Talafaasolopito o le Ekalesia
Vanu o Sate Leki


“Vanu o Sate Leki,” O Autu o le Talafaasolopito o le Ekalesia

“Vanu o Sate Leki”

Vanu o Sate Leki

A o faatupulaia feeseeseaiga i le va o le Au Paia o Aso e Gata Ai ma isi i Ilinoi i le tautotogo o le 1844, sa amata ona vaavaai Iosefa Samita ma le Aufono a Limagafulu mo se nofoaga e siitia i ai e mafai ai e le Au Paia ona atinae le malo o le Atua i le filemu.1 O nofoaga sa iloiloina na aofia ai le Republic o Texas, le teritori sa fefinauaia o Oregon, ma teritori o Mekisiko i Mauga Papa ma Kalefonia. O le sailiga mo se nofoaga fou e faapotopoto i ai sa faateteleina ina ua mavae le tagatavaleina o Iosefa ma Ailama Samita. Sa faia le faaiuga a le Aufono a Limagafulu e aveese Texas ina ua maua e le Iunaite Setete, ae sa manatu e manaia Kalefonia ona o ona uafu i le vasa, talu ai sa faatalitali taitai o le Ekalesia mo se faapotopotoina tele o le Au Paia mai misiona a le Ekalesia i fafo.2

Ae peitai, e oo atu i le tautoulu o le 1845, ua lilifa atu finagalo o taitai o le Ekalesia e aofia ai Polika Iaga, Parley Pratt, ma Siaosi A. Samita i le itulagi o le Vai Masima Tele [Great Salt Lake], o se laufanua sa ta’u lava sa i lalo o le puleaga a Mekisiko, ae sa tele lava ina le aināina ma e natura lona puipuia e Mauga Papa tetele. I lana fuafuaga e auina atu muamua se vaega e ta se auala agai i sisifo, sa saunoa atu Polika Iaga i le Aufono, “Ua maea ona faamaonia mai e leai lava se faigata tele o le auina atu o tagata i talaatu o mauga [Papa]. Ua tatou fuafuaina e auina atu i latou i se nofoaga e latalata i le Vai Masima Tele [Great Salt Lake] ma a mavae ona tatou oo atu iina, i sina taimi itiiti e mafai ona tatou agai atu i le ulu o le Fagaloa o Kalefonia, po o le Fagaloa o le St Francisco.” O le itulagi o le Vai Masima Tele sa manatulia foi o se nofoaga lelei mo le atinaeina o sootaga ma malo o Initia Amerika i sisifo.3

Sa taunuu se vaega taiala muamua sa taitaia e Polika Iaga i le Vanu o Sate Leki ia Iulai 24, 1847.4 E le pei o isi vanu i le eria, ia sa aina e Initia Amerika mo le tele o le tausaga, o le Vanu o Sate Leki sa na ona faaaogaina itiiti mo tuligamanu ma potopotoga e tagata Ute ma le Shoshone o le faaitulagi. Nai lo le faataape taitoatasi i itu eseese o le laufanua, sa tolauapi le vaega a Polika Iaga i se olo a o latou iloiloina le aai ona filifilia ai lea o fasi fanua e faamautu ai. I le musuia ai i le faafanua a Iosefa Samita o le Aai o Siona, sa taitaia ai e Polika Iaga ia le aufuafanua o Orson Pratt ma Henry Sherwood e maka ni poloka tetele mo aai i luga o se ata o laina ma poloka sasa’o e lautetele ona auala, ma tuu ai le avanoa i le ogatotonu mo le malumalu i le lumanai.5 O fasifanua mo le nofoia e tagata sa faasūsūina e le Vaitafe Papa’u o le Aai [City Creek], o se auvai e tafe mai le mauga e ui atu i le vanu, ina ia mafai e paionia ona atinae faatoaga ma togalaau a le tagata lava ia. O le laufanua tamaoaiga mo faatoaga i le itu i saute o le aai sa faasaoina mo faatoaga tetele o meaai e pei o le saito, sana, ‘ate, ma ta’ata’a. E le pei o isi aufaato’a i le itu matutu o Amerika Sisifo, o e sa tele ina matua nonofo valavala lava le tasi mai le isi, o nei vaega muamua o le Au Paia sa faataatiaina se mamanu mo le fausiaina o o latou fale vavalalata faatasi ma le totōina o faatoaga i fafo atu o le aai autu. O lenei mamanu na mulimulitaia mulimuli ane e le Au Paia i nofoaga faato’a i le itulagi o le Pesini Tele [Great Basin].6

Ata
o se vaaiga i le Aai o Sate Leki i le 1853

O atavane o loo faaalia ai le Aai o Sate Leki i le 1853, saunia e Frederick Piercy.

A o faaauau pea ona taunuu mai isi o le Au Paia i tausaga na sosoo ai, sa atinaeina e taitai o le Ekalesia isi nofoaga mo le nofoia e tagata agai i itu sasae, saute, ma sisifo o le nofoaga mo le malumalu o le lumanai. E faaopoopo ai i uarota tutotonu o le Aai o Sate leki, sa faato’a e le Au Paia nuu faifaatoaga i tafatafa o isi vaitafe papa’u i le vanu. Faatasi ai ma le tulaga faifaipea o le faapotopotoina o le Au Paia i Iuta ma le faamaeaina o le auala nofoaafi e uia ai le konetineta atoa i le 1869, sa tupu le Aai o Sate Leki i se aai tele, ma avea ai ma sulufaiga tumau mo le Au Paia, ma tumau ai lava ona avea ma nofoaga ma laumua o le Ekalesia i le lalolagi atoa.7

Autu Fesootai:: Nofoaga Faato’a o Paionia, Faigamalaga a Paionia, Femalagaaiga, Aufono a Limagafulu, Se Akerise ma Gogosina, Malumalu o Sate Leki