pe kuo nau fetaulaki mo ha taha ʻoku kehe e ngaahi meʻa ʻoku tui ki ai fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko kiate kitautolu hili ʻetau maté. Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá. (Tokanga ke ʻoua ʻe lauʻikoviʻi pe tukuhifo ʻa e ngaahi tui fakalotu kehé.)

  • Te tau lava ʻo ʻilo fēfē pe ko e fē e ngaahi tui ʻoku tonú fekauʻaki mo e moʻui hili ʻa e maté? (Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ange ʻoku ʻi ai pē ha Kāingalotu ʻoku nau tui ki ha ngaahi meʻa hala fekauʻaki mo e moʻui hili ʻa e maté.)

Ke tānaki atu ki he tali ʻa e kau akó, kole ki ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
ʻEletā D. Todd Christofferson

“ʻOku matuʻaki fakamahino mai ʻe he ngaahi folofolá [ʻa e] fiefia moʻoní” (Ko e Tāpuaki ʻo e Folofolá,”Ensign pe Liahona, Mē 2010, 34).

Fakapapauʻi ʻe lava ke tau ʻilo ʻa e tonu ʻo e ngaahi tui kehekehe fekauʻaki mo e moʻui hili ʻa e maté ʻaki hono fakafehoanaki ʻa e ngaahi tui ko iá mo e ngaahi moʻoni kuo fakahā ʻe he ʻEikí ʻi he folofolá, ʻo hangē ko ia ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138.

Tā ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi he palakipoé. Mahalo te ke fie fakamatalaʻi fakanounou ange ʻe lava ke lau ʻa e kotoa ʻo e maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ko e fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi ha ngaahi founga, koeʻuhí he ʻoku lau ʻe he kau angatonú ko ha fakapōpula ʻa e mavahe mei honau sinó (vakai, T&F 138:49–50).

ʻĪmisi
spirit paradise and spirit prison diagram

Ke tokoni ke toe vakaiʻi nounou ʻe he kau akó ʻa e ngaahi moʻoni ne nau ako ʻi he lēsoni kimuʻa ʻi he vahe 138, vahe ki he vaheua ʻe taha ʻo e kalasí ke fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:12–15, 22 ki he ngaahi fakaikiiki kau kiate kinautolu ʻe ʻalu ki he palataisi ʻo e ngaahi laumālié ʻi he maté pea mo e ngaahi tuʻunga te nau aʻusia aí. Vahe ki he vaheua ʻe taha ʻo e kalasí ke fekumi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:20–22 ki he ngaahi fakaikiiki kau kiate kinautolu ʻe ʻalu ki he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi he maté pea mo e ngaahi tuʻunga te nau aʻusiá. Kole ki he kau akó ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú.

Fakamahinoʻi ange ʻoku ʻikai ngata pē ʻi he ʻalu ʻa e kau faiangahalá mo e kau angatuʻú ki he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi he taimi ʻo ʻenau maté, ka ʻoku kau foki mo kinautolu ʻoku mate ʻi heʻenau ngaahi angahalá pea ʻikai ha ʻilo ki he ongoongoleleí (vakai, T&F 138:32). Fakamanatu ange ki he kau akó lolotonga e fakalaulauloto ʻa Palesiteni Siosefa F. Sāmita ki he ngaahi potufolofola ʻi he 1 Pitá, naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kiate ia e founga ʻe maʻu ai ʻe he kakai ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ha faingamālie ke maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:7–10. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai pea kumi ʻa e meʻa naʻe pehē ʻe Pita naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí hili hono “fakapoongi ia ʻi he kakanó.”

  • Ko e hā naʻe pehē ʻe Pita naʻe fai ʻe he Fakamoʻuí ʻi Heʻene ʻalu ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:25–28. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai pea feinga ke ʻiloʻi e meʻa naʻe fifili ki ai ʻa Palesiteni Sāmita ʻi heʻene fakakaukau ki he ngāue ʻa e ʻEikí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

  • Ko e hā ʻa e fehuʻi ʻa Palesiteni Sāmitá? (Hili e tali ʻa e kau akó, mahalo te ke fie hiki ʻa e fehuʻi ko ʻení ʻi he palakipoé: Naʻe malava fēfē ʻa e ʻEikí ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ki he kakai kotoa pē ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi ha ʻaho pē ʻe tolu?)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:29–32, pea kole ki he kalasí ke kumi e tali naʻe maʻu ʻe Palesiteni Sāmita ʻi heʻene fakalaulaulotó.

