Laipelí
Lēsoni 11: Mātiu 6


Lēsoni 11

Mātiu 6

Talateú

Naʻe hoko atu ʻe Sīsū ʻEne Malanga ʻi he Moʻungá. Naʻá ne akoʻi ʻoku totonu ke fakahoko ʻa e ngaahi ngāue māʻoniʻoni ʻo e moʻui līʻoá ʻi he ʻuhinga totonu mo fakamamafaʻi ʻoku totonu ke fakahoko kinautolu ke fakahōifua ki heʻetau Tamai Hēvaní. Naʻá ne fakahinohinoʻi foki ʻa ʻEne kau ākongá ke fuofua kumi ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Mātiu 6:1–18

‘Oku akoʻi ‘e he Fakamoʻuí ‘Ene kau ākongá ke fai ha ngaahi ngāue lelei

ʻOmi ha fanga kiʻi pale iiki ki he kalasí (hangē ko ha foʻi lole). ʻI he aʻu atu ʻa e kau akó peá ke sio ʻoku nau fai ha meʻa lelei (hangē ko hono toʻo hake ʻenau folofolá, fakafeʻiloaki fakalelei ki ha taha, pe tokoni ki hono palani ʻo e fakataha lotú), ʻoange kiate kinautolu ha kiʻi pale pea fanongonongo ʻenau ngāue leleí ki he kalasí. ʻE ala fakahoko ʻe ha kau ako ʻe niʻihi ʻa e ngaahi ngāue lelei tatau mo ia ʻo ʻenau kau akó’ ke maʻu haʻanau pale. Hokohoko atu hono fakapaleʻi ʻo e kau akó kae ʻoua kuo taimi ke kamata ʻa e kalasí.

Ke kamata e kalasí, ʻeke ki he kau akó ʻa e ʻuhinga naʻa nau fai ai ʻa e ngaahi ngāue lelei naʻá ke fakapaleʻi ai kinautolú. Fakamatalaʻi ange naʻe hokohoko atu ʻe he Fakamoʻuí ʻEne Malanga ʻi he Moʻungá ʻo hangē ko hono lēkooti ʻi he Mātiu 6, pea akoʻi fekauʻaki mo e ngaahi taumuʻa kehekehe ʻoku fakahoko ai ʻe ha taha ha ngāue māʻoniʻoni. ʻI he ako ʻe he kau akó ʻa e Mātiu 6, fakaafeʻi kinautolu ke kumi ki he ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe lava ke tokonʻi kinautolu ke fakahoko e ngaahi ngāue māʻoniʻoní ʻi he ʻuhinga totonu.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 6:1–2. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e taumuʻa naʻe folofola ʻe he Fakamoʻuí ʻoku taʻetotonu ki hono fai ʻo e ngaahi ngāue māʻoniʻoní. (Fakamahinoʻi ange ko e foaki ko ha ngāue ia ʻi hono mateakiʻi ʻo e lotú, ʻo hangē ko e foaki ki he masivá

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā ʻoku fakahoko ai ʻe he kakai ʻe niʻihi ʻa e foakí?

  • Ko e hā naʻe ui ʻaki ʻe he Fakamoʻuí ʻa e kakai ko ʻení? (Mahalo te ke fie fakamahinoʻi ange ko e foʻi lea faka-Kalisi ʻoku liliu ko e “mālualoi” ʻoku ʻuhinga ia ki he faʻahinga ʻoku fakangalingalí

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā e kupuʻi lea “kuo nau maʻu ʻenau totongí”?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 6:3-4. Kole ki he kau akó ke nau muimui ki ai, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe he fakamoʻuí fekauʻaki mo e founga ʻoku totonu ke fakahoko ai ʻe Heʻene kau ākongá ʻa e ngaahi ngāue māʻoniʻoní.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku fie maʻu ai ʻe he ʻEikí ʻEne kau ākongá ke fakahoko e ngaahi ngāue tokoní “ʻi he lilo”?

  • Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻi hono fakahoko ʻo e ngāue māʻoniʻoni ʻi he liló fekauʻaki mo e taumuʻa ʻa e tokotaha ko iá ʻi hono fakahoko kinautolú? (Naʻá ne fie maʻu ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní pea mo tokoniʻi e niʻihi kehé kae ʻikai ko e fekumi ki he tokanga ʻa e niʻihi kehé.)

  • Ko e hā naʻe talaʻofa ʻe he Fakamoʻuí kiate kinautolu ʻoku fakahoko e ngaahi ngāue māʻoniʻoní ʻi he ʻuhinga totonú?

  • Ko e hā ha tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí fekauʻaki mo hono fakahoko ʻo e ngaahi ngāue fai mateakí. (Tokoni ki he kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau ʻoku tau fakahoko ʻa e ngaahi ngāue mateakí ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní kae ʻikai ke feinga ke maʻu e tokanga ʻa e niʻihi kehé, te Ne toki fakapaleʻi lahi kitautolu. Tohi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé.)

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ʻe fakapaleʻi lahi kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní?

Vahe ʻa e kau akó ke nau ngāue tautau toko ua. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ʻi he hoa takitaha ke lau ʻa e Mātiu 6:5–6 pea ke lau ʻe ha tokotaha ako ʻe taha e Mātiu 6:16–18. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fekumi ki ha sīpinga naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ke fakatātaaʻi ʻaki ʻa e tefitoʻi moʻoni hono fakahoko ʻo e ngaahi ngāue māʻoniʻoní ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau fevahevaheʻaki ʻa e meʻa naʻa nau akó. Hili ia, fehuʻi ange leva ki he kalasí:

  • ʻI he ongo potufolofola ko ʻení, ko e hā e ngaahi ngāue fakalotu ne fakamamafaʻi mai ʻe Sīsū ke fai ʻi he liló?

Fakapapauʻi ʻoku mahino ki he kau akó ko e lotu ʻi he kakai tokolahí ʻoku ʻikai hala ia koeʻuhí he ʻoku ʻikai fai ia ʻi he lilo. ʻE lava pē ke fakahoko ʻa e lotú mo e ngaahi ngāue fakalotu kehé ʻi he kakai tokolahí kapau ʻoku fakahoko kinautolu ʻi ha loto fakamātoato mo e mateaki.

  • Fakatatau ki he ngaahi veesi naʻá ke akó, ko e hā ʻoku lotu mo ʻaukai ai ʻa e kau mālualoí?

Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e ongo kupuʻi lea ko e “fakamatapeko” mo e “nau fakakehe honau matá” ʻi he veesi 16 ki he niʻihi fakafoʻituitui ʻoku fai fakahāhā ʻenau ʻaukaí ke tohoakiʻi atu ʻa e tokangá kiate kinautolu.

Toe tuhu ki he tefitoʻi moʻoni ʻoku ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha taimi ne nau fakahoko ai ha ngaahi ngāue mateaki—hangē ko e lotu pe ʻaukai—ke fakahōifua ki he Tamai Hēvaní. Kole ange ke nau fakalaulauloto ki ha ngaahi founga ne nau ongoʻi tāpuekina ai ko ʻenau lotu fakamātoató. Mahalo te ke fie kole ki ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe ʻa e ngaahi tāpuaki ne nau maʻú kapau ʻoku nau ongoʻi fiemālie ke fai ia.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e Mātiu 6:7–15 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe ʻomi ʻe he Fakamoʻuí ha fakahinohino mo ha sīpinga ki he founga totonu ʻo e lotú. ʻOku ʻiloa ʻa ʻEne sīpinga lotú ko e Lotu ʻa e ʻEikí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamanatu nounou ʻa e ngaahi veesi ko ʻení pea fekumi ki he meʻa te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e lotú mei he sīpinga ʻa e ʻEikí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú. (Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ange ʻa e fakatokanga ʻa e ʻEikí ki he “launoá” ʻoku ʻikai ko ha taʻofi fakaʻaufuli ia ʻo e fakaʻaongaʻi e ngaahi lea tatau ʻi he taimi kotoa pē ʻoku tau lotu aí. ʻOku toe fakatokanga mai foki ʻa e Eikí ki he ngaahi lotu ʻoku maʻulotó, mamahá, pe ʻikai ʻi ai hano ʻuhinga. Ko ʻetau ngaahi lotú ʻoku totonu ke loto-fakatōkilalo, fakamātoato, mo fai ia ʻi he tui.)

