Inisitituti
Lesona 48: Mataupu Faavae ma Feagaiga 124


“Lesona 48: Mataupu Faavae ma Feagaiga 124,” Tusi Lesona a le Faiaoga o Mataupu Faavae ma Feagaiga (2017)

“Lesona 48,” Tusi Lesona a le Faiaoga o Mataupu Faavae ma Feagaiga

Lesona 48

Mataupu Faavae ma Feagaiga  124

Faatomuaga ma le Faasologa o Taimi

Ina ua tutuliese tagata o le Ekalesia mai Misuri i le taumalulu ole 1838--1839, sa latou maua se sulufaiga i Ilinoi ma le Teritori o Aioua. Ina ua mavae le faatagaina e sosola mai le nofopologa ia Aperila 1839, sa auai faatasi atu le Perofeta o Iosefa Samita ma le Au Paia i Quinsi, Ilinoi, ma sa fesoasoan ai i le faavaeina o se nofoaga fou e faapotopoto i ai i Commerce, Ilinoi, lea na faaigoa mulimuli ane o Navu. Toeitiiti atoa le lua tausaga mulimuli ane, i le aso 19 Ianuari, 1841, sa maua mai ai e le Perofeta o Iosefa Samita le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124, lea na poloaiina ai e le Alii o ia e tusia “se folafolaga mamalu o [Lana] talalelei i taitai o “atunuu uma ua salalau le lalolagi” (MFF 124:2–3) ma faatonuina le au paia e fau se fale tali malo mo tagata asiasi atu ma le malumalu i Navu. Sa Ia fautuaina foi tagata taitoatasi o le Ekalesia ma tofia uso e auauna atu i tofiga faaleautaitai o le perisitua.

Taumalulu 1838--1839Sa tutuliese tagata o le Ekaleisa mai Misuri ma sulufai i Ilinoi ma le Teritori o Aioua.

16 Aperila, 1839A o auina atu i Kolumipia, Misuri, mo lona faamasinoga, sa faatagaina le Perofeta o Iosefa Samita ma ana soa e sosola ese mai le nofopologa.

Aperila--Me 1839Sa faatauina mai e tagata o le Ekalesia laueleele i Commerce, Ilinoi--na faaigoa mulimuli ane o Navu---ma sa faavaeina ai o se nofoaga e faapotopoto i ai.

15 Aokuso, 1840Sa tuuina atu ai e le Perofeta o Iosefa Samita lana uluai saunoaga faalauaitele e uiga i le papatisoga mo e ua maliliu.

16 Tesema, 1840Sa tuuina atu ai e le setete o Ilinoi se faavae aloaia i le aai o Navu.

19 Ianuari, 1841Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 124 .

6 Aperila, 1841Na faataatitia ai maatulimanu o le Malumalu o Navu

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:1-21

Ua poloaiina e le Alii ia Iosefa Samita e auina atu se “folafolaga o [le] talalelei … i atunuu uma o le lalolagi” ma fautuaina tagata taitoatasi o le Ekalesia.

Tusi ia fesili nei i le laupapa: O le a se faamatalaga faamalo aupito sili e mafai ona e maua mai se isi tagata? Aisea?

Valaaulia ni nai tamaiti aoga e faasoa mai a latou tali i le vasega. Ona tusi lea o fesili nei ile laupapa: O le a se faamatalaga faamalo e te manao e maua mai le Alii? Aisea?

Valaaulia tamaiti e mafaufau i fesili nei. Fautuaina i latou a o latou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124 e vaavaai mo uiga faaleatua e faatauaina e le Alii i Ana auauna.

Faamanatu i tamaiti ina ua tutuliese ia tagata o le Ekalesia mai Misuri ile taimi o le taumalulu o le 1838--1839, e toatele i latou sa faamautu i nai pitonuu laiti i Ilinoi ma Aioua faasoloslo i auvai o le Vaitafe o Misisipi. Sa faia e tagatanuu agalelei i na pitonuu mea sa mafai ona latou faia e fesoasoani ai i le Au Paia ae sa tele ina latou tauivi e sue ni meaai ma ni malutaga ia lava mo le aofaiga tele o le au sulufai.

