“Gubat sa Utah,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Gubat sa Utah”
Gubat sa Utah
Sa 1856 ug 1857 ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Teritoryo sa Utah nagsinati og panahon sa espiritwal nga pagbalik, o “reforma,” nagpakita og bug-at nga pinulongang pagsangyaw batok sa apostasiya ug mga impluwensya sa gawas.1 Gibati nga nahulga pinaagi niining nagdilaab nga kadasig, ang dili mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga nagpuyo sa teritoryo mipalanog sa ilang mga kabalaka diha sa pamantalaan. Sa samang panahon, ang gitudlo sa pederal nga mga opisyal sa gobyerno nakig-away sa mga lider sa Simbahan kalabut sa palisiya sa publiko, ug sa 1857 ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa pundok mambabalaod mi-anunsyo ngadto sa bag-ong presidente sa Estados Unidos, si James Buchanan, nga dili na sila motugot og “korap” (corrupt) nga mga tinudlo. Kini nga mensahe ug ubang mga hungihong mihulhog ni Buchanan nga ang pagpanggubot mahimong mahitabo sa Utah, ug gipadala niya si Alfred Cumming uban sa dakong pundok sa pederal nga kasundalohan nga gitawag og “Utah Expedition” ingon nga abay sa pagpuli ni Brigham Young isip gobernador sa teritoryo.
Dili mominos sa 1,500 ka mga sundalo mimartsa padulong sa kasadpan sa labing dako ug labing mahal nga pag-armado sa Estados Unidos atol sa yugto tali sa Mehikano-Amerikano nga Gubat ug sa Sibil nga Gubat sa Amerikano.2 Gipahayag ni Buchanan nga ang tumong sa armado nga pagpataliwala mao ang pagpahiuli ug pagpadayon “sa labaw nga kamandoan sa Konstitusyon ug mga balaod ibabaw sa Teritoryo sa Utah.”3 Mituo siya nga si Brigham Young ug ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nangilog niana nga kamandoan. Si Gobernador Cumming ug ang uban nga mga opisyal kinahanglan nga motukod pag-usab sa pederal nga awtoridad ibabaw sa Utah, usa ka mando nga nahadlokan sa mga Santos nga makahulhog og pagpanggukod sa tibuok nasud.
Taliwala sa kakulba sa dili masuta nga pag-abut sa kasundalohan, ang nahadlok nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Habagatang Utah mi-ambus og mga tren sa karomata nga may mga lalin nga padulong sa California, ug gipatay ang labaw sa 120 ka mga lalaki, mga babaye, ug mga bata, sa gi-ila nga Mountain Meadows Massacre. Ang pag-atake nahimong pinaka bayolente nga yugto nga resulta sa mga nagdilaab nga mga tensyon tungod sa gubat.4
Samtang ang mga pundok sa kasundalohan mimartsa paingon sa Teritoryo sa Utah, si Brigham Young mitubag pinaagi sa pagpagawas og deklarasyon sa martial law, ug ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, lalaki ug babaye, miandam sa ilang mga kaugalingon alang sa pag-abut sa pundok sa mga kasundalohan. Ang mga opisyal sa pribadong mga sundalo sa teritoryo mibutang og mga lalaki subay sa labing dako nga mga agianan nagpadulong ngadto sa rehiyon sa panimuyoan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Sa usa ka hitabo, ang mga babaye miadto sa ilang mga ward nangolekta og baga nga mga saput alang sa mga lalaki nga gipahimutang diha sa mga agianan sa bukid. Misulat si Margaret Clawson nga ang iyang inahan “namuwaw og daghang gabii naggansilyo og de lana nga mga medyas [woolen stockings] aron sa pagpanalipod [sa mga lalaki] gikan sa negatibo nga mga epekto sa kahimtang sa panahon. Gihatag niya ang iyang panahon ug ang diyutay nga kapanguhaan nga iyang madaginot alang sa ilang kahamugaway.”5
Ang kasundalohan, nga gipangulohan ni Koronel Albert Sidney Johnston, miabut sa amihanang-silangan sa Teritoryo sa Utah sa tinglarag sa 1857 ug nakita nga gisunog sa pribado nga mga sundalo sa Santos sa Ulahing mga Adlaw ang labing dako nga pamatigayon ug militar nga kampo didto sa Fort Bridger, gisunog ang mga kasagbutan, giguba ang mga karomata nga tigdala og mga sangkap, ug gitibulaag ang mga hayop sa kasundalohan. Ang mga pumapanaw dayon mitukod og kampo sa tingtugnaw sa duol, diin si Alfred Cumming misugod sa iyang katungdanan sa pagka-gobernador.
