‘Inisititiuti
Lēsoni 13 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Meʻaʻofa Fakalangi mo e Fatongia Toputapu ʻo e Feohi Fafale Fakasekisualé


“Lēsoni 13 Naunau ʻa e Faiakó: Ko e Meʻaʻofa Fakalangi mo e Fatongia Toputapu ʻo e Feohi Fafale Fakasekisualé,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó (2022)

“Lēsoni 13 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 13 Naunau ʻa e Faiakó

Ko e Meʻaʻofa Fakalangi mo e Fatongia Toputapu ʻo e Feohi Fafale Fakasekisualé

Ko e feohi fafale fakasekisuale ʻi he vahaʻa ʻo ha husepāniti mo ha uaifi ko ha meʻaʻofa ia mei he ʻOtuá, naʻe tuʻutuʻuni ke hoko ko ha konga fakaʻofoʻofa mo toputapu ʻo e nofo-malí. ʻI he lēsoni ko ʻení, ʻe fakaloloto e mahino ʻa e kau akó ki he ngaahi moʻoni taʻengata fekauʻaki mo e meʻaʻofa fakalangí ni. ʻE toe vakaiʻi foki ʻe he kau akó ʻa e ngaahi fakangatangata pe ngataʻanga kuo nau fokotuʻu pe fie maʻu ke fokotuʻu ke tokoniʻi kinautolu ke nau moʻui ʻaki e fono ʻo e angamaʻá.

Fakatokangaʻi ange: Koeʻuhí ko e natula pelepelengesi ʻo e tefitó ni, kātaki ʻo akoʻi mahino ʻa e tokāteliné kae faʻa fakakaukau mo tokanga. Mahalo ʻe fie maʻu ke ke liliu e ngaahi founga fakafaiakó pe ngaahi tūkunga ʻoku fakaʻaongaʻi ʻi he lēsoní ke feʻunga mo homou anga fakafonuá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Poupouʻi ha mahino ki he meʻa ʻoku toputapú. ʻE lava ʻo tokoni e founga ʻoku fakahoko pe fokotuʻutuʻu ai ʻe ha faiako ha tefito ke ongoʻi ʻe he kau akó hono natula toputapú. Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Paula B. Paipa ʻo e Kau Fitungofulú, “ʻI heʻetau lau ko ia ʻoku toputapu ha meʻá, ʻoku fakaʻilonga mai ai e ʻEikí ʻoku māʻolunga ange hono mahuʻingá ʻoʻona pea ke fakamuʻomuʻa ia he ngaahi meʻa kehé” (“Ke Tauhi ke Toputapu,” Ensign pe Liahona, Mē 2012, 109). ʻI hoʻomou aleaʻi ʻa e feohi fafale fakasekisualé, fakalaulauloto ki he founga te ke lava ai ʻo fakaʻaiʻai ha fealēleaʻaki hangatonu mo moʻoni kae tokoniʻi foki e kau akó ke nau ongoʻi mo mahino kiate kinautolu ʻa e natula toputapu ʻo e tefito ko ʻení.

ʻOku fakataumuʻa e feohi fafale fakasekisuale ʻi he vahaʻa ʻo e husepānití mo e uaifí ke fakaʻofoʻofa mo toputapu.

Fakaʻaliʻali ange ʻa e tūkunga ko ʻení:

He ʻikai lava ke mahino ki ho kaungāmeʻá ʻa e ʻuhinga ʻokú ke pehē ai ʻoku hala ʻa e feohi fafale fakasekisuale kimuʻa he malí. ʻI ha ʻaho ʻe taha, ʻoku pehē atu ʻe haʻo kaungāmeʻa, “Ko e hā ʻoku hala ʻi he feohi fafale fakasekisuale mo ha taha ʻokú ke ʻofa aí? Kapau te mo felotoi ki ai, ko e hā ʻoku hoko ai ia ko ha palopalemá? ʻOku ʻikai nai ke ke fakakaukau ki he ʻikai ko ia ke ke kau ʻi ha konga mahuʻinga mo fakalata ʻo e moʻuí ʻi hoʻo fakatatali e feohi fafale fakasekisualé ki haʻo mali?”

Fakaafeʻi e kau akó ke nau toe vakaiʻi e konga 1 mo e 2 ʻo e naunau teuteú, ʻo kumi e ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ke nau tali ʻaki e tūkungá mei ha fakakaukau ʻo e ongoongoleleí. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke tohi ʻi he palakipoé ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku nau maʻú. ʻE lava ke kau ʻi he ngaahi moʻoni ko ʻení: Kuo tuʻutuʻuni ʻe he ʻOtuá ke toki fakahaaʻi pē ʻa e feohi fafale fakasekisualé ʻi he vahaʻa ʻo ha tangata mo ha fefine kuó na mali fakalao. ʻOku fakataumuʻa ʻa e feohi fafale fakasekisuale ʻi he nofo-malí ke fakahaaʻi ʻa e ʻofá, fakatupu ʻo e moʻuí, pea mo fakamālohia ʻa e fehokotakí mo e uouangatahá. Ko e feohi fafale fakasekisualé ko ha fakataipe ia ʻo ha tukupā kakato mo e uouangataha ʻi he nofo-malí. Ko hotau sino fakamatelié ko ha konga mahuʻinga ia ʻo hotau laumālié, pea ‘oku kaunga e founga ʻoku tau fakaʻaongaʻi aí ki hotau laumālié mo ʻetau fakalakalaka taʻengatá.

