Mësimi 2

Studimi i Shkrimeve të Shenjta

Hyrje

Ky mësim do t’i ndihmojë studentët që ta thellojnë kuptueshmërinë e tyre për qëllimet e shkrimeve të shenjta. Gjithashtu do t’i ndihmojë ata të studiojnë shkrimet e shenjta në një mënyrë më kuptimplote. Ai përfshin aktivitete të të mësuarit rreth kuptueshmërisë së rrethanave dhe mjedisit të shkrimeve të shenjta, dallimin dhe të kuptuarin e doktrinave dhe parimeve, si dhe zbatimin e doktrinave dhe parimeve në jetën tonë. Teksa studentët përmirësohen në aftësinë e tyre për t’i studiuar shkrimet e shenjta, dashuria e tyre për to do të rritet, sikurse do të rritet dhe kuptueshmëria e tyre për ungjillin. Merrni parasysh mënyra për ta shqyrtuar materialin në këtë mësim gjatë gjithë vitit.

Sugjerime për Mësimdhënien

Si duhet t’i qasemi studimit të shkrimeve të shenjta në seminar?

Përpara se të fillojë ora mësimore, shkruani në tabelë deklaratën vijuese nga Presidenti Tomas S. Monson. (Deklarata gjendet në faqen 107 të Conference Report të tetorit 1970.)

“Synimi i mësimdhënies së ungjillit … nuk është që të ‘derdhë informacion’ në mendjet e anëtarëve të klasës. … Qëllimi është që të frymëzohet individi për të menduar, ndier dhe më pas për të bërë diçka për t’i jetuar parimet e ungjillit” (Presidenti Tomas S. Monson).

Kërkojini një studenti ta lexojë deklaratën me zë të lartë.

• Bazuar në këtë deklaratë, cili duhet të jetë synimi im si mësuesi juaj i seminarit? Cili duhet të jetë synimi juaj si studentë të seminarit?

Tregojuni studentëve se, në këtë mësim, ata do të shqyrtojnë mënyra “për të menduar, ndier dhe më pas për të bërë diçka për t’i jetuar parimet e ungjillit” të dhëna mësim në shkrimet e shenjta.

Të kuptuarit e rrethanave dhe mjedisit të shkrimeve të shenjta

Shpjegoni se një gjë që studentët mund të bëjnë për të përmirësuar studimin e tyre të shkrimeve të shenjta është të mësojnë për rrethanat dhe mjedisin e rrëfimeve dhe zbulesave në to. Rrethanat dhe mjedisi shpesh quhen konteksti.

Ftojeni një student të lexojë këshillën në vijim nga Presidenti Tomas S. Monson:

Presidenti Tomas S. Monson

“Njihuni me mësimet që na japin shkrimet e shenjta. Mësoni për mjedisin dhe rrethanat e shëmbëlltyrave të Mjeshtrit dhe paralajmërimeve të profetëve. Studiojini ato sikur po ju flasin juve, sepse kështu është e vërteta” (“Të Jini më i Miri që Mundeni”, Ensign ose Liahona, maj 2009, f. 68).

Vini në pah se të kuptuarit e rrethanave dhe mjedisit mund të na ndihmojë t’i kuptojmë mësimet në shkrimet e shenjta. Ai jep informacion që sqaron dhe sjell një kuptim më të thellë të rrëfimeve, mësimeve, doktrinave dhe parimeve në tekstin e shkrimit të shenjtë.

Shkruajini në tabelë pyetjet e mëposhtme:

• Kush po flet në këto vargje?

• Kujt po i drejtohet ai apo ajo?

• Çfarë po ndodh në këtë rrëfim?

Shpjegoni se këto pyetje mund të na ndihmojnë të kuptojmë kontekstin e një mësimi ose rrëfimi në shkrimet e shenjta.

