“Lēsoni 14 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Talanoa ki he Fakaʻaongaʻi ʻo e Ponokalafí,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó (2022)
“Lēsoni 14 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó
Lēsoni 14 Naunau ʻa e Faiakó
Ko e Talanoa ki he Fakaʻaongaʻi ʻo e Ponokalafí
ʻE lava ke tokoni ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ke maluʻi kitautolu mei he ivi tākiekina mafolalahia ʻo e ponokalafí. ʻE fakaafeʻi ʻa e kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ke nau fili e meʻa te nau lava ʻo fai ke maʻu ai ʻa e tokoni fakalangi ko ʻení. ʻE fakakaukau foki ʻa e kau akó ki he founga te nau lava ai ʻo fekumi ki he mālohi ʻo e ʻEikí ke fakamoʻui mei he ngaahi nunuʻa ʻo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí.
Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí
ʻOku tokoni ʻa e mahino hotau tuʻunga fakalangí mo e taumuʻá ke tau tekeʻi ʻa e ponokalafí.
Fakaʻaliʻali ʻa e fakamatala mo e fehuʻi ko ʻení pea fakaafeʻi ʻa e kau akó ke nau tali:
ʻOku fakautuutu hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí. Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻoku ʻomi ʻe he kakai ʻe niʻihi ke fakatonuhiaʻi ʻaki hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí?
(Mahalo ʻe fokotuʻu mai ʻe he kau akó ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻá ni: Ko ha tōʻonga moʻui ia; he ʻikai ke u lava ʻo liliu ia; ʻoku ʻikai ke ne fakalaveaʻi ha taha kehe; ʻoku fakanatula pē; ko ha fakafiefia pē ia; ʻoku fokotuʻu mai ʻe he ngaahi fakatotolo ʻe niʻihi ʻoku ʻaonga ia ki he fakalakalaka fakasekisualé mo e ngaahi vā fetuʻutaki vāofí.)
-
Ko e hā kuo akoʻi ʻe he ʻEikí fekauʻaki mo hono tekeʻi ʻo e ponokalafí? (Mahalo te ke fie tataki e kau akó ki he ngaahi akonaki ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú. Te ke lava ʻo fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e Mātiu 5:28 pe Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 63:16ko ha konga ʻo e fealeaʻakí.)
-
Ko e hā ha ngaahi nunuʻa fakatuʻutāmaki ʻo e ponokalafí kiate kinautolu ʻoku nau fakaʻaongaʻi iá pea ki honau ngaahi fāmilí?
Fakaʻaliʻali ʻa e fakamatala ko ʻeni naʻe fai ʻe ʻEletā Teti R. Kalisitā lolotonga ʻene ʻi he Kau Palesitenisī ʻo e Kau Fitungofulú:
ʻI ha fakataha ako kimuí ni maʻá e Kau Taki Māʻolungá, naʻe fai ai e fehuʻi ko ʻení: “Te tau tokoniʻi fēfē ʻa kinautolu ʻoku fefaʻuhi mo e ponokalafí?”
Naʻe tuʻu hake ʻa ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni ʻo tali atu, “Akoʻi ange ko hai kinautolu mo ʻenau taumuʻá.” (“Our Identity and Our Destiny” [Brigham Young University Education Week devotional, Aug. 14, 2012], speeches.byu.edu)
Hiki ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻE lava ke tokoniʻi kitautolu ʻi he mahino hotau tuʻunga fakalangí mo e taumuʻá ke tau tekeʻi hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí.
-
ʻE tokoni fēfē ʻa e mahino hotau tuʻunga fakalangi mo e niʻihi kehé mo e taumuʻá ke tau tekeʻi hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí? Ko e hā te tau lava ʻo fai ke mahino lelei ange ai hotau tuʻungá mo e taumuʻá?
-
Ko e hā ha ngaahi tefitoʻi moʻoni, founga ngāue, pe maʻuʻanga tokoni kehe kuo tokoni ke maluʻi koe mei he ponokalafí? (Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau fakaʻaongaʻi e meʻa ne nau ako mei he konga 2 ʻo e naunau teuteúko ha konga ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení.)
ʻE lava ke fakamoʻui ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e niʻihi fakafoʻituituí mei he ngaahi nunuʻa ʻo e ponokalafí.
Kapau ʻe lava, fakaʻaliʻali e fakatātā ʻo e fefine naʻe ʻau totó ʻi heʻene ala ki he Fakamoʻuí, ʻoku maʻu ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke toe fakamatalaʻi e aʻusia ʻa e fefiné ni ʻo hangē ko hono lekooti ʻi he Luke 8:43–48.
-
Kapau naʻá ke ʻi he tūkunga ʻo e fefine ko ʻení, te ke ongoʻi fēfē hili hoʻo faingataʻaʻia he ngaahi taʻu lahi?
-
Ko e hā ʻe lava ke ako ʻe kinautolu ʻoku feinga ke fakamoʻui mei he ngaahi nunuʻa ʻo e ponokalafí mei he sīpinga ʻa e fefiné ni? (ʻE lava ke ʻilo ʻe he kau akó ha tefitoʻi moʻoni hangē ko ʻení: ʻI heʻetau ʻunu faivelenga atu ki he ʻEikí ʻi he tuí, te Ne lava ʻo tokoni ke fakamoʻui kitautolu mei he ngaahi nunuʻa ʻo hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí.)
-
Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ʻunu atu kia Sīsū Kalaisi ʻi heʻetau feinga ke ikunaʻi hono fakaʻaongaʻi ʻo e ponokalafí pe ko e mamahi ʻoku fakatupu ʻe hono fakaʻaongaʻi ʻe ha taha kehe ʻa e ponokalafí?
Fakakaukau ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e fakamatala ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻoku maʻu ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.
-
Ko e hā ha faikehekehe ʻoku hoko ʻi he taimi ʻoku loto fiemālie ai ha taha ke fai e meʻa pē ʻoku fie maʻú ke fakamoʻui ai ʻe he ʻEikí?
Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ange te tau lava ʻo feinga ke tokoniʻi ʻi he faʻa kātaki ʻa e niʻihi kehe ʻoku fekuki mo e ngaahi nunuʻa ʻo e ponokalafí mo vakai ki heʻenau fonongá ʻi he ngaahi founga faka-Kalaisí. Lau fakataha ‘a e fakamatala ko ʻeni ʻa Palesiteni Tāleni H. ʻOakesi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí:
Te u lea heni ki he anga ʻetau tokangaʻi ʻa kinautolu ko ia ʻoku nau lavetukia ʻi he ponokalafí. ʻOku tau fie maʻu kotoa ʻa e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí. ʻOku fie maʻu ʻe kinautolu ko ia ʻoku fefaʻuhi mo e ponokalafí ʻetau angaʻofá mo e ʻofá lolotonga ʻenau muimui pau ki ha ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi sitepu ʻo e fakaakeaké. ʻOua muʻa naʻá ke fakahalaʻi ʻa kinautolu. ʻOku ʻikai ko ha kakai kovi kinautolu pe siva ʻenau ʻamanakí. Ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine kinautolu ʻo ʻetau Tamai Hēvaní. ʻE malava ʻi he fakatomala fakalelei mo kakató, ke nau hoko ʻo maʻa, haohaoa, pea taau mo e ngaahi fuakava mo e tāpuaki fakatemipale kotoa pē kuo talaʻofa mai ʻe he ʻOtuá. (“Ko e Fakaakeake mei he Tauhele ʻo e Ponokalafí,” LIahona, ʻOkatopa 2015, 55)
Vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi kulupu iiki. Fili ha taki ki he kulupu takitaha, pea ʻoange ki he taki takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení. Fakahinohinoʻi e kau akó ke muimui ʻi he ngaahi fakahinohino ʻi he laʻipepa tufá.
Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi ha toko taha pe toko ua ʻo e kau akó ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako pe ongoʻí lolotonga ʻenau fealēleaʻaki fakakulupú.
Fakakaukau ke ʻoange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakaukau ai pea lekooti ʻenau tali ki ha taha ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení:
-
Ko e hā te u lava ʻo fai ke u maʻu ai ʻa e mālohi ʻo e maluʻi ʻa e ʻEikí mei he ponokalafí mo maʻu ʻEne tokoní ke fakamoʻui mei hono ngaahi nunuʻá?
-
Te u lava fēfē ʻo tokoni ʻi he ʻofa ki ha taha ʻoku fefaʻuhi mo e ngaahi nunuʻa ʻo e ponokalafí?
Fakaʻosi e lēsoní ʻaki hono fakapapauʻi ange ki he kau akó e moʻoni ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻe ʻiloʻi ʻi he lēsoní.
Ki he Kalasi Hokó
Te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ki he kau akó ʻa e ʻekitivitī fealēleaʻaki ʻi he fakaʻosinga ʻo e konga 1 ʻo e naunau teuteu ki he lēsoni hokó pea poupouʻi kinautolu ke nau kamata fakakaukau pe ko hai te nau talanoa ki ai ki he ʻekitivitī ko ʻení.