Inisitituti
Lesona 26: Mataupu Faavae ma Feagaiga 71--75


Lesona 26

Mataupu Faavae ma Feagaiga 71--75

Faatomuaga ma le Faasologa o Taimi

I le tautoulu o le 1831, sa taumafai nisi sa avea ma tagata o le Ekalesia, o Ezra Booth ma Symonds Ryder e faaleaga le Ekalesia ma ona taitai ma faalotovaivaia tagata mai le auai atu i le Ekalesia. Sa o la faia lea mea e ala i le lauga atu faalauaitele i fonotaga e faasaga i le Ekalesia ma sa la lolomiina ia faitioga a aneti-Mamona i nusipepa a le lotoifale, ma taitai atu ai i le salalau o le faatautee. I le aso 1 Tesema, 1831, na faalau mai ai e le Perofeta o Iosefa Samita le faaaliga ua tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 71. I lea faaaliga, na faatonuina ai Iosefa Samita ma Sini Rikitone e le Alii e puipui le Ekalesia ma ia faafememea’i mea sese e ala i le folafola atu o le talalelei mai tusitusiga paia a o taiala ai e le Agaga.

O le televave o le tuputupu ae o le Ekalesia i Katelani, Ohaio, faaopoopo i ai ma le toe sii atu o Epikopo Eteuati Paterika i Misuri, na tatau ai le valaauina o se epikopo fou e galue i Ohaio. I le aso 4 o Tesema, 1831, na maua ai e Iosefa Samita ia faaaliga e tolu ua tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72. I faaaliga nei, na valaauina ai e le Alii ia Newel K. Whitney e avea ma epikopo i Ohaio ma sa otooto atu ai ona tiutetauave.

Ina ua mavae se masina sa talai atu ai le talalelei e faafememeai ai mea sese na faasalalauina e Ezra Booth ma Symonds Ryder, na toe foi ai Iosefa Samita ma Sini Rikitone i Hairama, Ohaio. I le aso 10 Ianuari, 1832 na maua ai e Iosefa Samita le faaaliga ua tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 73, lea na faatonuina ai e le Alii ia Iosefa ma Sini e toe amata le la faaliliuga o le Tusi Paia.

O le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 74 na maua mai i le 1830, a o lei masii atu Iosefa Samita i Ohaio. O loo i ai le faamalamalamaga a le Alii o le 1 Korinito 7:14.

I se konafesi a le Ekalesia na faia i le aso 26 Ianuari, 1832, na maua mai ai e Iosefa Samita ia faaaliga e lua o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 75. I nei faaaliga, na faatonuina ai e le Alii ia toeaina e uiga i o latou tiute faafaifeautalai ma tofia ai ni a latou soa faamisiona.

1830Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 74 .

Oketopa 1831Na amata ona faasalalauina e le nusipepa o le Ohio Star ni tusi se iva mai ia Ezra Booth o le ua liliuese ma sa faaleagaina ai le Ekalesia ma ona taitai.

1 Novema, 1831Sa pasia i se konafesi a le Ekalesia se faaiuga e faasalalau ia faaaliga a Iosefa Samita i le Tusi o Poloaiga.

1 Tesema, 1831Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 71 .

4 Tesema, 1831Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 72 .

10 Ianuari, 1832Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 73 .

25 Ianuari, 1832Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 75 .

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 71

Ua faatonuina e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e tali atu i le au faitio i le Ekalesia

Fai i tagata o le vasega e mafaufau i le taimi e luitauina ai pe faitioina ai o latou taitai. Valaaulia ni nai tagata o le vasega e faasoa mai a latou aafiaga i le vasega.

  • O le a se mea e mafai ona faigata e uiga i le luitauina pe faitioina o tatou talitonuga?

Valaaulia tagata o le vasega e vaavaai mo se mataupu faavae a o latou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga -71 lea o le a fesoasoani ia i latou e iloa ai pe faapefea ona tali atu pe a faitioina e isi le Ekalesia ma ana aoaoga.

