Seminare
Iunite 26: Aso 1, Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–10; 122


Iunite 26: Aso 1

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–10122

Faatomuaga

O leMataupu Faavae ma Feagaiga 121-23 o loo i ai ni vaega filifilia o se tusi mai le Perofeta o Iosefa Samita i le Ekalesia, na tusia i le aso 20 o Mati, 1839. Na fofogaina atu e Iosefa Samita le tusi a o faafalepuipuiina o ia ma nai isi o soa i le Falepuipui o Liperate. I le tusi, sa faaaofiaina ai e Iosefa nisi o ana tatalo mo le Au Paia o e sa mafatia ona o amioga a o latou fili. Sa ia faaaofiaina ai foi ni tali na ia mauaina i na tatalo. (Tagai i le History of the Church, 3:289–305.) O le a outou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121-23 i lesona e fa i aso taitasi o lenei vaiaso.

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–6

Ua tatalo Iosefa Samita mo le Au Paia mafatia

Vaai faalemafaufau e faapea o loo feagai se uo ma se aafiaga faigata. Ua ta’u atu e [lau] uo ia te oe, e le malamalama pe aisea ua oo atu ai ia puapuaga ia te ia, ma ua manatu e pei ua tuulafoaiina o ia e le Atua. O le a se mea o le a e ta’u atu i lau uo?

O le a se mea e te faia pe afai o oe lea e oo i ai nei puapuaga?

A o e suesue i le tatalo a le Perofeta o Iosefa Samita i le Falepuipui o Liperate ma fautuaga a le Alii ia te Ia, vaavaai mo aoaoga ma mataupu faavae e mafai ona fesoasoani e te onosaia ai ma le faamaoni ia nei tofotofoga ma puapuaga.

Ata
Iosefa Samita o loo tusitusi

I le aso 31 o Oketopa, 1838, na faalataina ai Iosefa Samita e George Hinkle, o se tasi o le Ekalesia ma o se taitai i le vaegaau o le setete o Misuri. Sa ta‘u atu e Hinkle ia Iosefa e faapea, na mananao tagata o e sa osofaia le Au Paia i Sisifo Mamao, Misuri, e feiloai mo se faatalanoaga filemu e foia ai feeseeseaiga. Ina ua taunuu atu Iosefa ma isi taitai o le Ekalesia mo le faatalanoaga, sa faapea ona ave faamalosi i latou o ni pagota o le taua e le vaegaau. Mo le masina na sosoo ai, sa faapea ona sauaina ma faalumaina ai Iosefa Samita ma e na faatasi ma ia a’o taofia i latou e o latou fili i ni isi o falepuipui i le eria atoa ma avatu i latou i luma o le tele o faamasino.

A’o taofia ma le le sa’o le Perofeta o Iosefa Samita, Elder Pale P. Palate, ma isi taitai o le Ekalesia i se falepuipui i Richmond, Misuri, sa latou faalogoina o faamatala e leoleo o le falepuipui, i se gagana mataga, ia faiga faatufanua o le faomea, faamalosi teine, ma le fasioti tagata e faasaga i le Au Paia o Aso e Gata Ai. I lana faamatalaga o le mea na tupu, na tusia e Elder Palate:

Ata
Pale P. Palate

“I se tasi po umi, sa matou taooto e pei o matou momoe seia oo ina tea le vaeluapo, ma sa matua tiga o matou taliga ma loto a o matou faalogologo atu mo le tele o itula i tauemuga mataga, o upu masoa, o upu faifai matuia, ma gagana mataga a o matou leoleo. …

“Sa ou faalogo pea seia oo ina ou matuai inoino, faateia, ma lē fiafia, ma na matua faatumulia i le meatonu o le ita sa faapea ona ou le manofo ai i lo’u fia tu atu i luga e aoai ia leoleo; peitai sa leai sa’u tala na fai atu ia Iosefa,… e ui sa ou taoto i ona talaane ma iloa o loo ala o ia. Sa faafuasei ona tu o ia i luga, ma tautala atu i se leo o le faititili, po o le pei o le tagi o se leona, ma faapea atu, i le manino na mafai ona ou manatuaina ai, ia upu nei:

“‘FILEMU, outou o tiapolo o le lua o seoli. I le suafa o Iesu Keriso ou te aoai ai outou, ma faatonu outou ia fifilemu; O le a ou le ola lava i se isi minute e faalogo atu i gagana faapena. Tuu nei lava na ituaiga tala, a leai, e oti outou po o au i le TAIMI NEI LAVA!’

