“Pagbaktas sa Pioneer,” Mga Hisgutanan sa Kasaysayan sa Simbahan
“Pagbaktas sa Pioneer”
Pagbaktas sa Pioneer
Tali niadtong 1847, dihang ang mga pioneer nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miabot sa Walog sa Salt Lake, ug niadtong 1868, sa dihang ang relis nga gipatabok sa kontinente hapit na matapos, kapin o kulang sa 60,000 ug 70,000 ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw ang milalin gikan sa Estados Unidos, Canada, ug Uropa latas sa Dagkong Kapatagan sa Amihanang Amerika [North American Great Plains] ngadto sa Utah ug sa naglibot nga mga rehiyon.1 Kadaghanan sa mga dayo mibiyahe sakay sa mga karomata o handcart companies [mga grupo sa mga nagkariton] latas sa nagsumpay nga mga agianan nga kasagaran matabok sulod sa pipila ka bulan. Ang mga rekord niadtong kinsa mihimo niini nga pagbaktas mihulagway sa ilang nagkadaiya nga mga kasinatian, nga naglangkob og mga yugto sa sakit, kakuyaw, kaisug, ug mga milagro, apan kasagaran napuno sa panahon nga walay kahinam nga pagbiyahe ug makadasig nga mga talan-awon sa katahum sa gawas.
Usa ka grupo sa pioneer nga nagbiyahe padulong sa Echo Canyon niadtong mga 1860.
Usa ka pagpadayag nga gihatag ngadto ni Brigham Young niadtong 1847 mikompara niini nga biyahe ngadto sa exodo sa Biblia: “Ako mao siya kinsa midala sa mga anak ni Israel palayo sa Ehipto,” ang Ginoo miingon, “ug ang akong kamot gidupa sa katapusang mga adlaw aron maluwas ang akong mga katawhan nga Israel.”2 Gisugo niya ang mga Santos sa pag-organisar og mga kapundokan ug sa pagsangkap sa usag usa, ilabi na sa kabus, nabiyuda, ug nailo. Sa pagsanong niini nga tawag aron tabangan ang tanang mga Santos nga makaabut sa Zion ug walay usa nga mahabilin, si Brigham Young ug ubang mga lider sa Simbahan migamit og daghang mga pamaagi. Tali niadtong 1847 ug 1861, kadaghanan sa mga migrante mihimo sa pagbiyahe sa yuta sakay sa mga karomata, ang uban mibiyahe gamit ang kariton, kasagaran misangkap og mga gamit alang sa ilang mga kapundokan duol sa nailhan karon nga utlanan sa Nebraska ug Iowa.3 Niadtong 1849 si Brigham Young mi-establisar sa Perpetual Emigrating Fund Company aron mosangkap og pinansyal nga tabang ngadto sa mga Santos kinsa walay igong kwarta alang sa biyahe. Human sila mahiluna, gilauman nga bayaran nila ang kompanya aron ang uban makadawat usab sa susama nga tabang.4 Tali niadtong 1861 ug sa pagkahuman sa relis nga gipatabok sa kontinente niadtong 1869, usa ka “ngadto-nganhi” nga sistema nga mitugot sa mga migrante ug mga misyonaryo sa paghakot og mga sangkap sakay sa mga karomata padulong ug pabalik subay sa agianan sa duha ka direksyon, nga nakapaminus kaayo sa galastohan sa pagsangkap og mga gamit.5
Para sa kadaghanan sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga migrante, ang dul-an sa 1,000 ka milya (1,600 ka kilometro) nga biyahe sa yuta mikabat og mas taas nga agianan. Liboan ka mga Santos nga taga-Uropa mitabok sa Atlantic sakay sa barko, kasagaran gikan sa Liverpool ngadto sa New Orleans, dayon misakay og baroto paingon sa mga Suba sa Mississippi ug Missouri ngadto sa pinakaulohan nga estasyonan sa pagbiyahe sa yuta sa mas dagkong mga dapit sa Winter Quarters ug Kanesville. Ang ubang mga barko, sama sa Brooklyn niadtong 1846, milawig liyok sa kinatumyan sa Habagatang Amerika ug hangtud ngadto sa Pacific Ocean paingon sa California.6 Ang uban miagi og laing mga ruta paingon sa Walog sa Salt Lake gikan sa California, sidlakan nga bahin sa habagatang Texas, ug kasadpan nga bahin sa Missouri.
