Seminelí
Lēsoni 22: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:1–16


Lēsoni 22

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:1–16

Talateú

Naʻe maʻu ʻe Siosefa Sāmita ʻa e fakahā naʻe lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18 maʻana, ʻŌliva Kautele, mo Tēvita Uitemā ʻi Sune 1829, hili pē ha taimi nounou mei he foaki ʻe Pita, Sēmisi mo Sione ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí kia Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautelé. ʻI he kamataʻanga ʻo e fakahaá, naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí ʻa ʻŌliva Kautele fekauʻaki mo hono langa hake ʻo e Siasí. Naʻá Ne ui leva ʻa ʻŌliva Kautele mo Tēvita Uitemā ke malanga ʻaki ʻa e fakatomalá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:1-5

ʻOku akoʻi ʻe he ʻEikí e founga ke langa hake ʻa Hono Siasí

Tā ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi he palakipoé ʻi muʻa ʻi he kalasí.

ʻĪmisi
fakatātā ʻo e falelotu ʻo e siasí

Fakakaukau ke lau e fakamatala ko ʻení pe vahevahe ha fakamatala tatau fekauʻaki mo ha mofuike naʻe lava ke hoko kimuí ni mai pe ofi ange ki he feituʻu ʻokú ke nofo aí:

ʻI he ʻaho 17 ʻo ʻOkatopa, 1989, ʻi he 5:04 p.m., ne luluʻi ai ʻe ha mofuike 6.9 ʻi hono fua ʻi he meʻafua Richter ʻa e ʻēlia Seni Falanisisikou, Kalefōnia, ʻo e ʻIunaiteti Siteití. Naʻe maumau pe fakaʻauha ha ngaahi fale ʻe lauiafe. Ne mafahifahi e ngaahi fakavaʻe ʻo ha ngaahi fale lahi, pea fakatupu ai hono fakahaaʻi ne ʻikai ke malu e ngaahi falé.

  • Ko e hā e ngaahi hohaʻa te ke maʻu fekauʻaki mo e nofo ʻi ha fale ʻoku vaivai hono fakavaʻé?

Fakamatalaʻi ange ʻoku lekooti ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18 ʻa e fakahā ʻa e ʻEikí kia Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautele fekauʻaki mo e founga ke langa Hono Siasí ʻi ha fakavaʻe pau. ʻI he kamataʻanga ʻo e fakahā ko ʻení, ʻoku folofola ʻa e ʻEikí ki he ngaahi meʻa naʻe tohi ʻe Ōliva Kautelé, ʻo ʻuhingá ko e ngaahi lea ʻo e Tohi ʻa Molomoná naʻe hiki ʻe ʻŌliva lolotonga ʻene hoko ko ha tangata tohi maʻá e Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:1–4. Kole ki he kalasí ke nau kumi ha founga ʻe tokoni ai ʻa e ngaahi meʻa ko ia kuo tohi ʻi he Tohi ʻa Molomoná ʻi hono langa hake ʻo e Siasí.

  • Ko e hā naʻe folofola ʻa e ʻEikí ki he meʻa naʻe ʻi he Tohi ʻa Molomoná? ʻE tokoni fēfē ʻa e ngaahi akonaki ʻi he Tohi ʻa Molomoná ʻi hono langa hake ʻo e Siasí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:5. Kole ki he kalasí ke nau talamai pe ko e hā e talaʻofa ʻa e Fakamoʻuí kapau te tau langa Hono Siasí ʻi he fakavaʻe ʻo ʻEne ongoongoleleí.

  • Fakatatau ki he veesi 5, ko e hā e meʻa ke langa ai ʻa e Siasi moʻoní? (ʻOku totonu ke hā ʻi he tali ʻa e kau akó e tokāteline ko ʻení: ʻOku langa ʻa e Siasi moʻoní ʻia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí.)