Faaali atu le palakalafa lenei ma valaaulia se tamaitiiti aoga e faitau leotele:

Ia Aperila 1839, sa faatagaina ai le Perofeta o Iosefa Samita ma ona uso a pagota e sosola ese mai le nofopologa ma sa latou sosola i Quincy, Ilinoi, lea sa latou toe auai ai faatasi ma o latou aiga. Ina ua latou taunuu i Quincy, sa faatau mai e le Perofeta ma isi le laueleele i Ilinoi ma le Teritori o Aioua mo le Au Paia e faamautu ai. Na avea Commerce, Ilinoi ma o latou laumua fou, lea sa latou toe faaigoaina o Navu, o le faaEperu mo le “matagofie.” Peitai, o le faavaeina o lo latou aai sa manaomia ai le tele o masina o galuega faigata aua o le Au Paia---e toatele sa matitiva ina ua latou sosola ese mai o latou nofoaga i Misuri---sa taulai atu a latou taumafaiga i le faamamaina o fanua ma fauina fale fou ma mea e ola ai. E oo atu i le taumalulu na sosoo ai, ua lava a latou taumafaiga sa mafai ai e taitai o le Ekalesia ona liliu atu e toefaatulaga le autaitai o le Ekalesia, lea sa tuugaogaoina ona o le liliuese ma le maliu i le vaitau o fevesiaiga a le Ekalesia i Misuri. I le aso 19 Ianuari, 1841, sa maua mai ai e le Perofeta o Iosefa Samita le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124, lea sa faaigoa ai e le Alii ia Navu o “se maatulimanu o Siona” (MFF 124:2) ma le laumua o le Ekalesia i lena taimi, ma tofia ai uso e auauna i tulaga faaleautaitai i le Ekalesia.

Faamalamalama atu e pei ona tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:1–22, sa viia e le Alii ma fautuaina taitai eseese o le Ekalesia i Navu. Tusi mau faasino ma fesili nei ma igoa i le laupapa.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:1–3—Iosefa Samita .

Mataupu Faavae ma Feagaiga124:12–14—Robert B. Thompson

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:15Ailama Samita.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:16–17John C. Bennett Bennett

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:18–19—Laimani Wight

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:20–21—Siaosi Mila

Tofi i tamaiti taitoatasi se tasi o nei mau, ma valaaulia i latou e faitau le leoa a latou fuaiupu ua tofi atu i ai, ma vaavaai mo mea na fetalai atu ai le Alii e uiga i nei tagata taitoatasi. Valaaulia tamaiti e lipoti mea sa latou mauaina. A o latou lipoti mai, tusi a latou tali i le laupapa i autafa o le mau ma igoa e o faatasi ai.

  • O le fea o nei faamatalaga faamalo e te manao e maua mai le Alii? Aisea?

Valaaulia tagata o le vasega e iloilo faavavevave ia faamatalaga faamalo na tuu e le Alii ia Ailama Samita ma Siaosi Mila i fuaiupu 15 ma le 20.

  • E faavae i mea na fetalai ai le Alii e uiga i nei alii e toalua, o a Ona lagona e uiga ia i latou o e amiosa’o? (E ao i tamaiti ona faailoa mai se upumoni e pei o lenei: E alofa le Alii ma talitonuina i latou e i ai le faamaoni i le loto.)

Ta’u i ai e alofa le Alii i tagata uma. Peitai, o le faailoaga o le alofa o le Alii mo Ailama Samita ma Siaosi Mila i fuaiupu 15 ma le 20 ua ta’u mai ai Lona faamaoniga o o la’ua olaga ona o lo la’ua amiosa’o, o lona uiga e mama a’ia’i, faamaoni, ma amiotonu.

Faaali atu le saunoaga lenei mai ia Elder Joseph B. Wirthlin (1917–2008) o le Korama a Aposetolo e Toasefululua: Valaaulia se tasi e faitauina leotele le saunoaga, ma fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai mo mea na saunoa ai Elder Wirthlin e uiga i le faauigaga o le amiosa’o.

“Ia te a’u, o le amio sa’o o lona uiga o le faia e le aunoa o le mea sa’o ma lelei, e tusa lava po o a taunuuga e oo i ai i lena taimi. O lona uiga o le amiotonu mai le taele o o tatou agaga, e le gata i a tatou amioga ae, o le mea sili atu ona taua, i o tatou mafaufauga ma i o tatou loto. O le amio sa‘o o le tagata lava ia, e aofia ai le matuai faatuatuaina ma e le piopio lea e le mafai ai ona tatou sese i se faatuatuaga po o se feagaiga” (Joseph B. Wirthlin, “Personal Integrity,” Ensign, May 1990, 30).0, 30–33

  • O a ni nai tulaga e mafai ona tofotofoina ai le amiosa’o o se tagata?

