Talafaasolopito o le Ekalesia
Faamauga


“Valoaga a Iosefa Samita,” O Autu o le Talafaasolopito a le Ekalesia

“Valoaga a Iosefa Samita”

Faamauga

E talitonu tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai na toefuatai mai ai e le Atua i le lalolagi le mana lea na tuuina atu i le Aposetolo anamua o Peteru ina ia fusifusia ai, pe faamauina, i luga o le lalolagi ma le lagi. O lenei mana o le faamauga ua faaaogaina i totonu o malumalu e faapaiaina ai faaipoipoga ma faamau faatasi ai aiga i augatupulaga uma. Na faaaoga e le Au Paia o Aso e Gata Ai le upu faamaufaailoga i auala eseese e tele ae fesootai. Na faaaoga faamaufaailoga ina ia faaaloaia ai konakarate po o ni maliega. O faamaufaailoga o vaitusi, ga’o, po o faailogatusi ua mamanuina ina ia faamaoniaina ai saini o loo i luga o se konekarate.1 O le toatele o tagata faitau i le Tusi Paia na faaliliuina fuaitau e ta’ua ai le upu faamaufaailoga o lona uiga o se mea na aloaia i le silafaga a le Atua. E masani ona talanoa le Au Paia o Aso e Gata Ai anamua e uiga i le faamaufaailoga i lenei auala, e faatatau i tatalo, molimau, faamanuiaga, faauuga, sauniga, ma faaipoipoga ua faapaiaina e le perisitua e pei ona faamauina, pe faailogaina e le pule paia, ma faapena ona aoga i le lagi.2 O faaaliga eseese anamua na tuuina atu ia Iosefa Samita na aoao atili atu ai ua toefuatai le pule, sauniga, ma feagaiga e mafai ona faamauina ai tagata taitoatasi e oo atu i le ola e faavavau.3

O Le Mana o Elia

O le galue ai i nisi o faaaliga na ia mauaina, na faailoa atu ai e Iosefa ni aoaoga ma sauniga fou i Navu, Ilinoi, lea na faalauteleina ma tuuina atu le sa’o atoatoa i le malamalamaaga o le Au Paia e uiga i le faamauga. Na ia aoao atu “o le agaga ma le mana o Elia” e aofia ai le mana e tuuina atu “ia faamaufaailoga o le perisitua Mekisateko i luga o le aiga o Isaraelu.” Na ia aoao mai foi na faatagaina o ia e talosagaina lenei mana o le faamauga e fai ma sui o e pele ia te ia ma le Au Paia uma o Aso e Gata Ai e ala atu i sauniga o le malumalu.4

O nei mau faasino i le mana o Elia e faia faamauga, na manino lava le mafua mai i le faaaliga ia Iosefa Samita ma Oliva Kaotui i le 1836 e uiga ia Elia i le Malumalu i Katelani. E ui e lei talanoa faalauaitele Iosefa e uiga i le mea na tupu, ae o le tala e uiga i le faaaliga i tusiga o i le api talaaga a Iosefa na tusia ai faapea na oo mai Elia ina ia “faaliliuina ai loto o tama i fanau, ma fanau i tama.” Na ta’u atu e le perofeta anamua ia Iosefa, “O Ki o lenei tisipenisione ua tuuina atu i ou lima.”5

Papatisoga mo E ua Maliliu ma Aiga e Faavavau

Ina ua amata ona folasia atu e Iosefa Samita sauniga o le malumalu i Navu, sa ia talanoa e uiga i lo latou mana e fusifusia ai, pe faamauina, faatasi tagata i augatupulaga atoa. I tusi na tuuina atu i le Ekalesia o loo aofia ai ni aoaoga musuia e uiga i papatisoga mo e ua maliliu, na talanoa ai Iosefa e uiga i papatisoga fai ma sui o se sauniga na fausiaina se “sootaga mau” i le va o augatupulaga e ala i le faalauaiteleina atu o le faaolataga i e ua maliliu. Na ia toe ta’ua foi, i se tasi itu, e i ai se “mana faamau ma fusifusia” o le sauniga.6 Ao ulu atu le Au Paia i vai o le papatisoga mo tagata o latou aiga ua maliliu, ua latou fusifusia faatasi augatupulaga i totonu o se aiga lautele o le feagaiga.

