Kasaysayan sa Simbahan
Mga Akademya sa Simbahan


Mga Akademya sa Simbahan

Tali niadtong mga 1870 ug mga 1930, ang Simbahan midumala og tulo ka dosena nga sekondarya nga eskwelahan nga gitawag og mga akademya. Kini nga mga eskwelahan mihatag sa batan-ong mga Santos sa Ulahing mga Adlaw og edukasyon sa adlaw sa semana human sa elementarya ug sa dili pa ang kolehiyo. Human mitumaw ang mga pampublikong hayskul sa Estados Unidos, gisirado o gibaligya sa Simbahan ang kadaghanan sa mga akademya niini ngadto sa mga estado diin kini nahimutang.

Nag-unang mga Akademya

Samtang ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Nauvoo sa sayong bahin sa 1840 naningkamot sa pagkuha og legal nga dokumento sa pagkasiyudad gikan sa gobyerno sa estado sa Illinois, mipasiugda sila og malukpanon nga mga institusyon, lakip ang usa ka unibersidad. Apan ang unibersidad milungtad lamang og mubong panahon sa wala pa ang mga Santos mibiya padulong sa Kasadpang Amihanang America.1 Sa Teritoryo sa Utah, ang nag-unang pioneer nga mga Santos mitukod sa University of Deseret [Unibersidad sa Deseret], apan ang eskwelahan misirado niadtong 1852 sa wala pa ablihi og balik human milabay ang 15 ka tuig. Kini ginganlan pag-usab og University of Utah [Unibersidad sa Utah] sa wala madugay.

Human nakompleto ang tadlas sa kontinente nga riles niadtong 1869, pipila ka mga misyonaryo sa Protestante ug Katoliko mitukod og sekondarya nga mga eskwelahan sa Teritoryo sa Utah aron sa pag-edukar sa mga estudyante nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.2 Nabalaka nga ang mga eskwelahan misangyaw sa kabataan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, si Brigham Young mitukod sa Brigham Young Academy sa Provo niadtong 1875 ug sa Brigham Young College sa Logan niadtong 1877. Ang luna nga iyang gitagana alang sa ikatulo nga institusyon mipahiluna sa Salt Lake Stake Academy niadtong 1886, hapit 10 ka tuig human sa kamatayon ni Young.

Ang kalampusan niini nga mga eskwelahan midasig sa mga lider sa Simbahan sa paghatag sa mga benepisyo sa edukasyon ngadto sa tanang mga stake sa Zion. Atol sa federal nga pagronda batok sa dinaghan nga kaminyoon niadtong 1887, ang Kongreso sa Estados Unidos mipasar sa Edmunds-Tucker Act, nga mikontrolar sa pampubliko nga edukasyon sa Utah.3 Ang mga lider sa Simbahan nabalaka nga ang mga magtutudlo nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga gibansay diha sa tulo ka mga akademya dili unya makatrabaho diha sa pampubliko nga mga eskwelahan ug ang mga estudyante mawad-an og relihiyoso nga edukasyon sulod sa semana. Pagkasunod tuig, si Wilford Woodruff misugo sa mga stake sa pag-abli og ilang kaugalingong mga akademya, ang matag usa kinahanglang dumalaon sa usa ka board of education nga pangulohan sa presidente sa stake. Sobra sa 50 ka akademya ug mga eskwelahan ang naestablisar tali sa Alberta, Canada, ug Juárez, Mexico. Si Karl G. Maeser, ang prinsipal sa Brigham Young Academy, midumala niini nga mga eskwelahan ubos sa direksyon sa usa ka bag-ong nabutang nga Church Board of Education.

Mga Pagbalhin, mga Pagsirado, ug mga Kausaban

Ang pagkaylap sa mga akademya sa Simbahan miabut sa kinatas-ang punto niadtong mga 1890 samtang ang mga eskwelahan nga gidumala pinaagi sa publiko nga pundo mitubo sa gidaghanon. Samtang mikunhod ang pagenrol sa mga estudyante, ang pagpadayon sa mga akademya nahimong usa ka hagit. Aron mapadayon ang kasayon sa pagkab-ot sa relihiyoso nga edukasyon, ang mga tigdumala sa Simbahan mihimo og mga seminary alang sa mga estudyante sa hayskul ug mga institute of religion alang sa mga estudyante sa kolehiyo nga midugang sa regular nga buluhaton sa eskwelahan og panudlo gikan sa kasulatan ug debosyonal. Sugod niadtong mga 1920, ang General Church Board of Education mibalhin sa pagdumala ug pagpanag-iya sa kadaghanan sa mga akademya niini ug misirado sa daghang gagmay nga mga eskwelahan. Ang mas dagkong mga akademya sama sa Weber College, Dixie Junior College, ug Gila College nagpabilin nga inila nga gidumala sa estado nga mga institusyon hangtud sa ika-21 nga siglo. Gipabilin sa Hunta ang Ricks College (wala madugay Brigham Young University–Idaho), LDS Business College, Brigham Young University, ug Juárez Academy sa Mexico.

Niadtong mga 1950 gihiusa sa Unang Kapangulohan ang tanan nga mga seminary, mga institute of religion, ug nahabiling mga akademya sa Simbahan ngadto sa usa ka sistema. Ang bag-ong naporma nga Church Educational System (CES) mipadayon sa pagtukod og mga eskwelahan, sama sa Church College of Hawaii (wala madugay Brigham Young University–Hawaii), ang Church College of New Zealand, ug pipila ka mga middle ug mga hayskul sa mga Isla sa Pasipiko. Tali sa 2009 ug 2017, ang CES mihimo og usa ka online nga programa alang sa mas taas nga edukasyon, BYU–Pathway Worldwide, nga pagka-2019 nakaserbisyo sa mga estudyante nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa 100 ka nasud.4