Inisitituti
Lesona 55: Mataupu Faavae ma Feagaiga 137–38


“Lesona 55: Mataupu Faavae ma Feagaiga 137-38,” Tusi Lesona a le Faiaoga o Mataupu Faavae ma Feagaiga (2017)

“Lesona 55,” Tusi Lesona a le Faiaoga o Mataupu Faavae ma Feagaiga

Lesona  55

Mataupu Faavae ma Feagaiga 137–38

Faatomuaga ma le Faasologa o Taimi

I le aso 21 Ianuari, 1836, sa faia ai e le Perofeta o Iosefa Samita ma isi taitai o le Ekalesia se fonotaga faapitoa i le Malumalu o Katelani toeitiiti mae’a. I lea fonotaga, na vaai ai le Perofeta i se faaaliga vaaia o le malo selesitila lea na faamalamalama mai ai e le Alii le ala o le a Ia faamasinoina ai i latou “o e e [maliliu] e aunoa ma se malamalama o le talalelei” (MF&F 137:7). O lenei faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga  137.

I le aso 3 Oketopa, 1918, sa maua ai e Peresitene Iosefa F. Samita le faaaliga vaaia o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138, o loo faamanino atili ai le aoaoga faavae o le faaolataga mo e ua maliliu. I lenei faaaliga vaaia, na aoao ai e Peresitene Samita e faapea i le va o le maliu o le Faaola ma le Toetu, sa Ia galue auauna ai i e amiotonu i le parataiso o e sa faatalitali mo le “togiolaina mai noanoaga o le oti” (MF&F 138:16). Sa molimauina foi e Peresitene Samita le faatulagaga o le galuega faafaifeautalai i le lalolagi o agaga.

19 Novema, 1823Na maliu Alavine Samita i Palamaira, Niu Ioka.

Ianuari 1836Ua toeitiiti mae’a le Malumalu o Katelani.

21 Ianuari, 1836Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 137 .

1918O se faama’i na pesia ai le lalolagi atoa na maliliu ai le faitau miliona o tagata i le salafa o le lalolagi. Ia Novema, sa faamutaina ai le Taua Muamua o le Lalolagi, lea na maliliu ai le silia ma le 17 miliona le faitau aofai o tagata.

3 Oketopa, 1918Na maua mai ai leMataupu Faavae ma Feagaiga 138 .

3 Aperila, 1976Sa lagolagoina ma faamaonia ai e tagata o le Ekalesia le faaaliga vaaia a le Perofeta o Iosefa Samita o le malo selesitila, ma le faaaliga vaaia a Peresitene Iosefa F. Samita o le togiolaina o e maliliu o se vaega o tusitusiga faavae o le Ekalesia. Sa faaopoopo atu ia i le Penina Tau Tele.

Iuni 1979Na fofoga mai ai e le Au Peresitene Sili e faapea o le faaaliga vaaia a Iosefa Samita o le malo selesitila lea ua avea (nei ma Mataupu Faavae ma Feagaiga 137) ma le faaaliga vaaia a Iosefa F. Samita o le togiolaina o e ua maliliu lea ua avea (nei ma Mataupu Faavae ma Feagaiga 138) o le a faaaofia ai i le lomiga o le 1981 o le Mataupu Faavae ma Feagaiga.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 137:1–10

Ua vaai Iosefa Samita i se faaaliga vaaia o le malo selesitila

Faaali atu le saunoaga lenei a Peresitene Henry B. Eyring o le Au Peresitene Sili, ma fai i se tagata aoao e faitau leotele: Fai atu i le vasega e faalogologo mo tulaga i le olaga nei e foliga mai e le fetaui.

Ata
Peresitene Henry B. Eyring

“Ua na o sina vaega toalaiti lava o fanau a le Atua e mauaina i lenei olaga se malamalamaaga atoatoa e uiga i le fuafuaga a le Atua, faatasi ai ma le mauaina o sauniga ma feagaiga o le perisitua lea e faagaoioia atoatoa ai le mana togiola o le Faaola i o tatou olaga. E oo lava ia i latou e matua lelei lava matua atonu e ola faatuatua e tusa ma le malamalama ua latou maua ae e lei faalogo lava e uiga ia Iesu Keriso ma Lana Togiola pe valaauliaina foi ina ia papatisoina i Lona suafa. E moni lenei mea mo le fia miliona lemafaitaulia o o tatou uso ma tuafafine i le talafaasolopito atoa o le lalolagi.

