‘Inisititiuti
Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó: Talateu ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí


“Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó: Talateu ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2019)

“Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 1 Naunau ʻa e Faiakó

Talateu ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí

Naʻe fakangata ʻe he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí ʻa e Hē Fakaʻaufuli mei he Moʻoní ʻi Heʻene toe fakafoki mai ʻEne ongoongoleleí pea toe fokotuʻu ʻa Hono Siasí ʻi he māmaní. Hili ʻenau kau ʻi he lēsoni ko ʻení, ʻoku totonu ke fakatokangaʻi ʻe he kau akó e toʻukupu ʻo e ʻEikí ʻi he ngaahi meʻa naʻe hoko ki muʻa ʻi hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí pea fakamatalaʻi e fiemaʻu ke toe ʻoatu e moʻoní ki he fānau ʻa e ʻOtuá ʻi hotau kuongá.

Fakatokangaʻi ange: Kapau ʻe lava, fetuʻutaki ki he fānau ako ʻoku nau lesisita ki he kalasi ko ʻení, kimuʻa ʻi honau fuofua ʻaho ʻi he kalasí pea fakaafeʻi kinautolu ke nau lau e naunau teuteu ki he lēsoni 1 kimuʻa pea nau haʻu ki he kalasí. Kapau te ke akoʻi fakataha e lēsoni 1 mo e 2, fakaafeʻi e kau akó ke nau ako foki mo e naunau ki he lēsoni 2.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Fakaʻaliʻali ki he kau ako ʻoku ʻikai ke nau maheni mo e naunau teuteu ki he kalasí ʻa e founga ke nau maʻu fakaʻilekitulōnika ai iá. Mahalo foki te ke fie ʻoatu ha tatau laʻipepa ki he fānau ako ʻoku ʻikai haʻanau meʻangāue fakaʻilekitulōniká.

FAKATUPULAKI ʻETAU FOUNGA AKOʻÍ MO E AKÓ

Teuteu mo fakakaukau ki he kau akó. ʻI hoʻo teuteu ke faiakó, fakakaukau ki he meʻa ʻokú ke ʻamanaki atu ʻe ongoʻi mo fai ʻe he kau akó mo e founga ʻokú ke ʻamanaki atu ʻe liliu ai ʻenau moʻuí ko ha ola ʻo e lēsoní mo e kalasí. Fakakaukau ʻi he faʻa lotu ki he ngaahi fiemaʻu ʻa hoʻo kau akó pea fakafanongo ki he fakahinohino ʻa e Laumālié ʻi hoʻo teuteú. Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻa e kau faiakó ʻo pehē, “ko e tokotaha akó ʻoku ʻikai ko ha meʻa ke fakafonu; ka ko ha afi ke fakamoʻui” (“Angels and Astonishment,” fakamafola ʻa e Polokalama Ako ʻa e Siasí, Sune 12, 2019).

Naʻe fakatupu ʻe he Hē Fakaʻaufuli mei he Moʻoní ʻa e malava ko ia ke Toe Fakafoki Mai e Ongoongoleleí.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e talateu ki he lēsoni 1 ʻo e naunau teuteu ki he kalasí.

Fakaʻaliʻali ha fuʻu ʻakau moʻui mo ha fuʻu ʻakau mate (pe vaʻa ʻakau mate ʻi ha meʻi kelekele). Pe fakaʻaliʻali ʻa e ʻū fakatātā ʻoku ʻoatú kapau ʻoku ʻikai maʻu ha ʻakau moʻoni.

ʻĪmisi
ʻakau moʻui
ʻĪmisi
ʻakau mate
  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku hā kehekehe ai e ongo fuʻu ʻakau ko ʻení? Ko e hā ha faʻahinga tala fakatātā te tau lava ʻo maʻu mei he ongo fuʻu ʻakau ko ʻení fekauʻaki mo hotau tūkunga fakalaumālié?

Fakamatalaʻi ange naʻe fakatokanga ha palōfita ʻi he Fuakava Motuʻá ko hono hingoá ko ʻĀmosi ki he kakai faiangahala ʻo ʻIsilelí te nau foua ha honge. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e ʻĀmosi 8:11–12, ʻo fekumi ki he faʻahinga honge naʻe fakatokanga ki ai ʻa ʻĀmosí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fekumi ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú, ʻo fekumi pe ko e hā e meʻa naʻe mole lolotonga ʻa e Hē Fakaʻaufuli mei he Moʻoní. Tuku ki he kau akó ke nau lipooti e meʻa ne nau maʻú.

Huluʻi e vitiō “Ngaahi kuonga fakakosipelí: Ko e Sīpinga ʻo e Hē mei he Moʻoní mo Hono Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí” ki he kau akó (6:52). Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ʻi heʻenau sió pe ko e hā e sīpinga ʻo e hē mei he moʻoní mo hono toe fakafoki mai ʻo e ongoongoleleí naʻe fakaʻaliʻali ʻi he vitioó ʻokú ne akoʻi kitautolu fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní.

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he sīpinga ko ʻeni ʻo e hē mei he moʻoní mo hono toe fakafoki mai ʻo e ongoongoleleí fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní?

  • Ko e hā ʻoku kehe ai e kuonga ʻo e kakato ʻo e ngaahi kuongá mei ha toe kuongá? Ko e hā hoʻo ngaahi fakakaukau mo e ongo fekauʻaki mo hoʻo moʻui ʻi he kuonga ko ʻení?

Naʻe teuteuʻi ʻe he ʻEikí ʻa e hala ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí.

Fakaʻaliʻali e foʻi moʻoni ko ʻení: Naʻe teuteuʻi ʻe he ʻEikí ʻa e hala ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau faʻu ha fanga kiʻi kulupu iiki pea nau taufetongi ʻo laukonga mei he konga 2 ʻo e naunau teuteú, ʻo fekumi ki he ngaahi meʻa naʻá ne teuteuʻi e hala ki hono Toe Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí. (Kapau naʻe lava ʻe he tokolahi taha ʻo hoʻo kau akó ʻo lau e naunau teuteú kimuʻa ʻi he kalasí, te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau fakamatala fakanounouʻi ʻa e kanotohi ʻi he konga 2.) Fakaʻaliʻali e ngaahi fehuʻi ko ʻení, pea tuku ha taimi feʻunga ki he kulupu takitaha ke nau aleaʻi fakataha ia.

  • Naʻe teuteuʻi fēfē ʻe he ʻEikí e halá ke lava ʻo hoko ʻa hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí?

  • Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo e ʻEikí ʻi he founga naʻá Ne teuteu ai e halá maʻa Siosefa Sāmita mo hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí?

ʻE lava ke kau longomoʻui atu e kau akó ki honau fatongia ke ako ʻa e ongoongoleleí.

Fakaʻaliʻali ha lisi ʻo e ngaahi tefito ʻo e lēsoní ki he kalasí (te ke lava ʻo maʻu kinautolu ʻi he fakahokohoko ʻo e tohí). Fakamatalaʻi ange ʻe tokanga taha e kalasi ko ʻení ki he fakavaʻe ʻo e ngaahi meʻa naʻe hoko, tokāteline, mo e folofola ʻo hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí, kae pehē ki hono fakamatalaʻi e ngaahi kaveinga faingataʻa ʻoku faʻa ʻohake ʻi he hisitōlia ʻo e Siasí. Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau lau e lisi ʻo e ngaahi lēsoni ki he kahaʻú pea vahevahe mo e kalasí e ngaahi tefito te nau saiʻia taha ke ako ki aí. Hiki ʻenau ngaahi talí ke ke lava ʻo ʻiloʻi pe ko e fē e ngaahi lēsoni ke ke toe kiʻi fakamamafaʻi ange he lolotonga ʻo e semesitaá.

Fakamatalaʻi ange ko e naunau teuteú ko ha konga mahuʻinga ia ʻo e kalasi ko ʻení pea te ne lava ʻo fakamālohia e ako fakataautaha ʻa e kau akó mo tokoni ke teuteuʻi kinautolu ke nau kau atu ʻi ha ngaahi founga ʻuhingamālie ʻi he lolotonga ʻo e kalasí.

Ke tokoni ke mahino ki he kau akó e ngaahi tāpuaki ʻe lava ʻo maʻu mei he teuteu ki he aʻusia fakakalasi takitaha, fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Kimi B. Kalake ʻo e Kau Fitungofulú:

Kapau ʻokú ke holi moʻoni ke ako lahi ange, kapau ʻoku fiemālie ho lotó mo ho ʻatamaí ke ako, pea kapau te ke ngāueʻi ʻa e holi ko iá, ʻe tāpuakiʻi koe ʻe he ʻEikí. ʻI he taimi te ke fai ai hoʻo tafaʻakí—lotu ʻi he tui, teuteu, ako, kau mālohi atu, pea fai ho lelei tahá—ʻe akoʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní, fakalahi hoʻo malava ko ia ke ngāueʻi e meʻa ʻokú ke akó mo tokoniʻi koe ke ke hoko ʻo hangē ko ia ʻoku finangalo ki ai e ʻEikí. (Kim B. Clark, “Ako maʻá e Laumālié Kotoa,” Liahona, ʻAok. 2017, 27)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto fakalelei ki he founga te nau tali ʻaki ai e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • ʻE tokoniʻi fēfē ʻe he kau moʻoni atu ki he kalasi ko ʻení ʻeku tupulaki fakalaumālié?

  • ʻOku ou loto-fiemālie nai ke u feilaulau ke ako ʻiate au pē kimuʻa ʻi he kalasi takitaha ke u lava ʻo haʻu kuó u mateuteu ke fakaloloto ange ʻeku akó? ʻI heʻeku taimi-tēpilé, te u tukupā nai ke fakamahuʻingaʻi ʻeku ako fakataautahá mo e mateuteú?

Fakakaukau ke ke fakalotolahiʻi e kau akó ke nau hiki ʻenau ngaahi taumuʻa fekauʻaki mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Te mou lava foki ʻo aleaʻi fakakalasi e founga te nau lava ai ʻo fetokoniʻaki ke nau haʻu mateuteu ke fakaloloto ange ʻenau akó. (ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi fakakaukaú hono fokotuʻutuʻu ha kulupu text, kulupu ako, mo ha ngaahi founga ke nau fefakamanatuʻaki ai ʻenau ngaahi taumuʻá, pe ngaahi kulupu alēlea te nau lava ʻo aleaʻi ai e ngaahi fakakaukau ʻoku nau maʻu mei heʻenau akó.)

Ki he Kalasi Hokó

Fakamatalaʻi ange ki he kau akó ʻoku kau ʻi he naunau teuteu ki he kalasi hokó ha ʻū konga ʻo e ngaahi fakamatala tonu ʻa e Palōfita ko Siosefa Sāmitá ki heʻene ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he meʻa te tau lava ʻo ako mei he ngaahi fakamatala kehekehé kae pehē ki hono mahuʻinga ʻo ʻetau maʻu haʻatau ngaahi fakamoʻoni pē ʻatautolu ki hono moʻoni ʻo e ʻUluaki Mata Meʻa-Hā-Maí.