“Sa ia le toe tautala atu. Sa ia tu maualuga i le mamalu matautia. Sa saisaitia i filifili, ae sa aunoa ma se auupega; toafilemu, toalelei ma faaaloalogia e pei o se agelu, sa tilotilo atu o ia i leoleo gatete, na pipii faatasi o latou tulivae, ma o e, na faapupuu i se tulimanu, po o le faapupuu foi i ona vae, ma augani mai mo lana faamagaloga, ma tumau ai i le fifilemu seia oo ina sui mai leoleo.

“Ua ou vaai i minisita o faamasinoga, o oofu i ofutalaloa faafaamasino, … a’o tautau mai se ola i se manava, i Falefaamasino o Egelani; ua ou molimauina se Konekelesi o tauaofia i se fonotaga mamalu e tuuina atu ai ni tulafono i malo; sa ou taumafai e vaai faalemafaufau i tupu, maota mamalu, o nofoalii ma palealii; ma i ni taitai na potopoto e fai faaiuga i le iuga o ni malo; peitai o le faaaloalogia ma le malualii ua ou vaai i ai ae na o le faatasi lava a’o tu o ia i filifili, i le vaeluapo, i se ana o se falepuipui i se nuu e le iloa o Misuri” (Autobiography o Parley P. Pratt, ed. Parley P. Pratt Jr. [1938], 210–11).

Ata
O Iosefa Samita i le falepuipui

“Faaloalogia ma le malualii … sa tu i filifili.”

A o faatalitali pea i le faamasinoga e faavae i luga o tuuaiga sese, ma e aunoa ma le faagasologa tatau ai, sa faapea ona aveina atu ai Iosefa Samita ma isi taitai o le Ekalesia i le falepuipui i Liperate, Misuri, i le aso 30 o Novema. (Tagai i le History of the Church, 3:188–89, 215.)

Ata
Falepuipui o Liperate

Falepuipui o Liperate, Misuri

I le fa masina na sosoo ai, sa taofia ai le Perofeta, o lona uso o Ailama, Alexander McRae, Laimani Uaite, ma Caleb Baldwin i le ana pito i lalo o le Falepuipui o Liperate i se vaitaimi o le maatiati o le taumalulu. Sa i ai foi ma Sini Rikitone faatasi ma i latou mo se taimi, ae sa faasaolotoina o ia i le amataga o Fepuari. O le fola o le ana sa tusa ma le 14 futu i le 14 futu (4.3 mita i le 4.3 mita). O le taualuga sa i le va o le 6 ma le 6.5 futu le maualuga (i le va o le 1.8 ma le 2 mita). E lua ni faamalama laiti sa puipui i pa, sa maua mai ai sina malamalama itiiti, ma mai i fafo o nei faamalama, sa tauemu ma faalumaluma mai ai e tagata ia pagota. Sa momoe pagota i le vaovao palapala i luga o le fola, ma sa umi se taimi sa le’i i ai se palanikeke a Iosefa. O meaai sa i ai taimi na faaoona ai, ae o isi taimi sa matuai leaga lava lea na pau le taimi latou te aiina ai o le taimi na matuai galala ai i le fiaaai. Sa seasea ona faatagaina ni tagata e asiasi atu ia i latou ma sa matuai tiga i le mafatia i le faalogo atu i mafatiaga o le Au Paia o e sa tutuli ese mai Misuri i le ogatotonu o le taumalulu.

O le tusi lea na maua ai le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121-23 sa aofia ai nisi o tatalo a Iosefa Samita i le Alii. Afai sa e oo i tulaga o le Perofeta, o a ni mea o le a e tatalo atu ai?

Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–6, ma matau mea na tatalo ai le Perofeta e aofia ai fesili na ia fesiligia. Atonu e te manao e faailoga ia fuaitau e taua ia te oe. (A o e faitauina fuaiupu 1 ma le 4, atonu o le a fesoasoani le iloa o se faapaologa, o se fale po o se isi mea na te aumaia le faamalumaluga.)

Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7–10122

Ua faamafanafana e le Alii ia Iosefa Samita

O le tali a le Alii i le tatalo a Iosefa Samita o loo maua i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7–46 ma le 122:1–9. Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7-9, ma vaavaai mo upumoni atonu na fesoasoani ia Iosefa ma ana soa i le taimi sa latou i ai i le Falepuipui o Liperate.

Ata
Iosefa Samita
  1. A o e suesue i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7-9, fai mea nei i lau api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia:

    1. Tusi ia le itiiti ifo ma le lua ni upumoni e te maua i fuaiupu nei. Faamalamalama pe na faapefea ona fesoasoani ia nei mataupu faavae po o aoaoga faavae ia Iosefa ma ana soa.