  • Ko e hā ʻoku talaʻofa mai ʻe he ʻEikí kiate kitautolu ʻi heʻetau langa Hono Siasí ʻi he fakavaʻe ʻo ʻEne ongoongoleleí?

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:6-16

ʻOku ui ʻe he ʻEikí ʻa ʻŌliva Kautele mo Tēvita Uitemā ke malanga ʻaki ʻa e fakatomalá

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:6. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi ki he founga ʻoku fakamatalaʻi ʻaki ʻe he ʻEikí ʻa e māmani ʻoku tau nofo aí. Hili hono lipooti ʻe he kau akó ʻa e meʻa ne nau ʻiló, fakaafeʻi kinautolu ke lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:9 ke ako ʻa e meʻa naʻe fekau ʻe he ʻEikí ko e tali ki he fakautuutu ʻo e angahalá ʻi he māmaní.

  • Ko e hā ʻa e tali ʻa e ʻEikí ki he fakautuutu ʻo e angahalá ʻi he māmaní? (Naʻá ne ui e kau tamaioʻeiki ke malanga ʻaki ʻa e fakatomalá.)

Fakamahinoʻi ange naʻe ui ʻe he ʻEikí ʻa ʻŌliva Kautele mo Tēvita Uitemā ke malanga ʻaki ʻa e fakatomalá, ʻo hangē ko ʻEne ui e ʻAposetolo ko Paulá ʻi he kuonga muʻá. Neongo ne ʻikai ui ʻa ʻŌliva mo Tēvita ke na hoko ko e mēmipa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ka ʻe ʻi ai hona ngaahi fatongia ʻi hono fokotuʻu ʻo e kōlomu ko ʻení ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní. Fakamatalaʻi ange ʻe ako lahi ange e kau akó ki he ngaahi fatongia ʻo ʻŌliva Kautele mo Tēvita Uitemaá ʻi he lēsoni hono hokó.

Ke tokoniʻi e kau akó ke teuteu ke ako ʻa e ngaahi akonaki ʻa e ʻEikí fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngaahi laumālié, fakaʻaliʻali ha ngaahi meʻa siʻi ʻokú ke pehē ʻe ala mahuʻinga ki hoʻo kau akó. Fehuʻi ange pe ko e hā e lahi te nau totongi ki he meʻa takitaha. Fakamatalaʻi ange ko ha founga ʻe taha ke fakapapauʻi ai ʻa e mahuʻinga ʻo ha meʻa ko e kumi ke ʻiloʻi ʻa e mahuʻinga ʻe loto fiemālie e kakaí ke totongí. ʻE ala pehē ʻe ha taha ʻoku ʻi ai ha mahuʻinga pau ʻo ha meʻa, ka ʻoku tonu pē ʻa e mahuʻingá kapau ʻoku loto fiemālie ha taha kehe ke totongi ʻa e mahuʻinga ko iá ki he meʻa ko iá.

Lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi ʻa e veesi ko ʻení ke fakamatalaʻi honau mahuʻinga ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá. ʻE ala fokotuʻu ʻe he kau akó ha ngaahi tefitoʻi moʻoni kehekehe, ka ke fakapapauʻi ke fakamamafaʻi ʻoku mahuʻinga lahi ʻa e ngaahi laumālié ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻokú ke mahuʻinga lahi pehē ai ki he ʻOtuá?

Kole ki ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:

ʻĪmisi
President Dieter F. Uchtdorf

“ʻOku ʻikai ʻafio mai e ʻOtuá kiate koe ko ha tangata fakamatelie ʻi ha kiʻi palanite te ke moʻui fuonounou pē ai—ʻokú Ne ʻafio mai ko ʻEne fānau koe. ʻOkú ne ʻafio mai ko ha taha koe ʻokú ke malava e meʻa naʻe fakataumuʻa ke ke lavaʻí. Ko Hono finangaló ke ke ʻiloʻi ʻokú ke mahuʻinga kiate Ia” ( “ʻOkú ke Mahuʻinga kiate Ia,” Ensign pe Liahona, Nōv. 2011, 22).