Mātiu 6:19–24

‘Oku akoʻi ‘e Sīsū Kalaisi ‘a e kakaí ke nau tokonaki maʻanautolu ‘a e ngaahi koloa ‘i he langí

ʻĪmisi
treasure chest

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha puha koloa. Fakamatalaʻi ange ko e koloá ko ha meʻa ia ʻoku tau mataʻikoloa ʻaki mo fakamahuʻingaʻi lahi.

  • Ko e hā ha meʻa ʻokú ke lau ko ha koloa?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 6:19–21. Kole ange ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi pe ko e hā naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e koloá.

  • Ko e hā e faʻahinga koloa naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke nau fekumi ki aí?

  • Ko e hā ne pehē ʻe he Fakamoʻuí ko ha faikehekehe ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi koloa ʻoku ʻi he māmaní mo e ngaahi koloa ʻoku tauhi ʻi he langí?

Hiki ʻa e ngaahi meʻa ko ʻení ʻi he palakipoé:

Ngaahi Koloa ʻi he māmaní

Ngaahi Koloa ʻi he langí

Fakaafeʻi e kau akó ke nau omi ki he palakipoé pea lisi e ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi koloa ʻi he māmaní mo e ngaahi koloa ʻi he langí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Mātiu 6:22–24, pea kole ki he kalasí ke fekumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻe lava ke ne tokoniʻi kitautolu ke fokotuʻu ʻa e koloá ʻi he langí.

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he veesi 22–23 ʻe tokoni mai kiate kitautolu hono fokotuʻu ʻa e koloá ʻi he langí? (Fakamahinoʻi ange ko liliu ʻa e Liliu ʻa Siosefa Sāmita ki he veesi 22 ʻoku pehē “if therefore thine eye be single to the glory of God.” Mahalo ʻe fie maʻu ke ke fakamanatu ange ki he kau akó ko e ngāue mo e nāunau ʻa e ʻOtuá ke “fakahoko ʻa e moʻui taʻefaʻamate mo e moʻui taʻengata ʻa e tangatá” [Mōsese 1:39].)

  • Ko e hā te tau lava ʻo fai ke tauhi hotau matá ke hanga taha pē ki hono fakalāngilangiʻi ʻo e ʻOtuá?

  • Ko e hā e moʻoni naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻi he fakaʻosinga ʻo e verse 24 ʻe tokoni mai kiate kitautolu ke fokotuʻu ha koloa ʻi he langí? (ʻOku totonu ke ʻilo ʻe he kau akó ʻa e moʻoni ko ʻení: He ʻikai ke tau lava ʻo tauhi ʻa e ʻOtuá mo e koloá fakatouʻosi. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e foʻi lea koloá ki he ngaahi tuʻumālie ʻo e māmaní.)

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ʻa e pehē ke “tauhi” ʻa e koloá? (Ke tuku hotau lotó ʻi he ngaahi meʻa fakamāmaní ʻi ha founga ʻoku taki halaʻi ai kitautolu mei he ʻOtuá.)

