Talafaasolopito o le Ekalesia
Faamalologa


“Faamalologa,” O Autu o le Talafaasolopito a le Ekalesia

“Faamalologa”

Faamalologa

I le taimi o Lana galuega faaletino, na faamaloloina ai e Iesu Keriso e mama’i ma mafatia. Na Ia tuuina atu i Ona soo le mana ma le pule e faamalolo ai ma aoao atu o le meaalofa o le faamalologa o se tasi lea o faailoga “e mulimuli mulimuli atu foi [na] faailoga i e faatuatua.”1 O faaaliga i aso nei ia Iosefa Samita na toe faamautuina ai nei mataupu faavae ma faailoa mai uma le “faatuatua e faamalolo ai” ma le “faatuatua e faamalolo atu ai” o meaalofa o le Agaga.2

Ata
O loo faamalolo e Iesu Keriso se alii.

I le taimi o Lana galuega faaletino, na faamaloloina ai e Iesu Keriso e mama’i ma mafatia.

Talafaasolopito o Faiga o Faamalologa

O uluai tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai na faaaogaina le meaalofa faaleagaga o le faamalologa i ni auala felafoai se lua. Muamua, na latou mulimuli i le fautuaga na tuuina mai i le Feagaiga Fou ma i faaaliga na maua e Iosefa Samita lea na faatonuina ai i latou e valaau atu i “toeaina o le ekalesia” e “faaee o latou lima” i e mamaʻi ma faamanuia i latou.3 I le ogatasi ma lenei poloaiga faatusitusiga paia, o alii o umia tofi o le perisitua i le Ekalesia na latou faia faamanuiaga faamalolo. Lona lua, o uluai tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai na vaai i le faamalologa o se meaalofa o le Agaga, e avanoa i soo se tasi o loo lava le faatuatua.4 I le seneturi lona 19 ma le amataga o le seneturi lona 20, na faia ai e tane ma fafine ia faamanuiaga faamalolo i le suafa o Iesu Keriso, e masani lava i le faaee atu o lima i luga o le vaega na aafia o le tino ae aunoa ma le valaauliaina patino o le pule o le perisitua.5

O faiga faamalologa muamua a Mamona na eseese. O le faaaogaina o le suauu paia mo le faauuina o mai na amataina ina ua maea le faapaiaga o le Malumalu i Katelani, e ui lava o le auala na faaaoga ai le suauu na suia i le aluga o taimi. Mo se faʻataʻitaʻiga, o tagata na mamaʻi pe manunuʻa na masani ona faʻaaogaina le suauu i nofoaga na aʻafia e pei o se u’u.6 O faiga na masani ona faʻaaogaina mo isi faʻamoemoega na fetuunai foi mo le faʻamalologa. Mo se faataitaiga, o papatisoga na faia i nisi taimi mo mafuaaga tau soifua maloloina. I ia tulaga, o alii ma tamaitai na faatofuina i le vai, ae le mo se faamagaloga o a latou agasala ae mo lo latou manuia faaletino. O nei papatisoga na faia i totonu o malumalu e alii o umia le pule o le perisitua seia oo i le amataga o le seneturi lona 20.7 O isi sauniga o le faamalologa na faia i totonu o malumalu, e aofia ai le fufuluina ma le faauuga mo le soifua maloloina; na vaetofiaina alii ma tamaitai e faafoeina na faamanuiaga8

Na faamaonia e Iosefa Samita le auai o tamaitai i le faamalologa. “I le faaaloalo i tamaitai o faaee atu lima,” na saunoa mai ai Iosefa, “e le’o se agasala mo soʻo se tasi e faia lena mea e i ai le faʻatuatua.”9 Mo tamaitai, o le faʻamanuiaina o e mamaʻi, o se faʻaopoopoga masani o la latou galuega o ni tausisoifua ma e tausimai i taimi o gasegase. Aemaise lava, o tamaitai o le Au Paia o Aso e Gata Ai e masani ona faauuina ma faamanuiaina isi tamaitai i tulaga o le maitaga ma le fanauina o se pepe.10

