‘Inisititiuti
Lēsoni 3 Naunau ʻa e Faiakó: Ko Hotau Natula mo e Ikuʻanga Fakalangí


“Lēsoni 3 Naunau ʻa e Faiakó: Ko Hotau Natula Mo e Ikuʻanga Fakalangí,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó (2022)

“Lēsoni 3 Naunau ʻa e Faiakó,” Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 3 Naunau ʻa e Faiakó

Ko Hotau Natula Mo e Ikuʻanga Fakalangí

Ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻofeina kitautolu ʻo ha mātuʻa fakahēvani, mo ha tuʻunga malava fakalangi. ʻE vakaiʻi ʻe he kau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻa e founga ʻe lava ai ʻe he mahino honau natula faka-ʻOtuá ʻo tākiekina honau vā fetuʻutaki mo e ʻOtuá pea mo e anga ʻenau vakai mo fakafeangai kiate kinautolu mo e niʻihi kehé. ʻE toe fakapapauʻi foki ʻe he kau akó ʻa e founga te nau lava ai ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ʻilo ki honau natula faka-ʻOtuá mo e ikuʻanga fakalangí ke tākiekina e ngaahi fili ʻoku nau fakahokó.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

Ko e ngaahi foha mo e ngaahi ʻofefine ʻofeina fakalaumālie kitautolu ʻo ha mātuʻa fakahēvani.

Fakakaukau ke hivaʻi ko e konga ʻo e fakataha lotu ʻa e kalasí, ha himi hangē ko e “ʻE Tamai ʻi Hēvani ē” (Ngaahi Himí, fika 185) pe “Fānau Au ʻa e ʻOtua” (Ngaahi Himí, fika 193).

Ke kamata e kalasí, mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe ha ngaahi kupuʻi lea mei he himi kamatá naʻá ne akoʻi kinautolu fekauʻaki mo e ʻOtuá pea mo kinautolu pea vahevahe e meʻa ne nau akó. Pe te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ki he kau akó ha tā ʻo hoʻo ongomātuʻá pe ko ha taha naʻá ne tākiekina lelei koe ʻi hoʻo tupu haké. Vahevahe ha niʻihi ʻo e ngaahi ʻulungaanga pe tōʻonga moʻui ʻokú ke ongoʻi naʻá ke maʻu meiate kinautolú. Kole ki ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ha meʻa ne nau maʻu pe ako mei heʻenau mātuʻá pe ko ha taha kehe.

Fakaʻaliʻali ʻi he palakipoé ʻa e fakamatala ko ʻeni mei he “Ko e Fāmilí: Ko ha Fanongonongo ki Māmani” (ChurchofJesusChrist.org): “Ko e kakai kotoa pē—ʻa e tangata mo e fefine—naʻe fakatupu ia ʻi he tatau ʻo e ʻOtuá. Ko e toko taha fakafoʻituitui kotoa pē ko e foha mo e ʻofefine ia ʻo ha mātuʻa fakalangi, pea ʻi heʻene peheé, ʻoku maʻu ai ʻe he toko taha kotoa pē ha natula fakalangi.

  • Ko e hā ʻoku mahuʻinga kiate koe ʻi he fakamatalá ni pea ko e hā hono ʻuhingá? (Mahalo te ke fie fakaʻaongaʻi e konga ʻuluaki ʻo e naunau teuteú ke tokoni ke fakaloloto e mahino ʻa e kau akó ki he moʻoni ko ʻení.)

  • Ko e hā mo ha toe meʻa kuo tokoni e kau palōfitá ke tau ʻilo fekauʻaki mo e ʻOtuá pea mo hotau vā fetuʻutaki mo Iá? Pea ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he mahino ko iá fekauʻaki mo kitautolú? (Te ke lava ʻo ʻoange ki he kau akó ha ngaahi miniti siʻi ke toe vakaiʻi e konga 1 ʻo e naunau teuteú kimuʻa pea nau vahevahe ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení.)

  • ʻE lava fēfē ʻe he mahino ko ia ko e fānau koe ʻa e ʻOtuá ʻo tākiekina ʻa e founga hoʻo hū kiate Iá?

