‘Inisititiuti
Lēsoni 13 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá


“Lēsoni 13 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko e Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2019)

“Lēsoni 13 Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 13 Naunau Teuteu ki he Kalasí

Ko e Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá

ʻĪmisi
talavou ʻoku lau folofola

Fakakaukau ki he ngaahi tōʻonga fekauʻaki mo e ngaahi fono mo e fekau ʻa e ʻOtuá ʻokú ke vakai ki ai ʻi he māmani ʻokú ne ʻākilotoa koé. Ko ha ngaahi tōʻonga fakakaukau lelei, kovi, pe taʻetokanga nai ʻeni? ʻI hoʻo ako e ngaahi fono mo e ngaahi fekau ne toe fakafoki mai ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá, fekumi ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo ʻomi e melinó mo e maluʻí mo tokoniʻi koe ke ke hoko ʻo hangē ange ko e Fakamoʻuí.

Konga 1

ʻE tāpuekina fēfē ʻeku moʻuí ʻi he talangofua ki he ngaahi fono ʻa e ʻEikí?

ʻI Tīsema ʻo e 1830, naʻe fekauʻi ʻe he ʻEikí e Kāingalotu naʻa nau nofo ʻi Niu ʻIoké ke nau tānaki fakataha mo e Kāingalotu ʻi ʻOhaioó. Naʻe talaʻofa ange ʻe he ʻEikí kapau te nau talangofua, te Ne fakahā ange kiate kinautolu ʻEne fonó pea fakakoloa kinautolu ʻaki ha “mālohi mei ʻolunga” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 38:32). Hili ha taimi nounou mei he tūʻuta ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻi ʻOhaiō ʻi Fepueli ʻo e 1831, naʻá ne maʻu ha fakahā ʻa ia ne fakahā ange ai ʻe he ʻEikí ʻEne fonó (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42). Naʻe fakapapauʻi ʻe he ʻEikí ʻi he fakahaá ʻa e fiemaʻu ke tauhi e ngaahi fekau kuó Ne foaki ki Hono kakai ʻi he kuonga muʻá, ʻo kau ai e fono ʻo e angamaʻá.

Naʻe toe fakahinohinoʻi foki ʻe he ʻEikí e Kāingalotú ke nau tokangaʻi e kau masivá mo langa hake Hono puleʻangá ʻaki hono moʻui ʻaki e fono ʻo e fakatapuí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:30–35). Hangē pē ko ia kuó Ne akoʻi ki Heʻene kau ʻAposetolo ʻo e kuonga muʻá, naʻe folofola ʻe he ʻEikí, ko e taimi ʻoku tauhi ai e Kāingalotú kiate Ia mo tauhi ʻEne ngaahi fekaú, ʻoku nau fakahaaʻi ai ʻenau ʻofa kiate Iá (vakai, Sione 14:15; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:29).

ʻI he ngaahi taʻu kimui aí, naʻe toe lahi ange hono fakafoki mai ʻe he ʻEikí ʻEne ngaahi fono fakakuongamuʻá ʻo fakafou ʻia Siosefa Sāmita, ʻo kau ai e fono ʻo e Sāpaté (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 59; 68:29) mo e fono ʻo e vahehongofulú (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 64:23119). Naʻá Ne toe fakahā foki mo ha fono ʻo e moʻui leleí ʻoku ʻiloa ko e Lea ʻo e Potó (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 89).

Ke mateuteu ki he kalasí, kātaki ʻo ako ha taha ʻo e ngaahi fono ko ʻení pe lahi ange, ʻa ia kuo toe fakapapauʻi pe fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻi hotau kuongá: (1) ko e fono ‘o e angamaʻá, (2) ko e fono ʻo e fakatapuí, (3) ko e fono ʻo e Sāpaté, pe (4) ko e fono ʻo e moʻui leleí, ʻa ia ʻoku ʻiloa ko e Lea ʻo e Potó. Fakaʻaongaʻi e ngaahi maʻuʻanga tokoni ʻi laló ʻi hoʻo ako e fonó pe ngaahi fono kuó ke filí. Te ke lava foki ʻo fekumi ki ha ngaahi maʻuʻanga tokoni lahi ange ʻi he ChurchofJesusChrist.org. Haʻu mateuteu ki he kalasí ke aleaʻi e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  1. Ko e hā ha foʻi moʻoni pe ngaahi moʻoni naʻá ke ʻilo mei hoʻo akó?

  2. Ko e hā ha ngaahi faingataʻa ʻoku vaka fakataha mai mo e talangofua ki he fono ko ʻení he ngaahi ʻahó ni, pea ʻe founga fēfē hano ikunaʻi kinautolu?

  3. Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke aʻusia fakataautaha ʻi hono tauhi ʻo e fono ko ʻení?

  4. ʻE tokoni fēfē e talangofua ki he fono ko ʻení ke ke hoko ʻo hangē ange ko hoʻo Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí?

