Laipelí
Lēsoni Ako ʻi ʻApí: Loma 8–1 Kolinitō 6 (ʻIuniti 21)


Lēsoni Ako ʻi ʻApí

Loma 81 Kolinitō 6 (ʻIuniti 21)

Nāunau ʻOku Teuteu maʻá e Faiako Ako ʻi ʻApí

Fakanounou ʻo e Lēsoni Ako ʻi ʻApi Fakaʻahó

ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e fakamatala fakanounou ko ʻeni ʻo e ngaahi tokāteliné mo e tefitoʻi moʻoni ne ako ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako ʻa e Loma 8–16 mo e 1 Kolinitō 1–6 (ʻiuniti 21) ke akoʻi ko ha konga hoʻo lēsoní. ʻOku nofotaha pē e lēsoni ʻokú ke akoʻí ʻi ha niʻihi pē ʻo e ngaahi tokāteline mo ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení. Muimui ʻi he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo fakakaukauʻi e fie maʻu ʻa hoʻo kau akó.

ʻAho 1 (Loma 8–11)

Mei he ngaahi akonaki ʻa Paula ki he Kāingalotu ʻi Lomá fekauʻaki mo e fakakaukau fakalaumālie mo fakaekakanó, naʻe ako ʻe he kau akó kapau te tau muimui ki he takiekina ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, te tau lava ʻo ikunaʻi ʻa e fakahehema ʻa e tangata fakaekakanó ke faiangahalá. Naʻe ʻiloʻi foki ʻe he kau akó ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení: Kapau ko e fānau tauhi fuakava faivelenga kitautolu ʻa e ʻOtuá, ʻe lava ke tau hoko ko e kau kaungā ʻea-hoko fakataha mo Sīsū Kalaisi ki he kotoa ʻo e meʻa ʻoku maʻu ʻe he Tamai Hēvaní. Kapau ʻoku tau ʻofa ʻi he ʻOtuá, ʻe fengāueʻaki fakataha ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē koeʻuhí ko ʻetau leleí. ʻE lava ke tau ikunaʻi ʻa e ngaahi ʻahiʻahi mo e ngaahi faingataʻa kotoa pē ʻo e moʻui fakamatelié ʻo fakafou ʻia Sīsū Kalaisi. Kapau te tau tali mo talangofua kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí, ʻe lava ke tau maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e ngaahi fuakava ʻa e ʻOtuá pea mo fakamoʻui kitautolu.

ʻAho 2 (Loma 12–16)

Naʻe ʻilo ʻe he kau akó ʻi he Loma 12–13, ʻoku ʻamanaki mai ʻa e ʻOtuá ke tau fakatapui ʻetau moʻuí kiate Ia mo fakaʻehiʻehi mei he fakatatau ki he hangē ko e māmaní, pea kapau te tau fai ia, ʻe lava ke tau hangē ko Sīsū Kalaisí. Naʻe ako ʻe he kau akó ʻi he Loma 14–15, ʻoku totonu ke tau fakaʻehiʻehi mei hono fakamaauʻi e ngaahi fili ʻa e niʻihi kehé ʻi he ngaahi meʻa ʻoku ʻikai fakamatalaʻi pau mai ʻe he ngaahi fekaú pea mo fakakaukau ki he founga ʻoku uesia ai ʻe heʻetau ngaahi filí e niʻihi kehé. Naʻe ako foki ʻe he kau akó naʻe tohi ʻa e folofolá ke akoʻi kitautolu mo ʻomi ha ʻamanaki lelei.

ʻAho 3 (1 Kolinitō 1–2)

Naʻe fakamatala ʻa Paula ki ha ngaahi hohaʻa mo ha ngaahi fehuʻi ʻi ha tohi ki he Kāingalotu Kolinitoó. Naʻe ʻilo ʻe he kau akó mei heʻene ngaahi tohí, ʻoku ʻamanaki mai ʻa e ʻEikí kiate kitautolu ko e Kāingalotú ke tau uouangataha pea ke fakangata e ngaahi fakamavahevahé mo e fakakikihí pea ʻe lava ke ʻilo mo mahino kiate kitautolu e ngaahi meʻa ʻa e ʻOtuá ʻi Hono Laumālié.

