‘Inisititiuti
Lēsoni 21 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Tokāteline ʻo e Mali Taʻengatá mo e Fāmilí


“Lēsoni 21 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Tokāteline ʻo e Mali Taʻengatá mo e Fāmilí,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2019)

“Lēsoni 21 Naunau ʻa e Faiakó,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 21 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Tokāteline ʻo e Mali Taʻengatá mo e Fāmilí

Kuo fakahā ʻe he ʻEikí Hono finangaló fekauʻaki mo e mali taʻengatá mo e fāmilí, ko ha konga ia ʻo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí. ʻOku fakataumuʻa ʻa e lēsoni ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau lava ʻo fakamatalaʻi lelei ange e tokāteline ʻo e mali taʻengatá mo e fāmilí pea ke fakapapauʻi e meʻa te nau lava ʻo fai ke maʻu ai e ngaahi tāpuaki ko ʻení.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko e mali ʻi he vā ʻo ha tangata mo ha fefiné ʻoku ʻi ai hono taumuʻa ʻi he palani ʻa e ʻOtuá.

ʻĪmisi
ongomeʻa toki mali ʻokú na pikinima

Kamata e kalasí ʻaki hano fai e fehuʻi ko ʻení (fakamanatu ki he kau akó ke nau fakaʻehiʻehi mei hono fai ha ngaahi fakamatala faifakamaau ki he kakaí):

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi fakakaukau mo e ʻulungaanga ʻokú ke lolotonga mamata ki ai ʻi he māmaní fekauʻaki mo e malí?

Fakamatalaʻi ange ne ʻi ai ha kakai ʻi he taimi ʻo Siosefa Sāmitá ne kehe ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e malí, ʻo hangē pē ko ia ʻoku hoko ʻi hotau taimí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakamanatu mei he konga 1 ʻo e naunau teuteú e meʻa kuo nau ako fekauʻaki mo e tui ʻa e kau Sieká fekauʻaki mo e malí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 49:15–17. Kole ki he kalasí ke nau kumi ʻa e tokāteline naʻe fakahā ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e malí.

  • Ko e hā naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e malí ʻi he potufolofola ko ʻení? (ʻE lava ke maʻu ʻe he kau akó ha ngaahi moʻoni, ʻo kau ai ʻeni: ʻOku tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtuá ʻa e nofo malí. ʻOku fekauʻi ʻa e ngaahi husepānití mo e uaifí ke maʻu ha fānau. ʻOku tokoni ʻa e kakai tangatá mo e kakai fefiné ʻi heʻenau mali mo maʻu fānaú, ke fakahoko e taumuʻa ʻa e ʻOtuá ki hono fakatupu ʻo e māmaní. Fakakaukau ke fakaʻaliʻali pe tohi ʻi he palakipoé ha niʻihi pe ko e kotoa ʻo e ngaahi fakakaukau ko ʻení.)

Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “tokolahi ʻo e tangatá” ʻi he veesi 17 ki he fānau fakalaumālie ʻa e ʻOtuá kuó Ne teuteuʻi ke nau nofo ʻi he māmaní. Fakamatalaʻi ange foki ʻoku ʻuhinga ʻa e kupuʻi lea “kuo tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtuá ʻa e nofo malí” ʻi he veesi 15 naʻe fekauʻi mo fokotuʻu ʻe he ʻOtuá ʻa e nofo malí. ʻI he 1995, naʻe toe fakamamafaʻi ʻe he ʻEikí ʻo fakafou ʻi Heʻene kau palōfitá ʻi he “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani” (ChurchofJesusChrist.org) ko e “mali ʻi ha vā ʻo ha tangata mo ha fefiné naʻe tuʻutuʻuni ia ʻe he ʻOtuá.”

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi nounou e fakamatala ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā mei he konga 1 ʻo e naunau teuteú. Kole ki he kalasí ke nau kumi e ngaahi ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e mali ʻi he vā ʻo ha tangata mo ha fefiné ki he palani ʻa e Tamai Hēvaní.

  • ʻOku fakaloloto fēfē ʻe he ngaahi akonaki ʻa ʻEletā Petinaá hoʻo mahino ki he ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e mali ʻi he vā ʻo ha tangata mo ha fefiné ki he palani ʻa e ʻOtuá?

