‘Inisititiuti
Lēsoni 8 - Naunau Teuteu ki he Kalasí: Feinga ke Maʻu ha Mahino ki he Femanakoʻaki ʻa e Tangata mo e Tangatá pe Fefine mo e Fefiné mo e ʻOfa ʻi Hotau Kāinga LGBT


“Lēsoni 8 - Naunau Teuteu ki he Kalasí: Feinga ke Maʻu ha Mahino ki he Femanakoʻaki ʻa e Tangata mo e Tangatá pe Fefine mo e Fefiné mo e ʻOfa ʻi Hotau Kāinga LGBT,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó (2022)

“Lēsoni 8 - Naunau Teuteu ki he Kalasí,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó

ʻĪmisi
ko ha kulupu ʻo ha kakai lalahi kei talavou ʻoku nau lue ʻi he matātahí

Lēsoni 8 - Naunau Teuteu ki he Kalasí

Feinga ke Maʻu ha Mahino ki he Femanakoʻaki ʻa e Tangata mo e Tangatá pe Fefine mo e Fefiné mo e ʻOfa ʻi Hotau Kāinga LGBT

Ko e fānau ʻofeina kotoa kitautolu ʻo ha ongomātuʻa fakalangi. Ko ha kakai fakafoʻituitui foki kitautolu ʻoku makehe hotau ngaahi talēnití, meʻa ʻoku tau malavá, mo e ngaahi ʻausiá. ʻOku aʻusia ʻe ha niʻihi ʻo e fānau ʻa e ʻOtuá ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe ʻiloʻi ʻaki ko ha fakafefine (lesbian), fakatangata (gay), pe fakafāfine/fakatangta (bisexual), pe liliu tangata pe fefine (transgender), ʻa ia ʻoku faʻa fakanounou ko e LGBT. (Naʻe aleaʻi ʻa e tefito ʻo e liliu tangata pe fefiné ʻi he lēsoni 7.) Kuó ke tali fēfē nai ki he niʻihi kehe ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe ʻiloʻi ʻoku LGBT? Kapau ʻokú ke aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, ʻoku fēfē nai e meʻa ʻokú ke aʻusia mo hoʻo fāmilí, ngaahi kaungāmeʻá, mo e kāingalotu ʻo e Siasí? ʻI hoʻo ako ʻa e naunau ko ʻení, fakakaukau ki he meʻa te ke lava ʻo fakahoko ke ke hangē ange ai ko e Fakamoʻuí mo fakaʻapaʻapaʻi e fānau kotoa ʻa e Tamai Hēvaní ʻi he ʻofa, fakakau mai, mo e fakaʻapaʻapá.

Konga 1

ʻE tokoniʻi fēfē nai au ʻe he Fakamoʻuí ke u fakahaaʻi ʻeku ʻofá mo e fakaʻapaʻapá kiate kinautolu ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné?

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ko e “ʻofá ko e ʻelito moʻoni ia ʻo e ongoongoleleí pea ko Sīsū Kalaisi hotau Faʻifaʻitakiʻangá” (“ʻOfá—ko e ʻElito ʻo e Ongoongoleleí,” Liahona, Mē 2014, 91). ʻI he ofi ki he fakaʻosinga ʻo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻi he moʻui fakamatelié, naʻá Ne fakamamafaʻi ʻa e mahuʻinga ʻo e ʻofa moʻoni ki he kakai kotoa pē ʻaki hono ʻoange ki Heʻene kau ākongá “ha fekau foʻou.”

ʻĪmisi
fakaʻilonga, ako

Ako ke Teuteu ki he Kalasí

Lau ʻa e Sione 13:34–35, pea fakalaulauloto ki he founga ʻe lava ke tataki ai koe ʻe he fekau ko ʻení ʻi hoʻo hoko ko e ākonga ʻa Sīsū Kalaisí.

Hangē ko e kāingalotu kehe ʻo e Siasí, ko kinautolu ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, ʻoku ʻi ai honau ngaahi kaungāmeʻa mo e fāmili, ʻamanaki lelei mo e fakaʻānaua, mālohinga mo e vaivaiʻanga, pea ʻoku nau fāifeinga ke foua e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻuí ʻi he lelei taha ʻoku nau lavá. Meʻapangó, ʻoku ongoʻi ʻe ha niʻihi ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe LGBT ʻoku ʻikai ke ʻi ai hanau nofoʻanga ʻi he Siasi ʻo e ʻEikí. ʻOku tokolahi ha niʻihi ʻoku nau ongoʻi tukuhausia, liʻekina, puputuʻu, mo ilifia kae ʻikai ongoʻi ʻoku ʻofaʻi mo poupouʻi kinautolu.

ʻĪmisi
ko ha tokotaha lahi kei talavou ʻoku sio mata mamahi ki tuʻa ʻi ha matapā sioʻata

Naʻe akonaki ʻa Sisitā Kalo F. Makongikī lolotonga ʻene ngāue ko ha tokoni ʻi he Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Kau Finemuí ʻo pehē:

ʻĪmisi
Sisitā Carol F. McConkie

He ʻikai lava ke tau hoko ko ha ākonga ʻa Kalaisi pe te tau ui kitautolu ko ha taha pehē ʻo kapau ʻoku ʻikai ke tau tokoniʻi ʻa e niʻihi kehé ʻi he hala ko ia [ʻo e fuakavá]. ʻOku ʻikai ke tukuhifo ʻe he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí ʻa e kakaí. Ko e kakaí pē ʻoku nau tukuhifo ʻa e kakaí. …

Kapau te tau langa hake ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻi māmani, ʻe fiemaʻu ʻa e tokotaha kotoa pē ke kau mai, ke nau omi ʻo fakahoko honau fatongiá. (“Lifting Others” [2:49], ChurchofJesusChrist.org)

ʻĪmisi
ko e fakafiemālieʻi ʻe Sīsū ʻa Mele mo Māʻatá

Kiʻi fakakaukau angé ki he moʻui ʻa e Fakamoʻuí. Ko e fē taimi naʻá Ne fakahaaʻi ai ʻEne ʻofá kiate kinautolu naʻe faingataʻa ke nau ongoʻi ʻoku tali kinautolú? Fakakaukau ki he founga ʻe tokoniʻi ai koe ʻi hono fakahoko e ngaahi fokotuʻu ko ʻení ke ke muimui lelei ange ai ki he sīpinga ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻi he aleaʻi mo fengāueʻaki mo e niʻihi fakafoʻituitui ʻoku nau aʻusia e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné:

  1. Lea mo ngāue ʻi he loto-tokanga, hohaʻa, mo e manavaʻofa moʻoni. Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Kuenitini L. Kuki ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē: “ʻI heʻetau hoko ko ha siasí, ʻoku totonu ke tau angaʻofa mo manavaʻofa lahi ange. … Tuku muʻa ke tau taaimuʻa ʻi he anga hono fakahaaʻi ʻetau ʻofá, manavaʻofá mo e tokoní.” (“Let Us Be at the Forefront” [0:59], ChurchofJesusChrist.org; mamata ʻi he vitioó ke ako lahi ange.)

  2. Langaki ʻa e mahinó ʻi he fakafanongo ʻo ʻikai fakamāú. Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Sini B. Pingihami ʻo e Kau Palesitenisī Lahi ʻo e Fineʻofá, “Ko e taha ʻo e ngaahi founga lelei taha ke faʻu ʻaki ha vā fetuʻutaki ʻoku leleí, ko e ʻikai ke fai mai ʻi he fakamahinó pe ngaahi fakakaukau ʻoku tomuʻa ʻiloʻí, ʻo maʻu ha ʻatamai mo ha loto-tauʻatāiná.” (Ke ako lahi ange, mamata ʻi he “Focus on the One” [2:32], ChurchofJesusChrist.org.)