Kërkojuni studentëve të tregojnë atë që kanë bërë për të fituar një kuptueshmëri më të mirë të rrethanave dhe mjedisit të fragmenteve të shkrimeve të shenjta. Ju mund të dëshironi t’i renditni disa prej këtyre ideve në tabelë.

Studentët mund të përmendin praktika të tilla si kërkimin e kuptimit të fjalëve të vështira ose të panjohura, shqyrtimin e tekstit përreth, leximin e përmbledhjeve të kapitujve në fillimet e kapitujve ose kontrollimin e shënimeve në fund të faqeve për shpjegime dhe referenca-kryq. Nëse studentët nuk i përmendin këto teknika sigurohuni që t’i përmendni ju.

Për të marrë shembull një model për kuptimin e kontekstit të shkrimeve të shenjta, ftojeni një student të lexojë me zë të lartë 3 Nefin 17:1–10. Kërkojini klasës që të ndjekë së bashku, duke kërkuar përgjigjet për pyetjet që keni shkruar në tabelë. Ju mund të dëshironi edhe t’i inkurajoni ata të kërkojnë në përmbledhjen e kapitullit për një vështrim të shpejtë të përgjithshëm të tij.

• Kush po e tregon këtë rrëfim në vargjet 1, 5–6 dhe 9–10? (Mormoni.)

• Kush po flet në këtë rrëfim? Kush po e merr mesazhin?

• Çfarë ndodhi para ngjarjeve në këtë rrëfim? (Shih përmbledhjet e kapitujve për 3 Nefin 8–16.) Në ç’mënyrë ndikon njohuria juaj për këto rrethana në kuptueshmërinë e arsyes përse njerëzit dëshironin që Shpëtimtari të qëndronte pak më gjatë? (Shih 3 Nefi 17:5–6.) Çfarë mrekullish ndodhën pasi Ai u tha se do të qëndronte? (Shih 3 Nefi 17:7–10.)

Dallimi dhe kuptimi i doktrinave dhe parimeve

Theksoni se kur studentët i kuptojnë rrethanat dhe mjedisin e një rrëfimi të shkrimit të shenjtë, ata janë të përgatitur më mirë për t’i dalluar e kuptuar doktrinat dhe parimet që ai përmban. Ftojeni një student të lexojë përshkrimin vijues për parimet e ungjillit, ndarë nga Plaku Riçard G. Skot, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve:

“Parimet janë e vërteta e përqendruar, e mbledhur për zbatim për një mori të gjerë rrethanash” (“Acquiring Spiritual Knowledge”, Ensign, nëntor 1993, f. 86).

Shpjegoni se doktrinat dhe parimet janë të vërteta të përjetshme e të pandryshuara të ungjillit të Jezu Krishtit që sigurojnë drejtim për jetën tonë. Ato janë mësimet që profetët e lashtë synonin të na mësonin nga ngjarjet, historitë dhe predikimet që shënuan në shkrimet e shenjta. Vini në dukje se disa autorë në shkrimet e shenjta përdorën fraza të tilla si: “kështu ne shohim” (shih Helamani 3:27–29) ose fjalë të tilla si prandaj (shih Alma 32:16) për të nxjerrë në pah drejtpërdrejt doktrinat dhe parimet. Megjithatë, shumë doktrina dhe parime nuk shpallen kaq drejtpërdrejt në shkrimet e shenjta. Përkundrazi, këto të vërteta nënkuptohen dhe ilustrohen nëpërmjet jetës së personazheve në shkrimet e shenjta.

Në mënyrë që t’i ndihmoni studentët t’i dallojnë doktrinat dhe parimet që nuk janë shpallur drejtpërdrejt, sugjerojuni që teksa lexojnë t’i bëjnë vetes pyetje si ato në vijim: Cili është mesazhi i kësaj ndodhie? Çfarë synonte autori që ne të mësonim nga kjo ndodhi? Çfarë të vërtetash jepen mësim në këtë fragment të shkrimit të shenjtë? Ju mund të dëshironi t’i renditni këto pyetje në tabelë.