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Falala ki he teuteu ʻa hoʻo kau akó. Kumi ha ngaahi founga ke poupouʻi ai e kau akó ke nau ako ʻa e naunau teuteu ki he kalasí kimuʻa he taimi kalasí. Hili ia pea fakaʻaongaʻi leva ʻenau teuteú lolotonga ʻa e kalasí. ʻI hono fakahoko iá ʻe fakalotoa ai ʻa e kau akó ke nau fatongia lahi ange ʻaki ʻenau ako pē ʻanautolú. Lolotonga ʻa e kalasí, ʻoange ki he kau akó ha ngaahi faingamālie ke vahevahe e founga ʻoku hanga ai ʻe he naunau teuteú ʻo fakaloloto ʻenau mahino ki he tokāteline ʻo e fāmilí mo fakalahi ʻenau aʻusia ʻi he kalasí.

Fakatatau mo e tokolahi hoʻo kalasí, vahe e kau akó ki ha ngaahi kulupu iiki ke aleaʻi ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení (naʻe maʻu ʻe he kau akó ha faingamālie ʻi heʻenau ako e naunau teuteú ke hiki ha niʻihi ʻo ʻenau ngaahi fakakaukau fekauʻaki mo ha taha pe lahi ange ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení):

  • ʻE kaunga fēfē ʻa e mahino hotau natula faka-ʻOtuá ki he anga ʻo ʻetau fakafeangai kiate kitautolu mo e niʻihi kehé? Ko e fē ha taimi kuó ke lava ai ʻo sio fakalaka atu ʻi he tōʻonga pe ʻulungaanga kovi ʻa ha taha pea vakai ki honau natula faka-ʻOtuá?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga mei he moʻui ʻa e Fakamoʻuí ʻokú ne fakahaaʻi naʻe mahino kiate Ia ʻa e natula faka-ʻOtua ʻo e niʻihi kehé? Ko e hā ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo faʻifaʻitaki lelei ange kiate Ia ʻi hoʻo tōʻonga ki he niʻihi kehé?

Toe vakaiʻi fakataha pe kole ki ha tokotaha ako ke ne fakamatala ki he aʻusia ʻo e fefolofolai ʻa Mōsese mo e ʻOtuá pea mo Sētane kimui ange ʻo hangē ko ia ne lekooti ʻi he Mōsese 1:4–6, 12–16 (vakai, konga 2 ʻo e naunau teuteú).

  • Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he aʻusia ʻa Mōsesé? (ʻE lava ʻe he kau akó ʻo ʻiloʻi ʻeni, fakataha mo ha ngaahi moʻoni kehe: ʻE lava ʻe he mahino ko ia hotau natula faka-ʻOtuá ʻo fakamālohia mo maluʻi kitautolu mei he filí.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā ʻe lava ai ʻe he mahino hotau natula faka-ʻOtuá ʻo fakamālohia kitautolu ke fepaki mo e filí?

  • Te ke tokoni fēfē ke ke manatuʻi ko hai koe ʻi he taimi ʻoku feinga ai ʻa Sētane ke fakalotoʻi koe ʻaki ha fakakaukau kehé? (Mahalo te ke fie fakaafeʻi e kau akó ke nau vakai ki he fakamatala ʻa ʻEletā Brian K. Taylor ʻoku ʻasi ʻi he konga “Fie Ako Lahi Ange?” ʻo e naunau teuteú ko ha sīpinga.)

Fakaʻaliʻali ʻa e fakamatala ko ʻeni meia Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní:

ʻĪmisi
Palesiteni Russell M. Nelson

Ko ʻeku ʻuluaki fokotuʻú ke ako maʻamoutolu pe ko hai moʻoni kimoutolu. Kole ki homou Tamai Hēvaní, ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí, pe ko e hā ʻEne ongo kiate kimoutolu mo homou misiona ʻi he māmaní. Kapau te mou kole ʻi he loto moʻoni, ʻe fanafana atu e Laumālié ʻi ha vahaʻataimi e ngaahi moʻoni liliu moʻuí kiate kimoutolu. Lekooti e ngaahi ongo ko iá mo toutou fakamanatu maʻu pē kinautolu, pea muimuiʻi pau. (“Tuʻu Ko ha Kau Nofotuʻi Moʻoni,” Liahona, ʻOkatopa 2016, 49)

