Inisitituti
Lesona 4: Mataupu Faavae ma Feagaiga 5; 17


Lesona 4

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5; 17

Faatomuaga ma le Faasologa o Taimi

Ina ua mavae ni masina talu ona leiloloa ia Matini Harisi itulau e 116 o tusitusiga o le Tusi a Mamona, sa naunau o ia e faalautele atu le faamaoniga o le moni o papatusi auro. Sa talanoa tetee faalauaitele lona toalua e uiga i le Perofeta o Iosefa Samita, ma tuuaia o ia i le faaseseina o lona toalua ma isi ma lona fai mai o ia te ia talafaamaumau anamua. Ia Mati 1829, sa toe foi atu ai Matini i Haramoni, Penisilevania, e fesili pe mafai ona ia vaai i papatusi. Sa aoaoina e Iosefa e ala i le faaaliga o loo tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5 o le a tofia e le Alii ni molimau se toatolu o e o le a vaai i papatusi ma molimau atu ai i le lalolagi. Sa folafola atu e le Alii ia Matini afai o le a faamaualalo o ia lava, o le a faatagaina o ia e vaai i papatusi.

Ia Iuni 1829, e pei ona tusia i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 17, na fetalai le Alii e mafai e Oliva Kaotui, Tavita Uitimera, ma Matini Harisi ona vaai i papatusi ma isi mea paia e tusa ai ma lo latou faatuatua. Ina ua mavae ona latou mauaina la latou molimau i papatusi, sa tatau ona latou “molimau atu ia i latou, i le mana o le Atua” (MF&F 17:3).

Amataga o le 1829Na gasolosolo malie le faaliliuga o le Tusi a Mamona.

Mati 1829Na talosaga ia Matini Harisi e vaai i papatusi; na maua ai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5.

Aperila--Me 1829Sa fesoasoani Oliva Kaotui e fai ma tusiupu ia Iosefa Samita e faaliliu ia papatusi.

Iuni 1829Na siitia atu Iosefa Samita ma Oliva Kaotui i Feiete, Niu Ioka.

Iuni 1829Na maua ai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 17.

Iuni 1829Sa asiasi atu Moronae ia Iosefa Samita ma Molimau e Toatolu ma faaali atu ia i latou ia papatusi.

Pe tusa o le aso 1 Iulai, 1829Sa faamaeaina ai e Iosefa Samita ma Oliva Kaotui le faaliliuga o le Tusi a Mamona.

Fautuaga mo le Aoaoina Atu

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:1–22

O le a aumaia i luma e le Alii Lana afioga i aso amuli e ala i le Perofeta o Iosefa Samita, ma o le a molimau atu ai ia molimau e toatolu

Tusi le fasifuaitau lenei i luga o le laupapa: O le vaai i ai o le talitonu foi lea.

  • O a ni nai auala e ono faatatau ai e tagata lea fasifuaitau i mataupu o le faatuatua ma tapuaiga?

Fai i tagata aoao e mafaufau pe faapefea ona latou tali atu i se tasi e faapea mai e le mafai ona ia talitonu i le Atua po o le Tusi a Mamona e aunoa ma se faamaoniga faaletino? A o suesue e tagata aoao le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5 i le asō, valaaulia i latou e vaavaai mo upumoni o le a fesoasoani latou te iloa ai le ala e mafai ai ona latou tali atu i se tasi e faapea mai e le mafai ona ia talitonu e aunoa ma se faamaoniga faaletino.

Ta’u i tagata aoao o Mati i le 1829, na malaga mai ai Matini Harisi mai Palamaira, Niu Ioka, e asiasi i le Perofeta o Iosefa Samita i Haramoni, Penisilevania. Pe tusa ma le valu masina talu ona mavae le leiloloa ia Matini o itulau e 116 o le tusitusiga, ma e lei toe fevaaia’i foi Matini ma Iosefa talu mai lena taimi. Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:1--3, ma fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai mo mea na manao ai Matini Harisi mai ia Iosefa Samita ma pe na faapefea ona ta’u atu e le Alii i le Perofeta e tali atu i le talosaga a Matini.