Ina ia fesoasoani i tagata o le vasega ia malamalama i le talaaga o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 71, fai i se tagata o le vasega e faitau leotele le parakalafa lea:

Na amata ia Oketopa 1831, sa faasalalauina ai e se nusipepa e igoa o le Ohio Star ni tusi se iva e faitioina ai le Ekalesia ma ona taitai. O nei tusi na tusia e Ezra Booth, o se sa faifeau muamua ma sa auai i le Ekalesia ina ua uma ona faitauina le Tusi a mamona ma molimauina le Perofeta o Iosefa Samita o faamaloloina faavavega le lima o Alice (Elsa) Johnson na lei aoga. Sa malaga atu o ia o se faifeautalai i Misuri, ae sa le fiafia ina ua le mafai ona ia faia ni vavega e faatalitonu ai isi e uiga i le upumoni. Ina ua toe foi mai Misuri, na amata ona ia faitioina le Perofeta. I ana tusi, sa faaleagaina ai e Ezra Booth ia Iosefa Samita o se tagata taufaasese, ma fai mai o ana faaaliga o se togafiti e taufaavalea ai tagata mo a latou tupe. O Symonds Ryder o se tasi o tagata na lei fiafia, na faitioina foi faalauaitele ia Iosefa Samita i se taumafaiga e faalotovaivaia tagata mai le auai atu i le Ekalesia. O atugaluga na matua’ia e Ezra Booth ma Symonds Ryder na oo ai ina faatautee nisi o tagata i le Ekalesia ma ona taitai.

Valaaulia ni nai tagata o le vasega e auauai i le faitauina leotele mai o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 71:1--3, 7--11. Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na fautuaina e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e fai.

  • O le a le mea na faatonu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e fai e faatoa filemu ai lagona faitio i le Ekalesia?

  • O le a se mataupu faavae e mafai ona tatou aoao mai le fuaiupu 1 e uiga i le auala e mafai ona tatou tali atu ai pe a faitioina e tagata le Ekalesia ma ona taitai? (E tatau i tagata o le vasega ona faailoa mai se mataupu faavae e pei o lea: A faitioina e isi le Ekalesia, e mafai ona tatou tali atu e ala i le faasoa atu i ai o upumoni ma tusitusiga paia ma mulimuli i le taitaiga ale Agaga.)

  • Aisea e te manatu ai e taua le tali atu i faitioga i le Ekalesia e ala i le faasoa atu o upumoni mai tusitusiga paia ma mulimuli i le taitaiga ale Agaga?

Molimau atu o le mulimuli i le taitaiga a le Agaga e mafai ona fesoasoani tatou te tali atu ai i faitioga ao aloese mai finauga, ia e tata’i ese ai le Agaga ma e tele ina maaa ai lagona o isi.

Faaali atu le saunoaga lenei a Elder Robert D. Hales (1932–2017) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, ma fai i se tagata o le vasega e faitau leotele:

Ata
Elder Robert D. Hales

“A tatou tali atu i isi, o le a eseese uma lava tulaga. O le mea e lelei ai, ua silafia e le Alii loto o e tuuaia i tatou, ma le ala e mafai ona tatou tali lelei atu ai ia te i latou…A o saili e soo moni le taitaiga mai le Agaga, latou te mauaina musumusuga e talafeagai lelei ma mea taitasi latou te fetaiai. Ma o mea uma lava tou te fetaiai, o soo moni e tali atu i auala e valaaulia ai le Agaga o le Alii” (Robert D. Hales, “Lototele Faakerisiano: O Le Tulaga Manaomia o se Soo,“ Ensign po o le Liahona, Nov. 2008, 73).

Valaaulia le vasega e mafaufau e uiga i se taimi na latou, pe o se tasi latou te iloa, faalagolago ai i tusitusiga paia ma le taitaiga a le Agaga Paia e tali atu ai i faitioga i le Ekalesia ma ana aoaoga. Valaaulia ni nai tamaiti aoga e faasoa mai a latou aafiaga i le vasega.

Ia fautuaina tagata o le vasega e sailia le taitaiga a le Agaga ma ia faasoa atu upumoni mai tusitusiga paia pe a tali atu ia i latou o e faitioina le Ekalesia ma ana aoaoga.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 72

Ua tofia e le Alii Newel K. Whitney e fai ma epikopo i Ohaio ma faamalamalama atu i ai tiute o se epikopo.

