Esera
E dua na bete ka liganivolavola ena Veiyalayalati Makawa ka a kauti ira lesu mai eso na Jiu ki Jerusalemi ena nodra a vakabobulataki tu mai Papiloni (Ese. 7–10; Nie. 8; 12). Ena 458 B.K. a solia kina vua na veivakadonui ko Atakisekise, na tui Perisia, me kauta ki Jerusalemi na ise ni valu kece vaka-Jiu era vinakata me ra lako (Ese. 7:12–26).
Ni bera na gauna i Esera, e voleka ni sa dau nodra itavi vakatabakidua na bete na kena wiliki na ivolanikalou vakasokumuni ka vakatokai na “lawa.” A veivuke ko Esera ena kena vakarautaki vei ira kece na Jiu na ivolanikalou. Sa yaco me itakele ni bula vakavanua vaka-Jiu, na kena wiliki vakararaba na “ivola ni lawa.” E kena irairai ni nona ivakavuvuli cecere duadua ko Esera sai koya na nona ivakaraitaki ga vakataki koya ni nona vakarautaka na yalona me vakasaqara na lawa ni Turaga, me talairawarawa kina, ka me vakavuvulitaka vei ira na tani (Ese. 7:10).
Na ivola i Esera
Na wase 1–6 e vakamacalataka na veika a yaco mai na onosagavulu ki na walusagavulu na yabaki ni bera ni tadu mai Jerusalemi ko Esera—na lawa i Sairusi ena 537 B.K. kei na nodra lesu yani na Jiu ena rukui Serupapeli. Na wase 7–10 e tukuni kina na nona lako ki Jerusalemi ko Esera. Era a masumasu ka lolovaka na nodra taqomaki ko koya vata kei ira na nona ilawalawa. Era a kunea mai Jerusalemi e vuqa na Jiu ka ra a lako taumada ki Jerusalemi ena rukui Serupapeli ka ra sa vakamau vata kei ira na yalewa ena taudaku ni veiyalayalati ka ra vakadukadukalitaki ira kina. Sa masulaki ira ko Esera ka cakava me ra veiyalayalatitaka me ra biuti ira na watidra. Na itukutuku e muri kei Esera ena kunei ena ivola nei Niemaia.