Walay Gidapigan sa Politika

Sukad niadtong mga 1830, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kanunay miapil sa gobyerno ug mihupot og pampublikong katungdanan. Atol sa ika-disenuybe nga siglo, ang Simbahan isip usa ka institusyon dako gayud ang pagkalambigit sa elektoral nga politika diha sa estado, teritoryal, ug nasudnon nga lebel. Ang mga lider sa Simbahan atol niini nga panahon mihupot og mga katungdanan, miendorso og mga partido ug plataporma, miimpluwensya og mga opisyal ug mga diplomatiko sa gobyerno, ug miorganisar og mga rali.¹ Sa pagsugod sa mga 1890, ang mga lider sa Simbahan misugod sa pagpakunhod sa ilang pag-apil sa politikal nga katungdanan. Atol sa ulahing bahin sa ika-20 nga siglo, ang Simbahan misunod og usa ka posisyon nga walay gidapigan sa politika mahitungod sa mga piniliay. Sumala sa polisiya, ang Simbahan wala nag-endorso o nagsupak og politikal nga mga partido, mga kandidato, o mga plataporma, ug ang mga gambalay niini ug mga listahan sa pagkamiyembro gidili alang sa mapihigon nga politikanhong mga paggamit. Ang indibidwal nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, hinoon, giawhag sa pag-apil sa politikal nga proseso isip mga botante, mga kandidato, ug napili nga mga opisyal.² Ang posisyon sa Simbahan nga walay gidapigan sa politika naimpluwensyahan gayud og maayo sa pag-apil sa Simbahan sa politika sa Estados Unidos.

Si Joseph Smith ug ang Elektoral nga Politika

Ang unang mga kasinatian sa Simbahan sa panggobyerno nahitabo sulod sa demokratiko nga sistema sa Estados Unidos. Samtang nagkagrabe ang kapintas batok sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw niadtong mga 1830, ang Ginoo miawhag sa mga Santos sa usa ka pagpadayag sa paggamit sa legal nga pamaagi alang sa kompensasyon ug proteksyon.³ Si Joseph Smith nangulo sa usa ka paningkamot sa paghangyo sa federal nga gobyerno sa Estados Unidos alang sa kompensasyon niadtong 1839, apan human ang Kongreso miduso niini balik ngadto sa samang mga opisyal sa estado kinsa mipalayas sa mga Santos gikan sa Missouri, si Joseph mikonsiderar sa mga piniliay aron sa pagbuhat og usa ka panaghugpong sa suporta. Pipila ka mga kandidato nakakita sa mga Santos isip usa ka grupo sa mga botante nga adunay usa ka katuyoan ug nangampanya sa ilang dako nga utlanan nga siyudad sa Nauvoo, Illinois.⁴ Nabalaka nga ang napili nga mga opisyal dili masaligan sa pagpanalipod sa mga interes sa mga Santos, si Joseph mipatawag og Konseho sa Kalim-an aron sa pagsuhid sa pagbalhin sa mga Santos sa laing dapit ug sa pagkonsiderar sa posibilidad sa usa ka teokratikanhon nga gobyerno. Siya usab mipasiugda ug iyang kaugalingon nga kampanya alang sa pagka-presidente sa Estados Unidos.⁵

Ang Partido sa Katawhan sa Utah ug ang Politikal nga Manipesto

Sa Teritoryo sa Utah, ang pioneer nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miapil sa mga piniliay sa munisipal ug teritoryal nga delegasyon.⁶ Tungod ang mga Santos mimugna sa kadaghanan sa mga lumulupyo sa Utah, midominar sila sa kasagaran nga mga piniliay. Si Brigham Young ug ubang mga lider sa Simbahan kanunay miendorso og mga kandidato ug usahay mitinguha ug mihupot og politikal nga katungdanan. Kadaghanan sa mga pulitiko nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw milansar alang sa mga katungdanan sa siyudad o lalawigan nga walay kontra. Apan sa dihang ang populasyon sa mga dili Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa Utah midaghan pinaagi sa paglalin ug industriya, nakamatngon ang mga Santos nga kinahanglan nilang ibalanse ang ilang teokratikanhon nga mga mithi sa reyalidad sa lokal nga politika. Ang Judeo, Katoliko, Protestante, ug Godbeite nga mga residente miorganisar sa Liberal nga Partido niadtong 1870 aron sa paghagit sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga botante.⁷ Ang lig-on nga oposisyon sa nasudnong Republikano nga Partido sa poligamiya miagni sa kadaghanan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Utah niadtong panahona sa pagsuporta sa Demokratiko nga Partido. Apan samtang mitubo ang impluwensya sa Liberal nga Partido, pipila ka inila nga mga Santos mitukod sa Partido sa Katawhan aron sa pagsuporta sa mga kawsa nga importante sa mga miyembro sa Simbahan.⁸ Sa misunod nga duha ka dekada, ang mga kandidato sa Partido sa Katawhan midaug sa hapit tanan sa ilang mga panagbangi ug mikontrolar sa hapit tanang posisyon diha sa teritoryal nga lehislatura.