  • O le a le mea na manao ai Matini ma o le a foi le mea na ta’u atu e le Alii i le Perofeta e fai atu e tali atu ai i le talosaga a Matini?

  • I le talosaga a Matini, o le a le mea na ia lagona lelei o le metotia sili lea e maua ai se molimau i le moni o mea na fai mai ai Iosefa?

Ta’u i ai o tagata i o tatou taimi ua latou faapea mai foi afai e i ai sa latou faamaoniga faaletino, o le a latou talitonu foi e moni le Tusi a Mamona. Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le faamatalaga lenei mai ia Peresitene Iosefa Filitia Samita: (1876-1972):

Ata
Peresitene Iosefa Filitia Samita

“E masani lava, a faalogo [tagata] … i le tala i le oo mai o le Tusi a Mamona, latou te fesili pe o i ai papatusi i se falemataaga lea e mafai ona vaai i ai. O nisi o i latou ua i ai ni atamai faasaienisi, ua [fautua mai] afai e mafai e le au atamamai ona vaai ma suesue i papatusi ma aoao e faitau i ai, ona mafai lea ona latou molimau mai i le moni o le Tusi a Mamona ma le faamaoni o Iosefa Samita, ma o le a faapea ona liliu ai le lalolagi atoa” (Joseph Fielding Smith, Church History and Modern Revelation [1953], 1:40).

Valaaulia ni nai tagata aoao e faitau auauai leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:4--10. Fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai pe aisea na ta’u atu ai e le Alii ia Iosefa Samita e aua nei faaaliali atua papatusi i le lalolagi.

  • O a mafuaaga na tuuina mai e le Alii e poloaiina ai Iosefa Samita e aua nei faaali atu papatusi i le lalolagi? (Afai e le talitonu tagata i afioga a le Atua na faaali mai e ala mai ia Iosefa Samita, o le a latou le talitonu lava pe afai latou te vaai i papatusi [tagai i le MF&F 5:7]; ua taofia e le Alii ia papatusi mai le lalolagi mo se faamoemoega poto [tagai i le MF&F 5:9].)

  • O a mea o aoao mai e afioga a le Alii ia Iosefa i nei fuaiupu e uiga i le fasifuaitau o loo tusia i le laupapa (O le vaai i ai o le talitonu foi lea”)?

Tusi le fesili lea i luga o le laupapa i lalo o le “O le vaai i ai o le talitonu foi lea”: E mafai faapefea ona ou maua pe faalolotoina foi la’u molimau i le moni o le Tusi a Mamona?

Valaaulia tagata aoao e sue ia le itiitii ifo i le lua ni tali i le fesili lenei i afioga a le Alii ia Iosefa ma Matini. Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:11–15. Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo se auala se tasi na fetalai mai le Alii Na te fesoasoani ai i le lalolagi ia iloa le moni o le Tusi a Mamona.

  • E tusa ai ma le fuaiupu 11, o le a le fetalaiga a le Alii i le mea o le a Ia faia e fesoasoani ai i le lalolagi ia talitonu i le molimau a Iosefa Samita i le Tusi a Mamona? (A uma ona tali mai tagata aoao, tusi le upumoni lenei i luga o le laupapa: O le mau a Molimau a Iosefa Samita ma Molimau e Toatolu o le a tutu e avea ma faamaoniga i le moni o le Tusi a Mamona.)

  • E tusa ai ma fuaiupu 12--13, o le a faapefea ona maua e Molimau e Toatolu la latou molimau i le moni o le Tusi a Mamona?

  • O le a faapefea ona ese le mau a Molimau e Toatolu ma le molimau o le a maua e isi?

  • E mafai faapefea e le molimau ma molimau a isi, e aofia ai le Perofeta o Iosefa Samita ma Molimau e Toatolu, ona faamalolosia ai lau lava molimau i le moni o le Tusi a Mamona?

Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:16 ma fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai mo se mataupu faavae na aoao mai e le Alii pe mafai faapefea ona tatou maua se molimau o le upumoni. (Afai e manaomia e tagata aoao se fesoasoani e malamalama ai i lenei fuaiupu, e mafai ona e fautuaina e vaai le fuaiupu e 16 ma le Eteru 4:11.)

