Seminare
Lesona 127: Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:11–33


Lesona 127

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:11–33

Folasaga

O le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121 na faia mai i ni vaega mai se tusi musuia na tusia e Iosefa Samita i le Au Paia, i le aso 20 Mati, 1839, mai le Falepuipui o Liperate. O le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:11–33 o loo faamatalaina ai le faamasinoga o le a oo mai i luga o e amioleaga ma faaaliga folafolaina i e lototoa.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:11-25

Ua faamatala e le Faaola ia faamasinoga o le a oo mai i luga o i latou o e sauaina le Au Paia

A’o le’i amataina le vasega, tusi le faamatalaga lenei i luga o le laupapa. “O Mamona e tatau ona taulimaina o ni fili ma e tatau ona fasiotia.”

I le amataga o le vasega, valaaulia tagata aoga e vaai faalemafaufau e faapea, o se tasi taeao, a o latou tuua o latou fale, na latou matauina ai le faamatalaga lenei na faapipii i fafo o faitotoa o o latou fale.

  • Mata o le a outou fefefe e tuua o outou fale? O fea o le a outou liliu i ai mo se fesoasoani? O a ni o outou lagona e i ai, pe afai tou te iloa ane, o le faamatalaga sa faaosoina e nisi sa avea muamua ma ni au uo?

Ina ia fesoasoani i tagata aoga ia malamalama i le talaaga faasolopito o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121, faamalamalama atu o nisi o uo sa faamaoni ia Iosefa Samita na liliu e faasagatau atu ia te ia. O le toalua o nei tagata sa avea muamua ma ana uo, o Thomas B. Marsh ma Osona Haite, sa avea ma ni sui o le Korama a Aposetolo e Toasefululua. Sa sainia uma e nei alii e toalua se faamatalaga (o se faamatalaga sa tauto ai) ma tuuaia sese ai Iosefa Samita ma isi tagata o le Ekalesia o le fuafuaina e tutuliese o latou fili e ala i le susunuina ma le faaleagaina o a latou meatotino. O lenei faamatalaga na tauto ai, sa uunaia ai le kovana o Misuri e tuuina atu se faamatalaga, sa ta’ua o le poloaiga o le fasiotiga [o Mamona], ma folafola atu e tatau ona fasiotia uma Mamona pe tutuliese mai le setete. O le faamatalaga o loo i luga o le laupapa, o se upusii sa’o lava mai lena poloaiga o le fasiotiga. (Sa tapeina le igoa o Thomas B. Marsh mai le Ekalesia i le aso 17 o Mati, 1839, ma toe papatisoina i le aso 16 o Iulai, 1857. O Osona Haite sa aveese mai le Korama a le Toasefululua i le aso 4 o Me, 1839, ma toefuatai mai i le korama i le aso 27 o Iuni, 1839.)

Faamanatu atu i tagata aoga o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121–123 o ni vaega o se tusi musuia na tusia e le Perofeta o Iosefa Samita i le Au Paia ia Mati 1839, a o faafalepuipuiina o ia i le Falepuipui o Liperate. Valaaulia tagata aoga e faitau filemu le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:11–17 ina ia iloa ai le mea na aoaoina e le Perofeta mai le Alii e faatatau i le mea o le a tupu ia i latou o e na tuuaia auauna a le Alii i ni solitulafono. Fai atu ia i latou e lipoti mai mea na latou mauaina.

  • O le a sou manatu o le a le uiga o le fuaitau “o le a lepetiaina lo latou faamoemoe, ma o o latou faamoemoe o le a liusuavai ese”? (O i latou o e tau faasaga i auauna a le Alii o le a iu ina le faamanuiaina i a latou fuafuaga.)

  • I le fuaiupu e 13 ma 17, o a mafuaaga na tuuina mai e le Alii na ala ai ona tuuaia e nisi ia auauna a le Alii i agasala? (O le autuua’i [sa] eleelea o latou loto] faaleagaina ai,” ma o i latou “o auauna a le agasala” ma “fanau o le le usiusitai.”)