Fakamanatu ki he kau akó ʻa e ʻekitivitī ʻa ia naʻá ke fakatātaaʻi ai ʻoku makatuʻunga ʻa e mahuʻinga ʻo ha meʻa ʻi he meʻa ʻoku loto fiemālie ha taha ke totongi ki he meʻa ko iá. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:11–12. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai pea ʻiloʻi e meʻa naʻe loto fiemālie e Fakamoʻuí ke totongi maʻatautolú.

  • Ko e hā e mahuʻinga naʻe totongi ʻe he Fakamoʻuí maʻa hotau laumālié? (Te ke lava ke fakamanatu ki he kau akó ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea ko e “[kau tangata] kotoa pē” ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ki he kakai kotoa pē.)

  • Te tau lava fēfē ʻo fakahaaʻi ʻa e loto houngaʻia koeʻuhí ko e feilaulau kuo fai ʻe he Fakamoʻuí maʻatautolú? (Neongo ʻoku tonu ʻa e ngaahi tali kehekehe, fakamamafaʻi ange ko e taha ʻo e ngaahi founga lelei taha te tau lava ʻo fakahaaʻi ai ʻetau houngaʻiá ko e fakatomalá.)

Hiki ʻa e lea ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻOku fuʻu lahi fau hoku mahuʻingá ko ia naʻe mamahi pea pekia ai ʻa Sīsū Kalaisi koeʻuhí ke u lava ʻo fakatomala.

Mahalo te ke fie maʻu ke fokotuʻu ki he kau akó ke nau tohi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau pepa ki he kalasí pe tohinoa ako folofolá.

  • ʻE ala tākiekina fēfē ʻe he foʻi moʻoni ko ʻení e anga hoʻo vakai kiate koé?

  • ʻE ala tākiekina fēfē ʻe he foʻi moʻoni ko ʻení e founga hoʻo feohi mo e kakai kehé?

Fakamoʻoni ki he ʻofa mo e loto fiemālie ʻa e Fakamoʻuí ke pekia maʻatautolu kotoá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:13.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku ongoʻi fiefia lahi ai ʻa e ʻEikí ʻi heʻetau fakatomalá?

  • Kapau ʻoku tui ha taha ʻoku mahuʻinga lahi ʻa e ngaahi laumālié ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá, ko e hā nai ʻe ala tataki kinautolu ʻe heʻenau tuí ke faí? (ʻE ala kau e ngaahi meʻa ko ʻení ʻi he ngaahi talí: fakaʻapaʻapaʻi e niʻihi kehé, tokoniʻi e niʻihi kehé, pe teuteu ke ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau.)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:14 ke ʻilo e meʻa naʻe ui ʻe he ʻEikí ʻa ʻŌliva Kautele mo Tēvita Uitemā ke na faí.

  • ʻOkú ke fakakaukau ʻoku ʻuhinga ki he hā ke “kalanga ʻaki ʻa e fakatomalá”?

Ke tokoni ke mahino lelei ange ki he kau akó ʻa e kupuʻi lea ko ʻení, lau e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Niila L. ʻEnitasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá: “ʻOku ʻuhinga pē hono kalanga ʻaki ʻa e fakatomalá ki hono tokoniʻi e kakaí ke foki ki he ʻOtuá” (“Preparing for Your Spiritual Destiny” [lea ʻi he faeasaiti ʻa e CES, ʻaho 10 ʻo Sānuali, 2010], 7, speeches.byu.edu).

