Pwuhk Sarawih kan
Mehn kapehse


Mehn Kapehse

Padahk oh Inou kan iei kaudiahl sarawi kei me kohpene oh kalohk kamarain kei me kohdo ong mehn kaweid kokoudahn oh apwahpwalih wehin Koht pohn sampah ni imwin rahn akan. Mehndahte pali laud en iralaud kan en pwuhk wet dokdoke towe kan en Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng kan en Imwin-rahn, ahpw kalohk kan, mpeng kan, oh kangong kan iei ong kamwahupen aramas koaros oh audaudkihda luhk ong aramas koaros wasa koaros en rong kepitien Kauno Sises Krais, mahmahsaniong irail ong kamwahupen arail mour pohn sampah oh komourparail kohkohlahte.

Pali laud en kaudiahl kan nan kapatpatpenehn pwuhk wet alahldi sang Sosep Smith Jr., Tepin soukohp oh presiden en Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng kan en Imwin-rahn. Ekei kalohkda sang ekei irail kan me kohdo mwuri oh weliandi nan Presidensi (tehk oaralap kan nan P&K 135, 136, oh 138, oh Kalohk Kamanaman kan 1 oh 2).

Pwuhk en Padahk oh Inou kan iei ehu pwuhk kamanaman kan en Mwomwohdiso me iangahki Pwuhk Sarawi, Pwuhk en Mormon, oh Pwuhk en Takai Kesempwal me Pwei Mwahu. Ahpw, Padahk oh Inou kan e weksang mehtei kan pwehki e sohte kawehwehsang ni nting en mahs, ahpw e tepsang nan mwei kapw oh Koht me ketkihdo sang Sapwallime soukohp pilipilda ong kopwurupwurdohn Sapwellime doadoahk sarawi oh kokoudahn Sapwellimen Koht wehi pohn sampah nan rahn pwukat. Nan kaudiahl kan, aramas men pahn rong kepitien Kauno Sises Krais mahsen meleilei ahpw inen, pwurehng mahmahsendo nan mwehi en unseklahn ansou kan; oh doadoahk me tepdahier loale iei kaunopdahn Sapwellime Ketido Keriauo, en kapwaiada oh pwungehng mahsen kan en soukohp sarawi kan sangete ni tepin sampah.

Sosep Smith Jr. ipwidi nan Tihsempe 23, 1805, nan Sharon, Windsor County, Vermont. Nan ahnsou me e tikitik, e iang eh peneinei mwekidla wasa me rahn wet adaniki Manchester, nan palikapi en New York. Iei wasa wet me ni ansou me e kokousoan wasahu nan spring en pahr 1820, ahnsou me e sounpar eisek pahieu, me e alehdi tepin kaudiahl, nan ansou me Koht, Sahm Soutuk, oh Sapwellime Iehros Sises Krais, ketin pwarehng ni paliwar. E alehdi kaweid nan kaudiahl wet me Mwomwohdiso en Sises Krais mehlelo me kokouda nan ansou kan en Kadehde Kapw, oh me kin apwahpwalih rongamwahu unseko, sohla mih pohn sampah. Ekei kasansal sarawi kan ahpw idawehndo sang mepwukat e kaweida sang tohnleng tohto; e kasansalohng ih me Koht pahn ketkihong ih doadoahk kesempwal ehu en wia pohn sampah oh me sang ih Mwomwohdiso en Sises Krais pahn kopwurupwurdo pohn sampah.