Naʻe ako e fuofua Kāingalotú fekauʻaki mo e ngaahi tāpuaki ʻo e mali taʻengatá.

Kapau ʻoku ʻi ai haʻo tokotaha ako kuó ne mali ʻi he temipalé, fakakaukau ke fehuʻi ange pe ko e hā hono ʻuhinga kiate ia ʻo e mali ki ʻitānití. Fakamatalaʻi ange naʻe akoʻi ʻe Siosefa e tokāteline ʻo e mali taʻengatá ki ha kāingalotu faivelenga tokosiʻi ʻo e Siasí peá ne silaʻi fakataha kinautolu, kimuʻa pea kakato e Temipale Nāvuú. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 131:1–4. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo fekumi pe ko e hā naʻe akonaki ʻe he Palōfitá.

  • Ko e hā ha moʻoni ʻe lava ke tau ako fekauʻaki mo e mali taʻengatá mei he ngaahi veesi ko ʻení? (Hili e tali ʻa e kau akó, fakaʻaliʻali e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kuo pau ke tau hū ki he fuakava foʻou mo taʻengata ʻo e malí, kae lava ke maʻu ʻa e tuʻunga māʻolunga taha ʻo e puleʻanga fakasilesitialé. Te ke lava ʻo fakamahinoʻi ko e tuʻunga taupotu taha pē ʻo e puleʻanga fakasilesitialé te tau maʻu ai e hakeakiʻí.)

Fakamatalaʻi ange ki he kau akó naʻe toe akoʻi ʻe he ʻEikí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 132:19, te tau “nofo maʻu ʻi [Heʻene] fuakavá” kae lava ke tau maʻu e ngaahi tāpuaki ʻo e hakeakiʻí.

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ke “nofo maʻu ʻi [Heʻene] fuakavá” ʻi heʻene felāveʻi mo e mali taʻengatá?

Te ke lava ʻo fakamamafaʻi ange ʻoku ʻikai feʻunga ke silaʻi pē ʻi he temipalé. Kuo pau ke faivelenga e ongomeʻa malí fakatouʻosi ʻi heʻena feinga ke tauhi ʻena ngaahi fuakava fakatemipalé pea langa hake ha vā fetuʻutaki ʻoku mālohi mo tuʻuloá.

Tānaki atu e “pea nofo maʻu” ki he tefitoʻi moʻoni ʻoku fakaʻaliʻalí ke pehē, “… kuo pau ke tau hū pea nofo maʻu ʻi he fuakava foʻou mo taʻengata ʻo e malí.

Kole ki he kau akó ke nau hiki ʻi he palakipoé ha ngaahi tāpuaki ʻe niʻihi ʻo e mali taʻengatá. (Poupouʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻa naʻa nau ako mei he konga 2 ʻo e naunau teuteú.)

  • Ko e fē ʻi he ngaahi tāpuaki ko ʻení ʻoku mahuʻinga taha kiate koé? Ko e hā hono ʻuhingá?

FAKATUPULAKI ʻETAU FOUNGA AKOʻÍ MO E AKÓ

Tokoniʻi e kau akó ke nau teuteu ki he kalasí. ʻOku fakaʻaongaʻi ʻe he kau ako ʻoku nau teuteu ʻiate kinautolu pē ki he kalasí ʻenau tui ki he ʻEikí mo Hono tuʻunga malava ke tokoniʻi kinautolu ke fakaloloto ange ʻenau aʻusia fakaakó. Fakamanatu ange ki he kau akó te nau lava ʻo fakakakato honau fatongia ʻi he akó ʻaki ʻenau ako e naunau teuteú mo fakakakato e ngaahi ʻekitivitī fakaakó. Te ke lava ʻo sio ki he lēsoni pe ngaahi lēsoni ka hokó ke fakahaaʻi ki he kau akó e meʻa ke nau fai ke teuteu ai ki he kalasi hokó.