Konga 2

Fono ʻo e Angamaʻá

ʻĪmisi
ongomeʻa mali ʻokú na piki nima
  1. Ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:22–25, ʻo fekumi ki he tokāteline mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻoku akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e maʻa fakasekisualé.

  2. Fakakaukau ki he meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá fekauʻaki mo e mafatukituki ʻo hono maumauʻi e fono ʻo e angamaʻa ʻa e ʻOtuá mo e toputapu ʻo e feohi fakasekisualé. Ako e palakalafi 9–16 ʻo ʻene lea “Personal Purity” (Ensign, Nov. 1998, 75–79), ʻo fekumi ki he ngaahi ʻuhinga ʻoku totonu ke tau maluʻi tokanga ai ʻetau maʻa fakasekisualé.

Konga 3

Fono ʻo e Fakatapuí

ʻĪmisi
ongo finemui ngāue ʻofa

Ako lahi ange kau ki he fono ʻo e fakatapuí ʻaki hono fakahoko e meʻá ni:

  1. Lau e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá fekauʻaki mo e fono ʻo e fakatapuí.

  2. Toe vakaiʻi e founga naʻe feinga ai e fuofua Kāingalotú ke moʻui ʻaki e fono ʻo e fakatapuí. Kimuʻa pea tūʻuta ʻa Siosefa Sāmita ʻi Ketilani, ʻOhaiō ʻi Fepueli ʻo e 1831, ne tokolahi ha Kāingalotu Ketilani ne nau faifeinga ke muimui ki he sīpinga ʻa e Kāingalotu he Fuakava Foʻoú ʻo “meʻa taha pē” (vakai, Ngāue 4:32) ʻaki ʻenau feinga ke fevahevaheʻaki ʻenau naunaú mo e koloá ko ha fāmili lahi pē ʻe taha. Ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:30–35, pea fekumi ki he fakahinohino ʻa e ʻEikí naʻá ne fakamahino e founga ke fetauhiʻaki ai e Kāingalotú ʻi he malumalu ʻo e fono ʻo e fakatapuí.

  3. Fai ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení:

    • Ako e fakamatala “Fakatapuí mo e Lakanga Tauhí” ʻi he ChurchofJesusChrist.org, pea fakakaukau ki he ngaahi founga kuo moʻui ʻaki ai ʻe he Kau Māʻoniʻoni he Ngaahi ʻAho Kimui Ní e fono ʻo e fakatapuí.

Konga 4

Fono ʻo e Sāpaté

ʻĪmisi
toʻu tupu ʻi he Lautohi Faka-Sāpaté
  1. ʻI he lolotonga e nofo e Kāingalotu ʻo e Siasí ʻi he Vahefonua Siakisoni, Mīsulí ʻi he faʻahitaʻu māfana ʻo e 1831, naʻe ʻātakaiʻi kinautolu ʻe ha tukui kolo naʻe angamaheni ai ʻa e vaʻinga kumi monūʻiá, konaá, fakamamahí, mo e taʻe tauhi ʻo e ʻaho Sāpaté. Ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 59:9–19, ʻo fekumi ki he meʻa naʻe fakahinohino ʻe he ʻEikí ki he Kāingalotú ke nau fai ke tokoni ke nau matatali e ivi tākiekina ʻo e angahala ʻa e māmaní.

  2. Kuo akonaki ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni fekauʻaki mo hono mahuʻinga ʻo e ʻaho Sāpaté. Lau e palakalafi 3–16 ʻo ʻene lea “ ʻOku Fakafiefia ʻa e ʻAho Sāpaté” (Ensign pe Liahona, Mē 2015, 129–30). Fekumi ki he faleʻi te ne lava ʻo tokoniʻi koe ke fakafiefia ʻa e ʻaho Sāpaté.

  3. &160#

Konga 5

Fono ʻo e Moʻui Leleí

ʻĪmisi
‘ū fuaʻiʻakau mo e vesitapolo
  1. Ko e Akoʻanga ʻo e Kau Palōfitá, ʻa ia ne fokotuʻu ʻi Sānuali ʻo e 1833, ne kamata ʻenau toutou fakatahá ʻi ha loki ʻi ʻolunga he Falekoloa Niueli K. Uitenií ʻi Ketilani, ʻOhaiō. Lolotonga e ngaahi fakataha ko ʻení, naʻe faʻa fakaʻaongaʻi ʻe he kau takí e tapaká. Hili hono talaange ʻe hono uaifi ko ʻEmá ʻene ngaahi hohaʻá, naʻe fehuʻi ʻa Siosefa Sāmita ki he ʻEikí pea maʻu e fakahā ʻoku ʻiloa ko e Lea ʻo e Potó (vakai, Kau Māʻoniʻoní: Ko e Talanoa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, voliume. 1, Ko e Fuka ʻo e Moʻoní, 1815–1846 [2018], 182–83). Ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 89:1–14, 18–21, pea fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi fakahinohino mo e talaʻofa ʻa e ʻEikí ki he Kāingalotú.

  2. &160# &160# &160#