Mwurin ahnsou ehu, Soses Smith ahpw alehdi sawas sang mehn sawas sarawi kan ong kawehwehdi oh wiawihdahn Pwuhk en Mormon. Nan ahnsouohte ih oh Oliver Cowdery pil kasarawihong nan Prihsduhd en Aron sang rehn Sohn Sounpapidais nan Mehi 1829 (tehk P&I 13), oh mwurin ahnsouohte ira pil kasarawihong Prihsduhd en Melkasidek sang rehn Wahnpoaron en mahs oko Piter, Semes, oh Sohn (tehk P&I 27:12). Ekei kasarawi pil wiawi mwurihsang mwo me iei prihsduhd kih kan kohiengehr ih sang Moses, Ilaisa, Elias, oh soukohp en mahs tohto (tehk P&I 110; 128:18, 21). Ni mehlel, kasarawi pwukat iei kopwurupwurdohn manaman sarawi ong aramas pohn sampah. Nan Epreil 6, 1830, sang pahn kaweid en nanleng, Soukohp Sosep Smith koasonehdi Mwomwohdiso, oh met kahredahr Mwomwohdiso en Sises Krais mehlelo pwurehngehr wie doadoahk rehn aramas akan nin duwen pwihn ieu, me kolokol mweimwei en padahngki rongamwahuo oh wia doadoahk en tiahk sarawi kan ong komourla. (tehk P&I 20 oh Pwuhk en Takai Kesempwal me Pwei Mwahu, Sosep Smith—Poadoapoad 1.)

Kaudiahl sarawi pwukat alahldi sang ni pasapeng en kapakap, nan ansou kan me anahn mie, oh kohdo sang ni udahn irair en momour me wiawiong aramas ni mehlel. Soukohpo oh ingeh kan rapahki kaweid sarawi, oh kaudiahl pwukat kamehlelehiong irail me re alehdi. Nan kaudiahl pwukat, aramas men pahn kilang kopwurupwurdohu oh kasansaldahn rongamwahu en Sises Krais oh mwekimwekidohn mwehi en unseklahn ansou kan. Mwekmwekidlahn palikapi me Mwomwohdiso wia sang New York oh Pennsylvania ong Ohio, ong Missouri, ong Illinois, oh nan Wahu Lap en pali kapi en Amerika oh nannanti nan apwal me Souleng kan ni ar song en kauwada Saion pohn sampah nan ansou kan en mwei kapw wet pil kasansalada nen kaudiahl pwukat.

Ekei iralaud kan me tepin wiawihda pidada irair kan me pid kawehwehdi oh wiawihdahn Pwuhk en Mormon (tehk iralaud kan 3, 5, 10, 17, oh 19). Ekei iralaud kan me kohdo mwuhr kasalehda ehn Soukohp Sosep Smith doadoahk ni eh alehdi kamarain en wiahda kawehwehn Paipel, nan ahnsouo me tohto iralaud kan en padahk mehlel kesempwal kan alahldi (tehk, karasepe, iralaud kan 37, 45, 73, 76, 77, 86, 91, oh 132, ehu ehu pali mie dokpenehieu ong kawehwehn Paipel).

Nan kaudiahl kan, padahk mehlel kan en rongamwahu kasansalda iangahki kawehwehpen soahngen poahsoan en ire kesempwal me pid duwen Tapinkoht, wasa aramas udahn tepsang ie, udahn duwen Sehdan, kahrepen mour wet, kahrepen anahnepen peik, anahnepen koluhla, en Ngehn Sarawi doadoahk kan, tiahk sarawi kan oh doadoahk kan me pid komourla, dahme sampah pahn wiahla ehu rahn, dahme aramas pahn wiahla ehu rahn mwurin Iasadahu oh Kopwungo, poatoapoat en ehupenehn pwopwoud, oh duwen peneinei ar kak ahneki mour poatoapoat. Pil duwehte, ekis ekis kasansaldahn wiepen doadoahk kan en apwahpwalih mwomwohdiso pahn sansal ni wiepen malipilip en pisop kan, Presidensi Keieu, Pwihn en Ehkriemeno, oh Isiakano oh koasoansoandi en ekei ohpis kan oh pwihn kan me kin kakaun. Kaimsekpe, kadehde me pwuhk wet kihwei duwen Sises Krais—duwen Eh Sarawi, duwen Eh Wahu, duwen Eh unsek, duwen Sapwellime Limpoak, oh Sapwellime manaman en doarehla—wiahda pwuhk wet en kesempwal mehlel ong peneinei en aramas koaros oh “kesempwalehng Mwomwohdiso rasehng pai en Sampah pwon” (tehk ire oralap en P&I 70).

Kaudiahl ko udahn ntingdi sang nein Sosep Smith soun nting kan, oh towe kan en Mwomwohdiso ahpw ngoangki ehukihda neirail kopi kan nanpwungarail. Pwe en wiahda rekoht me tengeteng, soun nting kan kopidi kaudiahl kan nan pwuhk en nting kan, me kaun en Mwomwohdiso doadoahngki ong kaunopdahn kaudiahl kan en kak wiawihda ni nting en misihn. Sosep oh Souleng kan me tepin iangala kin kilang kaudiahl kan nin duwen arail apwalih Mwomwodiso: momouriki, wekiwekidek, oh pahn kak kin kamwahula sang ni kaudiahl kapatapat kan. Irail pil pohnese sapwungalahn sapwung kan me pwarada pwehki wiepen doadoahk en kopihdi kaudiahl kan oh kaukaunopdahng en wiawihda ni pwuhk. Eri, nan kapokon en Mwomwohdiso nan 1831 irail peki Sosep Smith en “kapwungala sapwung kan de sapwungalah kan me e kak diarada sang Ngehn Sarawi.”

Mwurin kaudiahl kan e pwurehngehr tehksapahlda oh kopwungpwungla, Towe kan en Mwomwohdiso nan Missouri tepida wiahda kopi sang ni misihn pwuhk me adaniki A Book of Commandments for the Government of the Church of Christ, Me audaudikihda tohto sapwellimen Soukohpo tepin kaudiahl kan. Tepin arail song en kamanahla wiawihdahn pwuhk kaudiahl kan e uhdi, ahpw, ni ahnsou me pwihn suwed kan kawehla ehn Souleng kan ohpis en wiahda kopi nan Jackson County nan Suly 20, 1833.

Ni ahnsou me Sosep Smith oh ekei kaun akan en Mwomwohdiso rongada kamwomwlahn ohpis en wiahda kopi nan Missouri irail tepda kaunopada pwe en wiahda oh nek kaudiahl kan nan Kirtland, Ohio. Pwe en kak kapwungala sapwung kan, kalupwelupwe koasoi kan, oh pohnese kekeirdahkan nan padahk kan oh wiepen doadoahk kan en nan Mwomwohdiso, Sosep Smith me apwalih doadoahk en kapwungala ekei nting en nan kaudiahl kan pwe en kaunopada ong wiawihdahn pwuhk nan 1835 me adaniki Doctrine and Covenants of the Church of the Latter Day Saints. Sosep Smith kamanahla ehu wiadidahn Padahk oh Inou kan, me kaneknekla sounpwungte depe mwurin Soukohpo eh kamakamala nan 1844.

Irail Souleng kan en Imwin-rahn me iang tepin iangala kin kesempwaliki kaudiahl kan oh kin wiahki rohng kei me kohdo sang rehn Koht. Nan ehu ahnsouo nan imwin pahr 1831, ekei elder kan en Mwomwohdiso wia kadehdeh mehlel me Kauno ketin kadehdehiong palingenerail duwen mehlel en kaudiahl kan. Kadehdeh wet pil wiawihda oh ntingdi nan Padahk oh Inou kan me wiawihda nan 1835 nin duwen eh wia nting en kadehdehn Wahnpoaron Ehkriemeno:

Kadehdehn
Wahnpoaron Ehkrimeno ong Mehlel en
Pwuhk en Padahk oh Inou kan

Kadehde en Sounkadehdeh kan en Pwuhk en Sapwellimen Kauno Kosonned akan, me wia kosonned kan me E ketkihong Sapwellime Mwomwohdiso sang Sosep Smith, Jun., me pilipilda sang ngihl en Mwomwohdiso ong kahrepe wet:

Eri, se kehn ineng en kadehdeh ong wasa koaros nan sampah en aramas, ong aramas koaros pohn sampah, me Kauno ketin kadehdehiong kiht ni palingehn, sang Ngehn Sarawi e ketin kamehlelehiong kiht, me kosonned pwukat kohdo sang ni kamarain en Koht, oh e pahn mwahuiong aramas koaros oh me e mehlel.