  3. ʻIlo ʻoku hoko moʻoni ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné. Naʻe akonaki ʻa ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē: “Ko e meʻa ʻe taha ʻoku mahuʻinga maʻu peé ke fakatokangaʻi ʻa e ngaahi ongo ʻa ha taha, ʻoku nau hoko moʻoni. Ko e ngaahi ongo moʻoni ia. Ke ʻoua te tau faka‘ikaiʻi ʻa e ongo ʻa ha tokotaha ʻi ha founga pau.” (Ke ako lahi ange, mamata ʻi he “Feelings Are Real and Authentic” [0:47], ChurchofJesusChrist.org.)

  4. Tokanga taha ki he tuʻunga taʻengatá. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni: “ʻOku ʻikai ke mahuʻinga tatau ʻa e ngaahi hingoa kotoa pē. Ka ʻo kapau ʻe fetongi ʻe ha faʻahinga hingoa ʻa e meʻa mahuʻinga taha ʻoku ʻiloʻi ʻaki koé, ʻe malava pē ke ke faingataʻaʻia fakalaumālie. … ʻOku ʻikai totonu ke hanga ʻe ha faʻahinga meʻa ʻoku ʻiloʻi ʻaki kimoutolu ʻo toʻo, fetongi pe muʻomuʻa ia ʻi he tuʻunga tuʻuloa ʻe tolu ko ʻení: ʻfānau ʻa e ʻOtuá,ʼ ʻfānau ʻo e fuakavá,ʼ mo ha ʻākonga ʻo Sīsū Kalaisiʼ” (“Ngaahi Fili ki he Taʻengatá” [fakataha lotu fakaemāmani lahi maʻá e kakai lalahi kei talavoú, 15 May, 2022], ChurchofJesusChrist.org).

  5. Fakaʻapaʻapaʻi ʻa e ngaahi fekau mo e ngaahi fuakava ʻa e ʻOtuá. ʻOku ʻikai ʻuhinga e ʻofa ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko e ʻofa ʻa e Fakamoʻuí ʻiate kitautolú ke tau loto tatau, poupouʻi, pe fakaʻaiʻai e ngaahi ʻulungaanga ʻoku fehangahangai mo e ngaahi fekau ʻa e ʻOtuá. Naʻe akonaki ʻa Sīsū Kalaisi ʻo pehē, “Kapau ʻoku mou ʻofa kiate au, fai ʻeku ngaahi fekaú” (Sione 14:15). Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni ko e ʻuluaki fekaú, ke ʻofa ki he ʻOtuá, ʻoku ʻuluaki fai ia ʻi ha ʻuhinga: “ʻOku ʻikai hanga ʻe hono fakamuʻomuʻa ʻo e ʻuluaki fekaú ʻo holoki pe fakangatangata ʻetau malava ke tauhi ʻa e fekau hono uá [ke ʻofa ki hotau kaungāʻapí]. Ka neongo iá, ʻokú ne fakatupulaki mo fakamālohia ia. … ʻOku hanga ʻe heʻetau ʻofa ki he ʻOtuá ʻo hikiʻi hake ʻetau malava ke ʻofa kakato mo haohaoa ange ki he niʻihi kehé koeʻuhí he ʻoku tau fengāueʻaki fakataha mo e ʻOtuá ʻi hono tokangaʻi ʻo ʻEne fānaú” (“The First Commandment First” [Brigham Young University devotional, Mar. 22, 2022], 2, speeches.byu.edu).

