Kasaysayan sa Simbahan
Globalisasyon


Globalisasyon

Gikan sa sinugdanan, ang unang mga miyembro sa Simbahan, lakip ni Joseph Smith, naglaom nga ang gipahiuli nga ebanghelyo molukop sa kalibotan. Si Joseph nakadawat og pagpadayag niadtong 1831 nga nagsaad nga ang ebanghelyo “mokaylap ngadto sa mga kinatumyan sa yuta,” nga mao ang hilabihan ug matinguhaon nga gipaningkamotan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga matuman pinaagi sa ilang mga pagpaningkamot sa pagsangyaw ug sa pagpundok sa Zion. Sa tibuok kasaysayan niini, ang Simbahan mitubo ngadto sa tibuok kalibotan nga tinuohan, usa ka proseso nga naumol pinaagi sa mas halapad nga pamaagi sa kasaysayan ingon man sa direksiyon sa mga lider sa Simbahan ug sa mapahinungoron nga serbisyo sa mga miyembro sa Simbahan.

Ang mga sinugdanan ug nahaunang pagtubo sa Simbahan natumong sa pagtubo sa populasyon sa tibuok kalibotan ug sa pagpalapad sa biyahe, imigrasyon, komunikasyon, industriya, ug abilidad sa pagbasa ug pagsulat sa tibuok kalibotan. Pag-abot sa ika-20 nga siglo, ang mga estado ug mga kolonya sa Uropa, Amerika, ug Asya miabot sa ilang heyograpikanhong gidak-on, birtuwal nga nakaangkon sa teritoryo sa tanang dapit sa yuta ug namahayag og awtoridad sa gobyerno ibabaw sa ilang mga lumulupyo. Ang mga tawo sa kalibotan nag-anam kakonektado sa usag usa tabok sa layong mga distansya ug sa nagkadaiya nga mga paagi. Pipila sa malukpanong mga panghitabo nakahimo og mga sitwasyon nga nasinati sa kadaghanan sa populasyon sa kalibotan sa ika-20 ug ika-21 nga mga siglo, sama sa duha ka Gubat sa Kalibotan ug sa nalugwayan nga proseso sa pagkabungkag sa kolonisasyon diin ang kanhing kolonyal nga mga gobyerno gipulihan og mga gobyerno nga hinimo sa lokal nga paagi. Pinaagi sa misyonaryo nga buhat, paglangyaw, ug padayon nga pangalagad, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw atol niining panahona nakahimo og ilang kaugalingong komunidad sa tibuok kalibotan.

Dili tanang dapit sa kalibotan ang nakadawat sa unang mga misyonaryo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw o sa ilang mensahe. Ang mga miyembro sa Simbahan mitabang sa mga sakop sa pamilya ug sa mga higala pinaagi sa personal nga mga koneksiyon, nga inisyal nga nakapalapad sa ilang pinuy-anan o sa mga agianan nga ilang nailhan pinaagi sa mga trabaho sama sa pagserbisyo sa militar, negosyo, ug turismo. Ang unang mga rehiyon nga bukas ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mao ang Estados Unidos, Canada, mga Isla sa Britanya, kontinente sa Uropa, ug mga Isla sa Pasipiko. Ang personal nga mga koneksiyon napalapdan gikan niini nga mga lugar samtang ang bag-ong mga miyembro ug ang ilang mga pamilya ug mga silingan mipakigbahin sa ebanghelyo. Sa dihang ang mga lider sa Simbahan niadtong mga 1890 misugod sa pag-awhag sa bag-ong mga kinabig nga dili molangyaw ngadto sa Kasadpan sa Amihanang Amerika kondili molig-on sa mga stake sa ilang gipuy-an, ang naestablisar nga mga kongregasyon makaplagan diha sa Amihanang Amerika, Uropa, ug Oceania.