Na faaauau pea ona uunaia e Polika Iaga ma isi taitai o le Ekalesia ia tamaitai e saili le meaalofa faaleagaga o le faamalologa ma taliaina tamaitai i faamanuiaga faamalolo.11 I le 1880, na taʻua ai e le Korama a Aposetolo e Toasefululua e faapea o tamaitai na latou faia faamanuiaga faamalolo “ae le o le mama ma le pule o le perisitua, ae ona o lo latou faatuatua ia Keriso.”12 E faapena foi, na aoao mai le Peresitene Aoao o le Aualofa o Eliza R. Snow, “E mafai e tamaitai ona taitai i le suafa o Iesu ae le o le mama o le Perisitua.”13

E oo atu i le taufaaiuiuga o le seneturi lona 19, na amata ona saili e augatupulaga fou o le Au Paia o Aso e Gata Ai auala eseese o le soifua maloloina ma le faamalologa nai lo o latou tagata na muamua atu. Sa faaauau pea ona latou valaau mo e mamai e faauuina i le suauu, ae i le tele o taimi, latou te faamamafa atu le aoga o le anapogi ma le tatalo e aunoa ma le faamalologa aloaia.14 O le alualu i luma i vailaʻau faʻasaienisi na taitaia ai i latou e sili atu ona talitonu i fomaʻi ma falemaʻi nai lo tupulaga muamua.15 I le amataga o le seneturi lona 20, o Peresitene Iosefa F. Samita ma Heber J. Grant na faatulagaina le faiga ma sauniga o le perisitua, e aofia ai faamanuiaga faamalolo.16 O lenei tulaga faatonuina e aofia ai le lolomiina o faatonuga mo faamanuiaga faamalolo o le perisitua i tusitaulima mo faifeautalai ma taitai perisitua i le lotoifale.17 Na tuuina mai foi e taitai o le Ekalesia ni faatonuga patino e faatatau i le faaaogaina o le suauu paia i faamanuiaga, ma faatonuina ai se faauuga faigofie i le tumua’i.18 I le 1920, o papatisoga mo le soifua maloloina na faamutaina, e pei foi o faamanuiaga faamalolo o le malumalu.19

Faatasi ai ma le auai o tamaitai i faamanuiaga faamalolo, o se tusi i le 1914 mai le Au Peresitene Sili na faamautu mai ai “soo se tuafafine lelei, e tumu i le faatuatua i le Atua ma i le aoga o le tatalo” e mafai ona faamanuiaina e mamai. Ae na faamamafa atu e le Au Peresitene le faamuamua o faamanuiaga faaleperisitua: “O le poloaiga a le Alii o le valaau atu i toeaina e auauna atu i e mamai, ma pe a avanoa, e tatau ona talosagaina i latou e faauuina e mamai pe faamauina le faauuga.”20 O taitai na mulimuli mai o le Ekalesia na faamamafa atu ia faatonuga faaletusitusiga paia e “valaau mo toeaina” e faia faamanuiaga faamalolo.21 O lenei faamamafa na toe faamanatu i totonu o lomiga a le Ekalesia ma tusi na auina atu i ma tufatufaina atu e taitai o le Aualofa i le lotoifale i le 1940 ma le 1950.22 O le tusitaulima a le Ekalesia o loo i ai ua faatonu mai “e na o e umia le Perisitua Mekisateko e mafai ona faauuina tagata mamaʻi pe mafatia.”23

Faamalologa ma le Saienisi Faafomai

A o sailia le faamalologa e ala i auala faaleagaga, na mulimuli ai uluai Au Paia o Aso e Gata Ai i fautuaga faaletusitusiga paia e faapea o tagata mamai e tatau ona “tausia ma le faapelepele atoa, i laau-afu ma meaai vaivai.”24 Na aoao mai Peresitene Polika Iaga e talafeagai “le faaaoga o togafitiga uma e oo mai i le lautele o loʻu malamalama, ma ole atu i loʻu Tama oi le lagi, i le suafa o Iesu Keriso, ia faapaia lena faaaogaaga i le faamalologa o loʻu tino.”25 Na ia lagolagoina aoaoga faafomai mo alii ma tamaitai ma faamaonia le lagolago tau tupe mo ni tagata o le Ekalesia e auai i aoga faafomai i le itu i sasae o le Iunaite Setete.26

O loo faaauau pea ona sailia e le Au Paia o Aso e Gata Ai ni togafitiga faafomai talafeagai mai tagata tomai faapitoa. Ua aoao mai taitai o le Ekalesia “o le faaaogaina o saienisi faafomai e le o feteenai ma a tatou tatalo o le faatuatua ma lo tatou faalagolago i faamanuiaga faaleperisitua.”27 Ua talitonu le Au Paia o Aso e Gata Ai i le puipuia mai faamaʻi e ala i meaai tatau, lava le faamalositino ma le malolo, tausia o le Upu o le Poto, ma le puipuiga o le soifua maloloina. I nai tausaga talu ai nei, mo se faataitaiga, na fesoasoani tele le Ekalesia i taumafaiga o tui puipui i le salafa o le lalolagi.28

O Le Meaalofa o le Faamalologa i Aso Nei

O le meaalofa o le faamalologa o loo faaaogaina i le Ekalesia i aso nei e ala i le faatuatua o le tagata lava ia ma le tatalo---i luga o le tagata lava ia pe mo se isi foi ---ma e ala i faamanuiaga faaleperisitua. O le faataunuuina o faamanuiaga faamalolo e oo mai e ala i le faatuatua ma e tusa ai ma le finagalo o le Alii. E le’o faamanuiaga uma e i’u i le faamaloloina. “Tatou te faia mea uma tatou te mafaia mo le faamaloloina o se tasi e pele,” na aoao mai ai Elder Dallin H. Oaks, a’o galue o se sui o le Korama o Aposetolo e Toasefululua, “ona tatou faalagolago lea i le Alii mo le taunuuga.”29

Ata
Faafoeina o se faamanuiaga faamalolo

O e umia le Perisitua Mekisateko e faatautaia se faamanuiaga faamalolo.

Autu fesootai: Gifts of the Spirit [Meaalofa o le Agaga], Gift of Tongues [Meaalofa o le Tautala i Gagana]

Faamatalaga

  1. Mataio 10:1; Mareko 16:17; tagai foi Mataio 17:20–21; Galuega 3:1–7; 5:12, 15–16; 14:8–10; Iakopo 5:13–16.

  2. Revelation, circa 8 March 1831–A [DC 46],” i le Revelation Book 1, 77, 78, josephsmithpapers.org; “Revelation, 7 December 1830 [DC 35],” i le Revelation Book 1, 47, josephsmithpapers.org; “Revelation 22–23 September 1832 [DC 84],” 3, josephsmithpapers.org; tagai foi Mataupu Faavae ma Feagaiga 35:9; 46:9, 19–20; 84:65–72.

  3. Iakopo 5:14–15; “Revelation, 9 February 1831 [DC 42:1–72],” 4, josephsmithpapers.org; tagai foi Mataupu Faavae ma Feagaiga 42:43–44.

  4. 1 Korinito 12:4–11; Moronae10:11; “Revelation, circa 8 March 1831–A [DC 46],” i le Revelation Book 1, 78; tagai foi Mataupu Faavae ma Feagaiga 46:20.

  5. Mo faʻamatalaga o faiga o faamalologa muamua a Mamona, tagai The Journals of William E. McLellin, 1831–1836, edited by Jan Shipps and John W. Welch (Provo, UT: BYU Studies; Urbana: University of Illinois Press, 1994), 40, 45, 66, 71; Juanita L. Pulsipher, ed., “History of Sarah Studevant Leavitt (1875),” 9, L.  Tom Perry Special Collections, Harold B. Lee Library, Brigham Young University, Provo, Utah; tagai foi Jonathan A. Stapley and Kristine Wright, “The Forms and the Power: The Development of Mormon Ritual Healing to 1847,” Journal of Mormon History, vol. 35, no. 3 (Summer 2009), 42–87.

  6. Tagai Stapley and Wright, “The Forms and the Power,” 65–66. I nisi tulaga, o le tagata mafatia na inuina le suauu paia.

  7. Jonathan A. Stapley and Kristine Wright, “‘They Shall Be Made Whole’: A History of Baptism for Health,” Journal of Mormon History, vol. 34, no. 4 (Fall 2008), 69–112.

