Laipelí
Lēsoni 148: 1 Sione


Lēsoni 148

1 Sione

Talateú

Naʻe fakaafeʻi ʻe Sione e kāingalotu ʻo e Siasí ke feinga ke ngāue fakataha mo e Tamaí mo e ʻAló. Naʻá ne fakamamafaʻi ʻa e fie maʻu ke tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá ke fakahā ʻetau ʻofa kiate Iá. Naʻe toe fakamanatu ʻe Sione ki he kāingalotu ʻo e Siasí ke ʻofa ki he niʻihi kehé.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

1 Sione 1–5

Ko e fakamatalaʻi ʻe Sione ʻa e mahuʻinga ʻo hono tauhi e ngaahi fekaú mo e feʻofaʻakí

Vahevahe tautau toko ua e kau akó. Tohiʻi e foʻi lea ko e hē mei he moʻoní he palakipoé. Fakaafeʻi e kau akó ke tafoki ki honau hoá pea fakamatalaʻi nounou ʻa e ʻuhinga ʻo e hē mei he moʻoní. Hili iá pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke haʻu ki he palakipoé pea tohiʻi e ʻuhinga ʻo e hē mei he moʻoní. ʻOku totonu ke fakahaaʻi ʻe he fakaʻuhingá ʻoku ʻuhinga e hē mei he moʻoní ki ha tafoki mei he moʻoní (vakai, Fakahinohino ki he Folofolá, “Hē mei he Moʻoní,” scriptures.lds.org).

Fakamatalaʻi ange naʻe tohi ʻe he ʻAposetolo ko Sioné ʻa e 1 Sione ʻi ha taimi naʻe tuʻu fakatuʻutāmaki ai e hē mei he moʻoní ki he Siasí. Naʻe fakatokanga ʻa Sione ʻi he tohi ko ʻení, ki he Kāingalotú telia ʻa e ngaahi fili ʻo Kalaisí (vakai, 1 Sione 2:18–26; 4:3). Ko e fili ʻo Kalaisí ko “ha taha pe ko ha faʻahinga meʻa ʻokú ne fakakeheʻi ʻa e palani ʻo e fakamoʻui ʻo e ongoongolelei moʻoní pea ʻokú ne fakafepakiʻi fakahāhā pe fakafufū ʻa Kalaisi” pea mo e mafai mo e ngaahi akonaki ʻo ʻEne kau tamaioʻeiki kuo filí (Fakahinohino ki he Folofolá, “Fili ʻo Kalaisí,” scriptures.lds.org). Naʻe akoʻi ʻe ha niʻihi ʻo e ngaahi fili ʻo Kalaisi ʻi he kuonga ʻo Sioné naʻe ʻikai maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ha sino fakamatelie lolotonga ʻEne ʻi he māmaní ka naʻe hā mai pē ko ha tokotaha fakatuʻasino.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Sione 1:1–4. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe fakamoʻoniʻi ʻe Sione ke fakafepakiʻi e akonaki hala ko ʻení. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e kupuʻi lea ko e “Folofola ʻo e moʻuí” (veesi 1) kia Sīsū Kalaisi.

  • Ko e hā e ngaahi lea naʻe ngāue ʻaki ʻe Sione ʻo fakafepakiʻi ʻaki e fakakaukau hala ko ia naʻe ʻikai maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ha sino fakamatelié?

  • Fakatatau ki he veesi 3–4, ko e hā naʻe vahevahe ai ʻe Sione ʻene fakamoʻoni toputapu kau kia Sīsū Kalaisí mo e kāingalotu ʻo e Siasí? (Naʻá ne fie maʻu ke nau ngāue fakataha mo e kau taki ʻo e Siasí, ʻa ia ne nau ngāue fakataha mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí. Naʻá ne toe fie maʻu foki ke nau aʻusia ha fiefia kakato.)

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e ngāue fakatahá ke maʻu ha vā fetuʻutaki ʻo e falalá, faaitahá, mo e taumuʻa tataú. Te tau lava ʻo ngāue fakataha mo e kau taki ʻo e Siasí ʻi heʻetau maʻu pea muimui ki heʻenau ngaahi akonakí mo e faleʻí.

Hiki ʻa e fakamatala taʻekakato ko ʻení ʻi he palakipoé: Kapau te tau maʻu pea muimui ki he ngaahi akonaki ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló, te tau lava …

  • Fakatefito ʻi he ngaahi akonaki ʻa Sione ʻi he Sione 1:3, te ke fakakakato fēfē ʻa e fakamatala ko ʻení ke faʻu ha foʻi tefitoʻi moʻoni? (Fakakakato e fakamatala ʻi he palakipoé ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi lea ʻa e kau akó ke ne fakahaaʻi e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau te tau maʻu pea muimui ki he ngaahi akonaki ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló, te tau lava ʻo ngāue fakataha mo e Tamaí mo e ʻAló.)

Fakaʻaliʻali ha ngaahi tā ʻo e Palesiteni lolotonga ʻo e Siasí mo ha kau palōfita mo e kau ʻaposetolo kehe.