ʻOku tau fakahaaʻi ʻetau ʻofa ki he niʻihi kehé mo e ʻOtuá ʻi he taimi ʻoku tau fakahaaʻi mahino ai ʻEne tokāteliné mo e ngaahi fekaú ʻi ha ngaahi founga ʻoku pelepelengesí. Hangē ko hono fakamatalaʻi ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni ki he Femanakoʻaki ʻa e Tangata mo e Tangatá pe Fefine mo e Fefiné naʻe pulusi ʻe he Siasí:

ʻOku ʻikai ha liliu ʻi he tuʻunga ʻo e Siasí ki he meʻa ʻoku totonu fakaeʻulungāngá. Ka ko e meʻa ʻoku liliú—mo fiemaʻu ke liliú—ko hono tokoniʻi e kāingalotu ʻo e Siasí ke nau tali ʻi he ongoʻingofua mo e faʻa fakakaukau ʻa e taimi ʻoku nau fehangahangai ai mo e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné ʻi honau fāmilí, ʻi he kāingalotu kehe ʻo e Siasí, pe ʻi ha feituʻu pē. (ʻI he Same-Sex Attraction: Church Leaders, “Communicate Doctrine with Love,” ChurchofJesusChrist.org

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi he Teuteu ki he Kalasí

Fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke fakakaukau ai ki hoʻo tōʻongá mo e angafai kiate kinautolu ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe lau ʻoku LGBT. Te ke pehē nai kuo fenāpasi hoʻo ngaahi fakakaukaú, leá, mo e ngāué mo e fekau ʻa e ʻEikí ke “feʻofaʻaki kiate kimoutolu; [ʻo] hangē ko ʻeku ʻofa kiate kimoutolú”? (Sione 13:34). Kapau ʻokú ke aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo fakahaaʻi ʻa e ʻofá kiate kinautolu ʻoku ʻikai ke nau maʻu ha mahino mo ha manavaʻofa ki hoʻo aʻusiá.

Konga 2

Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku totonu ke u ʻilo fekauʻaki mo e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné?

ʻE lava ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea hangē ko e fakatangatá (ʻoku faʻa fakaʻaongaʻi he taimi ʻe niʻihi ke ʻuhinga ki ha taha ʻoku tokanga ki ha taha ʻokú na tuʻunga tangata pe fefine tatau, pea faʻa fakaʻaongaʻi ke ʻuhinga ki ha tangata ʻoku manako he kakai tangatá), fakafefine (ko ha fefine ʻoku manako he kakai fefiné), pe fakafāfine/fakatangata (taha ʻoku fakatou manako tangata mo fefine fakatouʻosi) ke fakahaaʻi ha ongo, tuʻunga, pe ko ha tōʻonga moʻui. Manatuʻi neongo pe ko e hā e foʻi lea pe ngaahi lea ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe ha taha ke ʻiloʻi ʻaki ʻene ongó pe tuʻunga fakasekisualé, ka ko hotau tuʻunga mahuʻinga tahá ko ha “foha mo e ʻofefine [ʻofeina] fakalaumālie ʻo ha mātuʻa fakalangi” (“Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” ChurchofJesusChrist.org).

ʻĪmisi
ko ha fefine ʻoku malimali

ʻOku fihi e tupulaki ʻetau tōʻonga fakasekisualé pea ʻoku tākiekina ia ʻe ha ngaahi meʻa lahi. ʻE lava ke kehekehe ʻa e ongoʻi femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, ʻe lava pē ke fetōʻaki ʻi ha vahaʻataimi, pea ʻoku ʻikai tatau ia ki he tokotaha kotoa pē. ʻOku ʻikai ha tuʻunga fakaʻofisiale ʻo e Siasí ki he meʻa ʻokú ne fakatupu ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné. (Vakai, “Fetokangaʻaki ʻa e Tangata mo e Tangata pe Fefine mo e Fefiné: Fakafoʻituituí,” ChurchofJesusChrist.org.)