Ang internasyonal nga mga kahimtang ug kalamboan sa pagbiyahe niadtong mga 1900 nagtugot sa nagtubo nga gidaghanon sa mga magmisyon sa pagpalapad sa ilang pagsangyaw sa mas halayo sa laing nasod, nga nakamugna og bag-ong mga pamaagi sa pagtukod og mga misyon, mga district, ug mga branch. Ang mga misyonaryo pagka-1920 nagtinabangay sa pagpalig-on sa mga district igo nga ang lokal nga mga miyembro makapangalagad sa ilang mga kongregasyon. Samtang midaghan ang mga miyembro, ang mga yunit sa Simbahan gibahin-bahin aron matagad sila, sa ingon mitubo ang gidaghanon sa mga ward ug mga stake sa tibuok kalibotan. Ang apostoles mipadayon sa ilang talagsaon nga buluhaton sa “pag-ablli sa pultahan sa gingharian sa langit ngadto sa tanang kanasoran” pinaagi sa pagpakigtambayayong sa mga opisyales sa gobyerno sa pagbaton og pagtugot aron maestablisar ang Simbahan sa bag-ong mga nasod. Pagka-1940, kwarenta ka misyon ang naglihok sa Uropa, Amihanan ug Habagatang Amerika, sa mga Isla sa Pasipiko, ug sa mga bahin sa Asya.

Human sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, ang mga miyembro nga nagserbisyo sa militar mitabang sa pagpailaila o pag-establisar og usab sa Simbahan diha sa mga nasod nga ilang nadestinohan, labi na sa Japan, Korea, Pilipinas, Vietnam, ug Thailand. Si Presidente David O. McKay, kinsa nakasaksi mismo isip usa ka batan-ong Apostol sa mga hagit nga giatubang sa mga miyembro sa gawas sa Amihanang Amerika, midumala sa halapad nga programa sa pagtukod og mga chapel ug mga templo aron mas masuportahan ang mga kongregasyon sa tibuok kalibotan. Tali sa 1945 ug 1955, 630 ka meetinghouse ang gitukod, kasagaran natukod pinaagi sa lokal nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Samtang nagkadaghan ang mga stake sa laing mga nasod, gisunod dayon og tukod ang mga templo. Tali sa 1955 ug 1985, diseotso ka templo ang natukod sa gawas sa Estados Unidos didto sa Uropa, Oceania, Sentral ug Habagatang Amerika, silangang bahin sa Asya, ug habagatang bahin sa Africa. Ang pagtukod og templo nagkadaghan sa ika- 21 nga siglo, uban sa gatosan nga gigamit sa tibuok kalibotan pagka-2024.

Ang paspas nga pagtubo sa paglangyaw tabok sa utlanan ug kauswagan sa pagbiyahe tali sa mga 1990 ug sayo sa mga 2000 nakapausab sa misyonaryo nga buhat sa tibuok kalibotan. Ang pagsibya sa media ug pag-stream sa internet nakapalapad sa pamaagi sa komunikasyon sa Simbahan tabok sa mas daghang pinulongan kaysa kaniadto. Ang Departamento sa Paghubad [Translation Department] milambo ngadto sa dakong kalihokan, nagtabang nga ang mga kasulatan, mga seremonya sa templo, mga pakigpulong sa kinatibuk-ang komperensiya, ug mga pagmantala mapadangat ngadto sa mga tawo sa nagkalainlaing lenggwahe sa tibuok Simbahan. Sa mga 2020, ang mga programa, inisyatiba, ug mga materyal kasagaran gisugdan nga naghunahuna sa koneksiyon sa tibuok kalibotan sa mga miyembro sa Simbahan.

May Kalabotan nga mga Hisgotanan: Church Growth [Pagtubo sa Simbahan], Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat, Mga Branch sa Miyembro nga Nagserbisyo sa Militar, Interreligious Relations [Mga Relasyon sa Lainlaing Relihiyon], Walay Gidapigan sa Politika, Mga Ward ug mga Stake