Për t’i ndihmuar studentët të ushtrohen në dallimin e doktrinave dhe parimeve, u thoni t’i kthehen 3 Nefit 17:1–10. Pyetini:

• Çfarë mund të mësojmë rreth të kuptuarit të fjalës së Tij, nga mësimet e Shpëtimtarit te 3 Nefi 17:2–3?

• Çfarë të vërtetash mund të mësojmë rreth Shpëtimtarit nga 3 Nefi 17:5–7?

• Në përgjigje të besimit të madh të njerëzve, Shpëtimtari ofroi t’i shëronte ata. Çfarë parimesh shihni rreth të kërkuarit të bekimeve nga Zoti te 3 Nefi 17:8–9? (Një parim që studentët mund të dallojnë është se Zoti i përgjigjet dëshirës sonë të sinqertë për t’u afruar më shumë me Të.)

Nëse ka kohë për t’u dhënë studentëve më shumë praktikë në dallimin e doktrinave dhe parimeve, ftojini ata të gjejnë ndodhitë e tyre të preferuara nga shkrimet e shenjta. Kërkojuni atyre të dallojnë parimet që kanë mësuar nga këto ndodhi. Më pas ftojini ata të tregojnë ndodhitë e tyre dhe parimet që kanë mësuar.

Zbatimi i doktrinave dhe parimeve

Presidenti Bojd K. Paker, i Kuorumit të Dymbëdhjetë Apostujve, tha:

“Doktrina e vërtetë, kur kuptohet, ndryshon qëndrime dhe sjellje. Studimi i doktrinave të ungjillit do të përmirësojë sjelljen më shpejt sesa një studim i sjelljes do të përmirësojë sjelljen. … Kjo është arsyeja që ne i vëmë theksin kaq shumë studimit të doktrinave të ungjillit” (“Little Children”, Ensign, nëntor 1986, f. 17).

Shpjegoni se, kur ne e kuptojmë një doktrinë ose parim, ne dimë më shumë sesa përkufizimet e fjalëve. Ne e dimë se çfarë do të thotë doktrina apo parimi në jetën tonë. Kur e dallojmë një doktrinë apo parim dhe arrijmë ta kuptojmë atë, ne mund ta zbatojmë në jetën tonë. Shpjegoni se zbatimi ndodh kur ne bëjmë diçka për parimet që kemi mësuar. Studentët, të cilët veprojnë sipas parimeve që mësojnë, do të kenë një mundësi më të madhe për të ndier Shpirtin e Shenjtë t’u konfirmojë të vërtetën e këtyre parimeve (shih 2 Nefi 32:5; Moroni 10:5). Kjo është vlera e vërtetë e njohurisë së fituar nga studimi i shkrimeve të shenjta. Ndihmojini studentët të kuptojnë se kurdoherë që ata i studiojnë shkrimet e shenjta – qoftë nëse janë në shtëpi, në kishë, në seminar, duke punuar me broshurën Përparimi Personal ose Detyrë ndaj Perëndisë, ose në çfarëdo mjedisi tjetër – një nga synimet e tyre kryesore duhet të jetë të përmirësohen në përpjekjet e tyre për ta jetuar ungjillin dhe për t’iu afruar më pranë Perëndisë.

Për t’i ndihmuar studentët të kuptojnë dhe zbatojnë parimet që zbulojnë në shkrimet e shenjta, nxitini ata të luten për ndihmën e Frymës së Shenjtë në studimin e tyre vetjak. Gjithashtu nxitini ata që ndërsa studiojnë të bëjnë pyetje si ato në vijim: Çfarë dëshiron Zoti që unë të bëj me këtë njohuri? Çfarë ndryshimi mund të bëjë kjo në jetën time? Çfarë mund të filloj ose të ndaloj së bëri sot, për ta jetuar jetën pak më mirë? Nëse e bëj këtë, si do të përmirësohet jeta ime? (Ju mund të dëshironi t’i shkruani në tabelë disa ose të gjitha këto pyetje. Ju mund të dëshironi edhe të sugjeroni që studentët t’i shkruajnë këto pyetje në ditaret e tyre të studimit të shkrimeve të shenjta, në mënyrë që t’u drejtohen atyre shpesh.)

Për ta mbyllur, ndajini studentët në çifte. Kërkojuni atyre t’i tregojnë njëri-tjetrit parimet që kanë mësuar sot nga 3 Nefi 17:1–10. Nxitini ata të flasin rreth asaj që kanë bërë për të zhvilluar kuptueshmërinë e tyre për këto parime dhe se çfarë do të bëjnë për ta zbatuar atë që kanë mësuar dhe ndier. Kërkojuni atyre të flasin rreth mënyrës se si zbatimi i këtyre parimeve mund të bëjë një ndryshim në jetën e tyre.

Ide Shtesë për Mësimdhënien

Përcaktimi i doktrinave dhe i parimeve

Për t’i ndihmuar studentët të praktikojnë dallimin e doktrinave dhe parimeve, vizatoni diagramin e mëposhtëm në tabelë dhe nxitini studentët ta kopjojnë atë në ditarët e tyre të studimit të shkrimeve të shenjta. U thoni studentëve t’i lexojnë fragmentet e shkrimeve të shenjta dhe të shkruajnë mesazhin kryesor të secilit fragment.

Fragment i shkrimit të shenjtë	Mesazhi kryesor i këtij fragmenti (me fjalët tuaja)
1 Nefi 2:16
1 Nefi 19:23
2 Nefi 32:3

Pas kohës së nevojshme, kërkojuni studentëve të tregojnë mesazhet që kanë zbuluar. Kërkojuni studentëve të shkruajnë njërin prej këtyre parimeve, duke ndjekur këtë model: Nëse unë , atëherë Për shembull: Nëse i kërkoj Perëndisë me besim, atëherë Ai mund ta zbutë zemrën time dhe të më ndihmojë të besoj (shih 1 Nefi 2:16). Kur të kenë mbaruar, u thoni atyre ta ndajnë me një partner atë që kanë mësuar. Gjithashtu kërkojuni atyre të shpjegojnë se përse ajo është kuptimplote për ta. Ftoni një ose dy studentë që t’i tregojnë klasës mënyrën se si do t’u përmirësohet studimi i tyre i shkrimeve të shenjta ndërsa dallojnë dhe kuptojnë doktrinat dhe parimet e ungjillit.

Teknika dhe metoda për studimin e shkrimeve të shenjta

Teknikat në vijim do t’i ndihmojnë studentët në studimin e tyre të shkrimeve të shenjta. Ato përfshihen si kujtuese gjatë gjithë këtij manuali.

Përkufizime të fjalëve: Disa nga fjalët që përdorën profetët, nuk janë të njohura për ne. Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, shënimet në fund të faqeve të shkrimeve të shenjta dhe një fjalor i rregullt mund të na ndihmojnë t’i mësojmë përkufizimet e fjalëve dhe t’i njohim sinonimet e atyre fjalëve. Shembull: fjala Mesia te 1 Nefi 10:4–17.

Zëvendësimi i emrit: Për ta ndihmuar veten që t’i zbatoni shkrimet e shenjta në jetën tuaj, zëvendësojeni me emrin tuaj një emër në shkrimet e shenjta. Shembull: 1 Nefi 1:1.

Referencë-kryq: Lidhini fragmentet e shkrimeve të shenjta me njëra-tjetrën për të sqaruar domethënien dhe për të zbërthyer kuptueshmërinë. Shembull: Në tekstin anash 3 Nefit 12:28, ju mund të shkruani një shënim për të parë Doktrinën e Besëlidhjet 42:23.