Valaaulia ni nai tagata aoga e auauai e faitau leotele mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:18–22. Fai atu i tagata aoga e mulimuli i le faitauga i a latou tusitusiga paia, ma vaavaai mo taunuuga faaopoopo o le a oo mai ia i latou o e tuuaia sese ma tau faasaga i le Au Paia. Fai atu i tagata aoga e lipoti mai mea na latou mauaina. Atonu e te manao e faamalamalama atu e faapea, ina ia “vavae ese … mai sauniga o [le] fale [o le Alii]” i le (fuaiupu e 19) o lona uiga o le aveesea po o le motusia mai faamanuiaga e o mai faatasi ma sauniga o le malumalu.

Faailoa atu i le vasega o faamatalaga sese mai tagata liliuese o le Ekalesia ma isi, faatasi ai ma le poloaiga o le fasiotiga mai le kovana, na faaosofia ai tagata faatupu vevesi e faateleina lo latou sauaina o le Au Paia. Faitau leotele le tala lenei, ma fai atu i tagata aoga e faalogo mo faataitaiga o le auala na taulimaina ai ma le le tonu le Au Paia i le taimi lea:

I le aso 30 o Oketopa, 1838, i le na o le tolu o aso talu ona uma le tuuina mai o le poloaiga o le fasiotiga [o Mamona], e tusa ma le 240 alii na o atu i se nofoaga na nofoia e tagata Mamona i se nofoaga na ta’ua o le Fale Vili Falaoamata a Haun. Sa sosola fafine ma tamaiti i le vao, a’o saili e alii le puipuiga i le fale uamea. O se tasi o taitai o le Au Paia, o David Evans, sa talotalo atu lona pulou ma alaga atu mo le filemu. Sa tali mai le pao o fana e selau ia te ia, o le tele lava sa ta’i atu i le fale uamea. Sa tafana ma le le alolofa e tagata faatupu faalavelave i soo se tasi na iloa atu, na aofia ai fafine, toeaiina, ma tamaiti. Sa tatoso mai e Amanda Smith lana fanau teine laiti e toalua ma taufetuli faatasi ma Mary Stedwell i le vaituloto o le vilivai i luga o se auala savali. Na faamatalaina e Amanda, “E ui lava o i matou o ni tamaitai, ma ni fanau laiti, sa sosola mo o matou ola, ae sa faasolo mai e temoni ia lea pulufana ma lea pulufana e fasioti ai i matou” (i le Andrew Jenson, The Historical Record, Iulai 1886, 84).

Sa ulufale atu tagata o le vaega faatupu faalavelave i totonu o le fale uamea ma maua ma fasioti ai Sardius Smith e 10 tausaga le matua, o le tama tama a Amanda Smith, a’o lafi o ia i lalo o masini feula ea a le fai uamea. Sa faapea mai mulimuli ane le alii, “O lia o le a maua ai utu, ma ana fai e ola o ia, o le a avea o ia ma se Mamona” (i le Jenson, The Historical Record, Dec. 1888, 673; see also James B. Allen and Glen M. Leonard, The Story of the Latter-day Saints [1976], 127–28). Sa vaaitino Alma Smith, o le uso o Sardius e fitu tausaga le matua i le fasiotiga o lona tama ma lona uso, ma sa lavea foi lona suilapalapa i le fana. Sa le’i maua o ia e le vaega faatupu faalavelave ma sa faamaloloina mulimuli ane o ia i se tulaga faavavega e ala i le tatalo ma le faatuatua. E ui lava ina sa mafai ona sosola atu i le vaitafe ma agai atu ai i mauga ia ni nai alii faatasi ma tamaitai ma tamaiti, ae e le itiiti ifo ma le 17 tagata na fasiotia, ma e tusa ma le 13 sa manunua. (Tagai i le Church History in the Fulness of Times Student Manual [Church Educational System manual, 2003], 201, 203–4; tagai foi i le History of the Church 3:183–87.) E leai se tasi o le vaega faatupu vevesi leaga sa faia i ai se faamasinoga mo a latou solitulafono i faamasinoga a Misuri po o pulega faalemalo.

  • O a ni lagona atonu e oo ia te oe pe ana e aafia i nei faiga le alofa? Mata o a ni ou lagona e i ai ina ua e iloa o le a le faamasinoina i latou na osofaia oe mo a latou gaoioiga?