Ang federal nga balaod batok sa dinaghan nga kaminyoon ug ang nagkadaghan nga populasyon sa dili mga Santos sa Ulahing mga Adlaw misangput sa panagbulag sa mga sa lider sa Partido sa Katawhan aron sa pagpalig-on og mga relasyon uban sa nasyonal nga mga panaghugpong, paghangyo alang sa pagkahimong estado sa Utah, ug sa katapusan sa pagpili og mga miyembro sa Simbahan ngadto sa Kongreso. Niadtong 1891 ang Unang Kapangulohan ug ang mga lider sa Partido sa Katawhan nagkauyon sa pagtapos sa partido ug miawhag sa ilang mga sakop sa “pagbahin-bahin tali sa [nasudnong Demokratiko ug Republikano] nga mga partido.”⁹ Pipila ka Apostoles ang miapil sa Demokratiko nga Partido, apan human napildi ang laing Apostol isip usa ka Republikano nga kandidato, ang mga lider sama ni Presidente Wilford Woodruff ug George Q. Cannon misugod sa pagkabalaka nga ang karaang mga pagkabahin-bahin mahimong motumaw pag-usab. Si Cannon ug ang ubang inila nga mga lider mipahibalo nga sila buot magpasakop sa Republikano nga Partido, apan sila mirekomendar og kooperasyon sa duha ka partido [bipartisanship] diha sa mga miyembro sa Simbahan.¹⁰

Human ang Utah gitugutan nga mahimong estado niadtong 1896, ang Unang Kapangulohan ug ubang mga General Authority mipahibalo sa “Politikal nga Lagda sa Simbahan” (gitawag usab nga “Politikal nga Manipesto”). Kini nga polisiya nanginahanglan nga ang bisan kinsa nga General Authority nga nagtinguha og publikong katungdanan magkuha og pagtugot gikan sa Unang Kapangulohan.¹¹ Si Moses Thatcher, usa ka Apostol kinsa miserbisyo sa pipila ka mga board of trade sa Utah ug naghunahuna sa pagdagan og politikal nga katungdanan, midumili sa pagpirma sa dokumento. Alang niini ug sa ubang mga rason siya gitangtang gikan sa Korum sa Napulog Duha. Gipabilin ni Thatcher ang iyang pagkamiyembro sa Simbahan ug sa wala madugay misuporta sa polisiya.¹²

Sa mga katuigan human sa Politikal nga Manipesto, duha ka mga General Authority ang napili sa Kongreso uban sa pagtugot gikan sa Presidente sa Simbahan: si B. H. Roberts sa Unang Konseho sa Seventy niadtong 1898 ug si Reed Smoot sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles niadtong 1903. Si Roberts napili ngadto sa Kapulongan sa mga Tinugyanan [House of Representatives] apan gihikawan sa iyang posisyon human sa usa ka debate sa Kapulongan kabahin sa iyang pagbuhat sa dinaghan nga kaminyoon. Si Smoot napili ngadto sa Senado apan miatubang usab og debate sa Kongreso alang sa pagpabilin sa iyang posisyon. Ang mga lider sa Simbahan, lakip na si Presidente Joseph F. Smith, mipamatuod diha sa mga husay sa Senado aron sa pagdapig sa serbisyo ni Smoot. Human sa tulo ka tuig nga mga imbestigasyon sa komitiba sa pagkaangayan ni Smoot, ang Senado napakyas sa pagtangtang kaniya gikan sa katungdanan, ug si Smoot miserbisyo sa Senado hangtud 1933.

Paingon sa Walay Gidapigan sa Politika

Miila ang mga lider sa Simbahan sa kamahinungdanon sa panagbulag sa Simbahan ug estado nga gilatid sa Batakang Balaod sa Estados Unidos. Apan pipila ka politikal nga mga butang misapaw sa misyon, mga pagtulun-an, ug mga interes sa Simbahan. Aron sa pagpabilin og impluwensya sa publiko, ang mga lider sa Simbahan human sa mga 1900 mihatag og gibug-aton sa kalainan tali sa politika ug sa moralidad. Ang politikal nga mga isyu gitugyan sa indibidwal nga tanlag; ang moral nga mga isyu naglakip niadtong direktang nakaapekto sa doktrina o mga pamaagi sa Simbahan. Matag karon ug unya, ang mga lider sa Simbahan namulong kabahin sa moral nga mga isyu. Sama pananglit, niadtong 1933 miawhag si Presidente Heber J. Grant sa mga botante sa Utah batok sa pagkanselar sa Eighteenth Amendment sa Konstitusyon sa Estados Unidos, diin nagdili sa pagbuhat, pagbaligya, ug transportasyon sa bino.¹³

Ang internasyonal nga kalamboan sa Simbahan mihatag og bag-ong mga hagit sa pagpangalagad sa Simbahan sa nagkalain-laing mga politikal nga mga konteksto. Samtang ang mga lider sa Simbahan naningkamot nga makaangkon og opisyal nga pag-ila sa nagkalain-laing mga nasud, gipasabut nila ang ilang pagkawalay gidapigan ug miawhag sa mga miyembro sa Simbahan nga mahimong masulundon sa balaod nga mga lumulupyo ug moapil sa lokal nga gobyerno kon posible.

Ang kinatibuk-an nga mga lider sa Simbahan mipadayon sa ilang paglimitar sa ilang pag-apil sa mga piniliay. Si Elder Ezra Taft Benson, kinsa mao ang U.S. Secretary sa Agrikultura gikan 1953 hangtud 1961, mao ang katapusang tawo nga naghupot og pampublikong katungdanan samtang nagserbisyo isip sakop sa Korum sa Napulog Duha o sa Unang Kapangulohan. Ang mga Presidente sa Simbahan mipadayon usab sa pagpamulong bahin sa mga sugyot nga balaod [ballot measures] o ubang politikal nga mga pangutana sa moral nga mga kabalaka, sa Estados Unidos ug sa ubang mga nasud. Niadtong 1980 ang Unang Kapangulohan miisyu og usa ka mas piho nga pamahayag sa pagkawalay gidapigan ngadto sa lokal nga mga lider ug sa kinatibuk-ang mga miyembro nga nagpabilin nga sumbanan karon.¹⁴

May Kalabutan nga mga Hisgutanan: Legal ug Politikanhong mga Institusyon sa Amerika, Utah, Godbeites