He ʻikai ke ke maʻu ha taimi ke vakaiʻi kotoa e ngaahi moʻoni ko ʻení, ko ia tokanga taha pē ki he ngaahi moʻoni ʻoku mahuʻingaʻia taha e kau akó ʻi hono aleaʻí. ʻE ala tokoni ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke fakaloloto e ako ʻa e kau akó:

  • Fakatatau ki he Sēnesi 2:18, 21–24, ko e hā naʻe ako ʻe ʻĀtama mo ʻIvi fekauʻaki mo e natula ʻo e ʻofa he nofo-malí? ʻE tāpuekina fēfē ha husepāniti mo e uaifi ʻi haʻana vakai ki he feohi fafale fakasekisualé ko ha fakataipe ʻo hono fakatahaʻi “hona lotó, ʻamanaki leleí, moʻuí, ʻofá, fāmilí, kahaʻú, meʻa kotoa pē”? (Jeffrey R. Holland, “Personal Purity,” Ensign, Nov. 1998, 76). (Fakakaukau ke fakaafeʻi ʻa e kau akó ke vakaiʻi ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú. Tokoni ke mahino ki he kau akó ko ha konga ʻo e fealeaʻakí, ʻi he taimi ʻoku tokangaekina ai ʻe he ngaahi malí ʻenau feohi fafale fakaʻatamaí, fakaelotó, mo fakalaumālié, ʻe mahuʻinga ange ai ʻenau feohi fafale fakasekisualé.)

  • Ko e hā ʻoku hala ai ke fakakaukau ko e feohi fafale fakasekisualé ko ha aʻusia fakatuʻasino pē ia naʻe fakataumuʻa ke ʻomi e fiemālie fakaesinó? ʻOku founga fēfē hono hanga ʻe he feohi fafale fakasekisuale ʻi tuʻa ʻi he nofo-malí ʻo uesia fakaeloto mo fakalaumālie ʻa kinautolu ʻoku kaunga ki aí? (ʻE ala tokoni ke kole ki he kau akó ke nau toe vakaiʻi ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Hōlaní ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú.)

  • ʻOku tākiekina fēfē ʻe ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí pea mo e ngaahi taumuʻa fakalangi ʻo e sino fakamatelié, ʻa e anga ʻetau vakai ki he feohi fafale fakasekisualé? (Fakakaukau ke fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi e 1 Kolinitō 6:19–20 kimuʻa pea fai e fehuʻi ko ʻení.)

  • ʻE tekeʻi fēfē ʻe he mahino e ngaahi moʻoni ʻoku hiki ʻi he palakipoé ʻa e tōʻonga fakakaukau ʻoku ʻikai leleí pe ko e fakakaukau ʻoku makatuʻunga ʻi he manavasiʻi fekauʻaki mo e feohi fafale fakasekisualé?

Te tau lava ʻi he tokoni ʻa e ʻEikí ʻo fakatupulaki ʻetau maʻa fakatāutahá pea moʻui fiefia ʻaki e fono ʻo e angamaʻá.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukauloto ko ha mātuʻa kinautolu ʻa ha foha pe ʻofefine taʻu 13. ʻOku nau ongoʻi ko ha taimi lelei ia ke nau toe talanoa ai mo ʻenau fānaú fekauʻaki mo e fono ʻo e angamaʻá. ʻOange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau akó ke vahevahe ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki ʻa e founga te nau akoʻi pe toe fakapapauʻi ai e fono ʻo e angamaʻá ki heʻenau fānau taʻu 13. Fakatokanga ki he kau akó ke ʻoua ʻe fakaʻaongaʻi ha lea pe lea heliaki te ne lava ʻo fakatupu ʻa e ongoʻi maá, ilifiá, pe puputuʻú. Hili ha taimi feʻunga, fehuʻi ange ki he kalasí:

  • ʻE fēfē hoʻo akoʻi ʻi ha founga ʻe lava ʻo tokoni ke maʻu ʻe ha taha taʻu hongofulu tupu ha ongo lelei kau ki he meʻaʻofa fakalangi ʻo e feohi fafale fakasekisualé mo e fono ʻo e angamaʻá?