    2. Tali i fesili nei: O le a sou manatu i le eseesega i le va o le onosai i se tofotofoga ma le onosai lelei i se tofotofoga? Na fetalai mai le Alii o tiga ma puapuaga o Iosefa Samita “o le a nao sina minute laitiiti” (MF&F 121:7). O le a lou manatu i le uiga o lenei fetalaiga? E mafai faapefea e lenei vaaiga ona fesoasoani tatou te onosaia lelei ai o tatou tofotofoga?

    3. I ni fuaiupu se lua pe tolu, tusi e uiga i se tagata e te iloa o se faataitaiga o le onosaia lelei o se tofotofoga.

  2. Mafaufau e toe foi atu i le tulaga o loo faamatalaina i le amataga o lenei lesona — se uo o le ua puapuagatia ma e manatu ua tuulafoaiina o ia e le Atua. Tusi se tusi e faamafanafana atu ai i lenei uo, e faaaoga ai upumoni ua e faailoaina mai i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:7-9. Faamalamalama atu pe mafai faapefea e nei upumoni ona fesoasoani ia te ia. Atonu e te manao e sii atu se vaega po o le mau atoa o le fuaiupu e 9 i le tusi.

Mafaufau loloto i le malosi e te maua mai lou malamalama e faapea, a tatou valaau atu i le Alii i taimi o faigata ma puapuaga, e mafai ona tatou maua Lona filemu, ma, afai tatou te onosaia lelei ia tofotofoga i le olaga nei, o le a faamanuia i tatou e le Atua i le taimi nei ma i le faavavau.

I le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122, tatou te faitau ai i fautuaga faaopoopo ma faamafanafanaga na tuuina mai e le Alii ia Iosefa Samita. Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:1–4, ma vaavaai mo faamanuiaga na folafola mai e le Alii ia Iosefa. O le a sou manatu, o a ni auala e ono fesoasoani ai nei folafolaga i le Perofeta i lenei taimi faigata?

Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:5–7, ma vaavaai mo se mataupu faavae na aoao mai e le Alii ia Iosefa Samita e uiga i le mafuaaga tatou te oo ai i puapuaga. Atonu e te manao e faailoga ia upu ma fuaitau e taua ia te oe.

O a ni mea e mafai ona tatou aoao mai i nei fuaiupu e uiga i se mafuaaga se tasi o puapuaga? Faauma le fuaiupu lenei: O puapuaga e mafai ona tuuina mai ia i tatou ma e mo lo tatou .

Na faamalamalama mai e Elder Joseph B. Wirthlin o le Korama a Aposetolo e Toasefululua, le ala e mafai ai e puapuaga ona tuuina mai ia i tatou le poto masani ma e mo lo tatou lelei.

Ata
Elder Joseph B. Wirthlin

“Atonu e te lagona le tulituliaupuina o oe pe a oo mai faigata i lou olaga. E lulu lou ao ma e faapea, ‘Aisea ua tupu ai ia te au?’

“Ae o le nila o le uili o le faavauvau e iu lava ina faasaga mai ia i tatou taitoatasi. Soo se taimi lava, o tagata uma e oo i le faanoanoa. E leai se tasi e sao ai. …

“O le aoao e onosaia taimi o faanoanoaga, mafatiaga, ma le faavauvau o se vaega o lo tatou aotauina i mea moni o le olaga. O nei aafiaga, e ui ina e masani ona faigata ona onosaia i le taimi e tupu ai, ae o ituaiga aafiaga moni ia e faalauteleina ai o tatou malamalamaaga, fausia o tatou tagata, ma faateleina lo tatou agalelei mo isi” (Ia Tuu Po o le A Lava se Mea e Tupu, Ia Fiafia Pea,” Ensign po o le Liahona, Nov. 2008, 27).

Ata
Elder Orson F. Whitney

Na aoao mai foi Elder Orson F. Whitney o le Korama a Aposetolo e Toasefululua e faapea, o puapuaga e mo lo tatou lelei: “E leai se tiga tatou te mafatia ai, e leai se tofotofoga tatou te oo i ai e maumau. E a’otauina ai i tatou, e fesoasoani tatou te atiina ae ai uiga auaumama e pei o le onosai, faatuatua, lototoa ma le lotomaulalo. O mea uma tatou te mafatia ai, ma mea uma tatou te onosaia, ae maise lava pe a tatou onosaia ma le faapalepale, e atiina ae ai o tatou tagata, faamama ai o tatou loto, faalautele ai o tatou agaga, ma faia ai i tatou ia sili atu ona agamalu ma agaalofa, sili atu ona agavaa e ta’ua o fanau a le Atua … ma e ala mai i faanoanoaga ma mafatiaga, o le galulue punouai ma puapuaga, tatou te maua ai le aoaoina lea ua tatou o mai ai iinei ina ia maua” (i le Spencer W. Kimball Faith Precedes the Miracle [1972], 98).

