‘Inisititiuti
Lēsoni 36: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93


“Lēsoni 36: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2017)

“Lēsoni 36,” Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó

Lēsoni 36

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93

Talateú mo e Fakahokohoko ʻo e Ngaahi Meʻa Ne Hokó

ʻI he ʻaho 6 ʻo Mē , 1833, naʻe maʻu ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻa e fakahā ʻoku lekooti he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93. ʻI he fakahā ko ʻení, naʻe akoʻi ʻe he Fakamoʻuí e Kāingalotú ʻi he founga ke moihū ai mo “haʻu ki he Tamaí ʻi hoku hingoá, … mo maʻu mei hono fonú” (TF 93:19). Naʻá Ne akoʻi foki e founga te tau lava ai ʻo maʻu ʻa e moʻoní mo e māmá, fakahā e natula taʻengata ʻo ʻene kau tangatá mo e fefiné kotoa, pea fakahinohino e Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo ha kau taki kehe ʻo e Siasí ke nau “fakamaau” honau ngaahi ʻapí (TF 93:43–50).

ʻAho 2 ʻo Fēpuali , 1833Naʻe ʻosiki ai ʻe Siosefa Sāmita ʻene liliu e Fuakava Foʻoú.

ʻAho 8 ʻo Māʻasi , 1833Naʻe hoko atu ai hono liliu fakalaumālie ʻe Siosefa Sāmita e Fuakava Motuʻá.

ʻEpeleli 1833Naʻe mālōlō e Akoʻanga ʻo e Kau Palōfitá ʻi Ketilani, ʻOhaioó, ki he faʻahitaʻu māfaná.

ʻAho 4 ʻo Mē , 1833Naʻe fili ai ha kōmiti ke nau tānaki ha sēniti ke langa ʻaki ha fale ki he Akoʻanga ʻo e Kau Palōfitá ʻi Ketilani, ʻOhaioó.

ʻAho 6 ʻo Mē , 1833Naʻe maʻu ai ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:1–20

ʻOku akoʻi ʻe he ʻEikí ʻa e founga te tau lava ai ʻo ʻiloʻi Ia mo maʻu ha kakato ʻo e nāunaú

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo Sīsū Kalaisi.

  • Ko e hā e faikehekehe he ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí pea mo hono ʻiloʻi ʻo Sīsū Kalaisí? (ʻOku kau he ʻilo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí hono ako e ngaahi moʻoniʻi meʻa fekauʻaki mo Iá. ʻOku kau hono ʻiloʻi ʻa Sīsū Kalaisí ʻa ʻetau fakatupulaki ha vā fetuʻutaki fakataautaha mo Ia, ʻaki hono maʻu ha fakamoʻoni kiate Ia ʻo fakafou he Laumālie Māʻoniʻoní pea ʻi he feinga ke tauhi ʻEne ngaahi fekaú.)

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi pea ke ʻiloʻi Iá? (ʻO ka fie maʻu, fakamatalaʻi ange he ʻikai lava ke tau aʻusia e kakato ʻo e meʻa te tau ala lavá ʻi heʻetau hoko ko e fānau ʻa e ʻOtuá, kae ʻoua kuo tau ʻilo ʻa Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní [vakai, Sione 17:3].)

Fakaafeʻi e kau akó ke nau kumi ha ngaahi moʻoni ʻi heʻenau ako e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93 ʻa ia ʻe tokoni ke nau ako lahi ange ai fekauʻaki mo e Fakamoʻuí pea mo ʻilo Ia.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:1. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo hono maʻu ha ʻilo kau kia Sīsū Kalaisí.

  • Ko e hā ha tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he veesi 1 fekauʻaki mo hono maʻu ha ʻilo kia Sīsū Kalaisí? (ʻOku totonu ke ʻilo ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni tatau mo ʻení: Kapau te tau siʻaki ʻetau ngaahi angahalá, haʻu kia Kalaisi, ui ki Hono huafá, talangofua ki Hono leʻó, mo tauhi ʻEne ngaahi fekaú, te tau mamata leva ki Hono fofongá pea ʻiloʻi Ia. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ke fakaʻilongaʻi ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau tohi folofolá.)

Ke tokoni ke mahino ange ki he kau akó e tefitoʻi moʻoni ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke nau fakafekauʻaki e veesi 1 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:68. Kole ki ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:68. Fakaafeʻi e kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi ha fakamatala lahi ange kau ki he talaʻofa ʻa e ʻEikí he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:1. (ʻOku totonu ke ʻilo ʻe he kau akó ʻe fakakakato e talaʻofa ke mamata ki he fofonga ʻo e ʻEikí, “ʻi [he] taimi [ʻa e ʻEiki], pea ʻi heʻene founga ʻaʻaná” [TF 88:68].)

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:2–5. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa te tau lava ʻo ʻilo fekauʻaki mo e Fakamoʻuí kapau te tau moʻui ʻaki e tefitoʻi moʻoni ʻi he veesi 1.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau ʻilo ko Sīsū Kalaisí ʻa e “maama moʻoni ʻokú [ne] fakamaama ‘a e tokotaha kotoa pē ʻoku haʻu ki he māmaní” (veesi 2)?

  • ʻOkú ke pehē naʻe ʻuhinga ki he hā e Fakamoʻuí he taimi naʻá Ne folofola ai naʻe “foaki [ʻe he Tamai Hēvaní] kiate [Ia] mei hono fonú” (veesi 4)? (Tokoni ke mahino ki he kau akó naʻe maʻu ʻe Sīsū Kalaisi e meʻa kotoa pē ʻa e Tamaí, kau ai Hono nāunaú, mālohí, potó, mo e fiefiá. Ko ha founga ʻeni ʻe taha ʻoku uouongataha ai ʻa Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní.)

Fakamatalaʻi ange naʻe fakahā ʻe he ʻEikí kia Siosefa Sāmita ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:6–18, ha konga ʻo e fakamoʻoni ʻa Sione Papitaiso ki he Fakamoʻuí ʻa ia naʻe lekooti ʻe he ʻAposetolo ko Sioné.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:6–11, ʻo kumi e meʻa te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí mei he lekooti ʻa Sioné. Kole ki he kau akó ke lipooti e meʻa ʻoku nau maʻú.

Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke nau taufetongi he lau leʻolahi mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:12–17. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e founga naʻe maʻu ai ʻe Sīsū Kalaisi ha kakato ʻo e nāunau e Tamaí.

  • Naʻe maʻu fēfē ʻe Sīsū Kalaisi ha kakato ʻo e nāunau e Tamaí? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki e tokāteline ko ʻení ʻi he palakipoé: Naʻe hokohoko atu ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa kae ʻoua kuó Ne maʻu ha kakato ʻo e nāunau ʻo e Tamaí.)

  • ʻI he veesi 13, ʻokú ke pehē ko e ʻuhinga ki he hā e pehē “naʻe ʻikai te ne maʻu mei he fonú ʻi he kamataʻangá, ka naʻá ne maʻu ʻa e ʻaloʻofa hoko mo e ʻaloʻofa”?

ʻO ka fie maʻu, fakamatalaʻi ange ko e ʻuhinga ʻo e “naʻá [Ne] maʻu ʻa e ʻaloʻofa hoko mo e ʻaloʻofa” naʻe fie maʻu ke ako mo tupulaki e Fakamoʻuí ʻi he “ʻotu lea ki he ʻotu lea, … akonaki ki he akonaki” (2 Nīfai 28:30). ʻOku ʻuhinga e foʻi lea ʻaloʻofa ki he “tokoni pe ivi fakalangi … ʻi he ʻaloʻofa mo e ʻofa ʻa e ʻOtuá” (Fakahinohino ki he Ngaahi Folofola, “ʻAloʻofa,” scriptures.lds.org). Naʻe fekumi maʻu pē ʻa Sīsū Kalaisi ki he ʻaloʻofa ʻa e Tamai Hēvaní, pe ko e tokoni mo e ivi fakalangí, mo maʻu ha ʻilo mo ha mālohi lahi ange kae ʻoua kuó Ne maʻu ha kakato ʻo e nāunaú.

Fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Siosefa Filitingi Sāmita (1876–1972), pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia:

ʻĪmisi
Palesiteni Joseph Fielding Smith

“Ko hotau Fakamoʻuí ko ha ʻOtua ia ki muʻa pea toki ʻaloʻi mai ki māmaní, pea naʻe hāʻele mai mo e tuʻunga tatau ʻi heʻene hifo maí. Naʻe tuʻunga ʻOtua tatau pē ʻi he taimi naʻe ʻaloʻi mai ai ki māmaní mo ia ʻi muʻá. Kae fekauʻaki mo e māmaní, ʻoku mahino naʻe fie maʻu ke toe kamata ʻo tatau mo e toenga ʻo e fānaú ke fakahoko mo maʻu ha ʻilo ʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea. …

“…  ʻOku ʻikai ha veiveiua, naʻe hāʻele mai ʻa Sīsū ki māmani ʻo moʻulaloa ki he tūkunga tatau mo ia ʻoku fie maʻu meiate kitautolu fakafoʻituituí—naʻe ngalo ʻiate ia ʻa e meʻa kotoa pē, pea naʻe pau ke tupulaki mei he ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Siosefa Filitingi Sāmita [2013], 354).

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:19–20 Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e ʻuhinga naʻe fakahā ai ʻe he ʻEikí ha konga ʻo e lekooti ʻa Sione Papitaisó.

  • Fakatatau ki he veesi 19, ko e hā naʻe fakahā ai ʻe he ʻEikí e lēkooti ʻa Sione Papitaisó?

Fakaʻaliʻali ʻa e lea ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Pulusi R. Makongikī (1915-1985) ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia:

“Ko e faʻifaʻitakí ʻa e lotu haohaoá. ʻOku tau fakaʻapaʻapaʻi ʻa kinautolu ʻoku tau faʻifaʻitaki ki aí” (Bruce R. McConkie, The Promised Messiah: The First Coming of Christ [1978], 568).

  • Ko e hā ʻoku fokotuʻu mai ʻe he fakamatala ʻa ʻEletā Makongikií mo e ngaahi meʻa ne tau ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93 fekauʻaki mo e founga ke tau moihū ai ki he Tamai Hēvaní? (Tokoni ke mahino ki he kau akó ʻoku fie maʻu ke tau moihū ki he Tamai Hēvaní ʻaki ʻetau muimui he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí.)

  • Fakatatau ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:20, ko e hā naʻe talaʻofa ʻe he ʻEikí kiate kinautolu ʻoku muimui ʻi Heʻene sīpingá ʻaki ʻenau tauhi ʻEne ngaahi fekaú? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: Kapau te tau tauhi e ngaahi fekaú, te tau maʻu ʻi he ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa kae ʻoua kuo tau maʻu ha kakato ʻo e nāunau ʻo e Tamaí, ʻo hangē ko ia kuo maʻu ʻe Sīsū Kalaisí.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate kitautolu ke tau ʻilo, te tau lava ʻo maʻu ha kakato ʻo e nāunau ʻo e Tamaí mo hangē ko Iá kapau te tau tauhi e ngaahi fekaú mo maʻu ʻi he ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa, ʻo hangē ko e Fakamoʻuí?

Ke tokoni ke mahino ange ki he kau akó e founga ʻe lava ke nau moʻui ʻaki ai e tefitoʻi moʻoni ʻoku hiki he palakipoé, fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Lōlenisou Sinou (1841–1901), pea fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ia:

ʻĪmisi
Palesiteni Lorenzo Snow

“ʻOua naʻá ke ʻamanaki ʻe fakaʻangataha pē hoʻo hoko ʻo haohaoá. Kapau te ke ongoʻi pehē, ʻe siva hoʻo ʻamanakí. Feinga ke ke lelei ange he ʻahó ni mei he ʻaneafí pea lelei ange ʻapongipongi mei he ʻahó ni. Ko e ngaahi ʻahiʻahi ko ia ne nau mei ikunaʻi kitautolu he ʻahó ni, ʻoua naʻa tuku ke nau ikunaʻi kitautolu ʻa pongipongi. Ka tau hokohoko feinga ke tau lelei ange he ʻaho takitaha; kae ʻoua naʻa tau tuku ke tau mate ʻoku teʻeki ai ke tau fakahoko ha lelei ki he niʻihi kehé pea mo kitautolu foki” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Lolenisō Sinou [2012], 114).

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki he tupulaki fakalaumālie kuo nau aʻusia he ngaahi taʻu kuo hilí.

  • Ko e hā ha sīpinga ʻo e founga kuó ke ako ai mo fakalakalaka lolotonga e ngaahi taʻu siʻi kuo hilí, ʻi hoʻo tauhi e ngaahi fekaú? (Mahalo te ke fie vahevahe foki ha aʻusia.)

Fakamoʻoni te tau lava ʻo fai e meʻa tatau, ʻo hangē pē ko e hoko ʻa Sīsū Kalaisi ʻo hangē ko e Tamai Hēvaní ʻaki ʻEne tauhi e ngaahi fekaú pea fai atu ʻi he ʻaloʻofa ki he ʻaloʻofa.

Poupouʻi ʻe kau akó ke nau fokotuʻu ha taumuʻa fekauʻaki mo e meʻa te nau fai ke toe lelei ange ai ʻapongipongi ʻi he tuʻunga ʻoku nau ʻi ai he ʻaho ní ke lava ke nau muimui he Fakamoʻuí pea hoko māmālie ʻo hangē ko Ia mo ʻetau Tamai Hēvaní.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:21–39

ʻOku akoʻi ʻe he ʻEikí e founga ke maʻu ai ʻa e moʻoní mo e māmá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:21–23. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe fakahā ʻe he Fakamoʻuí fekauʻaki mo Ia pea mo kitautolu ʻi he maama fakalaumālié.

  • Ko e hā naʻe fakahā ʻe he Fakamoʻuí fekauʻaki mo Ia ʻi he veesi 21?

Fakamatalaʻi ange tuʻunga ʻi he hoko ʻa Sīsū Kalaisi ko e ʻUluaki Fānau he fānau fakalaumālie kotoa ʻa e Tamai Hēvaní mo ʻEne talangofua ki he finangalo ʻo e Tamaí he meʻa kotoa peé, ko Ia ʻa e “ʻea kuo fili” ki he meʻa kotoa pē ʻoku ʻa e Tamaí (Hepelū 1:2).

Fakamatalaʻi ange ʻoku fakatupu kitautolu ʻo fou ʻia Sīsū Kalaisi mo ʻinasi he nāunau ʻo e Tamaí ʻi hono toe fanauʻi fakalaumālie mo fakamaʻa kitautolu mei he angahalá ʻo fakafou he Fakalelei ʻa e Fakamoʻuí. ʻOku tau hoko leva ai ko ha konga ʻo e ʻUluaki Fānau ʻo e Siasí. ʻI he founga ko ʻení, ʻoku tau hoko ai ko e “kau ʻea hoko fakataha mo Kalaisi” (Loma 8:17) pea te tau lava ʻo maʻu e meʻa kotoa pē oku ʻa e Tamaí (vakai, TF 76:55).

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke tau ʻilo “naʻa [tau]ʻi he kamataʻangá foki mo e Tamaí” (TF 93:23)?

Fakamatalaʻi ange lolotonga ʻetau nofo mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi he maama fakalaumālié, naʻá Na akoʻi kitautolu pea te tau lava ke tali pe fakafīsingaʻi ʻa e moʻoní. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:24–28, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e moʻoní.

  • Ko e hā ʻokú ke ako mei he fakaʻuhinga ʻa e ʻEikí ki he moʻoní ʻi he veesi 24?

Fakamahinoʻi ange e kupuʻi lea “ʻa ia ko ha tokotaha loi talu mei he kamataʻangá” ʻi he veesi 25, pea fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga e kupuʻi lea ko ʻení kia Sētane. Hangē ko ia ne fai ʻe Sētane he maama fakalaumālié, naʻe hokohoko atu ʻene feinga ke taʻofi kitautolu mei heʻetau maʻu e moʻoní.

  • Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo Sīsū Kalaisi mei he veesi 26?

  • Fakatatau ki he veesi 28, ko e hā ʻe hoko kiate kitautolu kapau ʻe hokohoko atu ʻetau maʻu e moʻoní mo e māmá ʻi hono tauhi e ngaahi fekau ʻa e ʻEikí? Hili e tali ʻa e kau akó, hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení he palakipoé: ʻI heʻetau maʻu ʻa e moʻoní mo e māmá, te tau lava ai ʻo hangē ko Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní.)

  • ʻOku fehokotaki fēfē nai e tefitoʻi moʻoni ko ʻení mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni kehe ʻoku hiki he palakipoé?

Fakamatalaʻi ange ʻi heʻetau nofo mo e ʻOtuá kimuʻa pea fāʻeleʻi kitautolú, naʻa tau maʻu e tauʻatāina ke filí—ʻa e malava ke fili mo ngāue maʻatautolú. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:29–32. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e founga ʻoku uesia ai ʻe heʻetau tauʻatāina ke filí ʻetau malava ko ia ke maʻu ʻa e moʻoní mo e māmá.

  • Ko e hā e meʻa ʻe hoko kapau he ʻikai ke tau fili ke maʻu e māmá?

Fakamatalaʻi fakanounou e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:33–35 ʻaki hono fakamatalaʻi ange naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí te tau toki lava pē ke maʻu e kakato ʻo e fiefiá ʻi he taimi ʻoku toe fakataha ai hotau sinó mo e laumālié ʻi he Toetuʻú.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 133:36–39 Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e ngaahi moʻoni kehe naʻe akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo e māmá mo e moʻoní.

  • Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo e māmá mo e moʻoní he veesi 36–37?

  • Ko e hā ʻa e tefitoʻi moʻoni te tau lava ʻo ako mei he veesi 39 fekauʻaki mo e meʻa ʻe tupunga ai ha mole meiate kitautolu ʻa e māmá mo e moʻoní? (Hili e tali ʻa e kau akó, hiki e foʻi moʻoni ko ʻení he palakipoé: ʻOku fakatupu ʻe he talangataʻá mo e ngaahi tukufakaholo halá ʻa e mole meiate kitautolu e māmá mo e moʻoní.)

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi ʻekitivitī mo ha ngaahi tukufakaholo te ne lava ʻo fakatupu ke mole ai meiate kitautolu ʻa e māmá mo e moʻoní?

Fakamoʻoni ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi ʻetau tauʻatāina ke maʻu ʻa e māmá mo e moʻoní, te tau hangē ange ai ko Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní pea iku ʻo maʻu e kakato ʻo e nāunau mo e hakeakiʻi ʻo e ʻOtuá ʻi he puleʻanga fakasilesitialé. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he meʻa te ne lava ʻo taʻofi ʻenau feinga ke maʻu ʻa e māmá mo e moʻoní. Poupouʻi kinautolu ke nau fokotuʻu ha taumuʻa ke taʻofi ai e ngaahi tōʻonga moʻui ko ʻení kae lava ke hokohoko atu ʻenau maʻu e māmá mo e moʻoní pea hoko ʻo hangē ange ko Sīsū Kalaisi mo e Tamai Hēvaní.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:40–53

ʻOku fekauʻi ʻe he ʻEikí ʻEne kau tamaioʻeikí ke akonakiʻi hake ʻenau fānaú ʻi he māmá mo e moʻoní.

Fakamatalaʻi fakanounou e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 93:40–53 ʻaki haʻo fakamatalaʻi ange naʻe fekauʻi ʻe he ʻEikí e Kāingalotú ke “akonakiʻi hake [ʻenau] fānaú ʻi he māmá mo e moʻoní” [veesi 40]. Naʻe valokiʻi foki ʻe he ʻEikí ha kau taki ʻe niʻihi ʻo e Siasí ʻi heʻenau taʻetokanga ke fai iá.