ʻAho 4 (1 Kolinitō 3–6))

ʻI he lēsoni ko ʻení naʻe hokohoko atu hono ako ʻe he kau akó e tohi ʻa Paula ki he Kāingalotu Kolinitoó. Naʻe ako ʻe he kau akó ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení mei he ngaahi lea ʻa Paulá: Neongo ʻe lava ke tau tokoni ki he niʻihi kehé ke ako fekauʻaki mo e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí, ko e mālohi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ʻokú ne fakaului ʻa e kakaí. ʻE fakamaauʻi totonu kitautolu ʻe he ʻEikí koeʻuhí ʻokú Ne ʻafioʻi ʻa e meʻa kotoa pē, ʻo kau ai e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi holi ʻa hotau lotó. Kapau te tau fili ke tau feohi vāofi mo kinautolu ʻoku nau tali ʻa e angahalá, ʻe lava ke tākiekina kitautolu ʻe heʻenau ngaahi angahalá.

Talateú

ʻE lava ke tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke mahino ki he kau akó e founga ke fakaʻehiʻehi ai mei he angahalá ʻi he taimi ʻokú ne ʻākilotoa ai kinautolú. ʻIkai ngata aí, te nau ako e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke tauhi honau sinó ke haohaoá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

1 Kolinitō 6

Ko e akoʻi ʻe Paula e Kāingalotú fekauʻaki mo e uouangatahá pea mo e fono ʻo e angamaʻá.

Tā ha fakatātā ʻi he palakipoé ʻo ha poulu ʻoku fonu ʻi he fuaʻiʻakau kovi mo ha foʻi fuaʻiʻakau lelei ai ʻe taha. Fakaafeʻi ʻe kau akó ke nau fakakaukau pe kuo nau fifili nai ki he founga ke fakaʻehiʻehi ai mei he angahalá ʻi he taimi ʻokú ne ʻākilotoa ai kinautolú.

ʻĪmisi
drawing, bowl of fruit

Fakaafeʻi e kau akó ʻi heʻenau ako ʻa e 1 Kolinitō 6, ke nau kumi e ngaahi moʻoni naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá te ne lava ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau moʻui angatonu neongo hono ʻākilotoa kinautolu ʻe he ngaahi tākiekina koví.

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 1 Kolinitō 6:1–8 ʻaki hano fakamatalaʻi ange naʻe faleʻi ʻe Paula e Kāingalotu Kolinitoó ke nau fakaleleiʻi ʻa e ngaahi fakakikihi ʻiate kinautolú ʻi he angatonu kae ʻoua ʻe vave ki he ngaahi fakamaauʻanga fakapuleʻangá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e 1 Kolinitō 6:9–11. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e ngaahi founga ngāue ʻo e angahala ʻi Kolinitō naʻe akoʻi ʻe Paula ke fakaʻehiʻehi mei ai e kāingalotu ʻo e Siasí.

  • Ko e hā e faʻahinga tōʻonga faiangahala naʻe akoʻi ʻe Paula e kāingalotu ʻo e Siasí ke nau fakaʻehiʻehi mei aí?

  • Fakatatau ki he 1 Kolinitō 6:11, ko e hā naʻe fakamanatu ʻe Paula ki he Kāingalotu ko ʻení fekauʻaki mo kinautolu? (Ne kau ha tokolahi ʻo e kau papi ului mei Kolinitoó ʻi he ngaahi founga ngāue ʻo e faiangahala ko ʻení kimuʻa pea nau kau ki he Siasí, ka ne nau ʻosi fakatomala pea mo maʻa mei heʻenau ngaahi angahalá.)

Fakamatalaʻi ange naʻe ongoongoa ʻa Kolinitō ʻi he anga taʻemaʻá, pea naʻe tokolahi ha kau Kolinitō ne nau poupouʻi e foʻi fakakaukau naʻe faʻu hotau ngaahi sinó ke fiefiá. Fakamatalaʻi fakanounou e Liliu ʻa Siosefa Sāmita ʻo e 1 Kolinitō 6:12 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe fakafepakiʻi e Paula ʻa e foʻi fakakaukau ʻoku ʻikai ha meʻa ʻe tonu pe halá.

  • ʻOku tatau fēfē e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi founga ngāue ʻi Kolinitoó mo e ngaahi anga ʻoku tau mamata ki ai he māmaní ʻi he kuongá ni?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 6:13. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi ʻa e meʻa ne akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo e taumuʻa hotau sinó. (Mahalo te ke fie fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea kakanoʻi manú ki he meʻakai.)

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo hotau sinó? (Lolotonga e tui ʻa ha tokolahi ʻo e kau Kolinitoó naʻe ngaohi hotau sinó ki he fiefia fakamatelié, naʻe fakatonutonu ʻe Paula e foʻi fakakaukau ko iá ʻaki ʻene akoʻi naʻe ngaohi hotau sinó ke fakahoko e ngaahi taumuʻa ʻa e ʻEikí.)

Fakamatalaʻi fakanounou ʻa e 1 Kolinitō 6:14–17 ʻaki hono fakamatalaʻi ange ʻe hoko ʻo taha ʻa kinautolu ʻoku kau ki he Siasí mo Kalaisi ko ha “kau mēmipa” fakalaumālie ʻo Hono sinó. Naʻe fakamatalaʻi foki ʻe Paula ʻoku ʻikai fenāpasi ʻa e angaʻuli fakasekisualé mo e vā fetuʻutaki fakalaumālie mo Sīsū Kalaisí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 6:18. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Paula ke fai ʻe he Kāingalotu Kolinitoó. (ʻE lava ke ke fakamahinoʻi ange ʻoku fetongi ʻe he Liliu ʻa Siosefa Sāmitá ʻo e 1 Kolinitō 6:18 ʻa e kupuʻi lea “ʻi tuʻa ʻi he sinó” ki he “[ʻoku fakafepaki ia ki he sino ʻo Kalaisí].”)

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe Paula ke fai ʻe he Kāingalotu Kolinitoó?

  • Ko e hā e foʻi moʻoni naʻe akoʻi ʻe Paula fekauʻaki mo kinautolu ne moʻua he feʻauakí? (Mahalo te ke fie fokotuʻu ange ke fakaʻilongaʻi ʻe he kau akó ʻa e ngaahi lea ʻi he veesi 18 ʻa ia ʻokú ne akoʻi ʻa e foʻi moʻoni ko ʻení.) Ko kinautolu ʻoku moʻua he feʻauakí ʻoku nau angahala pē ki honau sinó.)

Fakamatalaʻi ange naʻe akoʻi ʻe Paula e ʻuhinga ʻoku hoko ai e feʻauakí, pe angaʻuli fakasekisualé, ko ha angahala “ki he sino pē ʻo e tokotaha ko ʻená.”

Fakamanatu ki he kau akó ko e 1 Kolinitō 6:19–20 ko ha veesi fakataukei folofola ia. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 6:19. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe fakafehoanaki ki ai ʻe Paula hotau sinó.

  • Ko e hā naʻe fakafehoanaki ki ai ʻe Paula hotau sinó?

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo ha temipale.

  • Ko e hā e faikehekehe ʻo ha temipale mo ha faʻahinga fale kehe pē?

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounouʻi fēfē ʻa e foʻi moʻoni naʻe akoʻi ʻe Paula ʻi he veesi 19? (Mahalo ʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe ka ʻoku totonu ke nau ʻiloʻi e tokāteline ko ʻení: Ko hotau sinó ko ha temipale ia ʻo e ʻOtuá ʻa ia ʻe lava ke nofoʻia ʻe he Laumālié.)

  • ʻE lava fēfē ʻe he mahino ko e temipale hotau sinó ʻo tākiekina e founga ʻoku tau tokangaʻi ʻaki hotau sinó mo e sino ʻo e niʻihi kehé?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā D. Tooti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. Kole ki he kalasí ke nau fakafanongo ki he ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e founga ʻoku totonu ke tākiekina ai ʻe he mahino ko hotau sinó ko e temipale ʻo e ʻOtuá e founga ʻoku tau tokangaʻi ai iá.

ʻĪmisi
Elder D. Todd Christofferson

“ʻI hono ʻiloʻi e ngaahi moʻoní ni [mei he 1 Kolinitō 6:19–20] … , he ʻikai ke tau fakameleʻi hotau sinó, ʻaki e tātataú, pe fakavaivaiʻi ʻaki ia e faitoʻo konatapú, pe fakaʻuliʻi ʻaki ia e feʻauakí, tonó, pe angaʻulí. … ʻI he hoko hotau sinó ko e meʻangāue hotau laumālié, ʻoku mahuʻinga ke tau tokanga ʻaki e lelei tahá ki hotau sinó. ʻOku totonu ke tau fakatapui hono mālohí ke tokoni pea ʻunuaki ʻaki e ngāue ʻa Kalaisí.” (“Fakakaukauloto ki ha Moʻui Kuo Fakatapui,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2010, 17).