  8. O nei faiga masani o faamalologa e aofia ai le faaee atu o lima ma le mulumuluga ma le faʻauʻuga. Stapley and Wright, “The Forms and the Power,” 75–77.

  9. Nauvoo Relief Society minutes, Apr. 28, 1842, i le Jill Mulvay Derr, Carol Cornwall Madsen, Kate Holbrook, and Matthew J. Grow, eds., The First Fifty Years of Relief Society: Key Documents in Latter-day Saint Women’s History (Salt Lake City: Church Historian’s Press, 2016), 55.

  10. Mary Walker Morris diary, July 22 and Sept. 6, 1879; Mar. 3, 1881, in Before the Manifesto: The Life Writings of Mary Lois Walker Morris, edited by Melissa Lambert Milewski (Logan: Utah State University Press, 2007), 226, 230, 298. I isi tulaga, o tamaitai na mulumuluina ma faauuina a o alii na faamauina le faauuga ma faamanuiaina. Morris diary, Sept. 7–8, 1881, i le Life Writings, 314. O tamaitai na masani lava ona latou faia nei faamanuiaga a o i ai, ma na fai mo, isi tamaitai po o tamaiti, ae i nisi taimi sa latou faamanuiaina foi alii pe galulue faatasi ma alii i le tuuina atu o faamanuiaga o le faamalologa po o le faamafanafanaga. Mo se faataitaiga, tagai Wilford Woodruff journal, Mar. 30, 1838, Church History Library, Salt Lake City; see also Helen Mar Kimball, “Scenes in Nauvoo, and Incidents from H.  C.  Kimball’s Journal,” Woman’s Exponent, vol. 12, no. 6 (Aug. 15, 1883), 42. O le auai o tamaitai i faiga masani o faamalologa e toe talanoaina atili i le Jill Mulvay Derr, Janath Russell Cannon, and Maureen Ursenbach Beecher, Women of Covenant: The Story of Relief Society (Salt Lake City: Deseret Book, 1992), 44–45, 67–68, 114, 220–21, 429–30. O se talanoaga lata mai ma le atoatoa o Jonathan A. Stapley and Kristine Wright, “Female Ritual Healing in Mormonism,” Journal of Mormon History, vol. 37, no. 1 (Winter 2011), 1–85.

  11. Mo faataitaiga o ia faamatalaga, tagai Brigham Young discourse, Nov. 14, 1869, i le Journal of Discourses, 26 vols. (London: Latter-Day Saints’ Book Depot, 1871), 13:155; “Report of the Dedication of the Kaysville Relief Society House, Nov. 12, 1876,” Woman’s Exponent, vol. 5, no. 19 (Mar. 1, 1877), 149.

  12. Quorum of the Twelve Apostles, Draft Circular Letter, October 6, 1880 (Excerpt),” i le Jill Mulvay Derr, Carol Cornwall Madsen, Kate Holbrook, and Matthew J. Grow, eds., The First Fifty Years of Relief Society: Key Documents in Latter-day Saint Women’s History (Salt Lake City: Church Historian’s Press, 2016), 489. Na saunoa Peresitene Uilifoti Uitilafi i ni faaupuga talitutusa i se tusi o faatonuga i le failautusi aoao o le Aualofa. Na ia fai mai, o tamaitai e faauuina tagata mamai “e le o ni tagata o le perisitua, ae o ni tagata o le Ekalesia” (Tusi a Uilifoti Uitilafi ia Emmeline B. Wells, Apr. 27, 1888, 3, Church History Library, Salt Lake City).

  13. Morgan Utah Stake Relief Society minutes and records (1878–1912), vol. 1, Apr. 28, 1883, 93, Church History Library, Salt Lake City.

  14. Tagai Minutes, Nov. 1888, Ashley Center Ward Relief Society minute book, 1880–92, vol. 1, 77, Church History Library, Salt Lake City; Minutes, Mar. 5, 1896, Thatcher Ward Relief Society minutes and records, 1884–1910, vol. 1, 166; Minutes, Oct. 23, 1897, Farmers Ward Relief Society minutes and records, 1896–1902, vol. 2, 62; Minutes, Sept. 13, 1899, Provo Utah Central Stake Relief Society minutes, vol. 5, 41.