  • O a ni nai mea e mafai ona tatou fai e fesoasoani ai ia i tatou e tausia la tatou amiosa’o tusa lava pe i ai se taimi e faigata ai ona fai?

Valaaulia tagata aoao e mafaufau i se tasi latou te iloa e amiosa’o. Fai i ni nai tagata e faasoa mai i le vasega pe aisea ua avea ai le tagata ua latou mafaufauina ma faataitaiga o le amiosa’o.

Fautuaina tamaiti e tusi i lalo mea o le a latou taumafai e fai ina ia amiosa’o i o latou mafaufauga, upu, ma faatinoga.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:22-83

Ua poloaiina e le Alii ia tagata o le Ekalesia e fau se fale mo tagata asiasi mai ma se malumalu i Navu.

Faamalamalama atu e faapea, i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:22–8, na tuuina mai ai e le Alii ni poloaiga patino i tagata o le Ekalesia. Valaaulia ni tagata aooga e auauai e faitau leotele mai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:22–27, 56, 60. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na fautuaina e le Faaola tagata e fai.

  • O le a le mea na ta’u atu e le Alii i le Au Paia e fau i Navu? (O se fale e tali ai tagata, lea o le a latou faaigoaina o le Fale o Navu, ma se malumalu.)

  • E tusa ai ma fuaiupu 23, 60, aisea na poloaiina ai le Au Paia e fau le Fale o Navu?

Faapipii i luga se Ata o le Malumalu o Navu.

Ata
Malumalu o Navu

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:28 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai pe aisea na poloaiina ai e le Alii le Au Paia e fau se malumalu i Navu.

  • Aisea na poloaiina ai e le Alii le Au Paia e fausia se malumalu i Navu, Ilinoi?

Faamalamalama atu na aoao mai e le Perofeta o Iosefa Samita e faapea o le “atoatoaga o le perisitua” e maua i le taliaina o sauniga o le malumalu ma le tausia o feagaiga e o faatasi ai (tagai Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 419). E ui ina ua toefuatai mai ki o le perisitua i le Malumalu o Katelani i le 1836, ae e lei faaalia uma mai ia sauniga o le malumalu i le taimi lena. Mo se faataitaiga, i le aso 15 Aokuso, 1840, ono masina ao lei maua mai le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124 sa aoao mai ai e le Perofeta o Iosefa Samita mo le uluai taimi le aoaoga faavae o le laveaiina o e maliliu e ala i papatisoga sui. O iina, sa tele papatisoga mo e ua maliliu sa faia i le Vaitafe o Misisipi po o vaitafe laiti lata ane.

Valaaulia ni nai tagata aooga e feauauai i le faitauina leotele o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:29–34. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na ta’u atu e le Alii i le Au Paia e uiga i papatisoga mo e ua maliliu.

  • O fea na fetalai le Alii e tatau ona faatino ai papatisoga mo e ua maliliu?

  • E tusa ai ma le fuaiupu 30, aisea na faatagaina ai e le Alii le Au Paia e faatino papatisoga mo e ua maliliu i isi nofoaga nai lo se malumalu?

  • O le a le mea na fetalai ai le Alii o le a tupu pe afai e faatino e le Au Paia ia papatisoga mo e ua maliliu i fafo atu o le malumalu pe a maea le taimi ua atofaina e faamaea ai le malumalu?

Faamalamalama atu o papatisoga sui i le Vaitafe o le Misiispi sa le i toe faaaauauina i le aso 3 Oketopa, 1841 ina ua faasilasila mai e le Perofeta, “O le a le toe i ai ni papatisoga mo e ua maliliu, seia oo ina mafai ona faia le sauniga i totonu o le Maota o le Alii. … Aua ua faapea ona fetalai mai ai le Alii!” (Aoaoga: Iosefa Samita, 469). Ia Novema, 1841, ina ua uma ona fausia ma faapaiaina se faatanoa o le vai papatisogai le fogafale i lalo o le Malumalu o Navu, sa toe faaauau ai le faiga o papatisoga mo e ua maliliu.

Valaaulia ni nai tagata aooga e feauauai i le faitauina leotele o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:37–41. Fai i le vasega a mulimuli ai, ma vaavaai mo se isi mafuaaga na poloaiina ai e le Alii le Au Paia e fau se malumalu i Navu.

Tusi le faamatalaga lea e lei maea i le laupapa: O le malumalu ua na o le pau lea o le nofoaga e …

  • E faavae i mea na aoao mai e le Alii o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:28–42, e faapefea ona e faaumaina le faamatalaga o i luga o le laupapa? (A uma ona tali mai tamaiti, faamaea le faamatalaga o i le laupapa faapea: O le malumalu ua na o le pau lea o le nofoaga e mafai ona maua ai sauniga uma o le perisitua ua tatau ai mo le faaolataga o e ola ma e ua maliliu.)

  • E mafai faapefea e lenei aoaoga faavae ona faaosofia le Au Paia e faia soo se osigataulaga e tatau ai ia fauina le Malumalu i Navu?

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:41–83 e ala i le faamalamalama atu sa folafola mai e le Alii i tagata ole Ekalesia afai latou te fauina le malumalu o le a faamanuiaina i latou. Afai e leai, o le a fetuuina i latou. Sa folafola atu foi e le Alii o le a Ia faamasinoina fili o le Ekalesia i le le mafai e le Au Paia ona fauina se malumalu i le Itumalo o Siakisone, Misuri. E le gata i lea, sa tuu atu e le Alii faatonuga i le Au Paia e faatatau i le fauina o le Fale o Navu.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:84–145

Na fofoga mai e le Alii suafa o i latou o e e tatau ona auauna i tofiga faaletaitai perisitua

Faamanatu i le vasega o faigata i Misuri na afaina ai le taitaiga o le Ekalesia. I le taimi lena, na tuua ai e nisi taitai le Ekalesia, a o nisi sa maliliu ai pe sa fasiotia. Ina ua mavae le tutulieseina o le Au Paia mai Misuri i le taumalulu o le 1838--1839, sa faaalu e taitai o le Ekalesia le tele o a latou taumafaiga e tapenapena ia nofoaga mo le Au Paia e faapotopoto iai i Ilinoi ma Aioua. E oo atu i le taumalulu o le 1840--1841, ua faatoa mafai e le autaitai o le Ekalesia ona liliu atu i le faatutumuina o avanoa o tofiga i le Ekalesia. DO leMataupu Faavae ma Feagaiga 124:84–145 o loo i ai igoa o alii sa tofia e galulue i le Ekalesia, faatasi ai ma folafolaga ma lapataiga a le Alii ia i latou.

Valaaulia ni nai tagata o le vasega e feauauai i le faitauina leotele mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:91–95. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo suiga na faia e le Alii i le autaitai o le Ekalesia.

  • O le a le valaauga na maua e Viliamu Law?

  • O le a le valaauga na maua e Ailama Samita?

Atonu e te manao e faamalamalama atu ina ua tofia Ailama Samita e avea ma Peteriaka i le Ekalesia, sa na o le tasi lava le peteriaka sa tautuaina le Ekalesia atoa. A o faatulagaina isi siteki, sa faauuina peteriaka i siteki taitasi.

  • O a faamanuiaga na folafola atu ia Ailama Samita o se vaega o lona valaauga fou? (Na tuuina atu ia Ailama faamanuiaga ia foi na folafola atu ia Oliva Kaotui, o le sa tape le igoa mai le Ekalesia ona o lona fouvale i le 1838 [tagai fuaiupu 95].)

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:103–42 e ala i le faamalamalama atu sa tofia e le Alii ia Sini Rikitone e faaauau ona auauna o se fesoasoani i le Perofeta o Iosefa Samita. Sa faailoa atu e le Alii ia Iosefa o le Perofeta ma le Peresitene o le Ekalesia ma o Polika Iaga o le Peresitene o le Korama a Aposetolo e Toasefululua ma lisi atu ai sui auai o lena korama. E le gata i lea, sa faaigoaina foi e le Alii ia sui auai o le aufono maualuga, le peresitene o faitaulaga sili (o le peresitene o le siteki), le peresitene o le korama a toeaina, Peresitene o Korama a Fitugafulu, ma le au epikopo.

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 124:143 . Fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai mo mafuaaga na faatu ai e le Alii nei “tofi” ma “ki” o le perisitua.

  • E tusa ai ma le fuaiupu 143, aisea na faatu ai e le Alii ia ki o le perisitua ma tofi e faatulagaina ai ma taitai Lana galuega? (Sa faatuina e le Alii ia ki ma tofi o le perisitua e faatulagaina ai ma taitai Lana galuega ina ia faaatoatoa ai le Au Paia.)

Faaiu e ala i le molimau atu i lenei mataupu faavae ma isi upumoni na faailoa mai i lenei lesona. Valaaulia le vasega e faaaoga nei upumoni i o latou olaga.