Shkaku dhe pasoja: Kërkoni marrëdhëniet nëse-atëherë dhe ngaqë-prandaj. Shembull: 2 Nefi 1:9.

Fjalë kyçe: Fjalët dhe frazat si vini re, prandaj, sepse, megjithatë ose kështu ne shohim janë ftesa për të ndaluar dhe për të parë mesazhet kryesore. Shembull: Helamani 6:35–36.

Lista të shkrimeve të shenjta: Profetët shpesh na dhanë lista të paralajmërimeve dhe sfidave. Kur t’i gjeni listat, mbajeni parasysh numërimin e secilit element. Shembull: Alma 26:22.

Mjedisi: Në rrëfimet e shkrimeve të shenjta, përcaktoni se kush po flet, personi ose personat të cilëve po u flet ai apo ajo, për çfarë po flet ai apo ajo dhe kur e ku po ndodh ngjarja. Shembull: Mjedisi për Almën 32:21–43 gjendet te Alma 31:1, 6–11 dhe 32:1–6.

Krahasime: Shkrimet e profetëve shpesh tregojnë krahasimet në ide, ngjarje dhe njerëz. Këto krahasime i theksojnë parimet e ungjillit. Kërkoni krahasime te vargjet e vetme, te kapitujt dhe kapitujt ngjitur si dhe librat. Shembull: 2 Nefi 2:27; Alma 48:1–17.

Përfytyrimi: Kërkoni detaje përshkrimi që mund t’ju ndihmojnë të krijoni një përfytyrim mendor ndërsa lexoni. Përfytyroni sikur jeni i pranishëm gjatë ngjarjeve të caktuara. Shembull: Enosi 1:1–8.

Simbolika: Fjalë të tilla si si, sikurse, ose i ngjashëm me ndihmojnë për të dalluar simbolet. Shihni përtej një simboli duke shqyrtuar karakterin e tij dhe duke përsiatur për tiparet e tij. Shënimet në fund të faqeve, Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta dhe Udhëzuesi Tematik mund të ndihmojnë lidhur me interpretimin e disa simboleve. Shembull: Helamani 8:14–15, përfshirë shënimet në fund të faqeve për këto vargje.

Përsiatja: Përsiatja përfshin të menduarin, përsiatjen, bërjen e pyetjeve dhe vlerësimin e asaj që dini dhe të asaj që keni mësuar. Përsiatja shpesh na ndihmon të kuptojmë se çfarë duhet të bëjmë për t’i zbatuar parimet e ungjillit.

Studimi i shkrimeve të shenjta

Përzgjidhni një vend në hartë që është i panjohur për studentët. Ftojini studentët të përfytyrojnë se do të ndërmarrin një udhëtim të gjatë në një vend të largët. Tregojuni atyre emrin e vendndodhjes, por mos ua tregoni hartën ose mos e përshkruani vendndodhjen.

• Çfarë mjeti transporti do të merrni? Çfarë do të paketoni? Në cilat veprimtari do të merrni pjesë sapo të mbërrini?

Studentët do të përpiqen të japin përgjigje kuptimplote për këto pyetje. Tregojuni atyre vendndodhjen në hartë ose shpjegojuni se ku ndodhet. Tregojuni atyre pak për vendndodhjen. Më pas, bëjuni të njëjtat pyetje që u bëtë më parë.

• Si ndikon të diturit se ku po shkoni në mënyrën se si ju përgatiteni për një udhëtim?

• Sa gjasa ka që ju të mund të arrini në këtë vend pa e ditur se ku ndodhet?

Shpjegoni se pikërisht si të diturit e vendndodhjes për një udhëtim ndikon jashtëzakonisht në zgjedhjet tona për atë që duhet të marrim me vete dhe për mënyrën se si të shkojmë atje, të diturit e synimit të vërtetë të studimit të ungjillit mund të ndikojë shumë në mënyrën që ndjekim për studimin e shkrimeve të shenjta në orën mësimore çdo ditë – dhe çfarë fitojmë prej saj.

