Mehikano-Amerikano nga Gubat

Sulod sa tuig 1846 ug 1848—sakto lang nga ang mga pioneer nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw misugod sa pagbalhin ngadto sa walog sa Great Salt Lake—ang Estados Unidos sa Amerika ug Mexico naggubat nga nakausab sa sosyal ug politikanhong kahimtang sa North American West. Dili lang kay ang mga Santos nakasinati sa mga epekto niini nga gubat sa ilang mga paningkamot sa pagpamalhin ug pagtukod og bag-ong mga balangay, apan ang pipila usab miapil sa away isip mga sundalo sa Mormon Batalyon.

Ang gubat nagsugod sa usa ka panaglalis tali sa duha ka nasud kalabut sa Republika sa Texas, usa ka lapad nga teritoryo sa tunga-tunga sa kontinente nga giilugan sa mga Espanyol, Mehikano, bag-ong mga lumulupyo nga mga puti gikan sa Estados Unidos, ug mga Comanche. Sa dihang ang Kongreso sa Estados Unidos midalit og pagka-estado ngadto sa Republika sa Texas ug kini midawat, ang Mexico mihinaway sa mao nga panagdugtong. Ang panaglalis mahitungod sa utlanang palibut sa Rio Grande misangput ngadto sa armado nga panagbatok, ug niadtong 1846 ang Kongreso midiklarar og gubat sa Mexico.

Niining panahona, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, kinsa bag-ohay lang nga gipugos sa pagbiya sa ilang mga panimalay sa Illinois, mibati nga giluiban sa pangagamhanan sa Estados Unidos ug sa daghang katawhan nga mga Amerikano. Sayo niadtong 1846, kadaghanan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mibiya sa ilang mga panimalay sulod ug sa palibut sa Illinois sa tuyo nga mopuyo ngadto sa rehiyon sa Great Salt Lake, nga kaniadto kabahin pa sa Mexico. Human sa pagdeklarar sa gubat, usa ka lider nga Santos sa Ulahing mga Adlaw miagni ni Presidente James K. Polk sa pagpundok og usa ka batalyon nga mga sundalo nga Santos sa Ulahing mga Adlaw alang sa gubat. Ang sweldo sa mga sundalo makatabang sa mga panggasto sa pagbalhin sa mga Santos ngadto sa kasadpan. Si Brigham Young miawhag sa mga sakop sa batalyon nga dili “makiglalis” sa katawhan sa Mexico, sa “pagtratar sa mga binilanggo sa labing makatawhanon nga paagi,” ug dili gayud mopatay kutob sa mahimo.¹ Sa katapusan, ang batalyon wala gayud miapil sa pakig-away sa mao nga gubat.

Ang U.S. Army misulong sa Mexico sa sayo niadtong 1847 ug mibihag sa Siyudad sa Mexico nianang tuiga. Niadtong 1848 ang duha ka nasud miuyon sa Treaty of Guadalupe Hidalgo [Kasabutan sa Guadalupe Hidalgo], nga mitapos sa gubat ug mitahan og usa ka daku kaayo nga teritoryo ngadto sa Estados Unidos, lakip na ang rehiyon nga gipili sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga kapuy-an. Ang usa ka bahin sa lugar nga gihatag ngadto sa Estados Unidos nahimong Teritoryo sa Utah niadtong 1850. Ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga milayas gikan sa Estados Unidos ngadto sa Kasadpan sa makausa pa napaubos na usab sa politikanhong katungod sa pangagamhanan sa U.S., ug ang ubang mga kalisud nga kanhi ilang gisagubang sa nanglabayng mga dekada mitumaw. Ang mga tensyon nagkagrabe tali sa gipili nga pederal nga pangagamhanan nga mga opisyalis sa teritoryo ug sa Santos sa Ulahing mga Adlaw kabahin sa pagdumala sa lokal nga pangagamhanan ug sa kagawasan sa relihiyon.²

Ang pagdagsang sa bag-ong mga lumulupyo nga miresulta sa pagkasakop sa kasadpang mga teritoryo ug sa California Gold Rush [Pagdiskobre sa daghang mga Bulawan sa California] nagdugang sa trapiko ug komersyo sa mga kumonidad sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw.³ Ang nagkausab nga sosyal ug politikanhong kahimtang human sa gubat miabli sa daghang bag-ong kahigayunan alang sa mga Santos samtang sila misulay sa pagtukod og malungtarong mga negosyo ug permanenteng mga siyudad nga mahimong umaabut nga mga estado sa Utah, Nevada, Arizona, ug California.⁴

May Kalabut nga mga Hisgutanan: Pagdagsa sa Nangita og Bulawan sa California, Mormon Batalyon, Mexico, Mga Kolonya sa Mexico