“E manatu nisi e le fetaui lenei mea. Atonu latou te manatu ane o se faamaoniga lea e faapea e le o i ai se fuafuaga, leai ni mea patino e manaomia mo le faaolataga—ua lagonaina e le fatuina e se Atua amiotonu ma alofa se fuafuaga e avanoa i le na o se vaega toalaiti o Lana fanau. O nisi atonu ua faia se faaiuga e faapea masalo ua leva lava ona fuafua e le Atua po o ai Ana fanau o le a Ia laveaiina ma faia le talalelei ia avanoa ia i latou, ae o i latou e lei faalogo lava i le talalelei sa lei ‘filifilia’ lava i latou’” (Henry B. Eyring, “Gathering the Family of God,” Ensign po o le Liahona, Me 2017, 20).

  • E tusa ai ma lenei faamatalaga, o a tulaga i le olaga nei e foliga mai e le fetaui?

  • O a faaiuga a nisi o tagata e uiga i le Atua na faavae i lo latou malamalama ona o nei tulaga faalelalolagi?

Valaaulia tagata aoao e vaavaai mo aoaoga ma mataupu faavae a o latou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137-38 ia e faapupula mai ai le alofa, faamasinotonu, ma le alofa mutimutivale o le Tama Faalelagi o loo faaalia i Ana fanau.

Ina ia fesoasoani i tamaiti ia malamalama i le talaaga o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137, faamalamalama atu o le aso 21 Ianuari, 1836, sa faapotopoto ai le Perofeta o Iosefa Samita ma lona tama ma isi taitai o le Ekalesia i se afeafe i luga o le Malumalu o Katelani ua toeitiiti mae’a. I le taimi o le fonotaga, sa maua ai e le Perofeta se faaaliga vaaia.

Valaaulia ni nai tagata aoao e auauai i le faitauina leotele mai o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137:1–6. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na vaai i ai le Perofeta o Iosefa Samita i le faaaliga.

  • Na faapefea ona faamatala e le Perofeta le Mataupu o le malo selesitila?

  • O ai na ia vaai i ai i le malo selesitila?

  • E tusa ai ma le fuaiupu 6, aisea na “ofo” ai Iosefa ina ua ia vaaia lona uso o Alevini i le malo selesitila?

Ina ia fesoasoani i tamaiti aoga ia malamalama i le mafuaaga na matua faapitoa ai le taua o lenei mea mo le Perofeta, faaali le palakalafa lea ma valaaulia se tamaitiiti e faitauina leotele:

Ata
Perofeta o Iosefa Samita

I le 17 o tausaga, sa nutimomoia ai le loto o Iosefa Samita i le maliu faafuasei o lona uso matua o Alevini, o le sa ia matuai alofa ma faamemelo i ai. “Na talosagaina e le aiga o Samita se faifeau Peresipeteriane i Palamaira, Niu Ioka, na te taitaia lona falelauasiga. Talu ai o Alevini e lei avea ma se tasi o le aulotu a le faifeau, na ta’u mai ai e le faifeau i lana lauga o Alevini e le mafai ona faaolaina. Na toe ta’ua e Viliamu Samita, le uso laitiiti o Iosefa: ‘Na matua ta’u mai ma le malosi e [le faifeau] … o [Alevini] ua alu i seoli, aua o Alevini e le o se tagata o le ekalesia’” (Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa Samita [2007], 401--3).

  • Pe ana faapea na e i ai i le tulaga o Iosefa Samita, mata o a ni ou lagona i le taimi o le lauga a le faifeau i le falelauasiga o Alevini? Aisea?

  • Mata o a ni ou lagona i le vaai atu ia Alevini i le faaaliga o le malo selesitila?

Valaaulia tagata o le vasega e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137:7–8 ma vaavaai pe na faapefea ona tali atu le Alii i le fesili a le Perofeta.

  • E faavae i mea na aoao atu e le Alii i le Perofeta, o le a le aoaoga faavae e mafai ona tatou faailoa mai pe o ai o le a fai mo latou tofi le malo selesitila? (E tatau ona faailoa mai e tagata aoga le upumoni lenei: O tagata uma o e e maliliu e aunoa ma se malamalama o le talalelei, o e na semanu latou te mauaina, o le a mautofi i le malo selesitila.)

  • E mafai faapefea e lenei aoaoga faavae ona faamafanafanaina i latou o e ua i ai e e pele ia i latou ua maliliu e aunoa ma le faalogo i le talalelei?