Se kihong kadehdeh wet ong sampah, me Kauno iei sawasepat; oh me sang ni kalahngan en Koht Sahm, oh Sapwellimehu, Sises Krais, me se alehdi mweimwei en kapaikihda ansou mwahu en kadehdehki kadehdehwet ong sampah, sang met se ahneki peren kowahlap, kapkapakapiong Kauno ansou koaros pwe aramas akan en kak kapaikihda mepwukat.

Ahd akan en Ehkriemeno iei:

  • Thomas B. Marsh

  • David W. Patten

  • Brigham Young

  • Heber C. Kimball

  • Orson Hyde

  • William E. McLellin

  • Parley P. Pratt

  • Luke S. Johnson

  • William Smith

  • Orson Pratt

  • John F. Boynton

  • Lyman E. Johnson

Nan wekidekla kapw kan en Padahk oh Inou kan me kohdo mwuri, kaudiahl kapatapat kan de ekei irair en poadoapoad me kapatapatehng, ni eh kin alahlda oh mweimweida sang wiekupwur kesempwal akan de kapokon en Mwomwohdiso. Nan 1876 edisin, Elder Orson Pratt kaunopda sang pahn kaweid en Brigham Young, keirekehdi en kaudiahl akan nin duwen irekdi en ansou me e alahldi oh kapatahieng ire oaralap kapw akan iangahki kawehwehdahn poadepe kan.

Tepida sang nan 1835 edisin, lesson isuh me pid kaweid duwen kamehlel kan en pelian lamalam iang patehng; mepwukat adaniki Lectures on Faith. Mepwukat kaunopdahr pwe en doadoahk nan Skuhl en Soukohp kan nan Kirtland, Ohio, sang pahr 1834 lel 1835. Mehndahte eh mie kamwahupe ong padahk oh kaweid, mehn kaskuhl pwukat kohsang nan Padahk oh Inou kan mwurin 1921 edisino pwehki kaweid ko sohte kohdo de kasansalda nin duwen kaudiahl kei ong Mwomwohdiso pwon.

Nan 1981 English edisin en Padahk oh Inou kan, kisin likou siluh kapatapationg. Mepwukat iei iralaud kan 137 oh 138, kasalehda duwen poahson en padahk kan en komourla ong me melahr; oh Kalohk Kamanaman 2, pakairki me ohl koaros me wia tohn Mwomwohdiso me warohng kak kasarawihong prihsduhd sohte lipilip irail mehn ia de irail poh dah.

Ehu ehu edisin en Padahk oh Inou kan kin kapwungala sapwung en mwowe oh kapatahiong ire kapw, ahpw mehlel nan ire oarelap kan me kin kawehwehda poadepe. Edisin me kapw uhsehla kamwahuihla rahn kan oh kihdi-ahd kan oh wia ekei kapwungalah kan. Wekidekla pwukat wiawihda pwe en kapahrekihong mepwukat pwungen ire kan en poadoapoad kan. Ekei mehn sawas kapw kan me iang edisin kapw wet kapatahiong map kan me pwurehng wiawihda me kaskasalehda udahn wasa kan me kaudiahl kan alahldi, kapatahiong kamwahuihla kilel kan en wasa poad kan en Mwomwohdiso, kros-reprens, oaralap en iralaud kan oh kawehwehkan en ire-oaralap kan, koaros wiawihda pwe en sowese sounwadawad kan en wehwehki oh pereperenki sapwellimen Kauno kalohk kan me kohdo nan Padahk oh Inou kan. Ire kan me wia ire oaralap en pal ikan kohsang nan Nting Poadoapoad kan en Mwomwohdiso oh pwuhk me adaniki Hisory of the Church (kapatapatpene kin adaniki poadoapoad en Sosep Smith nan ire oaralap kan) oh Joseph Smith Papers.