Kasaysayan sa Simbahan
Pagpamalhin sa Ubang Dapit


Pagpamalhin sa Ubang Dapit

Atol sa ikaduhang katunga nga bahin sa ika-19 nga siglo, kasagaran sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagpuyo sa hawan nga agianan sa North American West nga nagkutay gikan sa Alberta, Canada, hangtod sa Utah, ug ngadto sa Colonia Juárez, Mexico. Ang nag-unang mga paningkamot sa pagpundok sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ngadto niini nga rehiyon nagsugod sa pagkabali sa mga 1900 samtang ang mga lider sa Simbahan miawhag sa bag-ong mga kinabig sa pagpabilin sa ilang mga yutang natawhan kay sa mobalhin ngadto sa American West. Sa samang higayon, ang ekonomikanhon, pang-edukasyon, ug panggobyerno nga mga oportunidad nagsugod sa pagdani sa daghang mga indibidwal ug mga pamilya nga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagbiya sa Utah ngadto sa daghang lokasyon tabok sa Estados Unidos. Kining “pagpamalhin sa ubang dapit” nakapausab sa Simbahan sa mahinungdanong mga paagi. Bisan kon ang kinabag-ang pundok sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nagpabilin sa Utah ug sa naglibot nga mga estado, ang mga kongregasyon sa Simbahan nagsugod na og pagkatag-katag sa kinatibuk-an latas sa nasod. Sa paglabay sa panahon, ang ubang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa dagkong mga siyudad sa Amerika nakakupot og maimpluwensiya nga mga posisyon sa negosyo, gobyerno, edukasyon, ug uban pang mga sektor sa Amerikanhong katilingban.

Nagkalain-laing hinungdan ang nagdasig sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagbalhin sa gawas sa Utah sa pagsugod sa ika-20 nga siglo. Sukad sa ilang pag-abot sa Intermountain West, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw misulay sa pagtukod og temporaryong gingharian sa Dios niana nga rehiyon. Sulod sa daghang katuigan, ang mga lider sa Simbahan midasig sa pagpalit lamang gikan sa kauban nga mga miyembro sa Simbahan ug sa pagpahinungod o pagpahulam sa ilang kapital ug kahago ngadto sa ilang mga ward, mga stake, ug mga panimuyoan. Sa laing bahin, kadaghanan sa katawhan sa Estados Unidos nagtukod og ekonomiya nga nakabase sa indibidwal nga oportunidad. Samtang ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw hinay-hinay nga miapil sa Amerikanhong industriya ug komersiyo, sila padayon nga nangita og pang-edukasyon ug propesyonal nga mga oportunidad sa gawas sa ilang naandan nga kultura sa rehiyon.

Ang ubang nag-unang mga pangpolitika ug pang-ekonomiya nga mga pwersa nakatampo usab sa nagkadaghan nga pagpamalhin sa ubang dapit. Ang balaodnon batok sa pagpangasawa og daghan niadtong mga 1880 nga gisundan sa nasodnong pagkahagsa sa ekonomiya niadtong mga 1890 nakapahuyang sa abilidad sa mga pamilya ug komunidad sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagsuporta sa ilang mga kaugalingon, nakaaghat sa uban nga mangita og trabaho sa bisan asa. Pagsugod sa 1900, ang paglambo sa mga proyekto sa patubig nga gikan sa gawas sa estado miabli og bag-o nga kayutaan sa tibuok American West ngadto sa pag-uswag sa agrikultura, naghatag sa mga mag-uuma sa Utah og mga oportunidad sa pagbalhin ug pagpalapad sa ilang mga gitrabaho, nga maoy sinugdanan sa pagbiya sa daghang gagmay nga mga lungsod. Sa dihang si Reed Smoot napili ngadto sa Senado sa Estados Unidos niadtong 1903, iyang gidapit ang pipila sa iyang mga kawani sa pagkuha og mga posisyon sa mga opisina sa gobyerno sa Washington, D.C. Ang ilang mga kasinatian nakadasig sa ubang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagpangita og mga trabaho sa gobyerno sa misunod nga mga dekada. Ang nagkadako nga kahigayonan sa mas taas nga edukasyon ug propesyonal nga trabaho nakadani usab sa daghang young adult sa pagbiya sa Utah aron moadto sa New York City, Chicago, Los Angeles, San Francisco, ug Washington, D.C

chapel

Chapel nga gitukod niadtong 1933 sa Washington, D.C., diin ang unang stake sa kapital sa Estados Unidos giorganisar niadtong 1940.

