Inisitituti
Lesona 38: Mataupu Faavae ma Feagaiga 98–100


“Lesona 38: Mataupu Faavae ma Feagaiga 98–100,” Tusi Lesona a le Faiaoga o le Mataupu Faavae ma Feagaiga (2017)

“Lesona 38,” Tusi Lesona a le Faiaoga o le Mataupu Faavae ma Feagaiga

Lesona 38

Mataupu Faavae ma Feagaiga 98-100

Faatomuaga ma le Faasologa o Taimi

I le 1833 na avea le faatupulaia o le faitau aofai o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le Itumalo o Siakisone Misuri, ma se popolega tele i e na muaimalae i le itumalo ona o eseesega tele o aganuu, faaupufai, ma faalelotu i le va o vaega e lua. I le aso 20 o Iulai, 1833, sa poloai faamalosi ai e se vaega o tagatanuu o Misuri ia le Au Paia o Aso e Gata Ai e tuua le Itumalo o Siakisone. A o lei mafai ona tali lelei atu le Au Paia, sa faatamaia e se au faatupu faalavelave le falelomitusi o le Ekalesia ma valitaina ma faapipii fulumanu ia Epikopo Paterika ma Charles Allen. E tolu aso mulimuli ane, ae faamata’uina e se vaega tele o tagata faatupu faalavelave sauaga, ma sa faamalosia taitai o le Ekalesia e saini se maliega o le a tuua e Mamona uma le Itumalo o Siakisone ia le silia ma le aso 1 Aperila, 1834. I le aso 6 Aokuso, 1833, i Katelani, Ohaio, na maua ai e le Perofeta o Iosefa Samita le faaaliga tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98, lea na faatonuina ai e le Alii le Au Paia i le auala e tali atu ai i sauaga. Sa fautuaina foi e le Alii le Au Paia e mulimuli i “le tulafono faavae o le laueleele” (MFF 98:6) ma lapataia i latou e tausi a latou feagaiga.

Sa auai John Murdock i le Ekalesia ina ua taunuu uluai faifeautalai mai Niu Ioka i Katelani, Ohaio ia Novema 1830. Sa ia amataina loa lava ona folafola atu le talalelei. Ia Iuni 1832, sa ia toe foi ai mai le auauna atu i se misiona i eria i sisifo tutotonu o le Iunaite Setete. I se faaaliga na tuuina atu i le Perofeta o Iosefa Samita i le aso 29 Aokuso, 1832, lea o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 99, sa valaauina ai e le Alii ia John Murdock e faaauau ona avea o se faifeautalai.

Ia Oketopa 1833, sa tuua ai e le Perofeta o Iosefa Samita ma Sini Rikitone mo se misiona puupuu i Kanata i Luga. I le aso 12 Oketopa, 1833 sa la malolo ai i Perrysburg, Niu Ioka, ma sa maua ai e le Perofeta le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100. Na faamautinoa atu ai e le Alii i le Perofeta ma Sini Rikitone o loo manuia o la aiga i Ohaio. Sa faamafanafanaina foi i laua e le Alii e uiga i le Au Paia i Misuri, o e na mafatia i sauaga.

Manatua: O le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 99 e le o i ai i le faasologa sa’o ma isi vaega i le Mataupu Faavae ma Feagaiga ona o se mea sa sese i le tusiina o aso o le faaaliga ina ua lomia le lomiga o le tusi i le 1876. Sa faasa’oina lena sese i le lomiga i le 1981, ae o le faatulagaina o le faaaliga i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 99 sa faasaoina ina ia faatumauina le sa’o o mau faasino i le numera o le vaega i isi lomiga. (Tagai Dennis A. Wright, “Historical context and overview of Mataupu Faavae ma Feagaiga 99,” i le Dennis L. Largey ma Larry E. Dahl, eds., Doctrine and Covenants Reference Companion [2012], 805). O lenei lesona o le a talanoaina ai vaega e 98–100 i le faatulagaga o loo sau ai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga.

Iuni 1832Sa toe foi John Murdock mai se misiona i eria i sisifo tutotonu o le Iunaite Setete.

29 Aokuso, 1832 Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 99.

20 Iulai, 1833Sa faatamaiaina e se au faatupu faalavelave i le Itumalo o Siakisone, Misuri le falelomitusi o le Ekalesia i Initipene ma valita ma faapipii fulumanu ia Epikopo Eteuati Paterika ma Charles Allen.

23 Iulai, 1833I lalo o le taufaamata’u o sauaga a tagata faatupu faalavelave, sa sainia ai e taitai o le Ekalesia i Misuri se maliega o le a tuua e Mamona uma le Itumalo o Siakisone i le aso 1 Aperila, 1834.