  • O le a le mea na fetalai mai le Alii o le a Ia faia mo i latou o e talitonu i Ana upu? (A uma ona tali mai tagata aoao, tusi le mataupu faavae lea i luga o le laupapa: Afai tatou te talitonu i upu a le Atua, o le a Ia tuuina mai ia i tatou se molimau i le moni e ala mai i Lona Agaga.

Ina ia fesoasoani i tagata aoao ia malamalama i lenei mataupu faavae, valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le saunoaga lenei a Epikopo Glenn L. Pace, o se tasi sa i ai i le Au Epikopo Pule Faamalumalu:

Ata
Elder Glenn L. Pace

“E leai lava se isi auala e maua ai se molimau ae e ala mai i le molimau a le Agaga Paia. E leai lava se isi mea e mafai ona e faalagolago i ai. … E tele faataitaiga o mau i le leai o se uiga o se faaaliga faaletino e mafai ai e aunoa ma le mauaina o le molimau a le Agaga Paia. O le liua e le mai faaaliga faaletino mai le lagi” Glenn L. Pace, “The Elusive Balance,” New Era, Mat. 1989, 49).

  • Aisea e te manatu ai ua faamautu mai e le Alii Ana afioga e ala i le Agaga ae ua le na o se faaamaoniga faaletino?

Valaaulia tagata aoao e mafaufau i se taimi na faaalia mai ai e le Alii le moni o Ana afioga ia i latou e ala i le Agaga. Valaaulia ni nai tagata aoao e naunau e faasoa mai i le vasega o latou aafiaga.

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:17--22 i le faamalamalama atu faapea na ta’u atu e le Alii ia Iosefa Samita o le mau a Molimau e Toatolu, o le a alu atu i le lalolagi ma aumaia ai le faamalaiaga i luga o i latou o e faamaaa o latou loto faasaga i ai. Sa faamalamalama foi e le Alii e faapea o le a liligi ifo foi le sasa i luga o tagata o le lalolagi pe afai latou te le salamo.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:23–35

Ua ta’u atu e le Alii ia Matini Harisi e mafai ona avea o ia ma se tasi o Molimau e Toatolu pe afai e salamo o ia.

Valaaulia ni tagata aoao e toe mafaufau e uiga i se taimi na faaali atu ai e le Alii le moni o Ana upu ia te i latou e ala i Lona Agaga. Fai i ai e tusi i se fasi pepa le mea sa latou faia e fesoasoani ai e saunia i latou lava ia maua lena faaaliga.

Valaaulia tagata aoao e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:23--25, ma vaavaai mo mea na ta’u atu e le Alii ia Matini Harisi e manaomia ona ia faia ina ia maua ai se molimau i papatusi.

  • O a mea e tutusa ai le lisi na e faia ma mea na ta’u atu e le Alii ia Matini Harisi i fuaiupu nei?

  • E faavae i mea na ta’u atu e le Alii ia Matini Harisi i le fuaiupu 24, o lea le mataupu faavae e mafai ona tatou aoaoina e uiga i le mauaina o se molimau i le moni mo i tatou lava? A uma ona tali mai tagata aoao, tusi le mataupu faavae lea i luga o le laupapa: Afai tatou te faamaualaloina i tatou lava ma ole atu i le Atua i le tatalo ma le faatuatua ma se loto faamaoni, o le a tatou maua se molimau i le moni.)

  • O le a le uiga o le tatalo ma le lotomaualalo, faatuatua, ma le loto faamaoni?

  • O anafea na e tatalo ai ma le lotomaualalo, faatuatua, ma le loto faamaoni? O le a se mea na ese ai lenei tatalo mai isi tatalo na e faalogo i ai pe faia foi?

Fautuaina tagata aoao e tatalo ma le lotomaualalo, faatuatua, ma le loto faamaoni ina ia maua pe faamalolosia foi a latou molimau i le moni.