Sa feagai le Perofeta o Iosefa Samita ma nisi puapuaga e tele atu ina ua mavae ona puapuagatia o ia i le Falepuipui o Liperate. Sa saunoa mai Peresitene Polika Iaga e faapea: “E le mafai ona faaatoatoaina ia Iosefa, e tusa lava pe ola o ia mo se afe tausaga, pe ana fai na te le mauaina ni sauaga. Ana fai na ola o ia mo le afe tausaga ma taitaiina nei tagata, ma talai atu le Talalelei e aunoa ma ni sauaga, o le a le faaatoatoaina lava o ia e tusa lava foi pe na o le [tolusefulu valu] ona tausaga” (Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Polika Iaga [1997], 264).

  1. I lau api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia, tusi ai e uiga i se aafiaga faigata sa mo lou lelei.

Na e faalogo i ni tagata o faapea mai, e leai se tasi e malamalama i tofotofoga o loo latou feagai? Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:8, ma vaavaai mo le mea e ono fetalai mai ai le Alii e tali ai i lenei faamatalaga. Ina ia faateleina lou malamalama i le fuaitau “Na afio ifo … i lalo o i latou uma”, faitau le 2 Nifae 9:20–21; Alema 7:11; ma le Mataupu Faavae ma Feagaiga 88:5–6. Atonu e te mafaufau e tusi le aoaoga faavae lenei i talane o le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:8: Sa mafatia le Faaola i tiga ma puapuaga o tagata uma.

Ata
O Keriso o loo tatalo i Ketesemane
  1. Tali fesili nei i lau api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia:

    1. O a ni auala e te manatu atonu na ono fesoasoani ai lenei aoaoga faavae i le Perofeta o Iosefa Samita ma ana soa i le Falepuipui o Liperate?

    2. E ono mafai faapefea ona fesoasoani lenei aoaoga faavae ia te oe a’o e feagai ma tofotofoga?

Na aoao mai Elder Wirthlin e faapea:

Ata
Elder Joseph B. Wirthlin

“Talu ai ona sa matuai ogaoga puapuaga o Iesu Keriso, o lea e malamalama ai o Ia i o tatou mafatiaga. E malamalama o Ia i o tatou tiga. Tatou te oo i mea faigata ina ia tatou maua foi le faateleina o lo tatou agalelei ma le malamalama i isi.

“Manatua le fetalaiga faagaeetia a le Faaola i le Perofeta o Iosefa Samita ina o puapuagatia o ia ma ana soa i le lofituina o le pogisa o le Falepuipui o Liperate:

“’Lo’u atalii e, ia filemu lou agaga; o lou tiga ma ou puapuaga o le a nao sina minute laitiiti;

“’Ma ona oo lea, afai e te talitalia lelei, o le a faaeaina oe e le Atua i lugā; o le a e manumalo i ou fili uma.’ (MF&F 121:7–8.)

“Faatasi ai ma lena vaaiga e faavavau, na faamafanafanaina ai Iosefa i na upu, ma e faapena foi i tatou” (“Ia Tuu Po o le A Lava se Mea e Tupu, Ia Fiafia Pea,” 27).

Faitau le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:9, ma mafaufau pe faapefea ona fesootai lenei fuaiupu i le soifuaga ma le galuega a le Perofeta o Iosefa Samita.

  1. Tali le fesili lenei i lau api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia: E mafai faapefea e fetalaiga a le Alii o loo i le Mataupu Faavae ma Feagaiga 122:9 ona faamalosia oe i taimi o aafiaga faigata?

E lei umi ona uma ona tusia lenei tusi, ae tatala e le Alii se auala mo Iosefa Samita ma ana soa e toe faatasia ai ma le Au Paia i Ilinoi. Sa i ai le Atua faatasi ma Lana Auauna o Iosefa Samita i le soifuaga atoa o Iosefa. Mulimuli ane, i le tausaga ma le afa a’o le’i maliufasia o ia, sa tautino mai ai e Iosefa Samita: “O le Atua Silisili Ese o lo’u talipupuni lea; ma o le a se mea e mafai ona fai e le tagata pe afai o la’u uo le Atua?” (i le History of the Church 5:259). Afai tatou te tumau faamaoni i o tatou puapuaga, o le a faatasi foi le Atua ma i tatou e faamalosia ma lagolagoina i tatou e faavavau.

  1. Tusi le mea lenei i lalo o le galuega atofaina o le aso i lau api talaaga mo le suesueina o tusitusiga paia:

    Sa ou suesueina le Mataupu Faavae ma Feagaiga 121:1–10; 122:1–9 ma faamaeaina lenei lesona i le (aso).

    O fesili, mafaufauga ma manatu faaopoopo ou te fia faasoa atu i lo’u faiaoga: