Kasaysayan sa Simbahan
Elijah Able


“Elija Able,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan

“Elijah Able”

Elijah Able

Si Elija Able (usahay ispilingon og Abel o Ables) usa sa nahaunang miyembro sa Simbahan nga African-American ug ang labing maayo nga naila sa pipila ka mga itom nga katawhan nga naorden ngadto sa priesthood atol sa kinabuhi ni Joseph Smith.

Imahe
hulagway ni Elijah Able

Hulagway ni Elijah Able.

Gamay lang ang nahibaloan mahitungod sa sayong kinabuhi ni Able. Ang pagkatawo niya sa Maryland naa sa mga petsa taliwala sa 1808 ug 1812, ug ang mga pangalan sa iyang mga ginikanan gilalisan.1 Lagmit anak siya sa managtiayon nga lain-lain ang kaliwatan. Ang U.S sensus niadtong 1850 nagpakita nga si Able dunay sagol nga one-quarter nga itom, ug ang mas naulahi nga tinubdan miila kaniya isip one-eight nga itom.2

Si Able midako hangtud sa pagkahingkod diha sa panahon nga nabahin ang kaliwatan sa katawhan sa Estados Unidos. Sa mga estado sa habagatang bahin gitugot ang pagpangulipon sa mga tawo nga dunay kaliwat nga African; sa mga estado sa amihanang bahin dili legal ang pagpangulipon, bisan og ang mga puti nga taga amihanan kadaghanan motratar sa mga itom nga ubos sa katilingban, ug ang interracial nga kaminyoon kanunayng giisip nga usa ka krimen. Apan ang gipahiuli nga ebanghelyo gitumong alang sa tanan, “itom ug puti, ulipon ug gawasnon” (2 Nephi 26:33), ug niadtong Septyembre 1832, usa ka puti nga miyembro sa Simbahan nga ginganlan og Ezekiel Roberts mibunyag ni Able didto sa Ohio, usa ka estado sa amihanan diin ang mga itom ug ang mga puti mga gawasnon nga nakigdait.

Paghuman og balhin ni Able ngadto sa punuang buhatan sa Simbahan didto sa Kirtland, ang nag-unang mga detalye sa iyang kasaysayan mora og parehas sa uban niadtong mga hamtong nga mga miyembro nga lalaki. Naorden siya ngadto sa Melchizedek Priesthood, nakadawat sa iyang patriyarkal nga panalangin gikan ni Joseph Smith Sr., ug naorden nga usa ka Seventy. Niadtong 1838, si Able nagmisyon ngadto sa New York ug sa Canada. Pagkahuman, miapil siya sa nahaunang grupo sa mga Santos sa Nauvoo, Illiois.

Niadtong 1842, si Able mibalhin ngadto sa Cincinnati, Ohio, diin mitrabaho siya isip usa ka panday ug aktibo diha sa lokal nga branch sa Simbahan. Niadtong 1847, naminyo siya sa usa ka itom nga Santos sa Ulahing mga Adlaw, si Mary Ann Adams, ug ang managtiayon nakabaton og upat ka anak.3 Niadtong 1853, ang pamilyang Able milalin ngadto sa Utah. Atol sa misunod nga tulo ka mga dekada, si Able nahimong aktibo diha sa iyang ward sa Siyudad sa Salt Lake, mitrabaho sa Templo sa Salt Lake, ug miserbisyo og laing misyon sa Ohio.

Niadtong 1852, usa ka tuig sa wala pa miabut ang mga Able sa Utah, gipahibalo ni Brigham Young sa kadaghanan ang usa ka polisiya sa pagpugong sa mga itom nga mga lalaki sa pagdawat og priesthood. Si Able nagpabilin sa iyang priesthood nga katungdanan ug kahimtang, apan sa dihang mi-apply siya ngadto ni Presidente Young og pagtugot nga makadawat sa iyang endowment sa templo ug ma-sealed ngadto ni Mary Ann, ang hangyo gibalibaran. Niadtong 1879, ang ikaduhang hangyo gikan ni Able gibalibaran gihapon ni Presidente John Taylor.4 Nagpabilin nga matinud-anon si Able hangtud sa iyang pagkamatay niadtong Disyembre 25, 1884.

Sa sayong bahin sa ika-kawhaan (twentieth) nga siglo, ang estado ni Able isip usa ka itom nga tighupot sa priesthood nahikalimtan na sa kadaghanan. Ang mga Mormon historian sa kaulahian nakadiskubre pag-usab sa istorya sa pagkaorden ni Able, sa iyang pagtuo sa gipahiuli nga ebanghelyo, ug sa iyang pagserbisyo isip usa sa nahaunang misyonaryo.

May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Jane Elizabeth Manning James, Race and the Priesthood

Mubo nga mga sulat

  1. Ang uban nga mga tinubdan naggikan mismo ni Able nga mibutang sa mga ngalan sa iyang mga ginikanan nga sila si Andrew ug Delilah Able. Tan-awa sa W. Kesler Jackson, Elijah Abel: The Life and Times of a Black Pioneer (Afton, Wyoming: PrintStar, 2013), 10–11.

  2. Russell Stevenson, Black Mormon: The Story of Elijah Ables (Springville, Utah: CFI, 2013), 1–5.

  3. Sa 1870 nga census nabutang nga ang mga Able adunay pito ka mga anak nga nagpuyo sa ilang panimalay, bisan og wala naklaro kon silang tanan ilaha ba ni Elijah ug Mary Ann. United States Census, 1870, familysearch.org.

  4. “Race and the Priesthood,” Gospel Topics Essays, topics.lds.org.