Faamalamalama atu o le aso 3 o Tesema, 1831, na malaga ai Iosefa Samita ma Sini Rikitone mai Hairama, Ohaio, i Katelani e faataunuu le poloaiga a le Alii e folafola atu le talalelei ina ia faafememea’i ai mea sese e uiga i le Ekalesia. A o i ai i Katelani, na feiloai ai le Perofeta ma nisi o toeaina ma tagata o le Ekalesia o e sa mananao e iloa o latou tiute. Na maua mai e le Perofeta ni faaaliga se tolu (fuaiupu 1–8, 9–23, ma le 24–26), lea ua tusia nei i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72. Ona sa tofia e le Alii ia Epikopo Paterika e toe faamautu i Misuri, o lea na leai ai se epikopo o le Au Paia i Ohaio. Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72:1--2 e ala i le faamalamalama atu na tautino mai e le Alii le manaomia ona valaauina se epikopo fou i Katelani.

Valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72:3--5 ma vaavaai mo mafuaaga na manaomia ai e le Au Paia i Ohaio se epikopo.

  • E tusa ai ma nei fuaiupu, aisea na manaomia ai e le Au Paia i Ohaio se epikopo?

  • O le a sou manatu o le a le uiga o le fasifuaitau “ia tuu atu se tala o lana mea-tausi i le olaga nei ma i le faavavau” i le fuaiupu 3 ?

Faamanatu i le vasega o aso popofou o le Ekalesia, o mea-tausi sa faasino i tupe, fanua, po o tiutetauave na tuu atu i le Au Paia sa ola i le tulafono o le faapaiaga. Sa manaomia e le Atua nei Au Paia e avatu se tala, po o se lipoti, e tusa ai ma mea-tausi sa atofa atu i ai. E ui e le o tuuina mai ia te i tatou ni mea-tausi i lalo o le tulafono o le faapaiaga ile Ekalesia i ona po nei, ae ua tuu mai e le Alii ia i tatou ni tiutetauave faaleagaga ma faaletino.

  • O le a le upumoni e mafai ona tatou faailoa mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72:3 e uiga i tiutetauave ua tuuina mai e le Alii ia i tatou i le olaga nei? (E tatau i tagata o le vasega ona faailoa mai se upumoni e pei o lea: Ua tuu mai e le Alii e taitasi i tatou ma tali atu mo tiutetauave ua Ia tuuina mai ia te i tatou.)

  • E mafai faapefea e le manatuaina o i tatou lava e tali atu i le Alii, ona tosina ai o tatou uiga faaalia i o tatou tiutetauave ma valaauga?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72:7–8 . Fai i le vasega e mulimuli ai ma vaavaai po o ai na valaauina e avea ma epikopo i Ohaio. Valaaulia tagata o le vasega e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Faamalamalama atu e pei ona tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 72:9--26, o loo otooto mai ai e le Alii ia tiutetauave o Newel K. Whitney o se epikopo ma sa aumaia ai faatonuga mo na Au Paia e faapotopoto i Siona.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 73

Ua faatonuina e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e faaauau le faaliliuga o le Tusi Paia

Valaaulia se tagata e faitau leotele le faaulutala ole vaega mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 73. Aotele le vaega lenei e ala i lefaamalamalama atu na poloaiina e le Alii ia toeaina e faaauau pea le folafolaina atu o le talalelei i Katelani seia aulia le isi konafesi ale Ekalesia. Na Ia faatonuina foi Iosefa Samita maSini Rikitone e toe amata le faaliliuga ole Tusi Paia ma faaauau ai pea seia maea.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 74

Ua faamalamalama mai e le Alii le uiga o le 1 Korinito 7:14

Faamalamalama atu o le vaega 74 e le o i ai ile faasologa sa’o o taimi. Na tupu lea mea ona o le au faatonu o lomiga talu ai o le Mataupu Faavae ma Feagaiga sa talitonu o le faaaliga oloo tusia i lenei vaega na tuuina mai i le 1832. Peitai, ua faaalia i faamaoniga na maua mai i Niu Ioka i le 1830 a o lei sii atu le Perofeta i Ohaio. Aotele le vaega lenei i le faamatala atu e faapea, o se faamalamalamaga o le 1 Korinito 7:14, o se fuaitau sa faaaoga i ona po o Iosefa Samita e tauamiotonuina ai le papatisoga o tamameamea.

Valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 74:7 ma vaavaai mo se upumoni na aoao mai e le Alii e uiga i tamaiti laiti. Fai atu i tagata aoga e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 75

Ua valaau ma faatonu e le Alii ia soa faafaifeautalai

Tusi upu nei i luga o le laupapa, ma fai i le vasega e mafaufau pe o fea upu e faamatala ai o latou lagona e uiga i le faasoa atu i isi o le talalelei: sagisagi fiafia, faaletonu, faalotolotolua, fiailoa, atuatuvale, faatuatuai, ma le naunau.

  • O a mea moni e mafai ona tosina ai o tatou lagona e uiga ile faasoa atu o le talalelei i isi?

Valaaulia le vasega e vaavaai mo mataupu faavae a o latou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 75 ia e mafai ona faamalosiauina ai i latou ia latou taumafaiga e faasoa atu le talalelei.

Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le faaulutala ole vaega mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 75. Fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaaimo le mafuaaga na avatu ai ele Alii ia faaaliga e lua o loo i ai i lenei vaega (fuaiupu --12 ma le 13--36). Faamalamalama atu o nei faaaliga na faatonuina ai e le Alii ia toeaina e faatatau i o latou tiute faafaifeautalai ma atofa atu ia i latou ni soa faamisiona.

Vavae le vasega i ni vaega se tolu. Atofa tagata taitoatasi o vaega taitasi se mau se tasi o mau nei: Mataupu Faavae ma Feagaiga 75:2–5; Mataupu Faavae ma Feagaiga 75:6–11, 27; Mataupu Faavae ma Feagaiga 75:13–14. Faaali atu fesili nei, ma fai i le vasega e faitau le leoa a latou fuaiupu ua atofa atu i ai, ma vaavaai mo tali i fesili nei:

  1. O ai sa fetalai i ai le Alii?

  2. O le a lefautuaga na tuuina atu e le Alii i nei faifeautalai e mafai ona fesoasoani lelei ia i tatou e faasoa atu ai le talalelei?

  3. O a faamanuiaga na folafola mai e le Alii ia i latou pe afai latou folafola atu le talalelei ma le faamaoni?

A ua lava le taimi, valaaulia ni tagata o le vasega e faasoa mai a latou tali. Fesili atu i le vasega:

  • E faavae i mea sa outou talanoaina i a outou vaega, o a mataupu faavae e mafai ona tatou aoao mai folafolaga a le Alii ia i latou o e folafola atu ma le faamaoni le talalelei? (E tatau i le vasega ona faailoa mai mataupu faavae e pei o nei: Afai tatou te faamaoni i le folafolaina atu o le talalelei, o le a faamanuia i tatou e le Alii i le viiga, mamalu, ma le ola e faavavau. A o tatou faamaoni i le folafolaina atu o le talalelei, o le a faatasi le Alii ma i tatou.)

  • O le a sou manatu e mafai faapefea e le malamalama i nei mataupu faavae ona faamalosiauina i tatou a o tatou folafola atu le talalelei?

  • E faavae i fuaiupu 11 ma le 27, o a ni nai auala o le a faatasi ai le Alii ma i tatou ao tatou saili ma le agaga tatalo e faasoa atu le talalelei i isi?

Faaali atu le saunoaga lenei a Elder Neil L. Andersen o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, ma valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele: Fai i tagata o le vasega e faalogologo pe faapefea ona faatasi le Alii ma i tatou a o tatou saili ma le maelega ma le agaga tatalo e folafola atu le talalelei.

Ata
Elder Neil L. Andersen

“Ou te folafola atu ia te outou, a o outou tatalo ia iloa po o ai e talanoa i ai, o le a oo atu i lou mafaufau ni igoa ma ni foliga…O upu e tautala atu ai o le a tuuina mai i le taimi lava lea e te manaomia ai [tagai MF&F 84:85; 100:6]. O le a tatala atu ia te outou ni avanoa. O le a faatoilalo e le faatuatua le masalosalo, ma ole a faamanuiaina outou e le Alii i a oe lava vavega” (Neil L. Andersen, O se Vavega,” Ensign po o le Liahona, May 2013, 78–79)

  • O anafea na e lagonaina ai sa faatasi le Alii ma oe i au taumfaiga e faasoa atu le talalelei i isi? (Atonu foi e te manatu e faasoa atu sou lava aafiaga.)

Faamaea i le fautuaina o tagata o le vasega e mafaufau ma le agaga tatalo po o ai e mafai ona latou faasoa i ai a latou molimau o le talalelei.