Koeʻuhí ko e ʻofa lahi ʻa e Tamai Hēvaní ki Heʻene fānaú, kuó Ne foaki mai ai kiate kitautolu ʻa e fono ʻo e angamaʻá mo fekau ke fakahoko pē ʻa e feohi fakasekisualé “ʻe ha tangata mo ha fefine, kuó na ʻosi mali fakalao ko ha husepāniti mo ha uaifi” (“Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani”). ʻOku maluʻi ʻe he fono ko ʻení ʻa e ngaahi taumuʻa toputapu ʻo e tuʻunga fakasekisualé ʻi he palani ʻa e ʻOtuá pea ʻoku ʻaonga ia ki he fānau kotoa ʻa e ʻOtuá. Kuo tuʻutuʻuni ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e ngaahi fetuʻutaki fakasekisualé ke fakahoko ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefine ʻi he fuakava ʻo e malí “ki hono fakatupu ʻo e fānaú pea mo hono fakahaaʻi ʻo e feʻofaʻakí” (Ngaahi Tefito ʻo e Ongoongoleleí, “Angamaʻá,” topics.ChurchofJesusChrist.org).

Naʻe pehē ʻe ʻEletā D. Toti Kulisitofāsoni, ko e tali ki he teke mālohi fakasōsiale ke liliu e ngaahi akonaki fekauʻaki mo e fono ʻo e angamaʻá:

ʻĪmisi
ʻEletā D. Todd Christofferson

Kuo fakaʻaongaʻi e fono ʻo e angamaʻá talu mei he kamataʻangá. … Ko ʻetau tokāteliné—ʻo ʻikai ko e tuí pē, ka ko e tokāteliné—ko e fetuʻutaki fakasekisuale pē ʻoku taau mo fakalao ʻi he ʻao ʻo e ʻEikí ʻoku ʻi he vahaʻa ʻo e tangata mo e fefine ʻokú na mali ʻi he founga totonu mo fakalao ʻoku ʻikai liliu pea he ʻikai teitei liliu ia. (ʻI he Sarah Jane Weaver, “Church’s Doctrine on Chastity Will Never Change, Says Elder Christofferson,” Church News, Feb. 5, 2015, ChurchofJesusChrist.org)

ʻOku mahuʻinga ke fakafaikehekeheʻi ʻa e ngaahi ongó mo e ngaahi tōʻongá. Ko hono aʻusia e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe ko e fakatangata, fakafefine, pe fakafāfine/fakatangatá ʻoku ʻikai hoko ai ha taha ʻo faiangahala, kovi, pe uesia; ka neongo ia, ko hono fakahoko e ngaahi ongo ko ʻení ʻi hono maumauʻi e fono ʻo e angamaʻá ko ha maumauʻi ia ʻo e ngaahi fekau ʻa e Tamai Hēvaní.

ʻĪmisi
talanoa e kakai lalahi kei talavoú ʻi he maʻu meʻatokoni hoʻataá

ʻI he lea ʻa Palesiteni M. Lāsolo Pālati ko e Palesiteni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo e Siasí ʻi he femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, naʻá ne akonaki ʻo pehē:

ʻĪmisi
Palesiteni M. Russell Ballard

ʻOku tui ʻa e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní “ko hono aʻusia ko ia ʻo e femanakoʻaki fakaetangata mo fakaefefiné (same-sex attraction) ko ha moʻoni fihituʻu ia ki he kakai tokolahi. ʻOku ʻikai ko ha angahala ʻa e femanakoʻakí, ka ko hono ngāueʻí. Neongo ʻoku ʻikai fili ʻe he fakafoʻituituí ʻa e faʻahinga femanakoʻaki ko iá, ka ʻoku nau fili ʻa e anga ʻenau fakafeangai ki aí” [vakai, Fetokangaʻaki ʻa e Tangata mo e Tangata pe Fefine mo e Fefiné: Fakafoʻituituí, konga “Ko ha angahala nai ʻa e ongoʻi ʻokú te femanakoʻaki ko ha fefine mo e fefine pe tangata mo e tangatá?,” ChurchofJesusChrist.org]. (“ʻOku Fiemaʻu Kimoutolu ʻe he ʻEikí he Taimí ni!,” Liahona, Sepitema 2015, 29)

ʻOku ʻatā e ʻaloʻofa ʻa e ʻEikí ki ha taha pē kuó ne maumauʻi e fono ʻo e angamaʻá. Kapau te nau fili ke haʻu kiate Ia pea fakatomala, te Ne fakamolemoleʻi kinautolu.

