Lēsoni 26 Naunau ʻa e Faiakó

‘Iloʻi mo e Fakaakeake mei he Ngaohikoviá

Kuo fakatokanga mai ʻa e kau palōfitá mo e kau ʻaposetoló “ko e niʻihi fakafoʻituitui ko ia ʻoku … nau ngaohi koviʻi ʻa e malí pe fānaú … te nau tuʻu ʻi ha ʻaho ʻo fai ha fakamatala ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá” (“Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani,” ChurchofJesusChrist.org). ʻE tokoni ʻa e lēsoni ko ʻení ke mahino lelei ange ki he kau akó ʻa e founga ke ʻiloʻi mo tali ʻaki e ngaahi tūkunga ʻo e ngaohikoviá. ʻE aleaʻi foki ʻe he kau akó ʻa e mālohi ʻo Sīsū Kalaisí ke fai ha fakamoʻui kiate kinautolu kotoa pē kuo uesia ʻi he ngaohikoviá.

Fakatokangaʻi ange: Mahalo ʻoku ʻi ai haʻo kau ako kuo uesia ʻe he ngaohikoviá. Koeʻuhí ko e natula pelepelengesi mo faingataʻa ʻo e ngaohikoviá, ʻe ala fakatupu ʻe he ngaahi konga ʻe niʻihi ʻo e lēsoni ko ʻení ha ngaahi ongo fakaeloto ki he kau ako ʻoku ngaohikoviá, tautautefito kiate kinautolu kuo teʻeki ke nau lea fekauʻaki mo iá. Mahalo te ke fie fakahā ange ke ʻilo ʻe he kau akó kimuʻa kapau ʻoku ʻi ai ha niʻihi ʻiate kinautolu ʻoku ʻikai ke ongoʻi fiemālie ke kau mai ki he kalasí ʻi he lēsoni ko ʻení, te ke lava ʻo fakahoko ha fokotuʻutuʻu ʻe taha mo kinautolu. Fakakaukau ki ha aʻusia ako mahuʻinga ʻe taha te ke lava ʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau kau atu ki ai makehe mei he kalasí.

Kapau ʻoku ngalingali ʻe talanoa atu ha tokotaha ako fekauʻaki mo e ngaohikovia fakatāutaha pe fakafāmili, ʻoku totonu ke ke fakamatalaʻi fakalelei ange ʻoku fie maʻu ke ke lipooti ha ngaahi tukuakiʻi ʻo ha faʻahinga ngaohikovia pē ʻaki haʻo telefoni ki he laine tokoni ʻa e Siasí pe faleʻi fakalao fakaʻēliá. Faʻa kātaki, ongoʻingofua, loto-fakapapau, pea maʻu ha mahino ʻi hoʻo fakahinohinoʻi e tokotaha akó ki heʻene pīsopé pe palesiteni fakakoló ke aleaʻi e tūkungá. Muimui fakalelei ki he ngaahi lao fakalotofonua fekauʻaki mo e ngaahi fatongia mo e ngaahi moʻua ki hono lipooti ʻo e ngaohikoviá.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Ongoʻingofua e ngaahi fiemaʻu mo e ngaahi ongo ʻa e kau akó. ʻE lava ʻe he founga ʻokú ke aleaʻi ai mo hoʻo kau akó ʻa e ngaohikoviá ʻo fakalahi ʻa e mamahí pe ʻomi ha ʻamanaki lelei. Mahalo te ke fie aleaʻi mo e kau akó ʻa e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai ke mahino pea ongoʻingofua ʻa e mamahi mo e faingataʻaʻia ʻoku aʻusia ʻe kinautolu ne uesia ʻi he ngaohikoviá.  

Ko kinautolu ʻoku nau ngaohikovia e niʻihi kehé ʻe ʻekea meiate kinautolu ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá.

Fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni mei he “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani”: Ko e niʻihi fakafoʻituitui ko ia ʻoku nau ngaohi koviʻi ʻa e malí pe fānaú, te nau tuʻu ʻi ha ʻaho ʻo fai ha fakamatala ʻi he ʻao ʻo e ʻOtuá (vakai foki, Fakahā 20:12–13; 2 Nīfai 9:15–17).

ʻOange ki he kau akó ha ngaahi miniti siʻi ke toe vakaiʻi e konga 1 mo e 2 ʻo e naunau teuteú, pea fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ha ngaahi fehuʻi pe ongo ne nau maʻu ʻi heʻenau ako e ngaahi konga ko ʻení. Te ke lava ʻo fai ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení, ʻo ka fiemaʻu:

• Ko e hā ʻa e ngaohikovia? Ko e hā e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ʻoku maumauʻi ʻi he taimi ʻoku hoko ai e ngaohikoviá?