Aotele le Mataupu Faavae ma Feagaiga 5:26--35 e ala i le faamalamalama atu faapea na tau atu e le Alii ia Matini Harisi sei vagana ua ia faailoaina ana mea sese i luma o le Alii ma tausi i poloaiga, o le a ia le maua lava le avanoa e vaai ai i papatusi. Na ta’u atu foi e le Alii ia Iosefa Samita e taofi le faaliliuga mo se vaitau. Sa folafola atu e le Alii e auina atu ia Iosefa le fesoasoani e faataunuu ai le faaliliuga.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 17:1-9

Ua poloaiina e le Alii ia Molimau e Toatolu e molimau atu e uiga i papatusi

Faamalamalama atu o Aperila 1829 na auina atu ai e le Alii ia Oliva Kaotui e fesoasoani ia Iosefa Samita i le faaliluga o le Tusi a Mamona. E oo atu ia Iuni 1829, ua toeitiiti faamaea e Iosefa Samita ma Oliva Kaotui le faaliliuga a o nonofo ai i le fale o Pita Uitimera le Matua i Faiete, Niu Ioka.

Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le faaulutala o le vaega mo le Mataupu Faavae ma Feagaiga 17. Fai i le vasega e mulimuli i le faitauga, ma vaavaai mo le mea na mafua ai lenei faaaliga. Valaaulia tagata aoao e lipoti mai mea ua latou mauaina.

Valaaulia se tagata aoao e faitau leotele le Mataupu Faavae 17:1--2, ma fai i le vasega e mulimuli ai, ma vaavaai mo mea na manaomia ona faia e Molimau e Toatolu ina ia latou vaai ai i papatusi ma mea faaopoopo na folafola atu e faaali atu ia i latou.

  • O le a se mea na manaomia ona fai e Molimau e Toatolu e vaai ai i nei papatusi?

  • E le gata i papatusi, o a isi mea na folafola atu e le Alii e faaali atu ia i latou?

Valaaulia tagata aoao e faitau le leoa le Mataupu Faavae ma Feagaiga 17:3-5, ma vaavaai mo le tiutetauave o le a i ai i Molimau e Toatolu pe a uma ona vaai i papatusi.

  • E tusa ai ma le fuaiupu 3, o le a le mea na faamoemoe le Alii e faia e Oliva, Tavita, ma Matini pe a uma ona faaali atu i ai papatusi?

  • E faavae i mea na ta’u atu e le Alii i Molimau e Toatolu i le fuaiupu 3, o le a lo tatou tiutetauave pe a uma ona tatou maua o se molimau i le moni? (E tatau ona faailoa mai e tagata aoao se mataupu faavae e tali tutusa ma lenei: A uma ona tatou mauaina se molimau o le moni, ua ia i tatou se tiutetauave e molimau atu e uiga i ai.)

  • Aisea e te manatu ai o le a manaomia e le Alii i tatou e molimau atu i le upumoni pe a uma ona tatou maua o se molimau i ai?

  • O anafea na e faafetai ai ona ua e faasoa atu i se tasi lau molimau i le upumoni?

  • Ua faamanuiaina faapefea lou olaga e isi o e sa faasoa ma molimau atu i le upumoni ina ua maua a latou molimau?

Faamalamalama atu e lei leva ona maua lenei faaaliga sa mapu atu Iosefa Samita, Matini Harisi, Tavita UIitimera, ma Oliva Kaotui i le vao e lata ane i le fale o Uitimera i Feiete, Niu Ioka, e tatalo ai ina ia mafai ona latou maua le molimau na folafola atu. I le tali atu i la latou tatalo, sa latou vaaia ai se agelu o siiina papatusi, ma sa latou faalogoina le siufofoga o le Atua o tautino atu faapea o le Tusi a Mamona sa faaliliuina “i le meaalofa ma le mana o le Atua”“O Le Mau a Molimau e Toatolu,” Tusi a Mamona). I le usitai ai i le poloaiga a le Alii, na lolomiina ai i kopi uma o le Tusi a Mamona “Le Mau a Molimau e Toatolu” talu mai lona uluai lomiga.

Valaaulia tagata aoao e mafaufau pe o a upumoni e mafai ona latou molimau atu ai. Fautuaina i latou e tautino atu e faasoa atu i isi a latou molimau o le upumoni.