Talafaasolopito o le Ekalesia
Malumalu o Katelani


“Malumalu o Katelani,” O Autu o le Talafaasolopito o le Ekalesia

“Malumalu o Katelani”

Malumalu o Katelani

I se faaaliga ia Aokuso 1833, sa poloaiina ai e le Alii le Au Paia o Aso e Gata Ai i Katelani, Ohaio “ia amata se galuega o le faataatia ma le saunia o se amataga ma le faavae o le aai o le siteki o Siona, iinei i le laueleele o Katelani, e amata i lo’u fale.”1 Mo le isi tolu tausaga, sa faapaia ai e le Au Paia le tele o o latou taimi ma taleni e fau ai le Maota o le Alii, lea na lauiloa mulimuli ane o le Malumalu o Katelani.2

Ata
O se uluai ata o le Malumalu o Katelani

O se uluai ata o le Malumalu o Katelani

O le Au Peresitene Sili i lena taimi---o Iosefa Samita, Sini Rikitone, ma Feterika G. Williams---sa vaai i le fale i se faaaliga i le 1833 ma sa pulefaamalumalu i le faataatiaina o le maatulimanu o le malumalu i se sauniga na faia i le aso 23 Iulai. O le mamanu na faaalia mai sa fautuaina ia 55 futu le lautele i le 55 futu le umi o totonu faatasi ai ma se potu tele i le fogafale muamua mo potopotoga e faatautaia ai le faamanatuga, talaiga, anapogi, ma tatalo, ma se isi potu taalaelae tele i le fogafale lona lua mo se aoga a toeaina. O fafo sa foliga mai i le sitaili a le Porotesano a Niu Egelani, ae o totonu sa folasia mai ai itu uiga ese, aemaise o le faatulagaga o le atulua o pulelaa e fa-fogafale i pito uma o potu mo potopotoga e nonofo ai au peresitene o Perisitua Mekisateko ma le Arona.3

Ata
O atapue o pulelaa i le potu tele mo potopotoga i le fogafale-lua o le Malumalu o Katelani.

Atapue o pulelaa i le fogafale-lua o le potu tele mo potopotoga o le Malumalu o Katelani.

O se vilimaa ‘amu’amu i ni nai maila mai le malumalu sa aumai ai le maa mo puipui o le malumalu, ma o se ili laupapa sa fauina ma faagaoioiga e ala i le tautua faapaiaina a le Au Paia sa aumai ai laau mo totonu. O kamuta tomai, e aofia ai ma Iakopo Bump, Truma Angell, ma Polika Iaga, sa faaaoga a latou faatufugaga e faamatagofie ai le fale. Sa faaputuputu e tamaiti ia nutiga tioata ma ipu ma omea saina mo le paluga e faamaea ai ona vali fafo o le malumalu.4

Ina ua lata ina mae’a le malumalu, sa fono Iosefa Samita i le fale ma alii o le Au Paia o Aso e Gata Ai o e sa faauuina i le perisitua ia Ianuari ma Fepuari e sauniuni mo le faapaiaga. Sa tatalo faatasi ia alii sa potopoto ai, sa iloaina faaaliga faaleagaga, taumamafa i le faamanatuga, ma auai i faiga o sauniga paia, e aofia ai mulumuluga ma le faauuina. I le aso 21 Ianuari, 1836, sa vaaia ai e Iosefa Samita se faaaliga i le mamalu selesitila o loo maua nei i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137.

I le aso 27 Mati, 1836, sa faapotopoto ai le Au Paia mo le faapaiaga o le malumalu. Sa taumamafa le Au Paia i le faamanatuaga ma faalogologo i le tele o lauga. Sa fofogaina e Iosefa Samita se tatalo o le faapaiaga sa ia mauaina mai i se faaaliga (lea ua i le MFF 109), lea sa mulimuli ai le Au Paia i le tuuina atu o le Alaga Osana ma lagiina “O Le Agaga Paia ua Pei o se Afi,” o se viiga sa tusia e Viliamu W. Phelps mo le sauniga. O le tatalo o le faapaiaga, Alaga Osana, ma le viiga a Phelp na avea ma elemene laugatasia o taualumaga na mulimuli ai o faapaiaga o malumalu o le Au Paia o Aso e Gata Ai.5

I le sauniga o le faapaiaga ma ni fonotaga i vaiaso na sosoo ai, sa vaaia ai e le Au Paia o Aso e Gata Ai se liligi maoae mai o le Agaga Paia ma mea ofoofogia faaleagaga na tutupu i totonu o le malumalu sa faataunuu ai se folafolaga i faaaliga na muamua mai e faapea o le a “faaeeina” e le Alii le Au Paia i le “mana mai luga.”6 O le mea na aupito sili ona mata’ina, o se faaaliga mai o Iesu Keriso ma nisi o perofeta o le Feagaiga Tuai na vaai i ai Iosefa Samita ma Oliva Kaotui na amatalia ai le faapotopotoina o Isaraelu ma toefuatai mai ai se atoaga o le mana o faamauga.7