  • ʻOkú ke pehē naʻe ʻuhinga ki he hā ʻa e pehē ʻa Paula “ʻoku ʻikai ʻa moutolu ʻa kimoutolu” ʻi he 1 Kolinitō 6:19?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 6:20. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e ʻuhinga ʻoku ʻikai ʻatautolu ai hotau sinó.

  • Ko e hā e kupuʻi lea ʻokú ne fakahaaʻi ʻoku ʻikai ʻatautolu hotau sinó? Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e “fakatau ʻa kimoutolu ʻaki ʻa e totongi” ki hano fakamoʻui pe totongi fakafoki mai ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.)

  • Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē ha foʻi moʻoni mei he veesi 19–20? (Hili e tali ʻa e kau akó, tokoniʻi kinautolu ke nau ʻilo e foʻi moʻoni ko ʻení: Koeʻuhí kuo totongi kitautolu ʻaki ha totongi ʻo fakafou ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí, ʻoku ʻikai ʻatautolu hotau sinó.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá:

ʻĪmisi
Elder Jeffrey R. Holland

“Kātaki, ʻoua naʻa teitei pehē: ‘Ko hai ʻokú ne fakamamahiʻí? Fēfē ha kiʻi tauʻatāina siʻisiʻi pē? ʻE lava pē ke u maumau fono he taimí ni pea fakatomala ʻamui.’ ʻOfa mai ʻoua ʻe fakakaukau fakavalevale mo taʻeʻofa. He ʻikai te ke lava ʻo ‘tutuki foʻou ʻa Kalaisi’ taʻe ʻi ai ha tauteaʻi [vakai, Hepelū 6:6]. ʻOku tangi ʻa Paula, ‘Puna mei he feʻauakí’ [1 Kolinitō 6:18], pea hola mei ‘ha faʻahinga meʻa pehē’ pea toe tānaki atu e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá [T&F 59:6, tānaki atu hono fakamamafaʻí]. Ko e hā hono ʻuhingá? Ko hono ʻuhinga ʻe taha, ko e mamahi taʻe faʻa laua ʻa e Fakamoʻui ʻo e māmaní ʻi he sinó mo e laumālié koeʻuhí ka tau lava ʻo hola [vakai, tautautefito ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:15–20]. ʻOku ʻi ai hotau moʻua kiate Ia. Ko e moʻoni, ʻoku tau moʻua kiate Ia ko e meʻa ko iá” (“Personal Purity,” Ensign, Nov. 1998, 76).

  • ʻE tākiekina fēfē ʻe heʻetau manatu ʻoku ʻikai ʻatautolu hotau sinó ʻa e ngaahi fili ʻoku tau fai fekauʻaki mo hotau sinó?

ʻAi ke sio ʻa e kau akó ki he fakatātā ʻo e konga fuaʻiʻakau foʻou ʻi he palakipoé ʻoku ʻākilotoa ʻe ha ngaahi fuaʻiʻakau kovi.

  • ʻE lava fēfē ke tokoniʻi kitautolu ʻe he mahino ʻo e ngaahi moʻoni ko ʻeni fekauʻaki mo hotau sinó ke tau maʻa maʻu pē ʻi he taimi ʻoku ʻākilotoa ai kitautolu ʻe he faiangahalá?

Fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni kuo mou aleaʻí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi ongo pe ueʻi ne nau maʻu lolotonga ha lēsoni pea ke ngāue ki he ngaahi ueʻi ko iá.

ʻIuniti Hokó (1 Kolinitō 7–14)

Fakamatalaʻi ange ki he kau akó kuo foaki ange kiate kinautolu takitaha ha meʻafoaki ʻe taha mei he Tamai Hēvaní. Fakaafeʻi kinautolu ke nau ako ʻa e ʻiuniti hokó ʻo fekumi ki ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻafoaki fakalaumālie ʻoku foaki ʻe he Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú. Talaange kiate kinautolu naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá neongo naʻá Ne foaki e meʻa kotoa pē ke fafanga ʻaki ʻa e kau masivá pea foaki foki mo Hono sinó ke tutu, kapau naʻe ʻikai ke Ne maʻu ha meʻafoaki fakalaumālie, ko ha meʻanoa pē Ia. Fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻafoaki kuo foaki ange maʻanautolú.