  • ʻOku tokoni fēfē ʻa e muimui ki he ngaahi akonaki ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló ke tau ngāue fakataha mo ʻetau Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Sione 1:5–6. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa te ne lava ʻo taʻofi kitautolu mei he ngāue fakataha mo ʻetau Tamai ʻi Hēvaní.

  • Ko e hā te ne lava ʻo taʻofi kitautolu mei he ngāue fakataha mo ʻetau Tamai ʻi Hēvaní?

Fakamahinoʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea fakapoʻuli ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe Sioné ki he fakapoʻuli fakalaumālié.

  • ʻOkú ke pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā ke ʻaʻeva ʻi he fakapoʻuli fakalaumālié?

Fakaafeʻi e kau akó ke ako e 1 Sione 1:7–10; 2:1–6, ʻo kumi e ngaahi moʻoni naʻe akoʻi ʻe Sione ʻe lava ke tokoni ke tau ʻiloʻi e founga ke ʻaʻeva ai ʻi he maama ʻo e ongoongoleleí. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e foʻi lea feilaulau totongi ʻi he 1 Sione 2:2 ki ha feilaulau fakalelei ʻokú ne feau e fakamaau totonu ʻa e ʻOtuá. Fakaafeʻi e kau akó ke ako fakalongolongo ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ʻiate kinautolu pē pe tauhoa pe fakakulupu iiki.

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni naʻá ke ʻiloʻi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení? (Fakakaukau ke tohi e ngaahi tali ʻa e kau akó ʻi he palakipoé. ʻE lava ke kau heni ʻa e ngaahi moʻoni hangē ko ʻení: Naʻe fakalelei ʻa Sīsū Kalaisi maʻa ʻetau ngaahi angahalá. ʻI heʻetau tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá, ʻoku fakahaohaoaʻi ʻetau ʻofa ki he ʻOtuá.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hoko ai ʻo haohaoa, pe kakato ange ʻetau ʻofa ki he ʻOtuá, ʻi heʻetau tauhi ʻEne ngaahi fekaú?

  • Ko e fē ha taimi kuó ke aʻusia ai ha ʻofa ʻoku lahi angé ki he ʻOtuá ʻi hoʻo feinga ke tauhi ʻEne ngaahi fekaú?

Lau leʻolahi e ngaahi fakamatala ko ʻení ki ha ongo toʻu tupu ʻo e Siasí. Fakaafeʻi e kau akó ke fakafanongo ki ha fekau tukupau ʻoku fāinga e ongo fakafoʻituitui ko ʻení ke talangofua ki ai.

  1. ʻOku lau ʻe ha talavou ʻa e folofolá he ʻaho takitaha mo fakahoko faivelenga hono ngaahi fatongia lahi ʻi he lakanga fakataulaʻeikí, ka ʻoku faʻa taʻeʻofa ki hono tehiná.

  2. ʻOku ʻalu maʻu pē ha finemui ki heʻene ngaahi fakataha ʻi he Siasí pea kuo maʻu hono Fakalāngilangi ʻo e Tuʻunga Fakafinemuí. Ka neongo ia, ʻokú ne faʻa tohi angakovi fekauʻaki mo ha niʻihi ʻo hono kaungā-akó mo e kau faiakó ʻi he mītia fakasōsialé.

  • Ko e hā e fekau ʻoku fāinga e ongo toʻu tupú ni ke talangofua ki aí?

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukauloto ki ha ngaahi tūkunga mahalo ne nau fāinga ai ke fakahaaʻi ha ʻofa ki he niʻihi kehé.

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke taufetongi ʻi hono lau leʻolahi e 1 Sione 2:9–11; 4:7–11, 19–21. Kole ki he kalasí ke muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe Sione fekauʻaki mo e ʻofá. Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi akonaki ʻi he ngaahi veesi ko ʻení ʻoku mahuʻingamālie kiate kinautolú.

  • Ko e fē ʻi he ngaahi akonaki ʻa Sione fekauʻaki mo e ʻofá ʻoku mahuʻingamālie kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ha tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ʻiloʻi mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e meʻa te tau fai ʻi heʻetau ʻofa ki he ʻOtuá? (Mahalo ʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ha ngaahi lea kehe, ka ʻoku totonu ke nau ʻiloʻi ha tefitoʻi moʻoni tatau mo ʻení: ʻI he taimi te tau ʻofa ai ki he ʻOtuá, te tau ʻofa ki he niʻihi kehé.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā te tau fakahaaʻi ai ʻetau ʻofa ki he niʻihi kehé kapau ʻoku tau ʻofa moʻoni ki he ʻOtuá?