• Ko e hā ha ngaahi fakatokanga mo ha ngaahi fokotuʻu naʻe makehe kiate koe ʻi he ngaahi konga ko ʻeni ʻo e naunau teuteú?

• Ko e hā ha ngaahi fakakaukau naʻá ke maʻu ʻi hoʻo toe vakaiʻi e ngaahi fakaʻilonga angamaheni ʻo e ngaohikoviá?

• ʻE fēfē ha kumi tokoni ha taha ʻi ha tūkunga ngaohikovia ʻi ha founga ʻoku malu? Kapau ʻokú ke ʻilo ha tūkunga ngaohikovia, ʻe fēfē haʻo lipooti malu iá? (Fakakaukau ke tuku ha taimi ke tokoniʻi ai e kau akó ke nau maʻu ha ngaahi maʻuʻanga tokoni ki hono lipooti ʻo e ngaohikoviá. Hangē ko ʻení, vakai ki he “ʻOkú Ke Faingataʻaʻia Nai? Talanoa He Taimí Ni [ki ha taha]” [abuse.ChurchofJesusChrist.org].)

ʻE lava ʻe Sīsū Kalaisi ʻo fakamoʻui ʻa kinautolu kuo ngaohikoviá.

Fakakaukau ke fehuʻi ange ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

• Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke hoko ai e fakamoʻui mei he ngaohikoviá? (Kapau ʻe fiemaʻu, te ke lava ʻo toe vakaiʻi e fakamatala hono ua ʻa ʻEletā Lisiate G. Sikoti ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.)

• Ko e hā te ke vahevahe mo ha kaungāmeʻa, hangē ko ʻĒliní, ʻa ia ʻoku fefaʻuhi mo e ngaahi nunuʻa ʻo e ngaohikoviá? Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻoku faingataʻa ai ke fakamoʻui mei he ngaohikoviá?

Lau fakataha e ʻĪsaia 61:1–3, pea feinga ke ʻiloʻi e ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo mahuʻinga ki ha tokotaha ʻoku ngaohikovia (vakai foki, 2 Nīfai 2:1–2). Makehe mei ha ngaahi moʻoni kehe, ʻe lava ke ʻiloʻi ʻe he kau akó ha moʻoni tatau mo ʻení: ʻOku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e mālohi ke fakamoʻui e loto-mamahí mo fakafiemālieʻi ʻa kinautolu kotoa pē ʻoku tangí.

• Ko e hā kuó ke fai ke fakaafeʻi mai ʻa e fakafiemālie, tokoni, mo e fakamoʻui mei he Fakamoʻuí, ʻi ha faʻahinga tūkunga pē?

• Kuo fetongi fēfē ʻe he Fakamoʻuí ʻa e siva ʻo e ʻamanakí pe loto-mamahí ʻaki ʻa e hoihoifuá ʻi hoʻo moʻuí?

• Ko e hā ʻe lava ʻo tokoni ke tau faʻa kātaki mo faivelenga ʻi he kotoa ʻo e taimi ʻe fie maʻu ke fakamoʻui aí?

Tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he founga ʻe ala ʻaonga ai e ngaahi akonaki ʻi he lēsoni ko ʻení ki heʻenau moʻui lolotongá. Poupouʻi kinautolu ke lekooti ha faʻahinga ongo ne nau maʻu.

Ke fakaʻosi e lēsoní, fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe e meʻa kuo nau ako fekauʻaki mo e fatongia ʻo e Fakamoʻuí ʻi hono tokoniʻi ʻa kinautolu kotoa pē kuo uesia ʻi he ngaohikoviá. Mahalo te ke fie huluʻi e vitiō “Ko e ʻEiki ʻo e Melinó” (2:32), ʻa ia ʻoku ʻasi ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.

Ki he Kalasi Hokó

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga kuo nau mamata ai ki he ngāue ʻa Sētane mo e niʻihi kehé ke fakaʻauha e fāmilí. Poupouʻi e kau akó, ʻi heʻenau ako ʻa e naunau teuteu ki he lēsoni hokó, ke nau vakai ki he ngaahi ola ʻo e movete ʻa e ngaahi fāmilí ʻi he sosaietí pea fakalaulauloto ki he meʻa te nau lava ʻo fai ke taukaveʻi ʻaki e ngaahi akonaki ʻa e ʻEikí ki he fāmilí.