  • Naʻe malangaʻi fēfē ʻe he Fakamoʻuí ʻa e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ʻi ha kiʻi taimi nounou pē?

Kole ki he kau akó ke fakaʻaongaʻi ʻa e meʻa ne nau ako ʻi he veesi 29–32 ke fakamatala ʻaki ha moʻoni fekauʻaki mo e founga ʻoku akoʻi ai ʻa e ongoongoleleí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié. ʻOku totonu ke nau ʻiloʻi ha meʻa tatau mo e moʻoni ko ʻení: ʻOku akoʻi ʻe he kau talafekau angatonú ʻa e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié, ʻi he malumalu ʻo e fakahinohino ʻa Sīsū Kalaisí. Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi e ngaahi kupuʻi lea ʻi he veesi 30 ʻoku akoʻi ai e moʻoni ko ʻení.

Tā ha foʻi tao ʻi he fakatātā ʻi he palakipoé, mei he palataisi ʻo e ngaahi laumālié ki he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ke fakafofongaʻi hono malangaʻi ʻe he kau talafekau angatonu ʻa e ʻEikí ʻa e ongoongoleleí ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:33–34. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he kau talafekau angatonu ʻa e ʻEikí ki he ngaahi laumālie ʻi he fale fakapōpulá. Kole ki he kau akó ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú.

  • ʻOku fehoanaki fēfē e ngaahi akonaki ko ʻení mo e meʻa ʻoku akoʻi ki he kakaí ʻi heʻenau teuteu ki he papitaisó ʻi he moʻui fakamatelié?

  • Ko e hā ʻa e “papitaiso fakafofonga”?

  • Fakatatau ki he veesi 34, ko e hā ʻoku fie maʻu ai ke malangaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻeni ʻo e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié? (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa hono “fakamāuʻi ʻa kinautolu ʻo fakatatau ki he tangatá ʻi he kakanó” ʻoku fie maʻu ke maʻu ʻe he fānau kotoa pē ʻa e ʻOtuá, moʻui pe mate, ʻa e faingamālie ke ako mo tali ai ʻa e ongoongoleleí kae lava ke fakamāuʻi kinautolu ʻi he tuʻunga tatau.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:35–37. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi pe ko e ngaahi laumālie ʻe toko fiha te nau maʻu ha faingamālie ke tali ai e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻiloʻi ʻe maʻu ʻe he fānau kotoa pē ʻa e Tamai Hēvaní ʻa e faingamālie ke fanongo mo tali ai e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí?

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e founga ʻe fanongo ai e tokotaha kotoa pē ki he ongoongoleleí, fakamatalaʻi ange neongo naʻe ʻaʻahi ʻa e Fakamoʻuí ki he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻi ha kiʻi taimi nounou hili ʻEne pekiá, naʻá Ne fokotuʻutuʻu ke malanga ʻaki ʻe he ngaahi laumālie angatonú ʻa e ongoongoleleí kiate kinautolu ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié. ʻOku hokohoko atu he ʻahó ni ʻa e ngāué ni. ʻI he taimi ʻoku mate ai ʻa e kakai kuo teʻeki ke nau fanongo pe tali ʻa e ongoongoleleí ʻi hotau kuongá ni, te nau toe maʻu foki ha faingamālie ke fanongo mo tali ai ʻa e ongoongoleleí ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:38–60

ʻOku mamata ʻa Palesiteni Sāmita ki he ngaahi laumālie fakaʻeiʻeiki mo maʻongoʻonga te nau malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié

Kole ki he kau akó ke fakakaukau ki he kau mēmipa angatonu honau fāmilí pe ngaahi kui kuo pekiá.

  • Kuó ke fifili nai pe ko e hā ʻenau meʻa ʻoku fai ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié?