Ang pag-abut sa kasundalohan nakapasuko sa katilingban sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Mitawag si Brigham Young sa mga Santos sa “pagbalhin ngadto sa habagatan” sa kinadak-ang mga panimuyoan sa amihanang Utah. Kini nahimong usa ka malisud kaayo nga kasinatian alang sa daghang mga Santos, kinsa namutos sa ilang diyutay nga mga butang ug pagkaon ug gikarga kini ngadto sa mga karomata. Si Cynthia Jane Park Stowell, kinsang bana nadakpan sa mga sundalo sa milabay nga tinglarag, mibiya sa iyang Ogden nga panimalay usa ka semana human sa pagpanganak ug milakaw og sobra sa 80 ka mga kilometro “uban sa usa ka karomata ug duha ka yugo sa mga turo” ug uban sa 12 ka mga bata.6
Mipadala si Buchanan og mga tinugyanan sa kalinaw sa Hunyo 1858, ug nakigsabut-sabot si Thomas L. Kane og kalinaw alang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.7 Mitukod ang pundok sa kasundalohan og kampo 40 ka mga milya (65 ka mga kilometro) habagatang-kasadpan sa Siyudad sa Salt Lake didto sa Kampo sa Floyd niana nga ting-init. Ang permanente nga pagkaanaa sa bag-ong pederal nga mga opisyal ug liboan ka mga lumulupyo miusab sa lokal nga ekonomiya ug midala ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw og mga sosyal, kultural, ug politikal nga mga elemento nga wala kinahanglana.
Ang Gubat sa Utah migiya ngadto sa pagmugna og bag-ong pederal nga distrito sa militar nga gitawag og “Departamento sa Utah,” ug ang labing dakong panon sa Pundok sa Kasundalohan sa Estados Unidos mipabilin sa Utah hangtud ang Sibil nga Gubat sa Amerikano misugod. Tali sa 1858 ug 1861, ang pumapanaw mitrabaho og maayo aron sa pagtukod og bag-ong mga agianan ug mga rota diha sa Intermountain West samtang nagtigum og bag-ong siyentipikong impormasyon mahitungod sa rehiyon. Ang mga pundok sa kasundalohan miapil usab og mga gubat batok sa lumad nga mga lumulupyo sa Utah.8
Nailhan ang Gubat sa Utah sa daghang mga ngalan. Ang pipila mingalan niini og “gitawag mura og gubat” tungod kay kulang og deklarasyon sa gubat sa Kongreso ug ang pagkakulang sa pagpaagas sa dugo tali sa mga manggugubat. Naghinumdom niini ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw isip “Johnston’s Army.” Ang opisyal nga ngalan, ang Panaw sa Utah, gigamit sa mga dokumento sa gobyerno sa pagpasabut sa pundok sa kasundalohan sa pederal nga gipadala ngadto sa Utah. Bisan pa niana, ang away sa tinuod usa ka gubat ug midangat uban sa daghang tawhanon, politikal, sosyal, ug ekonomikanhong mga pag-antus.
Kalabut nga mga Hisgutanan: Reformation of 1856–57, Mountain Meadows Massacre, Utah, Mexican-American War, American Civil War, Thomas L. and Elizabeth Kane