Ang pagpamalhin sa ubang dapit nahimo pa gayod nga mas komon samtang ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miapil sa pwersa sa kasundalohan ug nagtrabaho sa mga industiya sa depensa atol sa duha ka gubat sa kalibotan. Human sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, ang mga beterano nakadawat og mga benepisyo ubos sa G. I. Bill nga naglakip sa mga subsidiya sa bayranan sa eskwelahan. Ang mga kolehiyo sa lungsod milambo samtang ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miapil sa ubang batan-ong mga Amerikano sa pagkab-ot og mga kurso, ug ang mga ward alang sa mga estudyante gitukod palibot sa mga kampus sa unibersidad. Ang mga sakop sa serbisyong militar nakapalahutay usab sa mga branch sa Simbahan sa laing nasod, diin ang mibalhin nga mga dayo nga nagserbisyo sa militar kasagaran nagrepresentar sa unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa nagkadaiyang nasod.

Sa tunga-tunga sa ika-20 nga siglo, ang nagkasaka nga gidaghanon sa bag-ong mga miyembro mipasakop sa Simbahan sa mga dapit sa gawas sa Utah ug sa Estados Unidos. Taliwala sa 1923 ug 1953, ang mga stake sa California, New York, Texas, ug Washington, D.C., gimugna—ang nag-una sa ilang tagsa ka mga estado ug sa nasodnong kapital—samtang ang nagkadugang nga internasyonal nga transportasyon, tibuok kalibotan nga komersiyo, ug pagpalapad sa mga misyon sa misunod nga mga dekada nakatampo sa makapahingangha nga pagdaghan sa mga miyembro sa Simbahan ug sa pagtukod og malamboon nga mga stake sa tibuok kalibotan. Niadtong 1979, ang ika-1000 nga stake giorganisar sa Nauvoo, Illinois; kinse ka tuig human niana, ang ika-2000 nga stake giorganisar sa Mexico City, ug niadtong 2012, ang ika-3000 nga stake giorganisar sa Sierra Leone.

May kalabotan nga mga Hisgotanan: Paglangyaw, Mga Panimuyoan sa Pioneer, Mga Ward ug mga Stake, Mga Branch sa Miyembro nga Nagserbisyo sa Militar

  1. Tan-awa sa mga Hisgotanan: Pagpundok sa Israel, Mga Panimuyoan sa Pioneer.

  2. G. Wesley Johnson ug Marian Ashby Johnson, “The Mormon Outmigration, 1919–1970,” sa Brandon S. Plewe, ed., Mapping Mormonism: An Atlas of Latter-day Saint History (Provo, Utah: Brigham Young University Press, 2012), 144–47. Tan-awa usab ang Hisgotanan: Paglangyaw; Thomas G. Alexander, Mormonism in Transition: A History of the Latter-day Saints, 1890–1930, 3rd ed. (Salt Lake City: Greg Kofford Books, 2012), 305–7.

  3. Tan-awa ang mga Hisgotanan: Pagpahinungod ug Pagkatinugyanan, Kooperatiba nga Kalihokan, Nagkahiusa nga mga Kapunongan.

  4. Tan-awa sa John Lauritz Larson, The Market Revolution in America: Liberty, Ambition, and the Eclipse of the Common Good (Cambridge: Cambridge University Press, 2010); Elizabeth Sanders, Roots of Reform: Farmers, Workers, and the American State, 1877–1917 (Chicago: University of Chicago Press, 1999); ug Alan Trachtenberg, The Incorporation of America: Culture and Society in the Gilded Age (New York: Hill and Wang, 1982).

  5. Dale Beecher, “The Post-Gathering Expansion of Zion: Mormon Settlements of the Twentieth Century,” sa Thomas G. Alexander, ed., Times of Transition: Proceedings of the 2000 Symposium of the Joseph Fielding Smith Institute for Latter-day Saint History at Brigham Young University (Provo, Utah: Joseph Fielding Smith Institute for Latter-day Saint History, 2003), 103–6. Tan-awa usab sa mga Hisgotanan: Balaodnon Batok sa Pagpangasawa og Daghan, Kooperatiba nga Kalihokan.

  6. Johnson ug Johnson, “The Mormon Outmigration,” 145. Tan-awa usab ang mga Hisgotanan: Ang mga Paghusay ni Reed Smoot, Walay Gidapigan sa Politika.

  7. G. Wesley Johnson ug Marian Ashby Johnson, “On the Trail of the Twentieth-Century Mormon Outmigration,” BYU Studies, vol. 46, nu. 1 (2007), 46–47.

  8. Tan-awa ang mga Hisgotanan: Unang Gubat sa Kalibotan, Ikaduhang Gubat sa Kalibotan.

  9. Johnson ug Johnson, “The Mormon Outmigration,” 144–45; tan-awa usab sa Thomas W. Simpson, American Universities and the Birth of Modern Mormonism, 1867–1940 (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2016).

  10. Tan-awa sa Hisgotanan: Pagtubo sa Misyonaryo nga Buhat.

  11. Johnson ug Johnson, “The Mormon Outmigration,” 144–45.

  12. Richard O. Cowan, “Stakes, 1910–Present,” sa Plewe, Mapping Mormonism, 184; Gerry Avant, “3,000th Stake,” Church News, Dec. 9, 2012, 7.