Lēsoni 13 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá

Kuo toe fakahā mai ʻe he ʻEikí ʻEne ngaahi fonó mo e fekaú ʻi he kuonga fakakosipeli ko ʻení ʻo fakafou ʻia Siosefa Sāmita mo e kau palōfita kimui aí. ʻE teuteuʻi ʻe he lēsoni ko ʻení e kau akó ke nau fakamatalaʻi e ngaahi taumuʻa fakalangi ʻa e ʻOtuá ʻi hono ʻomi e ngaahi fekaú ki Heʻene fānaú. ʻE toe fakaafeʻi foki e kau akó ke nau fakapapauʻi pe ko e hā te nau lava ʻo fai ke tauhi faivelenga ange e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

ʻOku ʻomi ʻe he ʻEikí e ngaahi fonó mo e fekaú maʻa hotau fakamoʻuí.

• Ko e hā ka maʻuhala ai ha kakai ʻe niʻihi ʻoku nau fakakaukau ʻoku fakapōpula e fono ʻa e ʻOtuá?

Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻi ai ha ngaahi taumuʻa mahuʻinga ange ki he ngaahi fono ʻa e ʻOtuá ʻi hano maluʻi fakatuʻasino pē pe ko ha sivi fakamatelie. ʻI Heʻene ngaahi fakahā ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá, naʻe akoʻi ai ʻe he ʻEikí ki he Kāingalotú ha ngaahi ʻuhinga māʻolunga ange ʻoku ʻomi ai ʻe he ʻOtuá e ngaahi fonó mo e ngaahi fekaú ki Heʻene fānaú. Fakaafeʻi ha vaeua ʻo e kalasí ke nau lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:19–20 pea lau fakalongolongo ʻe he vaeua ʻe taha ʻo e kalasí ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 130:20–21. Kole ki he kau akó ke nau fekumi ki he ngaahi talaʻofa ʻa e ʻEikí kiate kinautolu ʻoku nau tauhi e ngaahi fono mo e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Tuku ke lipooti ʻe he kau akó e meʻa naʻa nau maʻú.

Fakamahinoʻi ange ko e “fonu” ʻa e ʻOtuá ʻoku lau ki ai ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:19–20 ko e talaʻofa ia ʻo e moʻui taʻengatá—ke hū ki he ʻao ʻo e ʻOtuá pea hoko ʻo hangē ko e Tamaí mo e ʻAló (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:94).

• Te ke fakamatala fakanounouʻi fēfē ha moʻoni mei he ngaahi potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻoku ʻomi ai ʻe he Tamai Hēvaní e ngaahi fekaú ki Heʻene fānaú? (Fakaʻaongaʻi e ngaahi lea ʻa e kau akó ke tohi ʻi he palakipoé pe fakaʻaliʻali ha fakamatala ʻo e tokāteliné ʻoku faitatau mo ʻení: ʻOku ʻomi ʻe he Tamai Hēvaní e ngaahi fekaú ki Heʻene fānaú kae lava ke Ne tāpuakiʻi kinautolu pea tokoniʻi ke nau hoko ʻo hangē ko Iá.)

Ke fakaloloto e mahino ʻa e kau akó ki he moʻoni ko ʻení, fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia:

ʻEletā Dale G. Renlund

ʻOku kau ʻi he palani ʻa e ʻOtuá ha ngaahi fakahinohino maʻatautolu, ʻoku lau ki ai ʻa e folofolá ko e ngaahi fekau. Ko e ngaahi fekau ko ʻení ʻoku ʻikai ko ha ngaahi lao fakaholomamata pe taʻe-ʻuhinga pē ke akoʻi kitautolu ke tau talangofua. ʻOku nau fekauʻaki mo ʻetau fakatupulaki ʻa e ngaahi ʻulungaanga ʻo e anga fakaʻotuá, foki ki he Tamai Hēvaní, mo e maʻu ʻo e fiefia tuʻuloá. (“Mou Fili he ʻAhó Ni,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2018, 105)

• ʻOku hoko fēfē e ngaahi fekaú ko ha fakaʻilonga ʻo e ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní mo e Fakamoʻuí kiate kitautolú?