Valaaulia tagata aoga e faitau filemu le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:23–25, ma vaavaai mo fuaitau o loo ta’u mai ai o le a faamasinoina e le Atua fili o le Au Paia mo a latou gaoioiga.

  • O a mataupu faavae tatou te aoao mai i fuaiupu 23–25? (A o tali mai tagata aoga, faamamafa atu mataupu faavae nei e ala i le tusiaina i luga o le laupapa: E silasila ma silafia e le Alii a tatou galuega uma. O i latou o e tau faasaga i le Alii ma Lona nuu o le a maua le faamasinoga a le Atua i Lona taimi atofaina.)

Valaaulia tagata aoga e mafaufau i ni taimi na latou vaaia ai ni tagata o faia ni mea sese ma aloese ai mai taunuuga vave.

  • E mafai faapefea ona fesootai mataupu faavae na tatou faailoaina i le fuaiupu 23–25 i tulaga i aso nei pe a foliga mai e sao tagata mai taunuuga mo a latou mea sese?

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:26-33

Ua folafola mai le Atua e faaali mai upumoni e faavavau e ala i le Agaga Paia

Afai e mafai, faaali atu se ata o Iosefa Samita i le Falepuipui o Liperate (Tusi Ata o le Talalelei [2009], nu. 97; tagai foi i le LDS.org.)

Ata
O Iosefa Samita i le Falepuipui o Liperate
  • O a nisi o faigata na onosaia e Iosefa Samita ma ana soa i le Falepuipui o Liperate?

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:26. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo se upumoni ua faamaumauina e le Perofeta o Iosefa Samita a o faafalepuipuiina o ia i le Falepuipui o Liperate.

  • O le a se upumoni na tusia e Iosefa Samita i le fuaiupu e 26? (E tatau ona faailoa mai e tagata aoga le upumoni lenei: O le a tuu mai e le Atua ia i latou le malamalama e ala i le Agaga Paia.)

Ina ia fesoasoani i tagata aoga ia malamalama pe faapefea ona fesootai lenei upumoni ia i latou pe a latou feagai ma faigata, valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le molimau lenei na tuuina mai e Elder Jeffrey R. Holland o le Korama a Aposetolo e Toasefululua:

Ata
Elder Jeffrey R. Holland

“E mafai ona e maua se aafiaga paia, faafaaaliga, ma loloto le aoaoga faatasi ma le Alii i aafiaga aupito sili ona faanoanoa o lou olaga—i nofoaga sili ona leaga, a o onosaia faamasinoga le sa’o aupito sili ona tiga, a’o onosaia mea e sili ona matautia le faigata ma le tetee na e oo i ai” (“Lessons from Liberty Jail,” Ensign, Sete. 2009, 28).

  • E mafai faapefea e le mauaina o le malamalama e ala i le Agaga Paia ona fesoasoani ia i tatou pe a tatou fetaia‘i ai ma faigata?

  • O le a se taimi na e mauaina ai le malamalama po o le taitaiga e ala i le Agaga Paia, na faapea ona fesoasoani ia te oe i se taimi faigata? (Faamanatu i tagata aoga o nisi o aafiaga e paia, pe e patino tele mo le faasoaina mai.)

Ina ia faaali atili atu i tagata aoga upu moni na faailoa mai i le fuaiupu e 26, atonu e te manao e valaaulia se tagata aoga e faitau le tala lenei a Lusi Maka Samita, o le na maua le malamalama ma le faamafanafanaga e ala i le Agaga Paia ina ua aveina Iosefa ma Ailama o ni pagota ma faamata‘uina i le oti:

Ata
Lusi Maka Samita

“I le totonugalemu o lo‘u faavauvau, sa ou maua le mafanafana lea sa sili atu i faamafanafanaga faalelalolagi uma. Sa faatumulia a’u i le Agaga o le Atua, ma maua ai le mea lenei e ala i le meaalofa o valoaga: ‘Ia faamafanafanaina lou loto e uiga i lau fanau, o le a le faaleagaina i laua e o laua fili. O lenei mea na mapu ai lo’u mafaufau, ma sa ou saunia e faamafanafana la’u fanau. Sa ou ta’u atu ia i latou le mea na faaali mai ia te a’u, lea sa matuai faatoafilemuina ai i latou” (History of Joseph Smith by His Mother, ed. Preston Nibley [1958], 291).