Fakamanatu ange ki he kau akó naʻe hiki ʻe Palesiteni Siosefa F. Sāmita ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:38–49, ʻa e ngaahi hingoa ʻo e ngaahi laumālie “tuʻu-ki-muʻa mo … maʻongoʻonga” naʻá ne mamata ki ai ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻa ia ne tatali ki he hā ange ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolu hili ʻEne pekia he kolosí. Ko e niʻihi ʻo e ngaahi laumālie naʻe ʻaʻahi ki ai ʻa e Fakamoʻuí ko e kau palōfita ʻo e Fuakava Motuʻá mo e Tohi ʻa Molomoná. ʻOku tau lau ʻo kamata ʻi he veesi 53, ne mamata foki ʻa Palesiteni Sāmita ki he ngaahi laumālie kuo fili ʻe haʻu ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní, kau ai ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá (ko e tehina ʻo ʻene tamaí) pea mo Hailame Sāmita (ʻa ʻene tamaí).

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:53–56. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai pea kumi e founga ne tokoni ai e niʻihi fakafoʻituitui ko ʻení lolotonga ʻenau ʻi he māmaní ki he fakamoʻui ʻo kinautolu ʻi he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié.

  • Kuo tokoniʻi fēfē ʻe he kau taki ʻo e Siasí ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní ʻa e ngaahi laumālie ʻi he fale fakapōpulá?

Hili hono ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻoku tokoni ʻa e kau palōfita ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní ʻi hono huhuʻi ʻo e kau pekiá ʻaki hono langa ʻo e ngaahi temipalé mo fakahoko e ngaahi ouau fakatemipalé maʻá e kau pekiá, fokotuʻu pe tā ha fakatātā ʻo ha temipale ʻo ofi ki he fakatātā ʻi he palakipoé.

  • Fakatatau ki he veesi 55–56, ko e fē e taimi naʻe kamata teuteu ai e kau taki ko ʻení ki he ngāue te nau fai ʻi heni ʻi he māmaní?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:57. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa ʻe hokohoko atu e kaumātuʻa angatonú ke fai hili ʻenau maté.

  • Ko e hā ʻe hoko atu ke fai ʻe he kaumātuʻa angatonú hili ʻenau maté?

Ke fakamahinoʻi ʻoku ʻikai fakangatangata pē ʻa e ngāue ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié kiate kinautolu ʻoku maʻu ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Siosefa F. Sāmitá. Kole ki he kalasí ke fakafanongo ki he meʻa ʻoku fai ʻe he kakai fefine faivelengá ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié:

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph F. Smith

“ʻE vaheʻi mo fakanofo ʻa e kau fafine lelei ko ʻeni ki he ngāué, … pea fakamafaiʻi pea fakaivia ke malanga ʻaki ʻa e ongoongoleleí mo tokoni ki he kakai fefiné lolotonga hono malangaʻi ia ʻe he kaumātuʻá mo e kau palōfitá ki he kakai tangatá” (Gospel Doctrine, 5th ed. [1939], 461).

Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke fakaʻilongaʻi e ngaahi kupuʻi lea ʻi he veesi 57 ʻoku nau akoʻi ʻa e moʻoni ko ʻení: Hili e mavahe mei he moʻui fakamatelié, ʻe hokohoko atu e Kāingalotu faivelengá ʻa ʻenau ngāué ʻi hono malangaʻi ʻo e ongoongoleleí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:58–59. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa kuo pau ke fai ʻe he kau pekiá ke huhuʻi ai kinautolú. Kole ki he kau akó ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú.

  • Ko e hā ʻe hoko kiate kinautolu ʻoku fakatomala ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié? (ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, ka ʻoku totonu ke nau ʻiloʻi ʻa e tokāteline ko ʻení: ʻE huhuʻi ʻa e ngaahi laumālie ʻoku fakatomalá ʻi he talangofua ki he ngaahi ouau ʻo e temipalé, hoko ʻo maʻa ʻi he Fakaleleí, pea maʻu ʻenau totongí.)