Ke fakatātaaʻi e moʻoni naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi he Mātiu 6:24, fakapipiki fakataha ha ongo meʻa inu ʻe ua ofi ki he tumutumu ʻo e ongo meʻa inú. Fakaʻaliʻali ha ipu vai meimei fonu, pea tuku ki ai ʻa e ongo meʻa inú ke ʻi loto ʻi he loto vaí ʻa e taha pea ʻi he tuʻa ipú leva ʻa e taha. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke feinga ke inu ʻa e vaí kae fakaʻaongaʻi ʻa e ongo meʻa inú. (Fakapapauʻi ʻoku komo ʻa e tokotaha akó mei he ongo meʻa inú fakatouʻosi ke ngāue e taumuʻa ʻo e lēsoni ko ʻení.) Hili ia pea ʻeke ange ki he tokotaha akó:

  • Ko e hā naʻe ʻikai te ke lava ai ʻo inu fakalelei e vaí?

Fehuʻi ange ki he kalasí:

  • Kapau ʻoku fakafofongaʻi ʻe he meʻa inú kitautolu, ko e hā ʻoku fakafofongaʻi ʻe he vaí? (Ko ʻetau feinga ke tauhi ʻa e ʻOtuá.)

  • Ko e hā ʻokú ke pehē ai he ʻikai lava ke tau tauhi ʻa e ʻOtuá mo e koloá ʻi he taimi tataú? (Vakai foki, Sēmisi 1:8.)

  • Ko e hā e meʻa kuo pau ke tau fai ki he meʻa inú kae lava ke tau inu ʻa e vaí? ʻE fekauʻaki fēfē nai ʻeni mo ʻetau feinga ke tauhi ki he ʻOtuá?

Fakaafeʻi e kau akó ke fakalaulauloto ki heʻenau ngaahi tali ki he fehuʻi ko ʻení. Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke hiki ʻenau ngaahi talí ʻi heʻenau pepa ki he kalasí pe tohinoa ako folofolá.

  • ʻI hoʻo moʻuí, ko e hā ha sīpinga ʻo e founga ʻoku tohoakiʻi ai koe mei he tauhi ki he ʻOtuá mo hono fokotuʻu ʻa e koloá ʻi he langí ʻi hoʻo tuku pau ho lotó ʻi he ngaahi meʻa fakamāmaní?

Mātiu 6:25–34

Ko e fakahinohinoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke fuofua kumi ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e Mātiu 6:25–34 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe fakahinohinoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke ʻoua ʻe fuʻu hohaʻa ki hono maʻu ha meʻa ki heʻenau ngaahi fie maʻu fakaʻahó. ʻOku tokoniʻi kitautolu ʻe he Liliu ʻa Siosefa Sāmita ki he Mātiu 6:25–27 ke mahino naʻe lea faka-hangatonu ʻa e Fakamoʻuí kiate kinautolu te nau ʻalu atu ʻo malanga ʻaki ʻEne ongoongoleleí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 6:31–34. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke fuofua fekumi ki ai ʻi heʻenau moʻuí. Fakamatalaʻi ange ko e fakalea ʻi he Liliu ʻa Siosefa Sāmita ki he veesi 33 ʻokú ne fetongi ʻe ia ʻa e ʻuluaki konga ʻo e veesí ʻaki ʻa e “Ko ia, ʻoua ʻe kumi ki he ngaahi meʻa ʻo e māmaní kae fuofua kumi ke langa hake ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá, pea fokotuʻu ʻa ʻene māʻoniʻoní.”

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻEne kau ākongá ke fuofua fekumi ki ai ʻi heʻenau moʻuí?

  • Ko e hā naʻe talaʻofa ʻe Sīsū Kalaisi kiate kinautolu ʻoku feinga ke langa hake e puleʻanga ʻo e ʻOtuá (pe ko Hono Siasí) kae ʻikai ko e fekumi ke maʻu ʻa e ngaahi meʻa ʻo e māmaní? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení he palakipoé: Kapau te tau fuofua fekumi ke langa hake e puleʻanga ʻo e ʻOtuá, te Ne tāpuakiʻi ʻaki kitautolu ʻa e meʻa ʻokú Ne ʻilo ʻoku tau fie maʻú.)