ʻOange ha ngaahi miniti siʻi ki he kau akó ke nau fakalaulauloto fakalongolongo ai mo fakakaukau ki he meʻa ʻe finangalo ʻa e ʻEikí ke nau fai ke mahino lahi ange ai kiate kinautolu honau natula faka-ʻOtua mo e niʻihi kehé. Te ke lava ʻo poupouʻi kinautolu ke nau lotu lilo ʻo hangē ko ia ne fokotuʻu mai ʻe Palesiteni Nalesoní pea lekooti he taimí ni pea ʻi he fakalau ʻa e taimí ni, ha faʻahinga ongo pē ʻoku nau maʻu.

ʻOku tau takitaha maʻu kotoa ha ikuʻanga fakalangi.

Tānaki atu e kupuʻi lea ko ʻení ki he fakamatala mei he fanongonongo ki he fāmilí ne fakaʻaliʻali ʻi he palakipoé: “mo ha ikuʻanga pau.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e Loma 8:16–17. Kole ki he kalasí ke nau muimui ki ai, ʻo kumi e meʻa naʻe akoʻi ʻe he ʻAposetolo ko Paulá fekauʻaki mo hotau ikuʻanga fakalangí.

  • Ko e hā ʻoku akoʻi atu ʻe he potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e meʻa ʻoku finangalo hoʻo Tamai Hēvaní mo e Fakamoʻuí maʻaú? (Kapau ʻe fie maʻu, tokoni ke mahino ki he kau akó ʻa e ʻuhinga ʻo e hoko ko e “kau ʻea-hoko fakataha mo Kalaisí.” Vakai ki he konga 3 ʻo e naunau teuteú ke maʻu ha fakamatala.)

Te ke lava ʻo kole ki ha tokotaha ako kimuʻa he kalasí ke teuteu ke ne fakamatalaʻi fakanounou mo vahevahe ʻene ngaahi ongo fekauʻaki mo e fakamatala ʻa Palesiteni Tieta F. ʻUkitofa ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke nau fakakaukau ai ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení, pea poupouʻi kinautolu ke lekooti ha faʻahinga ongo pē ʻoku nau maʻu:

  • ʻE lava fēfē ʻe he ʻilo ki ho natula mo e ikuʻanga fakalangí ʻo fakafōtunga ʻa e ngaahi fili ʻokú ke fakahoko he ʻaho ní?

  • ʻOku liliu fēfē ʻe he fakamatala ʻa Palesiteni ʻUkitofá ʻa e anga hoʻo vakai ki hoʻo ngaahi manga sālue hangē ha kiʻi valevalé? Ko e hā ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo fakaafeʻi ʻa e ʻEikí ke tokoniʻi koe ke hokohoko atu hoʻo laka ki muʻá?

Fakaafeʻi ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú pe fakamoʻoní fekauʻaki mo e meʻa ne nau ako ʻi he lēsoni ko ʻení.

Te ke lava ʻo fakaʻosi ʻaki hano vahevahe ʻa e meʻa mahuʻinga kuo fakahoko ʻi hoʻo moʻuí ʻi hono ʻiloʻi ho natula mo e ikuʻanga fakalangí. Poupouʻi e kau akó ke nau kumi ha ngaahi founga ke manatuʻi ai ko hai kinautolu mo e niʻihi kehé pea fakafeangai kiate kinautolu mo e niʻihi kehé ʻo fakatatau ki ai.

Ki he Kalasi Hokó

Fakakaukau ke kole ki he kau akó ke nau fakakaukau ki he founga ʻoku feʻunga ai ʻa e fāmilí mo e palani ʻa e Tamai Hēvaní. ʻI heʻenau ako e palani maʻongoʻonga ʻa e ʻOtuá maʻá e ngaahi fāmilí, poupouʻi e kau akó ke fakakaukau ki he founga ʻoku hoko ai honau fāmilí ko e uho ʻo ʻenau palani ki heʻenau moʻuí.