Fakamahinoʻi ange neongo naʻe fakaʻaongaʻi ʻe Sione e foʻi lea ko e fehiʻa ʻi he 1 Sione 4:20, ka ʻoku ʻi ai ha ngaahi founga lahi te tau lava ai ʻo taʻofi ʻetau ʻofá pe angaʻofá mei he niʻihi kehé, makehe mei he fehiʻa kiate kinautolú. Fakaafeʻi e kau akó ke fakamatalaʻi pe ʻoku nau pehē ko e hā e ngaahi founga ko iá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Sione 3:17–18, pea kole ki he kalasí ke kumi e founga ʻoku totonu ke tau fakahaaʻi ʻaki ʻetau ʻofá ki he niʻihi kehé. Fakaafeʻi e kau akó ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú. ʻOku totonu ke ʻiloʻi ʻe he kau akó e mahuʻinga ʻo e ʻofá ʻo ʻikai “ʻi he leá” pē ka “ʻi he ngāué” foki.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau fakahaaʻi ʻetau ʻofá ʻi heʻetau ngaahi ngāué kae ʻikai ʻi heʻetau ngaahi leá pē?

  • Ko hai ha taha ʻokú ke ʻilo ko ha sīpinga lelei ʻo hono fakahaaʻi e ʻofa ki he niʻihi kehé? Ko e hā ʻoku fai ʻe he tokotaha ko ʻení ʻoku fakahā ai ʻene ʻofa ki he niʻihi kehé?

Fakaafeʻi e kau akó ke fakakaukau ki ha taha ʻi heʻenau moʻuí te nau lava ʻo fakahaaʻi ki ai ha ʻofa ʻoku lahi angé. Kole ange ke nau hiki ʻi ha laʻipepa e hingoa ʻo e tokotaha ko iá fakataha mo ha meʻa pau te nau lava ʻo fai ke fakahaaʻi ʻaki e ʻofá pe angaʻofá ki he tokotaha ko iá. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻikai fie maʻu ke nau fakahaaʻi ʻenau ʻofá ʻi ha ngaahi founga lalahi pea ko e fanga kiʻi founga iiki mo faingofua ʻo e ʻofa faka-Kalaisí mo e angaʻofá ʻoku faʻa mahuʻingamālie tahá. Fakaafeʻi kinautolu ke ō mo e laʻipepá ki ʻapi pea ngāue ʻo fakatatau mo e meʻa ne nau hikí.

Fakamahinoʻi ange ko e taimi ʻoku tau fakahaaʻi ai ʻetau ʻofá ʻi heʻetau ngaahi ngāué, ʻoku tau muimui he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí (vakai, 1 Sione 2:6; 3:1–3). Mahalo te ke fie fakaʻosi e lēsoní ʻaki hono vahevahe hoʻo fakamoʻoní ki he ngaahi moʻoni naʻe ʻiloʻi ʻe he kau akó ʻi heʻenau ako e 1 Sioné. Poupouʻi e kau akó ke fakaʻaongaʻi e ngaahi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

1 Sione 3:2. “Te tau tatau pē mo ia”

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ko e taumuʻa ʻo e moʻui fakamatelié ke hoko ʻo hangē ko e ʻOtuá ʻi he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí:

“ʻI he teolosia ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí kuo fakafoki maí, ko e taumuʻa ʻo e moʻui fakamatelié ke teuteuʻi kitautolu ke ʻiloʻi hotau ikuʻanga ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻo e ʻOtuá—ke hoko ʻo hangē pē ko Iá. … ʻOku fakamatalaʻi ʻe he Tohi Tapú ʻa e kakai matelié ‘ko e fānau ʻa e ʻOtuá’ pea ko e ‘kau [ʻea]-hoko ki he ʻOtuá, mo e kau [ʻea] hoko fakataha mo Kalaisi’ (Loma 8:16–17). ʻOkú ne fakamatalaʻi foki ‘te tau mamahi mo ia, koeʻuhí ke tau maʻu ʻa e hakeakiʻí fakataha mo ia’ (Loma 8:17) pea ‘ʻo ka hā mai ia, te tau tatau pē mo iá’ (1 Sione 3:2). ʻOku tau toʻo moʻoni e ngaahi akonaki ko ʻeni ʻa e Tohi Tapú. ʻOku tau tui ko e taumuʻa ʻo e moʻui fakamatelié ke maʻu ha sino fakamatelie pea, ʻi he fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí pea mo e talangofua ki he ngaahi fono mo e ngaahi ouau ʻo e ongoongoleleí, ke taau mo e tuʻunga nāunauʻia, mo toetuʻu fakasilesitiale ʻoku ui ko e hakeakiʻí pe moʻui taʻengatá (“Apostasy and Restoration,” Ensign, May 1995, 86–87).

1 Sione 5:3. “He ko ʻeni ʻa e ʻofa ki he ʻOtuá”

Naʻe ako ʻa ʻEletā Siosefa B. Uefilini ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e vā fetuʻutaki ʻi he ʻofa ki he ʻOtuá mo hono tauhi ʻEne ngaahi fekaú:

“ʻI heʻetau ʻofa ki he ʻEikí, ʻoku ʻikai ke toe faingataʻa ʻa e talangofuá ia. ʻOku hoko ʻa e talangofuá ko ha meʻa ʻoku fakafiefia” (“Ko e Fekau ʻOku Lahí,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2007, 30).