Ang unang grupo nga nagbiyahe sa yuta, gitawag ni Brigham Young nga “pioneer company” (sa kadugayan ang “vanguard company”), mibiya sa Winter Quarters niadtong Abril 1847 nga misubay sa Oregon Trail, ang unang agianan nga gihimo sa ubang mga tigbiyahe sa bag-ong dapit [frontier]. Tali sa Iowa ug kasadpang Wyoming, ang Oregon Trail, ang Mormon Trail (isip maoy nailhan nga ngalan sa ruta sa mga Santos padulong sa Utah), ug sa kadugayan ang California Trail tanan misubay sa sama gayud nga ruta. Sa katapusang bahin sa biyahe sa Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga pioneer, ang Mormon Trail miliko ug mipadulong ngadto sa habagatang bahin sa kasadpan gikan sa Fort Bridger (nga Wyoming na karon) padulong ngadto sa Siyudad sa Salt Lake. Sobra sa katunga sa usa ka milyon nga mga migrante, lakip sa kinabag-an nga nagpundok nga mga Santos, migamit niining sistema sa agianan gikan niadtong 1843 hangtud sa 1868, dihang ang Union Pacific Railroad misugod sa pagkonektar ngadto sa kadaghanang layo nga mga estasyon sa Oregon Trail.7
Ang napablisar nga mga giya sa agianan, nga naglakip sa mga mapa ug mga kasayuran sa mga talan-awon sa palibot nga kayutaan, mitultol sa mga grupo sa pioneer subay niini nga mga agianan. Kadaghanan sa mga grupo nakasugat og ubang mga grupo subay sa agianan ug kasagaran nagbiyahe sila sa magkaatbang nga bahin sa suba aron dili sila mag-ilog sa tubig, kampohanan, ug kasibsiban. Ang mga nagbiyahe nagkatag sa lain-laing mga dapit aron masiguro nga aduna silay igong pagkaon sa ilang mga hayop ug kasagaran mangita og mga lakturanan, nagmugna og mas daghan nga lapad nga pasilyohan kay sa gamay nga agianan. Nakabantay nga nag-agi sila sa mga pinuy-anan sa mga Amerikano nga mga Indian, ang mga Santos nagmatngon nga dili maka-enkwentro apan nakakat-on dayon nga ang mga grupo sa Indian sa kasagaran motabang kay sa mohulga sa ilang mga biyahe. Samtang ang mga Indian sa ubang mga higayon midakop og mga kabayo ug misunog sa mga dagkong kasagbutan aron lipaton ang mga bison [ihalas nga baka] palayo sa mga mangangayam nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, sila sa kasagaran maabiabihon ug usahay modalit sa pagduso sa mga kariton o motabang sa mga migrante sa pagtabok sa suba.8
Ang tipikal nga adlaw sa wagon company [grupo sa mga nagkaromata] puno sa kalihokan. “Wala gyud koy nakita nga sobra ka bisi nga panahon sama sa pagbiyahe uban sa kampo—halos walay usa ka minuto nga dili magamit,”si Oliver Huntington mirekord sa iyang journal.9 Ang naandan nga kalihokan naglakip sa pagbangon sa mga sakop sa grupo alang sa pag-ampo ug pamahaw, dayon paghipos sa mga binuhi nga mga hayop gikan sa ilang panggabii nga pagsibsib, pagyugo sa mga hayop ngadto sa mga karomata, ug pagpadagan sa mga karomata sa unahan pa gayud subay sa agianan, distansya nga sagad 15 ngadto sa 20 ka milya (24 ngadto sa 32 ka kilometro) sa maayong panahon. Ang mga kalalakin-an ug mga batang lalaki mipulipuli sa paggiya sa mga binuhi nga mga hayop sunod sa naglinya nga mga karomata ug magbantay panahon sa pagsibsib. Human mahiluna alang sa kagabhion, ang kapundokan motangtang sa yugo sa ilang mga baka ug mangita og sugnod alang sa pagluto.10 Ang mga nagbiyahe nagkalingaw sa pagbasa, pagtugtog og musika, pagsayaw, ug pagpundok-pundok alang sa mga miting. Talagsa ra kaayo sila nga mopahulay og dugay, kasagaran alang ra sa dili maayong panahon, sa pag-ambit sa sakramento, o sa Igpapahulay.
Ang pag-abut sa Walog sa Salt Lake usa ka halandumon nga kasinatian niadtong kinsa mihimo nianang malisud nga panaw. “Dili gyud ko makalimot sa katapusang adlaw namo nga pagbiyahe, ug miabut mi sa Walog,” misulat si Ann Agatha Walker Pratt. “Oh! napuno ang akong kasingkasing sa pagbati, mura kog kataw-unon ug kahilakon, nagsagol ang akong gibati nga dili nako mahulagway.”11 Samtang ang bag-ong mga puloy-anan mas naestablisar na, kadaghanan sa mas bag-ong nangabot nakadawat og temporaryo nga kadangpan gikan sa mga Santos nga nagpuyo na didto hangtud nga makakaplag sila sa ilang kaugalingong panimalay sa Zion.12
May Kalabut nga mga Hisgutanan: Emigration, Salt Lake Valley, Handcart Companies