  15. Tagai Jonathan A. Stapley, “‘Pouring in Oil’: The Development of the Modern Mormon Healing Ritual,” i le Daniel L. Belnap, ed., By Our Rites of Worship: Latter-day Saint Views on Ritual in Scripture, History, and Practice (Provo, UT: Religious Studies Center, Brigham Young University, 2013), 295, 297–98.

  16. Tagai Young Men’s Mutual Improvement Associations Manual, 1902–1903 (Salt Lake City: General Board of Y.M.M.I. A., 1902), 58–59; Handbook of Instructions for Stake Presidencies, Bishops, and Counselors, Stake and Ward Clerks and Other Church Officers, no. 16 (Salt Lake City: The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 1940), 125–26; tagai foi Joseph Fielding Smith, Answers to Gospel Questions, 5 vols. (Salt Lake City: Deseret Book, 1957), 1:148.

  17. Tagai Young Men’s Mutual Improvement Associations Manual, 58–59.

  18. Stapley, “‘Pouring in Oil,’” 303–5.

  19. Stapley and Wright, “Female Ritual Healing,” 64–69. O le tuufaatasia o le malumalu ma le faamalologa o loo faaauau pea i aso nei i le faiga o le auina atu o igoa i tatalo o le malumalu, tatalo mo e mamaʻi ua ofoina atu o se vaega o sauniga o le malumalu.

  20. Tusi a le Au Peresitene Sili i peresitene o siteki ma epikopo, Oct. 3, 1914, i le James R. Clark, comp., Messages of the First Presidency of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 6 vols. (Salt Lake City: Bookcraft, 1970), 4:314–15. Na taʻua e le Au Peresitene e faapea o tamaitai “e i ai le aia tutusa e auauna ai i fanau mamaʻi e pei o tagata matutua, ma e mafai ona faauuina ma faaee lima i luga o i latou ma le faatuatua” (First Presidency letter, Oct. 3, 1914). O lenei faateleina o le faamamafa i le pule o le perisitua e faafoeina ai le meaalofa o le faamalologa e tulaga ese ai le Au Paia o Aso e Gata Ai mai ituaiga lauiloa o le faamaloloina o le faatuatua ia na taatele i le amataga o le aganuu Amerika i le seneturi lona 20. Na o faamanuiaga faaleperisitua na manatu e moni. Tagai Stapley and Wright, “Female Ritual Healing,” 41–46; John A. Widtsoe, Program of the Church of Jesus Christ of Latter-day Saints (Salt Lake City: General Boards of the Mutual Improvement Associations of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, 1938), 127.

  21. Iakopo 5:14; Journal History of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, Jan. 16, 1921, 101, Church History Library, Salt Lake City; Heber J. Grant letter to P.  J.  Hansen, Mar. 12, 1934, Church History Library, Salt Lake City; Heber J. Grant, J. Reuben Clark, David O. McKay letter to Rodney S. Williams, Dec. 14, 1943, Church History Library, Salt Lake City.

  22. Form letter on Relief Society letterhead, July 29, 1946, Relief Society Washing and Anointing File, Church History Library, Salt Lake City (an annotation on the letter indicates it was written by Joseph Fielding Smith for the use of Relief Society leaders); Joseph Fielding Smith, “Your Question: Administering to the Sick,” Improvement Era, vol. 58, no. 8 (Aug. 1955), 558–59, 607.

  23. Tusitaulima 2: Taitaiina o le Ekalesia (2010), 20.6.1.

  24. Mataupu Faavae ma Feagaiga 42:43.

  25. Journal of Discourses, 26 vols. (London: Latter-Day Saints’ Book Depot, 1857), 4:24.

  26. Derr, Cannon, and Beecher, Women of Covenant, 107–8.

  27. Dallin H. Oaks, “Faamaloloina o e Mamai,” Ensign po o Liahona, Me 2010, 47.

  28. Measles Vaccination Campaign,” Mormon Newsroom, mormonnewsroom.org.

  29. Dallin H. Oaks, “Faamaloloina o e Mama’i,” 50.