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e moʻoni ko ʻení, fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni ʻEselā Tafu Penisoni:

ʻĪmisi
President Ezra Taft Benson

“Kuo pau ke tau fakamuʻomuʻa taha ʻa e ʻOtuá ʻi he meʻa kehe kotoa pē ʻi heʻetau moʻuí. …

“ʻI he taimi ʻoku tau fakamuʻomuʻa ai ʻa e ʻOtuá, ʻe tuʻu ʻa e ngaahi meʻa kehe kotoa pē ʻi honau tuʻunga totonú pe ko ʻenau mavahe mei heʻetau moʻuí. ʻE puleʻi ʻe heʻetau ʻofa ki he ʻEikí ʻa ʻetau talaki ʻetau ʻofá, ngaahi fie maʻu ki hotau taimí, ngaahi meʻa ʻoku tau tulifua ki aí, pea mo e fakahokohoko ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tau mahuʻingaʻia aí.

“ʻOku totonu ke tau fakamuʻomuʻa ʻa e ʻOtuá ʻi he tokotaha kotoa pē ʻi heʻetau moʻuí” (“The Great Commandment—Love the Lord,” Ensign, May 1988, 4).

  • Ko e fē nai ha taimi kuó ke aʻusia ai ʻa e Tāpuaki ʻa e Tamai Hēvaní ʻi hoʻo ʻosi feinga ke fakamuʻomuʻa Ia ʻi hoʻo moʻuí?

Fakakaukau ke vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he ngaahi tāpuaki ʻoku haʻu mei hono fakamuʻomuʻa ʻa e Tamai Hēvaní ʻi heʻetau moʻuí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe fakakaukau nounou ki he founga ʻe lava ke ʻahiʻahiʻi ai kinautolu ke tuku pau honau lotó ʻi he ngaahi meʻa fakamāmaní. Fakaafeʻi kinautolu ke fokotuʻu ha taumuʻa ke ikunaʻi ʻa e ʻahiʻahí ni ʻaki hono hiki ʻi heʻenau pepa akó pe tohinoa ako folofolá ha founga ʻe taha te nau fekumi ai ke fakamuʻomuʻa ʻenau Tamai Hēvaní ʻi heʻenau moʻuí.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Mātiu 6:22. “Ko ia kapau ʻoku lelei ho matá”

Hangē ko hono fakaʻaongaʻi ʻo eLeleí, ʻi he veesi ko ʻení, ʻoku haʻu ia mei he foʻi lea faka-Kalisi ko hono ʻuhingá ko e ‘lelei, moʻui lelei, faingofua, fakamātoato.’ ʻOku tokoni hono ʻilo ʻo e fakaʻuhinga ko ʻení ke mahino kiate kitautolu ʻa e fakahinohino ʻa e Fakamoʻuí kau ki hono fai ʻo e ngaahi foakí, lotú, mo e ʻaukaí. ʻOku totonu ke fai kotoa ʻeni ʻi he founga faingofua mo fakamātoato ke tokanga taha ki heʻetau Tamai Hēvaní pe ko e tokotaha ʻoku tokoniʻí. Mahalo te tau fakakaukau ki he ngaahi fehu‘i hangē ko e: ʻI he taimi ʻoku ou foaki ai ki he masivá, ʻoku ou ʻamanaki nai ke ʻomi ha lāngilangi ki he ʻOtuá pe ko au? ʻI he taimi ʻoku ou ngāue ai maʻá e ʻEikí, ʻoku ou fai pehē naí ke u maʻu ʻa e poupou mei he ʻEikí pe mei he tangatá? ʻI he taimi ʻoku ou lotu ai ʻi he kakaí, ʻoku ou lea nai ki he ʻOtuá pe ko e haʻofangá? (Vakai 2 Nīfai 2:30; T&F 88:67–68; Mōsese 4:2; Siosefa Sāmita—Hisitōlia 1:46)” (New Testament Student Manual [Church Educational System manual, 2014], [00]29).