Kapau ko e kāingalotu ʻo e Siasí ʻoku nau aʻusia e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe fakahā ʻoku nau LGBT, ʻoku nau tauhi ʻenau ngaahi fuakavá, te nau lava ʻo kau kakato ki he Siasí, maʻu ha ngaahi uiuiʻi, pea moihū ʻi he temipalé (vakai, D. Todd Christofferson, “LGBT People Who Live God’s Laws Can Fully Participate in the Church” [0:48], ChurchofJesusChrist.org; vakai foki, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 97:8).

Kapau ʻokú ke aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, fakakaukau ki he founga ʻe lava ke faitāpuekina ai hoʻo moʻuí ʻe he maʻuʻanga tokoni ʻoku fakamatala ki ai ʻi he konga “Fiemaʻu Lahi Angé?” Kapau foki te ke ongoʻi fiemālie, fakakaukau ke vahevahe hoʻo aʻusiá mo ha mēmipa falalaʻanga ʻo e fāmilí, kaungāmeʻá, pe taki ʻi he Siasí. Tokanga ki hono fakahā koe ʻi he kakaí ʻi ha ngaahi founga te nau tohoakiʻi koe mei hoʻo ngaahi taumuʻa taʻengatá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga, fakalaulauloto

Fakalaulauloto ʻi he Teuteu ki he Kalasí

ʻE tāpuekina fēfē nai koe ʻi hoʻo maʻu ha mahino lelei ange ki he meʻa ʻoku akoʻi ʻe he kau taki ʻo e Siasí fekauʻaki mo e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné?

Konga 3

ʻE mahino fēfē nai kiate au e ngaahi fakakaukau feʻauʻauhi fekauʻaki mo e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné?

ʻOku lahi he kuongá ni ha ngaahi fakakaukau kehekehe fekauʻaki mo e ngaahi tefito ʻo e nofo-malí, fāmilí, femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné, mo e LGBT. ʻI heʻetau ako fekauʻaki mo e ngaahi tefito ko ʻení, ʻoku mahuʻinga ke tau feinga ke mahino lelei ange ʻa e fakakaukau taʻengata ʻa e Tamai Hēvaní.

Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Pingihemi ʻa e meʻá ni:

ʻĪmisi
Palesiteni Jean B. Bingham

Ko e fakakaukau ko ia ʻokú ne ʻai ke mahino ʻa e meʻa kotoa peé ko ha fakakaukau ʻoku taʻengatá: ko e fakakaukau haohaoa mo kānokato ʻa ʻetau Tamai Hēvaní. …

Mei he ʻafioʻanga māʻolunga ʻo e ʻOtuá, ʻokú Ne tokaimaʻananga mai kiate kitautolu mo e meʻa kotoa ʻoku ʻākilotoa kitautolú “ʻo hangē ko honau angamoʻoní, pea … hangē ko honau angamoʻoni ʻe ʻi aí” [Sēkope 4:13]. ʻOku taimi lōloa ʻEne fakakaukaú kae ʻikai fakangatangata ki he meʻa ʻoku hoko ʻi hení mo e taimi ní, ʻo fakaʻatā ai ke Ne ʻafioʻi hotau tuʻunga malava fakalangí kae ʻikai ko hotau tuʻunga lolotongá pē pe kuohilí. Pea ʻokú Ne ʻafio ki Heʻene ngaahi fakatupú kotoa ʻi he ʻofa. (“How to Be Happy Now—and Forever” [Brigham Young University devotional, Dec. 10, 2019], 2, speeches.byu.edu)

ʻI hoʻo lau ʻa e ngaahi moʻoni ko ʻení mo e ngaahi fakamatala poupou ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló, fakakaukau ki he founga te nau lava ai ʻo tokoniʻi koe ke fakatupulaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá ʻi he femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné.

  1. ʻOku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻi he kotoa ʻEne fānaú (vakai, 1 Nīfai 11:17; 1 Sione 4:9–10, 16).

    Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Monisoni ʻo pehē:

    ʻĪmisi
    Palesiteni Thomas S. Monson

    ʻOku ʻofa hoʻomou Tamai Hēvaní ʻiate kimoutolu—fakafoʻituitui. Kuo teʻeki ai liliu e ʻofa ko iá. … ʻOku ʻi ai maʻu pē ia ʻi he taimi ʻokú ke loto-mamahi pe fiefia aí, loto-foʻi pe fakatuʻamelie aí. ʻOku ʻi ai e ʻofa ʻa e ʻOtuá maʻau ʻo tatau ai pē pe ʻokú ke ongoʻi taau ke maʻu [ia] pe ʻikai. (“ʻOku ʻIkai ʻAupito ke Tau Tuenoa,” Liahona, Nōvema 2013, 124)

  2. ʻOku maʻu ʻe he Fakamoʻuí ha mahino haohaoa ki heʻetau ngaahi aʻusiá mo ʻafioʻi e founga ke tokoniʻi mo fakamālohia ai kitautolú (vakai, ʻAlamā 7:11–12).

    Naʻe pehē ʻe Palesiteni ʻOakesi:

    ʻĪmisi
    Palesiteni Dallin H. Oaks

    Naʻe aʻusia mo foua ʻe hotau Fakamoʻuí ʻa e kānokato ʻo e ngaahi faingataʻa fakamatelié. … Kuó Ne ʻafioʻi ai ʻetau fāifeingá, hotau loto-mamahí, hotau ngaahi ʻahiʻahí, pea mo ʻetau faingataʻaʻiá, he naʻá Ne foua loto-fiemālie kinautolu kotoa, ko ha konga mahuʻinga ʻo ʻEne Fakaleleí. Pea tuʻunga heni, hono fakaivia Ia ʻe Heʻene Fakaleleí ke tokoniʻi kitautolu—ke foaki mai ʻa e ivi ke tau lava ʻo fuesia iá. (“Fakamālohia ʻe he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí,” Liahona, Nōvema 2015, 61–62)

  3. ʻOku tau maʻu kotoa ha feituʻu ʻi he Siasi ʻo e Fakamoʻuí pea ʻi he palani ʻa e Tamai Hēvaní ki he fiefia taʻengatá (vakai, Saame 84:11–12; 1 Kolinitō 12:12–26; Mōsaia 2:41).

    Naʻe fakamatala ʻe Palesiteni Pālati ʻo pehē:

    ʻĪmisi
    Palesiteni M. Russell Ballard

    ʻOku ou fiemaʻu ha taha pē ko ha mēmipa ʻo e Siasí ʻoku fakatangata pe fakafefine ke ʻiloʻi ʻoku ou tui ʻoku ʻi ai ha feituʻu moʻou ʻi he puleʻangá pea ʻoku ou ʻiloʻi ʻe lava ke faingataʻa he taimi ʻe niʻihi ke ke vakai ki he feituʻu ʻokú ke feʻunga ai mo e Siasi ʻo e ʻEikí, ka ʻokú ke feʻunga. (“Questions and Answers” [Brigham Young University devotional, Nov. 14, 2017], 3, speeches.byu.edu)