Fakamanatu ange ki he kau akó naʻe kole ange ʻi he naunau teuteú ke nau talanoa mo ha ongomeʻa mali ʻoku nau ʻiloʻi ʻa ia ʻokú na ʻi ha nofo mali mālohi mo feʻofaʻaki. Naʻe fakaafeʻi kinautolu ke nau aleaʻi e meʻa kuo fai ʻe he ongomeʻa malí ke langa ha mali ʻoku taʻengatá mo e founga kuo fakatupulaki ai ʻe he nofo malí ʻena moʻuí. Kole ki ha kau ako tokosiʻi ke vahevahe e meʻa kuo nau ako mei heʻenau fepōtalanoaʻakí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ʻi he faʻa lotu pe ko e hā ha ngaahi ʻulungaanga, tōʻonga, pe ngāue te ne tokoniʻi kinautolu ke nau nofo maʻu ʻi he fuakava ʻo e malí mo faʻu ha nofo mali ʻoku feʻofaʻaki mo māʻoniʻoní. Tuku ha taimi ki he kau akó ke nau lekooti mo faʻu ai ha palani ke ngāueʻi e ngaahi ueʻi fakalaumālie ʻoku nau maʻú.

ʻOku finangalo e ʻOtuá ke tau taukaveʻi e tokāteline ʻo e malí mo e fāmilí.

Fai ange ʻa e fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate kitautolu ke tau taukaveʻi e tokāteline ʻo e malí mo e fāmilí? (ʻE lava ke toe vakaiʻi ʻe he kau akó e konga 3 ʻi he naunau teuteú ke tokoniʻi kinautolu ke tali e fehuʻi ko ʻení.)

  • Kuó ke taukaveʻi nai e tokāteline ʻo e malí pe fāmilí? Kapau ko ia, naʻe fēfē hoʻo aʻusiá?

Fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻení ki he kau akó, pea kole ange ke nau fakakaukau pe kuo nau ʻosi fanongo nai ha meʻa ʻoku hā ai e faʻahinga fakakaukau ko ʻení:

“Ko e hā ʻokú ke fie mali ai he taimi ní? ʻOku kei lahi e ngaahi meʻa ke fai ʻi hoʻo moʻuí. Ko e hā ʻoku ʻikai ke ke fakaʻaongaʻi ai e taimi ko ʻení ke maʻu hoʻo fakalatá pea aʻusia ha ngaahi meʻa lahi ange ʻi he moʻuí?”

Fakamanatu ki he kau akó ko e taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ko hono sivisiviʻi ʻo e ngaahi fakakaukaú mo e fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá. ʻE lava ke tokoni e ʻekitivitī ko ʻení ke ʻahiʻahi fakahoko ʻe he kau akó e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻene felāveʻi mo e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e malí.

Vahevahe e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu iiki, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau aleaʻi e founga te nau tali ai ha taha ʻokú ne maʻu e fakakaukau ko ʻení. ʻOange ki he kau akó ha tatau ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení (pe fakaʻaliʻali kinautolu) ke tokoni ki hono tataki ʻo ʻenau fealeaʻakí:

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau ʻoku ala maʻu ʻe he tokotaha ko ʻení ʻe ala fakangatangata ai e anga ʻene vakai ki he mahuʻinga ʻo e nofo malí mo e fāmilí?

  • ʻE tokoni fēfē e mahino ʻo e nofo malí mo e fāmilí mei he fakakaukau ʻo e palani ʻa e ʻOtuá ki he fakamoʻuí ke tali e tōʻonga fakakaukau ʻa e tokotaha ko ʻení?

  • Ko e hā ha tokāteline, ngaahi folofola, pe ngaahi akonaki fakaepalōfita te ke lava ʻo vahevahe ke tokoniʻi e tokotaha ko ʻení ke ne vakai ki he nofo malí mo e fāmilí mei ha fakakaukau ʻoku taʻengatá?

Hili ha taimi feʻunga, kole ki ha kau ako ʻe niʻihi ke vahevahe e meʻa naʻe aleaʻi ʻi heʻenau kulupú.

Fakaʻosi e kalasí ʻaki haʻo fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻe maʻu ʻi he lēsoni ko ʻení.

Ki he Kalasi Hokó

ʻI hoʻo fakaʻosi e kalasí, fakamanatu ange ki he kau akó naʻe fakahā foki ʻe he ʻEikí ʻa e tokāteline ʻo e mali tokolahí ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. Poupouʻi e kau akó ke nau lau tokanga ʻenau naunau teuteu ki he lēsoni 22 pea nau haʻu mateuteu ke aleaʻi e ʻuhinga naʻe fakahoko ai ʻe he fuofua Kāingalotú e mali tokolahí.