  • Ko e hā e ngaahi founga te tau lava ai ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke fakatomala?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:15–16 ke ʻilo e meʻa naʻe aʻusia ʻe ha niʻihi fakafoʻituitui ʻi heʻenau tokoniʻi ha taha ke haʻu kia Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā e ngaahi tāpuaki ʻoku foaki kiate kinautolu ʻoku nau tokoniʻi e niʻihi kehé ke haʻu kia Sīsū Kalaisí? (ʻI he tali ʻa e kau akó, te ke ala fie maʻu ke hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Kapau te tau tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau fakatomala pea haʻu ki he ʻEikí, te tau ongoʻi ʻa e fiefia mo kinautolu ʻi he puleʻanga ʻo e ʻOtuá.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā te ke ongoʻi fiefia ai ʻo kapau te ke ʻomi e niʻihi kehé kia Sīsū Kalaisi?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe ha aʻusia ʻa ia ne nau ongoʻi pe ko ha taha ʻoku nau ʻilo ʻa e fiefiá koeʻuhí naʻa nau tokoniʻi ha taha ke toe ofi ange ki he ʻEikí. Mahalo te ke loto ke vahevahe haʻo aʻusia pē ʻaʻau.

Fakaafeʻi e kau akó ke hiki ha meʻa ʻe taha te nau lava ʻo fai ke tokoni ʻi he ngāue ki hono fakahaofi e ngaahi laumālié. Kole ange ke nau fakakaukau ki ha kakai pau te nau lava ʻo tokoniʻi.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:5. “Ko ʻeku maká”

ʻOku pehē ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:5 ʻoku totonu ke langa ʻa e Siasi ʻo e ʻEikí “ki he tuʻunga ʻo ʻeku ongoongoleleí mo ʻeku maká.” ʻOku fakaʻuhingaʻi ʻe he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ʻa e maká ko e “fakataipe ia kia Sīsū Kalaisi mo ʻene ongoongoleleí, ʻa ia ko ha makatuʻunga mo e poupou mālohi ia (T&F 11:24; 33:12–13). ʻOku lava ke ʻuhinga ʻa e maká ki he fakahā, ʻa ia ʻoku fakahā mai ai ʻe he ʻOtuá ʻa ʻene ongoongoleleí ki he tangatá (Mātiu 16:15–18)” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Maká,” scriptures.lds.org).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10. “ʻOku mahuʻinga lahi ʻa e ngaahi laumālié ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá”

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

ʻĪmisi
President Dieter F. Uchtdorf

“ʻOku mahuʻinga e tokotaha kotoa pē ʻoku tau fetaulaki mo ia ki heʻetau Tamai Hēvaní. Ka mahino ia, ʻe mahino leva e anga ʻoku tonu ke tau fai ki hotau kāingá.

“Naʻe tangi ha fefine ne fuoloa ʻene feʻao mo e ʻahiʻahí mo e mamahí, ʻo pehē, ʻKuó u toki ʻiloʻi ʻoku ou hangē pē ha laʻi paʻanga ʻe 20 pepá—ʻo manusinusi, mahaehae, ʻuli, ngaohikovia mo likoliko. Ka ʻoku ou kei paʻanga pē ʻe 20. ʻOku ʻi ai hoku mahuʻinga. Neongo ʻa e ʻikai ke u matamataleleí, pea neongo kuo ngaohikovia au, ka ʻoku kei kakato pē hoku mahuʻingá, ko e paʻanga ʻe 20’” (Ko Hoku Ongo Nimā Kimoutolu,”Ensign pe Liahona, Mē 2010, 69).

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:15–16. “Kapau te mo ngāue”

ʻOku fakahaaʻi ʻe he ngaahi fakamatala ko ʻení ʻa e ngaahi ngāue ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ke ʻomi ʻa e ngaahi laumālié ki he Fakamoʻuí:

ʻĪmisi
Palesiteni Thomas S. Monson

“Naʻe lahi mo kehekehe hoku ngaahi fatongia ko ha pīsopé, pea ne u feinga ʻaki hoku lelei tahá ke fai e meʻa kotoa naʻe fie maʻu ke u faí. Naʻe … kau atu ʻa e ʻIunaiteti Siteití [ki ha tau] he taimi ko iá. Koeʻuhí ne tokolahi hotau kāinga ne ngāue fakakautaú, ko ia ne tala mai mei he hetikuota ʻo e Siasí ki he kau pīsope kotoa pē ke nau totongi e ongo makasini ʻa e Siasí ʻi he taimi ko iá ko e Church News mo e Improvement Era,, maʻá e tokotaha ngāue fakakautau kotoa pē. ʻIkai ngata aí, naʻe kole mai ki he pīsope takitaha ke ne fai ha tohi fakatāutaha, he māhina kotoa pē ʻo ʻave ki he tokotaha ngāue fakakautau kotoa pē ʻi hono uōtí. Naʻe ʻi ai ha toko 23 ne ngāue fakakautau mei homau uōtí. Naʻe feinga leva e ngaahi kōlomu ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ke maʻu e paʻanga ke totongi ʻaki e makasiní. Ne u fatongia ʻaki leva hono fai ha tohi fakatāutaha ʻe 23 he māhina takitaha. Hili ʻeni ha ngaahi taʻu lahi mei ai, ʻoku ou kei tauhi pē ha tatau ʻo ʻeku ngaahi tohí kae pehē ki he ngaahi tali ne fai maí. ʻOkú te mei tangi pē hono toe lau e ngaahi tohi ko iá. Ko ha meʻa fakafiefia ia ke toe lau e tukupā ʻa ha sōtia ke moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí pea mo e fili ʻa ha tautahi ke pukepuke e tuí mo hono fāmilí.

“I he efiafi ʻe taha, ne u ʻoange ai ki ha fefine he uōtí ʻa e fatunga tohi ʻe 23 ki he māhina lolotongá. Ko ʻene ngāué ko hono tokangaʻi e meilí mo fakapapauʻi ʻoku tonu maʻu pē tuʻasila lolotongá. Naʻá ne hila ki ha sila ʻe taha peá ne malimali ʻo pehē mai, “ʻE pīsope, ʻoku ʻikai koā ke ke foʻi koe? Ko e toe tohi ē kia Palaisoni. Ko e tohi ʻaki ʻeni hono 17 kuó ke ʻave ki ai mo e ʻikai pē tali mai.’

“Ne u tali ange, ʻSai pē, mahalo ko e māhina ʻeni ʻe tali mai aí.’ Pea ko e meʻa ia ne hokó, ko e māhiná ia. Ko e fuofua taimi ia ke ne tali mai ai haʻaku tohi. ʻOku hoko ʻene talí ko ha tauhi ʻofa, ko ha makakoloa mahuʻinga. Naʻá ne ngāue ʻi ha matāfanga ʻo ha feituʻu mamaʻo pea naʻe ʻikai ha taha ʻe ofi atu ki ai, naʻá ne taʻelata mo tuenoa. Naʻá ne tohi mai, ‘Siʻi pīsope, ʻoku ʻikai ke u fuʻu poto ʻi he faitohí.’ (Ne u mei talaange e meʻa tatau pē ko iá he ngaahi māhina kimuʻá.) Naʻe hoko atu ʻene tohí, ʻʻOku ou fakamālō atu he makasiní mo e Church News kae meʻa tēpuú, ʻoku ou fakamālō atu he ngaahi tohi fakatāutahá. Kuo liliu ʻeku moʻuí. Kuo fakanofo au ko ha taulaʻeiki ʻi he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻOku ou maʻu ha loto nonga. Ko ha tangata fiefia au.’

“Naʻe tatau pē fiefia ʻa Misa Palaisoní mo e fiefia ʻene pīsopé. Ne u ako ai ki he ʻola ʻo e muimui ki he lea fakapotopoto ko ia ʻoku pehē ‘Fai [ho] fatongiá; ko e lelei tahá ia ; tuku e toengá [ki he] ʻEikí.’ (Henry Wadsworth Longfellow, “The Legend Beautiful,” ʻi he The Complete Poetical Works of Longfellow [1893], 258).