6 Aokuso, 1833Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 98.

9 Aokuso, 1833 Na taunuu ai Oliva Kaotui i Katelani, Ohaio, ma le tala i sauaga a le au faatupu faalavelave i le Au Paia i Misuri.

5 Oketopa, 1833 Sa tuua ai e Iosefa Samita ma Sini Rikitoni ia Katelani, Ohaio, e folafola atu le talalelei i Niu Ioka ma i Mount Pleasant, i Kanata i Luga (lea ua ta’ua nei o Ontario).

12 Oketopa, 1833 Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 100 .

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:1–22

Ua faamafanafanaina e le Alii le Au Paia ma fautuaina i latou e mulimuli i le tulafono o le lauelele ma tausia a latou feagaiga.

Valaaulia tagata aooga e mafaufau i se taimi na faaituau ai le faiga o i latou po o se isi latou te iloa, ma mafaufau pe na faapefea ona tali atu i latou po o le tagata lea.

Valaaulia tagata aooga e vaavaai mo le aoaoga faavae ma mataupu faavae a o latou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98 o le a fesoasoani ia i latou ia malamalama i le mea e finagalo le Atua tatou te fai pe a tatou manatu ua faaituau ona fai i tatou.

Valaaulia ni nai tagata aooga e feauauai i le faitauina leotele o palakalafa nei. Fai i tagata aooga e mafaufau pe mata o le a faapefea ona latou tali atu pe ana fai o i latou o se tasi o uluai Au Paia i le Itumalo o Siakisone, Misuri.

I le aso 20 o Iulai, 1833, “pe fa pe lima selau [tagata Misuri] le fiafia sa potopoto i le falefaamasino i Initipene. Sa latou … filifilia se komiti e tusia se pepa o faamatalaga e otooto ai o latou manaoga mo tagata Mamona. …

“… Sa tusia e le komiti se tautinoga faapea o le a le faatagaina se tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai e masii mai pe nofoia le Itumalo o Siakisone, ma o i latou ua i ai iina, e tatau na i ai se tautoga e tuua loa i se taimi vave. … O le usoga, i le ofo ai i le talosaga … , sa talosagaina le tolu masina e mafaufau ai i le talosaga ma sei feutagai ma taitai o le Ekalesia i Ohaio. Sa teena lea talosaga. Sa latou talosagaina le sefulu aso, ae sa faatagaina e le komiti le na o le sefululima minute.

“Sa vave ona liua le komiti i se au faatupu faalavelave sa tonu e faaumatia le ofisa lomitusi o le [Ekalesia] ma masini. Sa latou … talepeina masini lomitusi, faasalalau totoga o masini, faatamaia toetoe o pepa uma na lolomiina, e aofia ai ma le tele o pepa e lei faapineina o le Tusi o Poloaiga. E lei pine ae o latou talepeina i lalo le ofisa fogafalelua lomitusi. …”

Ona valita ai lea ma faapipii fulumanu e le aufaatupu faalavelave ia Epikopo Eteuati Paterika ma Charles Allen i luma o le falefaamasino. E tolu aso mulimuli ane, ae taunuu le au faatupu faalavelave ma “susunu ia faaputuga vaomago ma faatoaga saito, ma faaleaga nisi o fale, fale i faatoaga, ma pisinisi. Na iu lava ina faafetoai e le au faatupu faalavelave ni taitai se toaono o le Ekalesia, o e, ina ua vaaia le lamatiaina o meatotino ma soifua o le Au Paia, sa latou ofo atu o latou ola e fai ma sui o le Au Paia ma a latou meatotino …

“O le teena ai o lenei ofo, sa taufaamata’u ane taitai o le au faatupu faalavelave o le a sasaina ia alii, tamaitai, ma tamaiti uma lava sei iloga latou te ioe atu e o ese ma le itumalo. I lalo o le taufaamta’u sa sainia ai e le usoga le maliega e tuua le itumalo” (Church History in the Fulness of Times Student Manual [Church Educational System manual, 2nd ed., 2003], 132–34).

  • Pe ana fai o oe o se tasi o le Au Paia i Misuri, mata e faapefea ona e tali atu i le au faatupu faalavelave?

Fai i tagata aooga e faitau filemu le faaulutala o le vaega mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98, ma vaavaai mo faamaoniga sa silafia e le Alii mafatiaga o le Au Paia i Misuri.

  • O le a le faamaoniga o e vaai i ai faapea na silafia e le Alii mafatiaga o le Au Paia i Misuri?

