“John ug Leah Widtsoe,” Mga Hisgotanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“John ug Leah Widtsoe”
John ug Leah Widtsoe
Sila si John Andreas Widtsoe ug Leah Eudora Dunford Widtsoe mga prominenting magtiayon nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa unang bahin sa ika-20 nga siglo. Samtang si John mitrabaho isip usa ka scientist ug administrador sa academiya ug sa kaulahian miserbisyo isip usa ka miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, si Leah nakahuman og mga kurso sa home economics ug usa ka mamugnaon nga tagsulat. Ang duha misulat og mga artikulo ug miandam sa mga materyales alang sa mga publikasyon sa Simbahan. Nakita nila ang ilang kaminyoon nga usa ka hingpit nga panag-uban nga naglakip sa propesyonal nga kolaborasyon, pagserbisyo sa Simbahan, ug sa pagpadako sa ilang mga anak.
Si John natawo niadtong 1872 didto sa Norway ug milalin ngadto sa Estados Unidos niadtong 1883 uban sa iyang inahan, si Anna Widtsoe, ug sa iyang igsoong lalaki nga si Osborne. Si Anna mipasakop sa Simbahan didto sa Norway tulo ka tuig sa wala pa niana, ug si John mismo nabunyagan human ang pamilya nagpuyo didto sa Logan, Utah. Nagtrabaho siya sa adlawan ug nakakita og mga magtutudlo nga motutor kaniya sa gabii hangtod nga siya nakatambong sa Brigham Young College didto sa Logan sa edad nga 17. Nakadayeg sa potensiyal ni John, ang principal sa kolehiyo nga si Joseph M. Tanner mipahimutang ni John sa pag-apil og usa ka grupo sa batan-ong mga lalaki human sa paggradwar kinsa gitabangan ni Tanner sa pag-enrol sa Unibersidad sa Harvard didto sa Massachusetts.1 Human migradwar og summa cum laude sa chemistry niadtong 1894, si John mibalik sa Logan isip usa ka tigsiksik [researcher] sa Kolehiyo sa Pang-Agrikultura sa Estado sa Utah [Utah State Agricultural College] (karon Unibersidad sa Estado sa Utah [Utah State University]).2
Si Leah, anak ni Susa Young Gates ug ni Alma Dunford ug apo nga babaye ni Brigham Young, natawo niadtong 1874. Nakaangkon siya og usa ka sertipiko sa pagtudlo gikan sa Unibersidad sa Utah niadtong 1896 ug mipadayon sa iyang edukasyon didto sa respitadong Pratt Institute didto sa Brooklyn, New York, diin siya nagtuon og domestikong siyensiya [domestic science]. Mipadayon pa gyod siya sa pag-eskwela og [graduate studies] human migradwar sa Unibersidad sa Brigham Young [Brigham Young University] ug pagka-1897 mipuli sa iyang inahan isip pangulo sa domestic science.3 Si Leah nagtuboy og usa ka gipalapdan nga panglantaw sa buluhaton sa panimalay, nagmatuod nga ang “tanan nga pagkat-on sa kalibotan mahimong magamit ug isentro diha sa panimalay.”4
Hulagway ni Leah Dunford Widtsoe.
Nagkahimamat sila si John ug Leah pinaagi sa impluwensiya sa inahan ni Leah, si Susa Young Gates. Si Susa nakaila ni John atol sa ting-init nga didto siya sa Massachusetts nagtuon og English sa usa ka programa nga abin sa Harvard niadtong 1892. Nakadayeg sa ambisyusong eskolar, siya miareglo alang ni Leah sa pag-apil sa Maud May Babcock ug sa usa ka grupo sa batan-ong mga babaye nga natakda sa pagtuon og speech ug drama didto sa Cambridge, Massachusetts, sa mosunod nga ting-init aron nga si Leah makahimamat ni John sa iyang kaugalingon. Sumala sa gilauman ni Susa, nagkagustohanay sila sa usag usa ug nagsinulatay sa misunod nga mga katuigan.5 Pagka-Hunyo 1898, sila si Leah ug John nasilyo didto sa Templo sa Salt Lake pinaagi ni Joseph F. Smith. Sa wala madugay human niana, ang bag-ong kinasal milawig ngadto sa Germany aron makompleto ni John ang doktoral nga mga pagtuon sa Unibersidad sa Göttingen ug gipalig-on ang kabatid diha sa siyensiya sa yuta [soil science].6
Human mibalik sa Estados Unidos, gisugdan ni John ang usa ka inila nga akademiyang panginabuhi. Gihuptan niya ang nagkalain-laing posisyon, lakip ang pagka-direktor sa Estasyon sa Utah sa Pag-eksperimento [Utah Experiment Station] ug propesor sa chemistry sa Kolehiyo sa Pang-Agrikultura sa Estado sa Utah [Utah State Agricultural College]; direktor sa departamento sa pang-agrikultura sa Unibersidad sa Brigham Young; presidente sa Kolehiyo sa Pang-Agrikultura sa Estado sa Utah; ug presidente sa University of Utah. Niadtong 1921, lima ka tuig sa iyang posisyon isip presidente sa University of Utah, si John gitawag ngadto sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles. Isip usa ka Apostol, si John mitabang sa pag-umol sa edukasyon diha sa Simbahan pinaagi sa iyang mga posisyon sa hunta sa mga sinaligan alang sa Brigham Young University ug sa hunta sa edukasyon sa Simbahan.7
Sa iyang tibuok apostolikanhong pagserbisyo ug propesyonal nga panginabuhi, si John nagtinguha sa pagtabang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa paghangop sa ilang hugot nga patuo ug mga pagtulon-an sa Simbahan pinaagi sa siyentipikong pangatarongan. Misulat siya og daghang mga libro gibase niini nga tema, lakip sa Mga Ebidensiya ug mga Pagtakdo [Evidences and Reconciliations]; Usa ka Makatarunganon nga Teyolohiya [A Rational Theology]; ug Joseph Smith isip Siyentista [Joseph Smith as Scientist]. Nakaamgo sa panginahanglan alang sa komprehensibong pakisayran nga libro kabahin sa pagkapari, siya mimantala sa Priesthood and Church Government niadtong 1939 ubos sa direksiyon sa Kurom sa Napulog Duha ka Apostoles. Misulat usab siya mahitungod sa nutrisyon alang sa Young Woman’s Journal ug nahimong kauban nga editor sa Improvement Era gikan sa 1935 hangtod sa 1952.8
Ang mga kahanas ni Leah sa home economics ug sociology mibukas og mga kahigayonan alang usab kaniya. Agig dugang sa ilang posisyon sa faculty sa Brigham Young University, siya ang tagsulat sa mga libro ug mga artikulo kabahin sa pagluto ug pagdugang sa kasarang sa panimalay.9 Kauban siya nga tagsulat sa usa ka libro uban ni John gamit ang siyentipiko nga ebidensiya sa pagsuporta sa Pulong sa Kaalam ug nakigtambayayong uban sa iyang inahan sa mga libro kabahin sa mga kalamposan sa mga kababayen-an nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ug sa kinabuhi ni Brigham Young.10 Mitabang siya sa pag-organisar sa League of Women Voters sa Utah ug miapil sa mga organisasyong pangsibiko nga nagsuporta sa paningkamot sa Amerikanong gubat atol sa duha ka gubat sa kalibotan.11 Si Leah natuboy ngadto sa Utah Hall of Fame niadtong 1958.
Niadtong 1927 si John ug Leah gitawag sa pagdumala sa Misyon sa Uropa. Samtang nagserbisyo isip usa ka presidente sa misyon, si John misulat og mga pamphlet sa misyonaryo alang sa investigator ug mitabang sa paghulma sa kurikulom alang sa kabatan-onan. Si John ug si Leah nahimong mga instrumento sa pagpalig-on sa mga programa nga Mutual Improvement Association alang sa batan-ong mga Santos sa ulahing mga Adlaw didto sa Uropa.12 Si Leah miserbisyo isip presidente sa Relief Society sa European Mission ug midumala sa mga kalihokan ug kurikulum sa mga Relief Society sa tibuok Uropa. Ang iyang katungdanan naglakip sa pagpahiluna sa pagpang-apod-apod ug paghubad sa mga materyales sa Simbahan.13
Ang mga Widtsoe adunay pito ka anak, apan tulo lang ang nabuhi gikan sa pagkabata: ang ilang kinamagulangan nga anak nga babaye, si Anne; ang ilang kinamanghuran nga anak nga babaye, si Eudora; ug ang usa ka anak nga lalaki, si Marsel, kinsa namatay sa batan-on pa. Si John mitaliwan niadtong 1952 sa edad nga 80. Sa wala pa namatay si Leah niadtong 1965, siya miingon, “Ayaw paghilak alang kanako kon ako mamatay. Mag-kanta ko og malipayong hosana samtang akong ikahinagbo ang akong mga minahal.”14