Sa avea le malumalu o se totonugalemu o tapuaiga, tali ai le Sapati, tatalo, ma sauniga o anapogi. Sa potopoto ai taitai o le Ekalesia ma faifeautalai mo suesuega i mataupu e aofia ai le faitautusi, tusitusi, talafaasolopito, ma tala o le lalolagi. O le sauniga mulimuli o le Aoga a Perofeta i Katelani (sa faaigoa foi o le Aoga a Toeaina) sa faia i le malumalu.8

I se tausaga talu ona uma le faapaiaga o le malumalu, sa aafia ai le Au Paia i Katelani i se mala tautupe.9 I le ita ai i taitai o le Ekalesia, sa i ai se vaega na taitaia e se tagata tetee o Warren Parrish, sa taumafai e pulea faamalosi le fale. I ni nai masina mulimuli ane, sa taumafai ai se tagata e le o iloa e susunu le fale. O faamata’u o sauaga ma isi faalavelave na ala ai ona tuua e taitai o le Ekalesia ma le toatele o le Au Paia ia Ohaio mo Fa Uesi, Misuri. O nai tagata toalaiti naua o le Au Paia sa nonofo ai pea i Katelani sa faaauau lava ona tapuai ma faapotopoto i le malumalu.10

Ina ua mavae le maliu o Iosefa Samita i le 1844, o le tele o tagata o le aulotu i Katelani sa latou taliaina le “Faalapotopotoga Fou,” o se mau sa iu ina avea ma Ekalesia Toefaatulagaina a Iesu Keriso o le Au Paia o Aso e Gata Ai, na taitai e le atalii o Iosefa, o Iosefa Samita III, i le 1880, sa aloaia e se faamasinoga ia suli o Iosefa Samita faapea o i latou ia e umia le pule i le fale, ma i le luasefulu tausaga mulimuli ane, sa faaautu ai le pule e le Ekalesia TAAG (mulimuli ane ua igoa o le Community of Christ) e ala i se aia faatulafonoina o le faaauau ona faaaoga (ua ta’ua o le anaina o se meatotino i le faaauau pea ona faaaogaina). Sa vaaia ma ausia e le Community of Christ le fale talu mai lena taimi.11

Faamatalaga

  1. Faaaliga 2 Aokuso 1833–B [DC 94],” in Revelation Book 2, 64–65, josephsmithpapers.org; tagai foi Mataupu Faavae ma Feagaiga 94:1

  2. O le igoa aloaia mo le malumalu o le Maota o le Alii; sa faasino foi e Iosefa Samita ma isi o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le Fale o le Alii i Katelani faapea “o le Falesa” ma, i tulaga e le masani ai, “o le malumalu.” Tagai “Maota o le Alii,” josephsmithpapers.org

  3. Keith W. Perkins and Mark L. Staker, “Kirtland, Ohio, 1831–1838,” in Brandon S. Plewe, ed., Mapping Mormonism: An Atlas of Latter-day Saint History (Provo, Utah: Brigham Young University Press, 2012), 31.

  4. E leai ni tala faasolopito o iloa o loo faamatala ai le au uluai Au Paia o Aso e Gata Ai faapea na taeiina ni ipu omea e teuteu ai puipui. O taumafaiga a tamaiti e ao ma faaputuputu ia omea ua tiai atonu o le faapogai lena o lea talafatu. Mark Lyman Staker, Hearken, O Ye People: The Historical Setting of Joseph Smith’s Ohio Revelations (Salt Lake City: Greg Kofford Books, 2009), 71.

  5. Tagai i Autu: Faapaiaga o Malumalu ma Tatalo o Faapaiaga, Potopotoga Paia.

  6. “Faaaliga, 1 Iuni 1833 [DC 95],” in Revelation Book 2, 59–60, josephsmithpapers.org; Mataupu Faavae ma Feagaiga 95:8;tagai foi i Autu: Faaeega o le Mana, Faamauga.

  7. Visions, 3 April 1836 [MFF 110],” josephsmithpapers.org; tagai foi Mataupu Faavae ma Feagaiga 110

  8. Tagai Autu: Aoga a Perofeta.

  9. Tagai Autu: Sosaiete o le Saogalemu o Katelani.

  10. David J. Howlett, Kirtland Temple: The Biography of a Shared Mormon Sacred Space (Urbana: University of Illinois Press, 2014 , 29 -33).

  11. Howlett, Kirtland Temple, 39–47.