  • Na ono mafai faapefea e le folafolaga a le Alii e uiga i faaaliga e ala i le Agaga Paia, ona avea ma se faamafanafanaga ia Iosefa Samita ma le Au Paia i lenei vaitaimi o sauaga?

Aotele fuaiupu e 26–33 i le faamatala atu e faapea, na folafola mai e le Alii e faaali mai le malamalama lea “sa lei faaalia lava talu ona i ai le lalolagi” (MF&F 121:26) ma ia tuuina mai faamanuiaga o le mamalu i luga o tagata uma o e o le a onosaia “ma le lototoa mo le talalelei a Iesu Keriso” (MF&F 121:29).

Faailoa atu i le vasega e faapea, i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:33, na faaaogaina ai e le Perofeta o Iosefa Samita se tala faatusa e fesoasoani ai i le Au Paia ia malamalama, sa sili atu le mamana o le Alii nai lo i latou o e na sauaina le Au Paia ma taumafai e taofia le galuega a le Atua.

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:33. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo le ata na faaaoga e Iosefa e faailoa mai ai le mana o le Atua. (“Vai e tafe” ma “le Vaitafe o Misuri.” (Atonu e te manao e faamalamalama atu o le Vaitafe o Misuri o se vaitafe tele ma le malosi sa nonofo latalata i ai le Au Paia anamua ma sa masani ai foi.)

Valaaulia tagata aoga e mafaufau i ni taimi na latou vaai ai i ni vai tatafe, e pei o se vaitafe po o se auvai i le mauga. Fai atu ia i latou e mafaufau foi i ni taimi na latou vaai ai i ni vai to’a, e pei o se vaituloto. Afai e mafai, atonu e te manao e faaali atu ni ata o nei ituaiga vai eseese.

  • O le a se mataupu faavae e mafai ona tatou aoaoina mai i lenei fuaiupu? (Fesoasoani i tagata aoga e faailoa mai le mataupu faavae lenei: E leai se mea e mafai ona taofia le galuega a le Alii mai le agai i luma.)

  • O a ni ou lagona i le iloa o le a faaauau pea le galuega a le Alii e tusa lava po o a mea faafeagai?

Ina ia faaiu, atonu e te manao e faamanatu vave ia mataupu faavae na aoaoina e tagata aoga mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121. Valaaulia tagata aoga e faasoa mai pe mafai faapefea ona latou galulue i nei mataupu faavae i o latou olaga. Atonu foi e te manao e molimau atu i auala ua faamanuiaina ai oe e nei upumoni.

Tala ma Faamatalaga o Talaaga

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:16. “Sii i luga le mulivae e faasaga i aʼu ʼau faauuina”

Na saunoa Peresitene Boyd K. Packer o le Korama a Aposetolo e Toasefululua e faapea:

Ata
Peresitene Boyd K. Packer

“E pei ona masani ai, o le a tele foi tusitusiga ma faamatalaga e faaleagaina ai o ia [Iosefa Samita]. Sa i ai lava, ma o loo i ai pea, ma o le a i ai pea i latou o e saili i mea ua 200 tausaga ua mavae, ma le faamoemoe e maua ai se mea e ono tautino mai ai na fai mai pe na faia foi e Iosefa se mea e tauvalea ai o ia.

“Ua ta’u mai e faaaliga ia i tatou e uiga ‘ia i latou o e sii ae o latou mulivae e faasagatau i au auauna ua faauuina, ua faapea mai ai le Alii, ma alalaga ua latou agasala ae latou te le’i agasala i ou luma, ua faapea mai ai le Alii, ae faia mea e tatau i ou luma, ma mea na ou poloaiina ai i latou’ (MF&F 121:16). E moni, latou te fetaiai ma faasalaga mamafa lava” (“O Le Tusi a Mamona: O Se Tasi Molimau ia Iesu Keriso—O Mea Malamalama ma le Taua” Ensign po o le Liahona, Me 2005, 9).