Talafaasolopito o le Ekalesia
Sagwitch


“Sagwitch,” O Autu o le Talafaasolopito o le Ekalesia

“Sagwitch”

Sagwitch

O Sagwitch, o se taitai o le Northern Shoshone (Newe) i le seneturi lona 19, o se au taua ma se uo i Au Paia o Aso e Gata Ai o e na nonofo i nuu o ona tagata o Iuta i matu ma Idaho i sauteisasae.1 Sa fanau o ia i le 1822, o se atalii o Pin-in-neste ma Woo-roats-rats-in-gwipe, ma faailogaina vave o ia lava o se na mafai ona fesootai ma tautala o se sui o ona tagata. O lona igoa, o Sagwitch, o lona uiga o le “failauga” ma le “tulafale.”

Ata
O Sagwitch ma lona faletua o Beawoachee

O Sagwitch ma lona faletua o Beawoachee i le 1880.

O Sagwitch ma isi taitai Shoshone na feiloai ma Polika Iaga i le Vanu Tele o Sate Leki i le nao le valu aso talu ona taunuu le Au Paia i le 1847, ma amataina se mafutaga lelei ma maumaututu.2 O le nofoia e le Au Paia o Cache Valley na amataina i le 1856, e ui i lea, na alia’e ai ni va ao tauva ai tagata Shoshone ma tagata fou Amerika Europa mo le faaaogaina o le tele o punaoa ua faaitiitia. I le avea ai o se taitai ma se tulafale mo ona tagata, sa faatautaia e Sagwitch ni fetuunaiga filemu ma le Au Paia o Aso e Gata Ai, ma na fiafia nei vaega e lua i ni fegalegaleaiga lelei, e ui ina faaletonu i nisi taimi.

O nisi sa le tutusa ma le naunautaiga o Sagwitch i le feola faatasi ai i le filemu, ma sa tutupu ni vevesi faasolo i le nuu.3 O le taitai o le Ami a le Iunaite Setete o Patrick Edward Connor sa pou i Camp Douglas i le itu i sasae o le Aai o Sate Leki, na faapea o se osofaiga taofi i luga o le tolauapiga o le tau malulu a Shoshone e latalata ane i Preston, Idaho, i nei ona po e ono faaitiitia ai osofaiga ma sauaga o loo faia pea. I le aso 29 o Ianuari, 1863, na ia auina atu ai se vaega au e tau le taua ma Shoshone. O le osofaiga faapopo, sa iloga i lena taimi o le Battle of Bear River, sa iu ina lauiloa o le Bear River Massacre. O se tasi o faiga faalealofa e sili ona lamatia ai le ola i le talafaasolopito o le Iunaite Setete i Sisifo, o lenei osofaiga i le nuu o Sagwitch na faia e au tau a le Ami a le Iunaite Setete sa fasitotia ai le tusa ma le 400 tagata Shoshone matutua, tamaiti, ma pepe. Sa manu’a Sagwitch ae na sao mai le fasiga tele, faapea ai ma ni atalii se toatolu ma se afafine. Sa fasiotia lona faletua ma ni atalii fai e toalua.

I le sefulu tausaga mulimuli ane, i le 1873, sa sailia ai e Sagwitch le sootaga faalelotu, ma o le faifeautalai o George Washington Hill sa aoaoina ma papatisoina le 101 o lana vaega Shoshone. E tolu aso mulimuli ane, ae malaga atu Sagwitch i le Aai o Sate Leki, feiloai ma taitai o le Ekalesia, ma sa faauuina o se toeaina. Mulimuli ane, i le 1875, sa feiloai ai Uilifoti Uitilafi ma Sagwitch ma lona faletua, o Beawoachee, ma se isi ulugalii Shoshone i le Maota o Faaeega Paia i le Lotoa o le Malumalu, mauaina o latou faaeega paia, ma avea ma Initia Amerika muamua na faamauina a latou faaipoipoga.4

Na fesoasoani le Ekalesia ia Sagwitch e toe faamautu lona nuu i se isi fanua faifaatoaga i lalo o se suiga fou i le United States Homestead Act. Na iu lava ina faavaeina e Sagwitch ma isi Au Paia o Aso e Gata Ai le taulaga o Washakie, Iuta, ma avea ai ma uluai Initia e onaina ni fanua i lalo o le suiga. Ina ua faalogo Sagwitch i fuafuaga e fausia le Malumalu i Logan Iuta i le Vanu o Cache e latalata ane, sa ia lagolagoina le taumafaiga ma taitai atu au faigaluega Shoshone i le nofoaga. Ina ua maea le malumalu, sa malaga faavaitaimi atu Sagwitch ma ona tagata i le malumalu i Logan e faataunuuina galuega faaola mo tagata o aiga ua maliliu, e aofia ai i latou na fasiotia i le Fasiga Tele i Bear River i le 1863.

Sa maliu Sagwitch i le 1887 ma lagomau i Washakie. O se tasi o ona atalii, o Pisappíh Tímpin-poo (ua iloga foi ia Frank Warner), sa faapea o le uluai Initia Amerika sa auauna o se faifeautalai faamisiona. O se isi atalii, o Yeager, sa lauga i se konafesi aoao i le 1926 i le gagana faaShoshone, o le tautalaga muamua lea o le konafesi na tuuina atu i se isi gagana e ese mai i le faaPeretania. O le atalii o le atalii o Sagwitch, o Moroni Timbimboo, o le uluai Initia Amerika na valaauina o se epikopo. Sa ia taitaia le Uarota o Washakie mai le 1939 i le 1945.

Autu Fesootai: American Indians, Utah, Pioneer Settlements

Faamatalaga

  1. Tagai i Autu: American Indians [Initia Amerika], Utah [Iuta], Pioneer Trek [Savaliga a Paionia].

  2. Tagai i le Autu: Salt Lake Valley [Vanu o Sate Leki]

  3. Tagai i le vaega Latter-day Saints’ Relationship with American Indians i le “Peace and Violence among 19th-Century Latter-day Saints,” Gospel Topics Essays, topics.ChurchofJesusChrist.org.

  4. Sa tusia e Uilifoti Uitilafi “Mogogah” i ana faamaumauga, sa masalomia o le faletua lea o Sagwitch na iloa lona igoa, Beawoachee; tagai Scott Christensen, Sagwitch: Shoshone Chieftain, Mormon Elder, 1822–1887 (Logan: Utah State University Press, 1999), 104.