Kujtojini studentët se në seminar, ne mësojmë ungjillin përmes studimit të shkrimeve të shenjta çdo ditë. Ftojeni një student të lexojë pikëpamjen në vijim nga Presidenti Marion G. Romni. Kërkojini klasës që të dëgjojë për të gjetur qëllimin kryesor për studimin e shkrimeve të shenjta:

“Një njeri nuk mund t’i studiojë sinqerisht shkrimet e shenjta pa mësuar parimet e ungjillit sepse shkrimet e shenjta janë shkruar për të ruajtur parimet për dobinë tonë” (“The Message of the Old Testament” [Simpozium i SAK-ut mbi Dhiatën e Vjetër, 17 gusht 1979], f. 3, si.lds.org).

• Sipas Presidentit Romni, përse janë shkruar shkrimet e shenjta?

• Si ndryshon studimi i shkrimeve të shenjta nga studimi për një provim në shkollë?

Vini në dukje se synimi i studimit të shkrimeve të shenjta nuk është që thjesht të mësoni rreth ngjarjeve në shkrimet e shenjta por për t’i zbuluar dhe jetuar të vërtetat e ungjillit që autorët e shkrimeve të shenjta janë përpjekur të na mësojnë. Këto të vërteta quhen doktrina dhe parime.

Për t’i ndihmuar studentët të kuptojnë se çfarë janë doktrinat e parimet dhe për të ilustruar rolin qendror që luajnë doktrinat dhe parimet në studimin e shkrimeve të shenjta, vizatoni në tabelë figurën në vijim përpara se të fillojë ora mësimore:

njerëz të ndarë

Shpjegoni se personi në të majtë përfaqëson profetët dhe njerëz të tjerë në shkrimet e shenjta. Personi në të djathtë përfaqëson secilin prej nesh. Për të qenë më konkretë, ju mund të dëshironi t’u kërkoni studentëve të thonë emrin e dikujt në Librin e Mormonit (si Nefi apo Amoni) dhe ta shkruajnë emrin e atij personi poshtë figurës në të majtë. Më pas ju mund të shkruani emrin e studentit poshtë figurës në të djathtë. Vini në dukje hapësirën ose ndajini figurat.

• Cilat janë disa ndryshime midis jetës sonë dhe jetës së njerëzve në shkrimet e shenjta që mund t’i bëjnë shkrimet e shenjta të vështira për t’u kuptuar apo për ta gjetur veten tek ato? (Studentët mund të përmendin gjëra të tilla si ndryshimet në mënyrën e jetesës, kulturë, gjuhë dhe gjeografi.)

Ftojeni një student të shtojë një urë te vizatimi në tabelë dhe ta emërtojë doktrinat dhe parimet.

njerëz të lidhur nga një urë

Tregojuni studentëve se doktrinat dhe parimet janë të vërteta të ungjillit të përjetshëm e të pandryshueshëm. Ato qenë të vërteta kur u shkruan shkrimet e shenjta dhe, kur i zbatojmë ato në jetën tonë na ndihmojnë t’i afrohemi më shumë Zotit dhe të marrim vendime të urta. Sikurse paraqitet në figurë, doktrinat dhe parimet njëkohësisht i lidhin të dyja periudhat kohore dhe ndihmojnë të krijohet një urë në hapësirën bosh.

Shpjegoni se ky proces i studimit të shkrimeve të shenjta ka tri pjesë të rëndësishme: 1) të kuptuarin e kontekstit ose rrethanave, rrjedhës së ndodhisë dhe ngjarjeve të shkrimeve të shenjta; 2) identifikimin dhe të kuptuarin e doktrinave dhe parimeve; dhe 3) zbatimin e atyre të vërtetave në jetën tonë. Shtojini këto tre elemente të studimit të shkrimeve të shenjta te vizatimi në tabelë, siç tregohet më poshtë.

njerëz të lidhur nga një urë