    Kuo fifili foki ha niʻihi ʻoku nau aʻusia ʻa e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pe ʻoku fēfē ʻenau feʻunga mo e palani ʻo e fiefia ʻa e Tamai Hēvaní hili ʻa e moʻui ko ʻení. Kuo fakapapauʻi mai ʻe he kau palōfitá ʻe tāpuekina ʻe heʻetau Tamai Hēvani ʻofá ʻa kinautolu kotoa ʻoku tafoki pea tauhi faivelenga kiate Iá. Kuo akonaki ʻa ʻEletā ʻŪlise Soālesi ʻo pehē:

    ʻĪmisi
    ʻEletā Ulisses Soares

    ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni tatau kiate kimoutolu ʻoku mou aʻusia e femanakoʻaki ʻa e tangata mo e tangatá pe fefine mo e fefiné pea ongoʻi loto-foʻi pe ʻikai ke fai tokoniá. ʻI he ʻuhinga ko ʻení, mahalo ʻoku ongoʻi ʻe hamou niʻihi ʻoku ʻikai ke mou toe fiemaʻu e ongoongolelei ʻa Sīsū Kalaisí. Kapau ko ia, ʻoku ou fie fakapapauʻi atu ʻoku ʻi ai maʻu pē e ʻamanaki lelei ʻi he ʻOtua ko e Tamaí pea mo ʻEne palani ʻo e fiefiá, ʻia Sīsū Kalaisi mo ʻEne feilaulau fakaleleí, pea ʻi hono moʻui ʻaki ʻa ʻEna ngaahi fekau angaʻofá. ʻI Hono poto haohaoá, mālohí, fakamaau totonú, mo e manavaʻofá, ʻe lava ke fakamaʻu kitautolu ʻe he ʻEikí Maʻana, pea lava ke ʻomi kitautolu ki Hono ʻaó pea maʻu e fakamoʻui taʻengatá, ʻo kapau te tau tuʻu maʻu mo taʻe-ueʻia ʻi hono tauhi e ngaahi fekaú [vakai, ʻAlamā 1:25] pea fonu maʻu pē ʻi he ngaahi ngāue leleí [vakai, Mōsaia 5:15]. (“Fua ʻEtau Kavengá,” Liahona, Nōvema 2019, 114)

  4. ʻI heʻetau tokanga taha ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí mo tauhi ʻetau ngaahi fuakava mo Kinauá, ʻe lava ʻo poupouʻi kitautolu ʻi he ʻamanaki leleí (vakai, 2 Nīfai 31:20).

    Naʻe fakamoʻoni ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa, ʻi heʻene kei ʻi he Kau Palesitenisī ʻUluakí ʻo pehē:

    ʻĪmisi
    Palesiteni Dieter F. Uchtdorf

    ʻOku tau ʻamanaki lelei ʻia Sīsū ko e Kalaisí, ʻi he angalelei ʻa e ʻOtuá, ʻi he ngaahi fakahā ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní, mo ʻiloʻi ʻoku ongona pea tali e ngaahi lotú. … ʻOku hanga ʻe he ʻamanaki lelei ko ʻení … ʻo fakafoʻou ʻetau loto-toʻa he taimi faingataʻá pea fakamālohia kinautolu ʻoku ongoʻi manavahē, veiveiua pea siva ʻa e ʻamanakí. (“Ko e Mālohi Taʻefakangatangata ʻo e ʻAmanaki Leleí,” Liahona, Nōvema 2008, 23)

ʻĪmisi
ʻĪmisi ʻo Kalaisí, tā fakatātaaʻi ʻe Heinrich Hofmann
ʻĪmisi
fakaʻilonga, aleaʻi

Aleaʻi ke Teuteu ki he Kalasí

Aleaʻi mo ha mēmipa ʻo e fāmilí pe kaungāmeʻa falalaʻanga, ʻa e meʻa naʻá ke ako mo ongoʻi ʻi hoʻo lau e naunau ko ʻení. Haʻu mateuteu ki he kalasí ke vahevahe ha faʻahinga fakakaukau ʻokú ke maʻu mei hoʻomou fealēleaʻakí.