‘Inisititiuti
Lēsoni 8 Naunau ʻa e Faiakó: Ko Hono Fokotuʻu ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí


“Lēsoni 8 Naunau Teuteu ki he Kalasí: Ko Hono Fokotuʻu ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó (2019)

“Lēsoni 8 Naunau ʻa e Faiakó,” Ngaahi Fakavaʻe ʻo Hono Toe Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 8 Naunau ʻa e Faiakó

Ko Hono Fokotuʻu ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí

Naʻe toe fokotuʻu ʻe he ʻEikí Hono Siasí ʻi he māmaní ʻo fakafou ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá. ʻE tokoni e lēsoni ko ʻení ke fakamatalaʻi ʻe he kau akó pe ko e hā ʻokú ne ʻai ʻa e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ke hoko ko e “siasi moʻoni mo moʻui pē taha ʻi he funga ʻo e māmaní kotoa” (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 1:30). ʻE toe fakapapauʻi foki ʻe he kau akó e founga te nau lava ai ʻo kau kakato atu ki he Siasi ʻo e ʻEikí kuo toe fakafoki maí.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Naʻe toe fokotuʻu ʻe he ʻEikí Hono Siasí ʻo fakafou ʻi he Palōfita ko Siosefa Sāmitá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukauloto ne nau fakaafeʻi ha kaungāmeʻa ke haʻu ki he lotú peá ne tali ange: “ʻOku sai pē e lotú ka ʻoku ou tui te u lava pē ʻo hoko ko ha tokotaha lelei taʻe kau ki ha siasi.” ʻOku taki taha moʻona pē hono hala fakafoʻituitui ki he ʻOtuá, ko ia?”

  • Ko e hā ha ngaahi fakakaukau hala ʻe lava ke ne taʻofi ho kaungāmeʻá mei he mahino ki ai ʻa e mahuʻinga ʻo e Siasi ʻo e ʻEikí?

Tuku ki he kau akó ke nau aleaʻi taimi nounou ʻi ha ngaahi kulupu tokosiʻi ʻa e founga te nau ala fakamatalaʻi ai ki he kaungāmeʻa ko ʻení ʻa e ʻuhinga ʻoku fokotuʻu ai ʻe he ʻEikí ha siasi ʻi he māmaní. (Poupouʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi e meʻa kuo nau ʻilo mei hono ako e naunau teuteú.)

Fakaʻaliʻali e ʻū fakatātā ko ʻeni ʻoku ʻoatú ʻo e ʻapi ʻo Pita Uitemā ko e Lahí ʻi Feieti, Niu ʻIoké. Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe fakamanatu e meʻa naʻa nau ako ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú ke fakamatalaʻi e meʻa naʻe hoko ʻi he ʻapi Uitemaá ʻi he ʻaho ne fokotuʻu ai ʻa e Siasí.

ʻĪmisi
Ko e tafaʻaki ki tuʻa ʻo e fale ʻakau ʻo Pita Uitemaá
ʻĪmisi
Siosefa Sāmita ʻokú ne akoʻi ha haʻofanga

Lau fakakalasi e Ngaahi Tefito ʻo e Tuí 1:6, ʻo fekumi pe ko e hā naʻe tohi ʻe Siosefa Sāmita fekauʻaki mo hono fokotuʻu ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisí. Kapau ʻe fie maʻu, mahalo te ke fie fakamahinoʻi ange ko e “kau ʻevangeliō” ʻe lava ke ʻuhinga ia ki he kau pēteliaké pea ko e kau “faifekau” ʻoku ʻuhinga ia ki he kau ʻōfisa pulé hangē ko e kau pīsopé.

  • Ko e hā ha ngaahi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he fakamatala ko ʻení? (Ko e moʻoni ʻe taha te tau lava ʻo ako ʻoku fokotuʻu ʻa e Siasi ʻo e ʻEikí ʻi he ngaahi ʻaho kimui ní ʻo hangē pē ko ia ne ʻi he kuonga ʻo Sīsuú.)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e palakalafi ua ʻo e lea ʻa Misa Teti R. Kalisitā ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú, ʻa ia ʻoku kamata ʻaki e ngaahi kupuʻi lea “Kapau ʻe fakatatau ʻe ha tokotaha ʻa e palani …”

Fakaʻaliʻali e ngaahi fakamoʻoni fakafolofola ko ʻení. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fili ha taha pe lahi ange ʻo kinautolu ke nau lau fakalongolongo, ʻo fekumi ki he meʻa ʻoku nau fakahā fekauʻaki mo e siasí, founga ngāué, mo e ngaahi akonaki ʻo e Siasi Fuakava Foʻou ʻo e Fakamoʻuí.

Fakatokangaʻi ange: ʻOku ʻikai fakataumuʻa ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke fakaʻauliliki pe toʻo ha taimi lahi. ʻOku ʻuhinga pē ia ke tokoniʻi e kau akó ke nau fakatokangaʻi e founga ʻoku muimui ai e Siasi ʻo e ʻEikí kuo toe fakafoki maí ki Hono Siasi ʻi he kuonga muʻá.

  • Ko e hā ha ngaahi faitatau ʻokú ke sio ki ai ʻi he vahaʻa ʻo e fuofua Siasi ʻo Kalaisí mo e Siasí ʻi hotau kuongá? Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻiloʻi naʻe fokotuʻu e Siasi ʻo e ʻEikí he kuongá ni ʻo fakatatau ki he sīpinga ʻo Hono Siasí ʻi he kuonga muʻá?

Fakamatalaʻi ange naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí hili ha taʻu ʻe taha mo e konga mei hono fokotuʻu ʻo e Siasí, fekauʻaki mo e tuʻunga makehe ʻo Hono Siasi kuo toe fakafoki maí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 1:30 ʻo fekumi ki he meʻa naʻe fakahā ʻe he ʻEikí.

  • Naʻe fakamatalaʻi fēfē ʻe he ʻEikí ʻa Hono Siasí ʻi he veesi 30? (Tokoniʻi e kau akó ke nau ʻiloʻi ʻa e tokāteline ko ʻení: Ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻa e siasi moʻoni mo moʻui pē ʻe taha ʻi he māmaní.)

Ke tokoni ke fakaloloto e mahino ʻa e kau akó ki he moʻoni ko ʻení, te ke lava ʻo kole ki he kalasí ke nau aleaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Poupouʻi e kau akó ke nau fakamanatu mo fakakaukau ki he meʻa naʻa nau ako mei he konga 2 ʻo e naunau teuteú lolotonga e fealeaʻakí.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē ʻi ha founga ongoʻingofua kae fakahangatonu ki ha taha ʻa e ʻuhinga ko e Siasí ʻa e “siasi moʻoni mo moʻui pē taha ʻi he funga ʻo e māmaní kotoa”?

  • Ko e hā ʻokú ne ʻai e siasí ni ke “moʻuí”? (ʻE ala tokoni ke fakaʻaliʻali ha meʻa ʻoku moʻui hangē ko ha fuʻu ʻakau, pea kole ki he kau akó ke nau fakamatalaʻi e natula ʻo ha meʻa moʻui ʻi hono fakafehoanaki ki ha meʻa ʻoku ʻikai moʻui pe ʻoku mate.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke mahino neongo ʻoku ʻikai liliu e ngaahi moʻoni taʻengata ʻo e ongoongolelei ʻa e Fakamoʻuí, ka ʻoku kei hokohoko atu pē ʻa e tupulaki mo e fakafeʻungaʻi ʻi he Siasí ʻo fakafou ʻi he fakahā mei he ʻEikí?

  • Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuó ne tokoniʻi koe ke ke ʻiloʻi ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻa e Siasi moʻoni mo moʻui ʻa e Fakamoʻuí?

ʻOku ngaohi ʻe he Siasi ʻo e ʻEikí ke lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi tāpuaki ʻo e ongoongoleleí ʻe he taha kotoa.

Fakaʻaliʻali ʻa e lea ko ʻeni ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofasoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi ia:

ʻOku mahuʻinga ke tau kiʻi tuʻu ʻo fakakaukau ki he ʻuhinga naʻe fili ai ʻe Sīsū Kalaisi ha siasí, ʻa Hono Siasí, … ke fai ʻEne ngāue mo ʻEne Tamaí. (“ ʻUhinga ʻo e Siasí,” Ensign pe Liahona, Nōv. 2015, 108)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku fili ai ʻe Sīsū Kalaisi ke ngāue ʻaki ha siasí, ʻa Hono Siasí, ke fakahoko ʻEne ngāué mo e ʻEne Tamaí?

Lau fakakalasi ʻa e Molonai 6:3–6 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 43:8–9, ʻo fekumi ki ha ngaahi taumuʻa mo e tāpuaki ʻe niʻihi ʻoku maʻu ʻo fakafou ʻi he mēmipasipi mo e ngāue tokoni ʻi he Siasi ʻo e ʻEikí. Kole ange ki he kau akó ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako mei he ngaahi potufolofola ko ʻení.

Tuku ki he kau akó ha kiʻi miniti ke nau fakamanatu nounou e lea meia ʻEletā Kulisitofasoni mo Sisitā Poni L. ʻOsikāsoní mei he konga 3 ʻo e naunau teuteú.

  • Ko e fē ʻa e ngaahi akonaki ʻi he ngaahi fakamatala ko ʻení naʻe ʻuhingamālie kiate koé? (Hili e tali ʻa e kau akó, fakaʻaliʻali e moʻoni ko ʻení: Naʻe fokotuʻu ʻe he ʻEikí Hono Siasí ke tokoniʻi kitautolu ke tau haʻu kiate Ia, maʻu e ngaahi tāpuaki kakato ʻo Hono ongoongoleleí, pea maʻu mo ha ngaahi faingamālie ke ngāue fakaetauhi ki he niʻihi kehé.)

Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau fekauʻaki mo e ʻelemēniti takitaha ʻo e moʻoni ko ʻení. Fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe e founga kuo nau mamata ai ki hono fakahoko ʻo e moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí. Te ke ala ʻeke ha ngaahi fehuʻi vakaiʻi hangē ko ʻení:

  • Ko e hā e “ngaahi tāpuaki kakato” ʻo e ongoongolelei ʻa e ʻEikí?

  • Ko e hā ha fatongia ʻoku fakahoko ʻe he Siasí ʻi hono tokoniʻi koe ke ke hoko ʻo tatau ange mo hoʻo Tamai Hēvaní?

ʻOange ki he kau akó ha kiʻi taimi ke nau fakakaukau pea hiki ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo e fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi founga te u lava ʻo kau longomoʻui ange ai ki he Siasí pea tokoni ke fakahoko hono ngaahi taumuʻá?

Hili ha taimi feʻunga, te ke lava ʻo fehuʻi ki he kau akó pe ko e hā naʻa nau ako he ʻahó ni ʻe lava ʻo tokoniʻi kinautolu ke tali ha ngaahi fehuʻi ʻa ha kaungāmeʻa hangē ko ia naʻe fakafeʻiloaki ʻi he fakatātā naʻe fakamatalaʻi ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní. Te ke lava ʻo fakaʻosi ʻaki haʻo fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni naʻe akoʻi ʻi he lēsoní.

Ki he Kalasi Hokó

Fakamatalaʻi ange koeʻuhí ko hono Toe Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí, te tau lava ʻo maʻu ha mahino lahi ange fekauʻaki mo e ʻulungaanga pea mo e feilaulau fakaleleí ʻa e Fakamoʻuí ʻo laka ʻi ha meʻa naʻe malava ʻe ha taha ʻi ha taʻu ʻe meimei 2,000. Kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi tāpuaki ʻo e ʻunu ke ofi ange ki he Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí. Fakaafeʻi ke nau toe fakaloloto ange ʻenau mahino mo e tui kiate Iá ʻaki hono ako fakamātoato ʻa e naunau teuteú ki he kalasi hokó.