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:1–3 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo le fautuaga a le Alii i le Au Paia.

  • O le a se fautuaga e te manatu semanu e faamafanafanaina ai le Au Paia i Misuri? Aisea?

  • O le a se fautuaga e te manatu semanu e faigata ona mulimuli ai?

  • E fua i mea na folafola atu e le Alii i le Au Paia i fuaiupu 1–2, o le a le mataupu faavae e mafai ona tatou faailoa maia e uiga i taunuuga o le tuuina atu o le faafetai i mea uma ma faatalitali ma le onosai i le Alii? (A uma ona tali mai tagata aooga, tusi le mataupu faavae lea i le laupapa: Afai tatou te avatu le faafetai i mea uma ma faatalitali ma le onosai i le Alii, o le a galulue faatasi o tatou puapuaga mo lo tatou lelei.)

  • O le a lou manatu i le uiga o le faatalitali ma le onosai i le Alii?

  • E mafai faapefea e o tatou puapuaga ona galulue faatasi mo lo tatou lelei a o tatou avatu le faafetai i mea uma ma faatalitali ma le onosai i le Alii?

Fai i tagata aooga e mafaufau i se tasi latou te iloaina e faafetai lava ia mo mea uma ma faatalitali ma le onosai i le Alii i le taimi o tofotofoga ma faigata. Valaaulia ni nai tagata aooga e faasoa mai i le vasega nei faataitaiga. (Faamanatu i tagata aooga ia aua nei faasoa maia ni mea e patino tele pe le faalauaiteleina.)

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:4−10 e ala i le faamalamalama atu sa fautuaina e le Alii le Au Paia e tausi Ana poloaiga ma “ia sapasapaia,” pe mulimuli, “i le tulafono faavae o le laueleele” (fuaiupu 6). Sa Ia ta’u atu foi i le Au Paia e saili ma lagolago taitai “faamaoni,” “lelei,” ma “atamamai” o le malo (fuaiupu 10).

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:11–15 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai po o a isi mea na poloaiina e le Alii le Au Paia e fai.

  • O le a le mea na poloai le Alii i le Au Paia e fai?

Faasino i ai le fasifuaiupu “O le a ou faataitaia ma tofotofoina outou i lenei mea” i le fuaiupu 12.

  • O le a sou manatu o le a le uiga o le “faataitaia ma tofotofoina outou i lenei mea”? (O le a tofotofoina e le Alii le faamaoni o le Au Paia.)

  • E ono taua i se a mo le Au Paia i Misuri ona malamalama o tofotofoga sa latou feagai sa faamomoe “e tofotofoina ai [i latou] i mea uma, pe [o le a latou] mau i le feagaiga [a le Alii]” (fuaiupu 14)?

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:16–22 e ala i le faamalamalama atu faapea na ta’u atu e le Alii i le Au Paia “ia tetee ai i taua ma folafola atu le filemu” (fuaiupu 16). Sa Ia a’oa’iina le Au Paia i Katelani, Ohaio, ma poloaiina i latou e salamo ma tausi a latou feagaiga.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:23-48

Ua aoao atu e le Alii le Au Paia i le ala e tali atu ai i sauaga ma faamalamalama atu ai le taimi e tauamiotonu ai taua

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:23--27 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na fautuaina e le Alii le Au Paia e fai pe a le faia faalelei i latou e isi.

  • O le a le mea na fautuaina e le Alii le Au Paia e fai pe a osofaia pe sauaina?

  • O le a le mataupu faavae e mafai ona tatou faailoaina mai folafolaga a le Alii ia i latou o e onosaia o latou puapuaga e aunoa ma le saili atu e tauimasui? (Fesoasoani i tagata aooga e faailoa mai le mataupu faavae lenei: Afai tatou te talia ma le onosai ia sauaga e aunoa ma le saili e tauimasui atu, o le a tauia i tatou e le Alii.)

Faaali atu le fuaitau lenei a Peresitene James E. Faust (1920-2007) o le Au Peresitene Sili, ma valaaulia se tagata aoga e faitau leotele:

Ata
Peresitene James E. Faust

“E le tatau ona tatou tali atu e ala i le saili atu e tauimasui, ae ia tau lava ina tuu atu le faamasinoga tonu i lona ala, ona faagalo ai lea. E le faigofie ona faagalo ma faamama o tatou loto mai le faateleina o le ita. “Ua uma ona ofoina mai e le Faaola ia i tatou uma se filemu taua e ala i Lana Togiola, peitai ua na o lo tatou naunau e lafoai lagona le lelei o le ita, lotovale, po o le tauimasui e mafai ai ona oo mai” (James E. Faust, “O Le Mana Faamalolo o le Faamagaloga,”Ensign po o le Liahona, Me 2007, 69).

  • O le a se mea e mafai ona tatou faia e onosaia ai sauaga ae le saili atu ia tauimasui?

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 98:28–48 e ala i le faamalamalama atu sa otooto mai e le Alii ia tulaga o le taimi e tauamiotonuina ai taua. Sa Ia poloaiina foi le Au Paia e faamagalo atu i o latou fili.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 99:1–8

Ua valaauina e le Alii ia John Murdock e folafola atu le talalelei

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 99 e ala i le faamalamalama atu sa valaauina John Murdock e faamisona i sasae o le Iunaite Setete. E ui ina feagai ma tofotofoga ma faigata, ae sa talia e John Murdock lona valaauga i le misiona ma sa mulimuli i le fautuaga a le Alii e sauni mea mo lana fanau ae lei tuua e ia.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 100:1–17

Ua faamafanafana ma faatonu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone.

  • O a popolega e te manatu e i ai i faifeautalai pe a amata a latou galuega faafaifeautalai?

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le faamatalaga lenei o le talaaga mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100:

Sa malaga se tagata liliu mai e igoa ia Freeman Nickerson i Katelani, Ohaio, ia Setema 1833 ma sa talosagaina e le Perofeta e la te o ma ia i Niu Ioka ma Kanata e folafola le talalelei i lona aiga. Sa malilie Iosefa Samita ma Sini Rikitone i lana talosaga, ma sa latou tuua Katelani i le aso 5 Oketopa, 1833. Sa latou folafola atu le talalelei a o latou malaga atu i Niu Ioka, ma ina ua latou taunuu i le fale o Uso Nickerson i Perrysbug, Niu Ioka, sa maua e Iosefa Samita le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100 (tagai Eric Smith, “A Mission to Canada” i le Revelations in Context, ed. Matthew McBride and James Goldberg [2016], 202–4, or history.lds.org).

Valaaulia tagata aooga e faitau filemu le faaulutala o le vaega o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100, ma vaavaai mo le mea na popole i ai Iosefa Samita ma Sini Rikitone.

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100:1–4 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na ta’u atu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone.

  • O le a le mea na folafola atu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e faatatau i o la aiga?

  • E tusa ai ma le fuaiupu 3--4, aisea na auina atu ai e le Alii ia le Perofeta o Iosefa Samita ma Sini Rikitone i lenei misiona i Niu Ioka ma Kanata?

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100:5–8 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai po o le a le mea na ta’u atu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone e fai o ni faifeautalai.

  • O le a le mea na poloaiina e le Alii i la’ua e fai?

  • O le a le mataupu faavae e mafai ona tatou faailoa mai le folafolaga na tuu atu e le Alii ia Iosefa Samita ma Sini Rikitone i le fuaiupu 5–6? (Fesoasoani i tagata aooga e faailoa mai le mataupu faavae lenei: A o tatou saili e faasoa le talalelei i isi, o le a fesoasoani le Alii ia tatou iloa le mea e fai atu ai.)

  • O le a le mataupu faavae e mafai ona tatou faailoa mai le folafolaga a le Alii i le fuaiupu 7--8? (Fesoasoani i tagata aooga e faailoa mai le mataupu faavae lenei: A o tatou faasoa atu le talalelei i le paia o o tatou loto ma i le agaga o le agamalu, o le a molimau atu le Agaga i mea tatou te tautala atu ai)

  • O anafea na e iloa ai se tasi pe o folafolaga uma foi e lua a o e faasoa atu le talalelei i isi?

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 100:9–17 e ala i le faamalamalama atu sa tofia e le Alii ia Iosefa Samita e avea ma “talifaaaliga” ma Sini Rikitone e fai ma “failauga” mo le Perofeta (fuaiupu 9–11). Sa folafola atu e le Alii i le Perofeta le “mana e malosi i le molimau … [ma] i le faamalamalamaina o tusitusiga paia uma” (fuaiupu 10–11). Sa Ia folafola atu foi o “Siona [o le a] laveaiina” (fuaiupu 13) ma sa tautino atu o le a Ia “faatu mai … se nuu mamā, o [le a] auauna ia te [Ia] i le amiotonu” (fuaiupu 16).

Faaiu i le molimau atu i upumoni na aoao atu i le lesona lenei, ma valaaulia tagata aooga e faaaoga mea sa aoaoina.