“Hili ha ngaahi taʻu lahi mei ai, lolotonga haʻaku ʻaʻahi ki he Siteiki Sōleki Kōtoniutí, ne kei palesiteni fakasiteiki ai ʻa Sēmisi E. Fausí, ne u fai ai e talanoa ko iá ko ʻeku feinga ke poupouʻi hono tokangaekina ʻetau kau ngāue fakakautaú. Hili e fakatahá, naʻe haʻu kiate au ha talavou. Naʻá ne ala mai ki hoku nimá peá ne pehē mai, ʻʻE Pīsope Monisoni, ʻokú ke manatuʻi au?

Fokifā ne u fakatokangaʻi hake ia. Ne u ofongi ange ʻPalaisoni!’ ʻʻOkú ke fēfē hake? Ko e hā ho fatongia he Siasí?’

“Naʻá ne tali loto fiefia mo laukau mai, ʻʻOku ou sai pē. ʻOku ou ngāue he kau palesitenisī ʻo ʻemau kōlomu kaumātuʻá. Mālō ʻaupito siʻo tokanga kiate aú pea mo e ngaahi tohi fakataautaha naʻá ke ʻoangé pea ʻoku ou kei tauhi pē ia.’

“ʻE ngaahi tokoua, ʻoku fie maʻu ʻe he māmaní ʻetau tokoní” (“Loto Vēkeveke pea Taau ke Ngāue,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 69).

ʻĪmisi
Palesiteni Thomas S. Monson

“ʻI heʻeku hoko ko ha pīsopé, ne u fakatokangaʻi ʻi he pongipongi Sāpate ʻe taha ne pulia ha taha ʻo ʻemau kau taulaʻeikí mei he fakataha lakanga fakataulaʻeikí. Ne u tuku ke tokangaʻi ʻe he ʻetivaisá e kōlomú kau ʻaʻahi kia Lisiate. Ne pehē ʻe heʻene faʻeé ʻoku ngāue ʻi he West Temple Garage.

Ne u fakaʻuli ki he falengāué ʻo kumi ʻa Lisiate ʻi he feituʻu kotoa, ka naʻe ʻikai pē ke ʻiloa ia. Fakafokifā ne u ongoʻi ke sio hifo ki ha luo fetongiʻanga lolo motuʻa ʻi he tafaʻaki ʻo e falengāué. Ne u sio ki ha mata ne ʻasi mai he fakapoʻulí. Ne u fanongo leva ki he pehē ʻa Lisiate, ʻʻE Pīsope, kuó ke ʻilo au! Te u ʻalu atu.’ Hili ia ne tātataha ke ne liʻaki ha fakataha lakanga fakataulaʻeiki.

“Ne hiki e fāmilí ki ha siteiki ofi mai pē. Ne fuoloa mei ai, pea ne u maʻu ha telefoni ʻo fakahā mai kuo uiuiʻi ʻa Lisiate ke ʻalu ʻo ngāue fakafaifekau ʻi Mekisikou, pea naʻe fakaafeʻi au ʻe he fāmilí ke lea ʻi heʻene polokalama fakamāvaé. ʻI he fakatahá, ʻi he tali ʻa Lisiaté, naʻá ne pehē ai ne hoko e liliuʻanga ʻo ʻene loto vilitaki ke ngāue fakafaifekaú ʻi ha pongipongi Sāpate ʻe taha—ʻikai ʻi he falelotú, ka ʻi heʻene sio hake mei ha fuʻu luo fetongiʻanga lolo fakapoʻuli ki he nima fie tokoni ʻo ʻene palesiteni kōlomú.

“ʻI he ngaahi taʻú, kuó ma fetuʻutaki ai mo Lisiate, ʻi hono vahevahe mai ʻene fakamoʻoní, hono fāmilí, mo ʻene ngāue faivelenga ʻi he Siasí, kau ai hono uiuiʻi ko ha pīsopé” (They Will Come,”Ensign, May 1997, 46).