  • Te tau lava fēfē ʻo tokoni ʻi he ngāue ʻo e fakamoʻuí maʻá e kau pekiá lolotonga ʻetau ʻi heni ʻi he māmaní? (ʻI hono fakakakato e ngāue hisitōlia fakafāmilí mo e kau atu ki he ngaahi ouau fakatemipale maʻá e kau pekiá.)

Mahalo te ke fie fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ko ha konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení:

ʻĪmisi
ʻEletā Richard G. Scott

“Ko ha taimi ʻaonga moʻoni haʻo fai ha ngāue ʻi he temipalé, ka ʻi hono fai ko ia e ngaahi ouau fakafofongá ki ha taha hoʻo ngaahi kuí, ʻe toe toputapu ange ai e taimi ʻi he temipalé mo ke maʻu ha ngaahi tāpuaki lahi ange” (Ko e Fiefia ʻi Hono Huhuʻi ʻo e Kau Pekiá,”Ensign pe Liahona, Nōvema 2012, 94).

Tuhu ki he fakatātā ʻo e temipalé ʻi he palakipoé. Fakamoʻoni ange ko e taimi ʻoku tau ō ai ki he temipalé ke fakahoko ʻa e ngaahi ouaú maʻanautolu kuo pekiá, ʻoku tau tokoniʻi kinautolu—kapau te nau fili ke tali ʻa e ngaahi ouaú—ke huhuʻi kinautolu mei he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié pea kau fakataha mo e ngaahi laumālie angatonu ʻi palataisí.

Tā ha foʻi tao ʻi he fakatātā he palakipoé, mei he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié ki he palataisi ʻo e ngaahi laumālié ke fakafofongaʻi ʻa e huhuʻi ʻo e ngaahi laumālie kuo fakatomalá mei he fale fakapōpula ʻo e ngaahi laumālié.

  • ʻE lava fēfē ke tākiekina ʻe he ʻilo ko ʻení hoʻo ngaahi aʻusia ʻi hono fai ʻo e ngāue fakatemipalé mo e hisitōlia fakafāmilí?

  • Kuo tāpuekina fēfē koe ʻi he kau atu ki he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé? Te ke lava foki ʻo vahevahe haʻo aʻusia pē ʻaʻau.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:60. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e fakamoʻoni ʻa Palesiteni Siosefa F. Sāmitá ki he ngaahi moʻoni naʻá ne hikí.

Poupouʻi e kau akó ke fokotuʻu ha taimi ke fai ai ha ngāue hisitōlia fakafāmili pe ngāue fakatemipale ʻi he ngaahi uike siʻi ka hokó.

Fakaʻosi ʻaki hano vahevahe hoʻo fakamoʻoní ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí pea mo e ngaahi tāpuaki ʻo e Fakaleleí ʻoku lava ke maʻu ʻe he kakai moʻuí mo e kau pekiá.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 138:58. Ko e ngaahi tāpuaki ʻo e kau atu ki he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé

Naʻe fai ʻe ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e talaʻofa ko ʻení ki he kakai kei talavou ʻoku kau ki he hisitōlia fakafāmilí mo e ngāue fakatemipalé:

ʻĪmisi
ʻEletā Richard G. Scott

“ʻOku mou fie maʻu nai kakai kei talavou ha founga pau ke maluʻi ai hoʻomou moʻuí mei he mālohi ʻo e filí? Mou femoʻuekina ʻi he fakatotolo ki hoʻomou ngaahi kuí. Teuteuʻi honau hingoá ki he ngaahi ouau fakafofonga toputapu ʻo e temipalé, pea ʻalu ki he temipalé ʻo fakafofongaʻi kinautolu ke nau maʻu e ouau ʻo e papitaisó mo e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻI hoʻo matuʻotuʻa angé, te ke lava ai ke kau ʻi he ngaahi ouau kehé. ʻOku ʻikai ke u lava ʻo mafakakaukauʻi ha meʻa ʻe toe lelei ange ke ne maluʻi koe mei he tākiekina ʻa e filí ʻi hoʻo moʻuí” (Ko e Fiefia ʻi Hono Huhuʻi ʻo e Kau Pekiá,”Ensign peLiahona, Nōvema 2012, 94).