Kasaysayan sa Simbahan
Dinaghan nga Kaminyoon human sa Manipesto


Dinaghan nga Kaminyoon human sa Manipesto

Sulod sa kapin sa katunga sa ika-19 nga siglo, pipila ka Santos sa Ulahing mga Adlaw nagbuhat og dinaghan nga kaminyoon ubos sa direksiyon sa Presidente sa Simbahan. Ang buhat gipaila pinaagi sa pagpadayag ngadto kang Joseph Smith sulod sa limitado nga sirkulo sa mga kaubanan ug dayag nga gihimo taliwala sa tuig 1852 ug 1890.1 Ang Presidente sa Simbahan nga si Wilford Woodruff mibati nga nadasig sa pagpagawas sa Manipesto, usa ka pamahayag nga nagpahayag sa iyang “tuyo sa pagtuman niadto nga mga balaod” nga nagdili sa dinaghan nga kaminyoon ug misaad “sa paggamit sa [iyang] impluwensya [ngadto] sa mga miyembro sa Simbahan … aron sa pagpahimo kanila sa ingon usab.”2 Sama sa sinugdanan sa dinaghan nga kaminyoon diha sa Simbahan, ang pagtapos sa buhat anam-anam ug inanay, usa ka proseso nga puno sa mga kalisod ug mga walay kasiguroan.

Ang Manipesto mipahayag sa tuyo ni Presidente Woodruff nga motuman sa mga balaod sa Estados Unidos, ug, sa dihang ang Manipesto gipaluyohan sa kinatibuk-ang komperensiya, ang bag-ong dinaghan nga mga kaminyoon sulod niana nga hurisdiksyon sa dakong bahin natapos.3 Bisan pa niana, daghang praktikal nga mga butang kinahanglan nga mahusay. Ang Manipesto wala maghisgot bahin sa unsay buhaton sa kasamtangang mga pamilya nga nalambigit sa dinaghan nga kaminyoon. Sa ilang kaugalingong inisyatibo, ang pipila ka magtiayon nagbulag o nagdiborsyo isip resulta sa Manipesto; ang ubang mga bana mihunong sa pakigpuyo sa tanan gawas sa usa sa ilang mga asawa apan nagpadayon sa paghatag sa pinansiyal ug emosiyonal nga suporta ngadto sa tanan nga nagsalig kanila.4 Nagtuo nga ang mga pakigsaad nga ilang gihimo uban sa Dios ug sa ilang mga kapikas kinahanglan nga tahoron labaw sa tanan, daghang mga bana, lakip sa mga lider sa Simbahan, nagpadayon sa pagpakigpuyo uban sa ilang dinaghan nga asawa ug nagkaanak uban kanila hangtod ngadto sa ika-20 nga siglo.5

Diyutay nga gidaghanon sa dinaghan nga kaminyoon ang padayon nga gipahigayon sa Mexico ug Canada ubos sa pagtugot sa ubang mga lider sa Simbahan. Isip usa ka lagda, kini nga mga kaminyoon wala paluyohi sa mga lider sa Simbahan ug lisod ang pagkuha og pagtugot. Ang usa o ang duha sa mga kapikas kinsa misulod ngadto niini nga panaghiusa sa kasagaran kinahanglan nga mouyon nga magpabilin sa Canada o Mexico. Sa talagsaon nga kapasikaran, diyutay nga gidaghanon sa dinaghan nga kaminyoon ang gipahigayon sulod sa Estados Unidos taliwala sa mga tuig 1890 ug 1904. Ang eksakto nga gidaghanon sa bag-ong dinaghan nga kaminyoon nga gipahigayon niining mga tuiga, sa sulod o gawas sa Estados Unidos, wala mahibaloi.6 Ang mga rekord sa pagsilyo atol niini nga panahon sa kasagaran wala magtataw kon ang pagsilyo gipahigayon alang sa usa ra o sa dinaghan, nakapalisod sa tanang paningkamot sa pagsubay.7