Valaaulia se tagata o le vasega e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 137:9–10 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo nisi upumoni na faaali atu e le Alii i le Perofeta o Iosefa Samita. Valaaulia tamaiti e lipoti mea sa latou mauaina. Ao latou tali mai, tusi upumoni nei i luga o le laupapa: O le a faamasinoina i tatou e le Alii ia tatou galuega ma naunauga o o tatou loto. O tamaiti uma e maliliu a’o le’i oo i le matua e mafai ona tali atu ai mo i latou lava, o le a faasaoina i le malo selesitila.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:1–11

Ua mafaufau loloto Peresitene Iosefa F. Samita i mau ma ua vaai i se faaaliga o le lalolagi o agaga

Faamalamalama atu o le aso 3 Oketopa, 1918, ua silia ma le 82 tausaga talu ona maua e le Perofeta o Iosefa Samita lana faaaliga vaaia o le malo selesitila, ae maua e Peresitene Iosefa F. Samita se faaaliga vaaia ua faamanino ai le ala e mafai ai ona faaolaina i latou o e maliliu e aunoa ma se malamalama i le talalelei. O lenei faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138.

Ina ia fesoasoani i tagata aoao ia malamalama i le talaaga o lenei faaaliga, valaaulia se tagata aoga e faitau leotele palakalafa nei.

“’Ua saeluaina lo’u agaga. Ua ta’e lo’u fatu, ua ‘apata fiaola! Oi lo’u atalii pele, lo’u olioli, ma lo’u faamoemoe! … Le Atua, fesoasoani mai ia te au!’

“O lea na tusia ai e Peresitene Iosefa F. Samita i lana api talaaga i le maliu o lona atalii ulumatua, o Ailama Maki Samita, le Aposetolo ua 45-tausaga o lona soifua, o le na maliu ia Ianuari 1918 ona o se pitogaau ua pa. E valu masina mulimuli ane, i le aso 24 Setema, sa maliu ai le faletua na tuua o Ailama, o Ida Browman Samita, ona ua faaletonu le fatu ae faatoa tasi le vaiaso talu ona fanauina se pepe o se tama. Sa tuua e lenei ulugalii se fanau e toalima. O le taimi lena, o loo matamataita pea le Taua Muamua o le Lalolagi. …

“Sa mautinoa lava o le oti ma le taua na i ai i le mafaufau o Peresitene Samita i lena tausaga” (George S. Tate, “I Saw the Hosts of the Dead,” Ensign, Tes. 2009, 54; tagai foi Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Iosefa F. Samita [1998], 407).

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:1–4 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai po o le a le mea na faia e Peresitene Iosefa F. Samita a o lei mauaina le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138.

  • O le a le aoaoga faavae sa “manatunatu i ai” Peresitene Samita a o ia “mafaufau loloto i mau” (fuaiupu 1--2)? (E tatau ona faailoa mai e tamaiti le aoaoga faavae lenei: E mafai ona faaolaina tagata uma e ala i le Togiola a Iesu Keriso ma le usiusitai i mataupu faavae o le talalelei. Faailoa atu, o le aoaoga faavae lenei o se savali faavae lenei o le Mataupu Faavae ma Feagaiga  138.)

Valaaulia ni nai tagata o le vasega e feauauai i le faitauina leotele mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:5–10. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga ma vaavaai mo aoaoga na faagaeetia ai Peresitene Samita a o ia faitauina le Tusi Paia. Fai atu i tagata aoao e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Valaaulia tagata aoao e faitau filemu le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:11 ma vaavaai mo mea na tutupu a o mafaufau loloto Peresitene Samita i nei fuaitau o mau.

  • O le a le mea na tupu a o mafaufau loloto Peresitene Samita i nei fuaitau o mau?

  • O le a se mataupu faavae e mafai ona tatou faailoa mai le aafiaga o Peresitene Samita e uiga i le auala e saunia ai mo le mauaina o faaaliga? (Feasoasoai i tagata o le vasega e faailoa mai se mataupu faavae e pei o lea: A o tatou suesue ma mafaufau loloto i mau, ua tatou saunia i tatou lava e maua faaaliga.)

Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:12–24

Ua vaai Peresitene Iosefa F. Samita i e amiotonu o faatalitali i le Faaola i le lalolagi o agaga.

Valaaulia ni nai tagata aoao e feauauai i le faitauina leotele mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:12–17. Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai po o ai na vaai i ai Peresitene Samita i lana faaaliga vaaia o le lalolagi o agaga. Fai atu i tagata aoao e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Aotele le fuaiupu 18–24 e ala i le faamalamalama atu i le taimi o lenei faaaliga vaaia, sa vaai ai Peresitene Samita i le Faaola o aoao atu “le talalelei e faavavau” (fuaiupu 19) i agaga amiotonu a o taatia Lona tino i le tuugamau. Sa ia matauina foi faapea e lei asiasi le Faaola i agaga amioleaga (fuaiupu 20).

Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:25–60

Ua aoaoina e Peresitene Iosefa F. Samita le auala na faatulaga ai e le Faaola le talaiina o le talalelei i le lalolagi o agaga.

Tusi fesili ma mau faasino nei i luga o le laupapa:

O le a le fesili a Peresitene Samita na i ai e uiga i le galuega a le Alii i le lalolagi o agaga (MF&F 138:25–28)?