  • Ko e hā ha ngaahi akonaki ʻe niʻihi kuó ke ako ʻi hoʻo tupu haké kuó ne tokoniʻi koe ke ke vakai ki he hoko ʻa e feohi fafale fakasekisualé ko ha meʻa ʻoku fakaʻofoʻofa mo taau ke hoko ʻi he nofo-malí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke lau leʻolahi ʻa e ʻAlamā 38:12 . Poupouʻi e kau akó ke fakakaukau ke fakaʻilongaʻi e ngaahi akonaki ʻa ʻAlamā ʻoku fakahaaʻi ai e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: Kapau te tau taʻofi ʻetau ngaahi holí, ʻe lava ke fakafonu kitautolu ʻaki ʻa e ʻofá.

Fakaʻaliʻali ʻa e ʻuluʻi fakamatala mo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. (Te ke lava ʻo paaki ha ngaahi tatau pea tufaki ia, ʻo kapau te ke fie fakahoko ia.) Fakaafeʻi e kau akó ke ngāue ʻi heʻenau fanga kiʻi kulupu iiki tatau pē pea fili ha fehuʻi ʻe ua pe tolu ʻoku nau ongoʻi ʻoku felāveʻi mo kinautolu pea aleaʻi.

Ko Hono Fokotuʻu ha Ngaahi Fakangatangata mo e Fekumi ki ha Tokoni Fakalangi ke Moʻui ʻAki e Fono ʻo e Angamaʻá

Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó—Lēsoni 13

  • Ko e hā ha niʻihi ʻo e ngaahi pole lahi taha ʻo hono moʻui ʻaki e fono ʻo e angamaʻá? Te tau lava fēfē ʻo ikunaʻi e ngaahi pole ko ʻení?

  • Kuo tokoni fēfē hoʻo ngāue ʻaki e tui kia Sīsū Kalaisí mo fekumi ki Heʻene ʻaloʻofá ke ke tauhi e fono ʻo e angamaʻá? (Fakakaukau ke toe vakaiʻi ʻa e 1 Kolinitō 10:13; ʻAlamā 13:28; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 62:1.)

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke fokotuʻu hoʻo ngaahi fakangatangatá kimuʻa pea mo e lolotonga ʻo e nofo-malí ʻi hono tauhi e fono ʻo e angamaʻá? ʻE tāpuekina fēfē ha ongo meʻa ʻokú na teiti ʻi haʻana fealeaʻaki fekauʻaki mo ʻena ngaahi fakangatangata ki he ʻofa fakaesinó? (Mahalo te ke fie toe vakaiʻi ʻa e fakamatala ʻa ʻEletā Niila L. ʻEnitaseni ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.)

  • Tatau ai pē pe ʻoku teʻeki ke ke mali pe ʻosi mali, ko e hā ha ngaahi founga, tōʻonga, mo e fakangatangata kuó ke ʻilo ʻoku tokoni lahi taha ʻi hono tauhi e fono ʻo e angamaʻá?

  • ʻOku tau fakaʻapaʻapaʻi fēfē ʻa e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻi hono tauhi e fono ʻo e angamaʻá?

Ko Hono Fokotuʻu ha Ngaahi Fakangatangata mo e Fekumi ki ha Tokoni Fakalangi ke Moʻui ʻAki e Fono ʻo e Angamaʻá

ʻĪmisi
laʻipepa tufa ʻa e faiakó

Ke fakaʻosi e kalasí, fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e founga kuo fakamālohia ai ʻenau mahino ki he feohi fafale fakasekisualé mo e fono ʻo e angamaʻá ʻe he naunau teuteú pea mo e fealeaʻaki fakakalasí.

Fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e meʻa ne nau tohi ko e tali ki he “Lekooti Hoʻo Ngaahi Fakakaukaú” ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú pea ke tānaki atu mo ha toe ngaahi fakakaukau pe ueʻi fakalaumālie kuo nau maʻu. Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau ki he founga kuo hanga ai ʻe he Fakamoʻuí ʻo ʻai ke tau malava ʻo ikunaʻi ʻa e fakatauele fakasekisualé mo e angahalá pea maʻu ha ngaahi vā fetuʻutaki ʻoku leleí.

Vahevahe hoʻo fakamoʻoni fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni naʻe akoʻi he ʻaho ní, pea poupouʻi e kau akó ke fekumi ki ha tokoni fakalangi ʻi heʻenau faifeinga ke moʻui ʻaki e fono ʻo e angamaʻá.

Ki he Kalasi Hokó

Fakamahinoʻi ange ki he kau akó ko e taha ʻo e ngaahi meʻa fakatuʻutāmaki taha ki heʻetau maʻa fakatāutahá ko e ponokalafí. Fakaafeʻi e kau akó ke nau ako fakalelei e naunau teuteu ki he lēsoni hokó, ʻo kumi e founga te nau lava ai ʻo fakaʻehiʻehi mo tokoniʻi e niʻihi kehé ke fakaʻehiʻehi mei he meʻa fakatuʻutāmaki ko ʻení.