Ang kalabotan sa Simbahan diha niini nga mga kaminyoon sa wala madugay nahimong hilisgotan sa grabe nga publikong panaglantugi human si Reed Smoot, usa ka Apostol, napili sa Senado sa Estados Unidos niadtong 1903.8 Sa Abril 1904 nga kinatibuk-ang komperensiya, ang Presidente sa Simbahan nga si Joseph F. Smith mipagawas og kusganong pamahayag, nailhan isip ang Ikaduhang Manipesto, naghimo sa bag-ong dinaghan nga kaminyoon nga masilotan pinaagi sa pagpahimulag.9 Sukad sa panahon ni Presidente Smith, ang mga Presidente sa Simbahan mibalik-balik sa paghatag og gibug-aton nga ang Simbahan ug ang mga miyembro niini wala na tugoti sa pagsulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon ug mihatag og gibug-aton sa sinseridad sa ilang mga pulong pinaagi sa pag-awhag sa lokal nga mga lider sa pagdala sa mga miyembro nga wala mosunod ngadto sa mga konseho sa pagkamiyembro sa Simbahan.

Ang mga Santos subling misaysay sa daghang importanting mga istorya kalabot sa pagtapos sa buhat sa dinaghan nga kaminyoon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, lakip sa ”Ikaduhang Manipesto.” Alang sa dugang nga impormasyon, tan-awa sa “Ang Manipesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon.”

May Kalabotan nga mga Hisgotanan: Dinaghan nga Kaminyoon sa Utah, Manipesto, Balaodnon Batok sa Pagpangasawa og Daghan [Antipolygamy Legislation], Reed Smoot Hearings [ Mga Husay bahin ni Reed Smoot], Si Joseph Smith ug ang Dinaghan nga Kaminyoon, Wilford Woodruff, Joseph F. Smith, Mga Kolonya sa Mexico

  1. May Kalabotan nga mga Hisgotanan: Si Joseph Smith ug ang Dinaghan nga Kaminyoon, Dinaghan nga Kaminyoon sa Utah.

  2. Opisyal nga Pahayag 1; “Official Declaration [Opisyal nga Pahayag],” Deseret Evening News, Sept. 25, 1890, 2. Tan-awa usab ang Hisgotanan: Manipesto.

  3. Lorenzo Snow, sa Official Declaration 1 [Opisyal nga Pahayag 1]; “The Manifesto and the End of Plural Marriage [Ang Manifesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon],” Gospel Topics, ChurchofJesusChrist.org.

  4. Ang Manifesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon],” Gospel Topics, ChurchofJesusChrist.org; tan-awa usab sa Jessie L. Embry, Mormon Polygamous Families: Life in the Principle (Salt Lake City: University of Utah Press, 1987), 13–14; Francis M. Lyman journal, Dis. 15, 1893, Church History Library; Utah Stake High Council Minutes, Ago. 5, 1892, Church History Library.

  5. Kenneth L. Cannon II, “Beyond the Manifesto: Polygamous Cohabitation among LDS General Authorities after 1890,” Utah Historical Quarterly, vol. 46, no. 1 (Winter 1978), 24–36.

  6. Ang mga rekord sa pagsilyo niadto nga panahon sa kasagaran wala markahi kon ang pagsilyo gipahigayon alang sa usa ra o sa dinaghan, ug gikan sa mga rekord nga naghisgot og dinaghan nga kaminyoon, ang gidaghanon nagpakita nga ang dinaghan nga kaminyoon usa ka nagkagamay nga buhat human sa 1890; tan-awa sa “The Manifesto and the End of Plural Marriage [Ang Manipesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon],” Gospel Topics, ChurchofJesusChrist.org.

  7. Tan-awa sa “The Manifesto and the End of Plural Marriage [Ang Manipesto ug ang Pagtapos sa Dinaghan nga Kaminyoon],” Gospel Topics, ChurchofJesusChrist.org.

  8. Tan-awa ang hisgotanan nga: Reed Smoot Hearings [Mga Husay bahin ni Reed Smoot]; tan-awa usab ang Kathleen Flake, The Politics of American Religious Identity: The Seating of Senator Reed Smoot, Mormon Apostle (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2004).

  9. “Official Statement by President Joseph F. Smith,” Deseret Evening News, Abr. 6, 1904, 1.