O se faaaliga ia Iosefa, na muai faamaumauina i le 1843, na faamalamalama ai le sauniga o le faamauga o le faaipoipoga. “O feagaiga, konekarate, ioega, tautinoga, tautoga, folafolaga, tu, sootaga, mafutaga, po o faamoemoega uma,” ua folafola mai e le Alii, “e le faia ma osia ma Faamauina i le Agaga Paia o le folafolaga e ia o le ua faauuina … leai se aoga, mama po o le malosi i totonu ma pe a mavae le toetutu mai le oti.” O le mana o le faamauga e mafai ona fusifusia ai faaipoipoga mo le faavavau, ma e na o “lē o la’u faauuina o lē ua Ou tofia,” e mafai ona faia sauniga o faamauga, o lona uiga o le Perofeta o Iosefa Samita.7 O le faaaliga ua ta’ua faapea “e leai lava se tasi ae na o le toatasi i le taimi” e umia ki o lenei mana. O le mea lea, o sui taitasi o Iosefa Samita e avea ma Peresitene o le Ekalesia ua mauaina ki ma le pule e faatautaia ai le faataunuuina o sauniga o faamauga.

Pe a ma le tasi le masina talu ona mavae le faaaliga e uiga i faamauga o faaipoipoga, na aoao mai ai Iosefa o lenei lava mana e mafai ona faamauina ai fanau i o latou matua. “Pe a tuuina atu se faamaufaailoga i luga o le tama ma le tina,” na ia aoao mai ai, “e puipuia ai a latou fanau ina ia le mafai ona latou leiloloa ae o le a faasaoina e ala i le feagaiga a lo latou tama.”8 Na faamautu mai e Polika Iaga o Iosefa na faatonuina o ia e faatino ia ituaiga faamauga i le taimi lava e saunia ai le Malumalu o Navu.9

Faamauga o E Vaetamaina

Ina ua mavae le maliu o Iosefa Samita, sa faamaeaina e le Au Paia le Malumalu o Navu ina ia mafai ai ona latou mauaina faaeega paia ma ia faamauina. Sa taitaia e Polika Iaga ma le Korama a Aposetolo e Toasefululua le afe ma afe o faamauga. Sa latou faamauina faatasi ni ulugalii i le faaipoipoga ma faamauina fanau i matua pe afai na faamauina matua i le maea ai ona fananau mai o a latou fanau. Peitai, i lena taimi, e lei faamauina le Au Paia o Aso e Gata Ai i o latou matua ua maliliu o e e lei auai i le Ekalesia i lenei olaga. Ae, na auai nisi Au Paia i faamauga o e ua “vaetamaina” lea e fusia ai i latou i isi tagata matutua o le Au Paia o Aso e Gata Ai, toetoe lava o taitai iloga o le Ekalesia. O nei faamauga e fesootaia ai i latou i isi latou te silafia na taliaina ia feagaiga o le talalelei toefuataiina. Mo le 50 tausaga e sosoo ai, o le tele o fesootaiga lavelave o le vaetamaina na tupu mai faamauga o le malumalu, fesootaia o uo ma paaga e peiseai o i latou o ni aiga lautele.

Sa faaauau pea lenei faiga seia oo i le 1894, ina ua maua e Peresitene Uilifoti Uitilafi se faaaliga lea na faaitiitia ai faamauga mo e ua vaetamaina ae ia taulai atu i faamauga o faaipoipoga ma fesootaiga a matua i tamaiti. Na apoapoai atu Peresitene Uitilafi i le Au Paia ia saili o latou gafa “i le mamao e mafai ona latou faia ai, ma ia faamauina i o latou tama ma tina.” Na ia uunaia le Au Paia ina ia faamau atu i taitoalua ma matua ua maliliu, e oo lava ia i latou e lei avea ma ni tagata o le Ekalesia, folafola atu “o le toalaiti lava, pe afai e i ai nisi, o e o le a le taliaina le Talalelei.”10

Fai Faamauga o le Malumalu

Ina ua mavae le maliu o Iosefa Samita, na faia e Polika Iaga ma isi uso o le Toasefululua faamauga o le malumalu i Navu ma mulimuli ane i le Aai o Sate Leki. I le 1877 o le peresitene o le Malumalu na faatoa faapaiaina o St. George, o Uilifoti Uitilafi, na talosagaina se faatagaga o le Peresitene o le Ekalesia o Polika Iaga e vaetofiaina isi e faataunuu ia faamauga. Na faatagaina e Iaga Uitilafi e vaetofiaina ni tagata se toatele e manaomia, ma e lei umi ae ua taitaia e tagata faifaamauga o le mamalu ia faamauga masani mo e o soifua faapea ma e ua maliliu. E oo atu i le amataga o le seneturi 20, ua faalaugatasia e le Au Peresitene Sili ia aiaiga faavae mo au peresitene o malumalu i le valaauina ma le vaetofiaina o tagata faifaamauga.11O nei fai faamauga na faaauau pea ona galulue ma le pule ua faamatuuina atu ma i lalo o le taitaiga a le Peresitene o le Ekalesia.