O le a le mea sa faia e Iesu Keriso a o i ai o Ia i le lalolagi o agaga (MF&F 138:29–32)?

O a mea e aoao atu e avefeau ua faatagaina a le Alii i le lalolagi o agaga (MF&F 138:33–35)?

Vaevae le vasega i ni vaega se tolu, ma tuu atu i vaega taitasi se fesili se tasi o loo i luga o le laupapa. Valaaulia sui o vaega taitasi e vaavaai mo le tali i la latou fesili e tofi atu i ai, e ala i le suesueina o mau faasino e avatu faatasi ai. A uma ua lava le taimi, valaaulia se toatasi pe sili atu mai vaega taitasi e lipoti mai mea na latou aoaoina.

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:38–52 e ala i le faamalamalama atu i ai sa tusia e Peresitene Samita se lisi o le toatele o agaga e “ta’uta’ua ma malolosi” ia na ia vaai i ai o “potopoto i lenei faapotopotoga tele o e amiotonu” o faatalitali i le afio atu o le Faaola ina ua mavae Lona Faasatauroga (fuaiupu 38). Sa i ai i totonu o nei tagata ia le “Tina o Eva, faatasi ai ma le toatele o ana fanau tamaitai faamaoni” (fuaiupu 39). E le gata i lea, sa vaai Peresitene Samita i le toatele o perofeta o le Feagaiga Tuai, faapea ia perofeta o le Tusi a Mamona.

Faamalamalama atu sa vaai foi Peresitene Samita i le lalolagi o agaga i “agaga filifilia o e sa faapolopolo e o mai i le atoaga o taimi” (fuaiupu 53). Valaaulia ni nai tagata o le vasega e feauauai i le faitauina leotele mai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:53–56. Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo auala na saofaga ai nei tagata taitoatasi i le olaga nei i le faaolataga o i latou i le falepuipui o agaga.

  • O faapefea ona fesoasoani taitai o le Ekalesia o aso e gata ai i na agaga i le falepuipui?

  • O anafea na amata ai e nei taitai ona sauniuni mo la latou galuega i le lalolagi?

Valaaulia se tagata aoga e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:57 . Fai atu i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo mea na aoaoina e Iosefa Samita e faatatau i “toeaiina faamaoni i lenei tisipenisione.”

  • O le a le mea o le a faaauau ona faia e toeaiina faamaoni pe a maliliu?

Faamalamalama atu e ui o loo ta’ua manino i le fuaiupu 57 ia toeaiina, ae sa aoao mai foi Peresitene Iosefa F. Samita e faapea o tamaitai faamaoni o le Au Paia o Aso e Gata Ai ua maliliu “o le a faatagaina foi ma faamamanaina atoatoa e folafola atu le talalelei ma auauna atu i tamaitai” i le lalolagi o agaga (Aoaoga Faavae o le Talalelei, 5th ed. [1939], 461).

Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 138:58-60 . Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai pe mafai faapefea e na agaga “o e o i le pouliuli, ma i lalo o le pologa o le agasala” (fuaiupu 57) ona faaolaina.

  • O le a se aoaoga faavae e mafai ona tatou faailoa mai nei fuaiupu e uiga i le mea e tatau e i latou e amioletonu ona fai ina ia faaolaina ai? (Fesoasoani i tagata o le vasega e faailoa mai le aoaoga faavae lenei: O agaga o e salamo, e usiusitai i sauniga o le malumalu, ma e faamamaina e ala i le Togiola a Iesu Keriso o le a togiolaina ma maua lo latou taui.)

  • E faapefea e le folafola atu o le talalelei i le lalolagi o agaga ma le togiolaina o e maliliu ona faapupula mai ai le alofa mutimutivale o le Tama Faalelagi ma Lona alofa mo Ana fanau?

Faamanatu i tagata aoao e mafai ona tatou fesoasoani e faaolaina i latou o i le falepuipui o agaga i le faailoa mai o igoa e ala i talafaasolopito o aiga ma le faia o faasino igoa ma faatino ia sauniga mo i latou i malumalu.

  • Ua faapefea ona faamanuiaina oe i lou auai i galuega o talafaasolopito o aiga ma le malumalu?

Faaiu i le faasoa atu o lau molimau e uiga i le alofa o le Tama Faalelagi mo Ana fanau, o loo faapupulaina i Lana fuafuaga mo lo tatou faaolataga. Valaaulia tagata aoao e mafaufau i mea o le a latou faia e fesoasoani ai ia i latou o i le falepuipui o agaga—-aemaise ai o o latou lava tuaa—maua sauniga faaola ina ia mafai ai ona faaolaina i latou.