• Ko e hā ha faikehekehe ʻe lava ke hoko ʻi heʻetau moʻuí ke vakai ki he ngaahi fekaú ko ha ngaahi fakahinohino angaʻofa te ne tokoniʻi kitautolu ke tau maʻu e ngaahi ʻulungaanga faka-ʻOtuá mo maʻu e fiefiá?

ʻOku ʻomi ʻe he ʻEikí ʻEne fonó ki he Kāingalotú.

Fakamanatu ange ki he kau akó ne hili pē ha taimi nounou mei he hiki ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá ki Ketilani, ʻOhaioó, naʻá ne maʻu ha fakahā ne kau ai e fono ʻa e ʻEikí ki Hono Siasí (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42). ʻI he ngaahi taʻu ne hoko aí, naʻe akoʻi lahi ange ʻe he ʻEikí ʻEne fonó ki he Kāingalotú.

• Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fono mo e ngaahi fekau fakakuongamuʻa kuo toe fakapapauʻi mai ʻe he ʻEikí ʻi hotau kuonga fakakosipelí?

Fakamanatu ki he kau akó ʻa e ngāue ne ʻoange ke nau fakahoko ʻi he naunau teuteú. Tuku ha kiʻi taimi ke toe vakaiʻi ai ʻe he kau akó e fonó pe ngaahi fono kuo nau ʻosi akó. Fakaafeʻi e kau ako ʻoku ngalingali ne ʻikai ke nau ako ha taha ʻo e ngaahi fono ʻoku hā ʻi he naunau teuteú ke nau fai ia he taimí ni.

FAKATUPULAKI ʻETAU FOUNGA AKOʻÍ MO E AKÓ

ʻE lava ke tokoni e ngaahi fealeaʻaki mo e ngāue ʻi he kulupu tokosiʻí ke fakaloloto ange e ako ʻa e kau akó. ʻOku fakaʻatā ʻe hono vahe tauhoa pe fakakulupu tokosiʻi e kau akó ke nau vahevahe ai ʻenau ngaahi fakakaukaú mo e meʻa ʻoku nau ongoʻí pea mo nau feakoʻiʻaki. Ke tokoniʻi e kau akó ke nau maʻu fakataha ha aʻusia ʻuhingamālie, fakapapauʻi ʻoku mahino kiate kinautolu e taumuʻa mo e felāveʻi ʻo e meʻa ʻoku nau aleaʻí kimuʻa pea nau kamatá. ʻE lava foki ke ke vahe ha taki fealeaʻaki pe vahe ki ha tokotaha ako ke ne fuofua vahevahe.

Hili ha taimi feʻunga, vahevahe e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu iiki (kau ako ʻe toko ua ki he nima ʻi he kulupu) ʻo fakatatau ki he fono naʻa nau fili ke akó. Hangē ko ʻení, ʻe lava ʻe ha kau ako ʻe toko ua ki he toko nima ne nau fili ke ako e fono ʻo e fakatapuí ʻo faʻu ha kulupu. ʻE lava pē ke ʻi ai ha ngaahi kulupu kehekehe ke aleaʻi e fono tatau kapau ʻoku tokolahi hake he kau ako ʻe toko nimá ne nau fili ke ako e fono tatau. (Kapau ʻoku tokosiʻi pe toko taha pē ha taha ako kuó ne fili ke ako ha fono pau, pea fulihi leva e ʻekitivitī ko ʻení ke feau e ngaahi fiemaʻu hoʻo kalasí. Hangē ko ʻení, mahalo te ke fie fakaafeʻi e taha ako ʻoku toko tahá ke ne vahevahe mo koe pe ki ha kulupu naʻa nau ako ha kaveinga kehe ʻa e meʻa naʻá ne akó.)

Kole ki he kau akó ke nau fili ha mēmipa ʻe taha ʻo e kulupú ke hoko ko ha taki kulupu. ʻOange ki he kulupu takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa “Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá” ʻa ia ʻoku ʻoatu hení.

Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá

Ngaahi fakahinohino ki he taki kulupú: Kātaki ʻo tataki hoʻo kulupú ʻi ha fealeaʻaki ʻuhingamālie ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení. Fakapapauʻi ʻoku kau e mēmipa kotoa ʻo e kulupú ʻi hoʻomou fealeaʻakí.

1. Ko e hā ha foʻi moʻoni pe ngaahi moʻoni naʻá ke ʻilo mei hoʻo akó?

2. Ko e hā ha ngaahi faingataʻa ʻoku vaka fakataha mai mo e talangofua ki he fono ko ʻení he ngaahi ʻaho ní, pea ʻe founga fēfē hano ikunaʻi kinautolu?

3. Ko e hā ha ngaahi tāpuaki kuó ke aʻusia fakataautaha pe ʻi ho fāmilí ʻi hono tauhi ʻo e fono ko ʻení?

4. ʻE tokoni fēfē e talangofua ki he fono ko ʻení ke ke hoko ʻo hangē ange ko e Tamai Hēvaní?

ʻI hoʻo fakaʻosí, fili ha taha te ne vahevahe mo e kalasí ha ngaahi meʻa mahuʻinga mei hoʻomou fealeaʻaki fakakulupú.

Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá

Laʻipepa tufa ʻo e Ngaahi Fono ʻa e ʻOtuá

ʻOange ki he ngaahi kulupú ha miniti ʻe 10, pe taimi feʻunga ke fai ha ngaahi fealeaʻaki ʻuhingamālie. Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi e kau fakafofonga mei he kulupu takitaha ke vahevahe mo e kalasí kotoa ha ngaahi meʻa mahuʻinga mei heʻenau fealeaʻakí. Fakakaukau ke fakalotolahiʻi e fakafofonga takitaha ke ne vahevahe ʻa e founga ʻe tokoni ai ʻa e talangofua ki he fono kuó ne akó ke tau hoko ʻo hangē ange ko ʻetau Tamai Hēvaní.

Vahevahe hoʻo fakamoʻoni mo e aʻusia ki he founga kuo tāpuekina ai hoʻo moʻuí ʻe he talangofua ki he ngaahi fono mo e fekau ʻa e ʻOtuá mo tokoniʻi koe ke ke hoko ʻo hangē ange ko e Tamai Hēvaní.

Fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Tuku ha taimi feʻunga maʻá e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻí, hiki e ngaahi ongo ʻoku nau maʻú, mo ʻilo e ngaahi ngāue ʻoku ueʻi kinautolu ke nau faí. Poupouʻi e kau akó ke nau fekumi ʻi he faʻa lotu ki he tokoni mo e fakahinohino ʻa e Tamai Hēvaní ke ngāueʻi e ngaahi ongo ne nau maʻú. Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi kinautolu ke fokotuʻu ha taimi ke nau muimuiʻi ai e meʻa kuo nau tukupā ke fakahokó.

• Ko e fē ha taha ʻi he ngaahi fekau ʻa e ʻEikí naʻe aleaʻi he ʻaho ní te u lava ʻo tauhi faivelenga angé?

• Ko e hā e meʻa pau ʻoku fie maʻu ke u liliu, kamata fakahoko, pe taʻofi hono faí ke tauhi kakato ange e fekau ko ʻení?

• Ko e hā ha ngaahi tāpuaki, ʻulungaanga faka-ʻOtua, mo e fiefia ʻe hoko mai ki heʻeku moʻuí ʻi heʻeku muimui pau ʻi he loto-moʻoni ange ki he fekau ko ʻení?

Ki he Kalasi Hokó

Fakamatalaʻi ange ko e taha ʻo e ngaahi tui makehe ʻa e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ko e hokohoko atu hono tataki ʻe he ʻOtuá ʻEne fānaú ʻaki hono ʻomi ha folofola lahi ange. Fakaafeʻi e kau akó ke nau ako e naunau teuteu ki he lēsoni hokó pea nau haʻu mateuteu ke aleaʻi e founga ʻoku fakamahinoʻi mo fakaloloto ange ai ʻe he folofola kuo tānaki maí ʻetau mahino ki he ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí.