‘Inisititiuti
Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó: Vilitaki Atu Ki Muʻa ʻi he Hala ʻo e Fuakavá


“Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó: Vilitaki Atu Ki Muʻa ʻi he Hala ʻo e Fuakavá,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó (2021)

“Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó,” Ngaahi Akonaki mo e Tokāteline ʻo e Tohi ʻa Molomoná Naunau ʻa e Faiakó

Lēsoni 11 Naunau ʻa e Faiakó

Vilitaki Atu Ki Muʻa ʻi he Hala ʻo e Fuakavá

Ko e tui kia Sīsū Kalaisí mo e fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá ʻa e ongo fuofua sitepu ʻo e hala ʻo e fuakavá ki he moʻui taʻengatá. ʻOku tau hū ki ha fuakava vā fetuʻutaki mo ʻetau Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisi ʻo fakafou ʻi he ouau ʻo e papitaisó. ʻE lava ʻe he fānau akó ʻi he lēsoni ko ʻení ʻo vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo e founga ke tauhi ai ʻenau fuakava ʻo e papitaisó ʻi he ʻaho takitaha, fakamoʻoniʻi e ivi tākiekina fakamāʻoniʻoniʻi ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní mo ʻiloʻi ʻa e meʻa te nau lava ʻo fai ke kātaki ki he ngataʻangá ʻi ha ʻamanaki lelei mo ha fiefia ʻoku lahi angé.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

Ko hono poupouʻi ha laumālie ʻo e fehuʻí. Naʻe pehē ʻe Palesiteni Henelī B. ʻAealingi ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí: “Ke ʻeke pea ke tali ʻa e ngaahi fehuʻí ko e uho ia ʻo e ako mo e akoʻi kotoa pē” (“The Lord Will Multiply the Harvest” [satellite broadcast address to religious educators in the Church Educational System, Feb. 6, 1998, 5–6]). ʻOku tau angamaheni ʻaki hono fakaʻaongaʻi e tefitoʻi fakakaukau ko ʻení ki he kau faiako ʻoku nau ʻeke e ngaahi fehuʻí pea mo e kau ako ʻoku nau tali e ngaahi fehuʻí. Neongo ʻoku tokoni e ngaahi fehuʻi lelei mei he kau akó ki he ako ʻa e kau akó, ka ʻoku lava foki ʻe he ngaahi fehuʻi mei he kau akó ʻo fakahoko ha fatongia mālohi ʻi he aʻusia fakaakó. Feinga ke fakatupu ha ʻātakai ʻoku poupouʻi, fakaʻapaʻapaʻi mo tali lelei ai e ngaahi fehuʻi ʻa e kau akó. Ko e faiako fakapotopotó ʻoku ʻikai ke ne tali ʻi he taimi pē ko iá pe tali fakavavevave e fehuʻi kotoa pē ʻoku fakahoko ʻe he fānau akó. ʻE lava ke nau fakaafeʻi e kau ako kehé ke tali, fakahinohino kinautolu ki ha maʻuʻanga tokoni fakalaumālie, pe fakaafeʻi kinautolu ke fakaʻaongaʻi ha taimi makehe mei he kalasí ke nau ako lahi ange ai pea ʻai ke nau lipooti e meʻa kuo nau akó.

Ko hono akoʻi ʻe ʻAlamā mo Nīfai e mahuʻinga ʻo ʻetau fuakava ʻo e papitaisó mo e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

Fakaʻaliʻali e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Penisimani M. Z. Tai ʻo e Kau Fitungofulú:

ʻĪmisi
ʻEletā Penisimani M. Z. Tai

Ko hono akoʻi mahino taha ʻo e palani ngāue ʻa e ʻEikí maʻatautolú—ʻa e tokāteline ʻo Kalaisí—ʻoku fakahoko ia ʻi he Tohi ʻa Molomoná. ʻOku kau ai hono … fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava mo e ʻOtuá ʻo fakafou ʻi he ngaahi ouau hangē ko e papitaisó. Te tau lava ai ʻo nofo ʻi he hala ʻo e fuakavá ʻa ia ʻokú ne tataki kitautolu kiate Iá.. (“Ko e Mālohi ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he Fakauluí,” Liahona, Mē 2020, 46)

  • Ko e hā ha ngaahi founga kuo liliu ai ʻe hoʻo papitaisó hoʻo tuʻunga malava ke hoko ʻo hangē lahi ange ko e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

Fakaʻaliʻali e fakamatala taʻe kakato ko ʻení: ʻI he taimi ʻoku tau papitaiso aí ʻoku tau fuakava ke …

Fakaafeʻi e fānau akó ke nau toe vakaiʻi e Mōsaia18:8–10, ʻo kumi ha niʻihi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tau fuakava ke fai mo hokosia ʻi he taimi ʻoku tau papitaiso aí. (Mahalo ʻe kau ʻi he tali ʻa e kau akó ʻa e ngaahi meʻá ni: ʻI he taimi ʻoku tau papitaiso aí ʻoku tau fuakava ke fefuaʻaki ʻetau ngaahi kavengá; tangi fakataha mo kinautolu ʻoku tangí; fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku fie maʻu ke fakafiemālieʻí; tuʻu ko e kau fakamoʻoni ʻo e ʻOtuá; tauhi kiate Ia; tauhi ʻEne ngaahi fekaú.)

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fakaafeʻi kinautolu ke fakakaukau ki ha ngaahi sīpinga kuo nau mātā ai hono tauhi ʻe he kakaí ʻenau ngaahi fuakava ʻo e papitaisó. ʻOange ki he fānaú ha ngaahi miniti siʻi ke fakamanatu ʻenau ngaahi sīpingá pea ke vahevahe leva ʻenau ngaahi fakakaukaú mo hanau hoa pe ʻi ha ngaahi kulupu iiki. Hili ʻenau vahevahe ʻenau ngaahi sīpingá, fakakaukau ke ʻeke ki he kau akó e ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi ʻo hono moʻui ʻaki ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne fuakava ʻo e papitaisó ke fakafiemālieʻi, fakamālohia, mo mamahi mo e niʻihi kehé?

  • Ko e hā kuó ke ako ʻi hoʻo moʻuí fekauʻaki mo e mamahi mo kinautolu ʻoku mamahí pe fakafiemālieʻi ʻa kinautolu ʻoku fie maʻu ʻa e fakafiemālié? (ʻE lava ke ke toe vakaiʻi ʻa e lea ʻa ʻEletā Teili G. Lenilani ʻi he vahe 1 ʻo e naunau teuteú.) Ko e hā hano makehe hoʻo feinga ke vakai ki he niʻihi kehé ʻo hangē ko e vakai mai ʻa e Tamai Hēvaní kiate kinautolú?

Fakamatalaʻi ange ʻi heʻetau tauhi ʻetau fuakava ʻo e papitaisó, ʻoku talaʻofa mai e ʻEikí te tau maʻu e takaua ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní. Fakaafeʻi e fānaú ke toe vakaiʻi ʻa e 2 Nīfai 31:13, 17 ʻo kumi e founga ʻoku faitāpuekina ai kitautolu ʻi heʻetau maʻu e meʻafoaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní.

  • Te ke fakamatalaʻi fēfē e ʻuhinga ʻo e papitaiso ʻaki e afí mo e lea ʻi he lea ʻa e kau ʻāngeló ki ha tokotaha ʻoku teuteu ke papitaiso? (Fakakaukau ke toe vakaiʻi e ngaahi lea ʻa Palesiteni Poiti K. Peeka mo ʻEletā Tēvita A. Petinā ʻi he konga 2 ʻo e naunau teuteú.) Ko e hā ha ngaahi founga kuó ke aʻusia ai e ngaahi tāpuakí ni?

ʻE lava ke ke ʻoange ki he fānaú ha taimi ke nau fakalaulauloto ai ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení:

  • Ko e hā ʻoku ou fakahoko ke fakaafeʻi e ngaahi tāpuaki ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ki heʻeku moʻuí? Ko e hā ʻoku totonu ke kei hokohoko atu ʻeku fakahokó, kamata fakahokó, pe taʻofí koeʻuhí ke u lava ʻo fiefia kakato ange ʻi he mālohi fakamāʻoniʻoni ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní?

Ko hono akoʻi ʻe Nīfai e mahuʻinga ʻo e kātaki ki he ngataʻangá.

Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi e talanoa ko ʻeni naʻe vahevahe ʻe ʻEletā Lōpeti D. Heili ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá pe ko ha talanoa pē ʻaʻau ʻokú ne fakahoʻata e mahuʻinga ʻo hono kātakiʻi e ngaahi tūkunga faingataʻá:

ʻĪmisi
ʻEletā Lōpeti D. Heili

ʻI he 1968, naʻe ʻi ai ha tokotaha lele malafoni ko hono hingoá ko Sione Sitīveni ʻAkauili naʻá ne fakafofongaʻi ʻa Tanisēnia ʻi ha feʻauhi fakavahaʻa-puleʻanga. “Hili ha houa ʻe taha mo ha ngaahi miniti siʻi mei he kolosi ʻa e tokotaha [ikuná] ʻi he tepí, naʻe fakaaʻuaʻu mai ʻa Sione Sitīveni ʻAkauili … ki he malaʻe vaʻingá, ko e tangata fakaʻosi ke lavaʻi ʻa e feʻauhí. [Neongo ʻene faingataʻaʻia mei he ongosiá, felāngaaki ʻo e vaʻé, fieinuá, mo e puputuʻú,] ne ʻi ai ha leʻo naʻá ne ongona mei loto ke vilitaki atu pē, ko ia naʻá ne feinga pē. … ʻI he taimi ne fehuʻi ange ai ʻa e ʻuhinga naʻá ne fakakakato ai ha lova he ʻikai ke ne ikunaʻí, ne tali ange ʻe ʻAkauili, “Ne ʻikai ʻomi ai ʻe hoku fonuá ʻi ha maile ʻe 5,000 ke u kamataʻi pē ʻa e lová, naʻe ʻomi au ʻe hoku fonuá ke u lavaʻi ʻa e lová.” (“Behold, We Count Them Happy Which Endure,” Ensign, May 1998, 76)

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga naʻe mei ala fili ʻe Sione Sitīveni ʻAkauili ke ʻoua te ne fakakakato ai e lová?

  • ʻE lava fēfē ke fakafehoanaki e aʻusia ʻa Sioné ki he ngaahi faingataʻa te tau ala fehangahangai mo ia ʻi heʻetau faifeinga ke tauhi ʻetau ngaahi fuakavá?

  • Ko e hā ha ngaahi ʻuhinga ʻe niʻihi ʻe ala fili ai ha tokotaha ke ʻoua te ne tauhi faivelenga ki heʻene ngaahi fuakavá?

Ke fakatupulaki ʻa e fealēleaʻakí, ʻe lava ke ke fakaafeʻi e kau akó ke nau faʻu ha fanga kiʻi kulupu iiki pea lau ʻa e 2 Nīfai 31:15–16, 19–21, ʻo kumi e ʻuhinga ʻo e kātaki ki he ngataʻangá. (Te ke lava foki ʻo fakaafeʻi kinautolu ke lau ha niʻihi ʻo e ngaahi veesi folofola ʻoku lisi ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ʻi lalo ʻi he tefito “Kātakí.”)

Hili ha taimi feʻunga, fakaafeʻi e kau akó ke nau vahevahe ʻa e meʻa naʻa nau akó. (ʻE ala maʻu ʻe he kau akó ha ngaahi moʻoni hangē ko ʻení: ʻI heʻetau vilitaki atu ki muʻa ʻi he tui mālohi kia Kalaisi ʻi he hala fāsiʻi mo lausiʻí pea kātaki ki he ngataʻangá, ʻe tāpuekina kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ʻaki ʻa e moʻui taʻengatá.) Fakakaukau pe ko fē ʻi he ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻe tokoni lelei taha ki hoʻo kau akó ke mahino lelei ange ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení:

  • Ko e hā ʻene ʻuhinga kiate koe ke ke vilitaki atu ʻi he tui mālohi mo ha ʻamanaki lelei kia Kalaisi?

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga ʻe niʻihi mei he moʻui ʻa e Fakamoʻuí, mei ha tokotaha ʻi he Tohi ʻa Molomoná, pe mei ha tokotaha ʻokú ke ʻilo te ne lava ʻo tokoniʻi kitautolu ke mahino lelei ange ʻa e ʻuhinga ʻo e kātaki ki he ngataʻangá? (Mahalo kuo lekooti ʻe he kau akó ha ngaahi tali ki he fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau ako e konga 3 ʻo e naunau teuteú.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga te ke hokohoko atu ai ke vilitaki ki muʻa ʻi he tui mālohi kia Kalaisi? Ko e hā ha meʻa te ke lava ʻo fai ke kātaki ki he ngataʻangá ʻi ha ʻamanaki mo ha fiefia ʻoku lahi angé?

ʻE lava ke ke fakaʻosi ʻaki haʻo vahevahe hoʻo fakamoʻoní pe fakaafeʻi ha tokotaha ako ke vahevahe ʻene fakamoʻoni ki he ngaahi moʻoni ʻi he lēsoni ko ʻení.

Ki he Kalasi Hokó

ʻEke ki he kau akó pe ko e hā haʻanau tali kiha tokotaha te ne fehuʻi ange pe kuo nau toe fanauʻi foʻou. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke lau e naunau teuteu ki he kalasi hokó mo fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻo e toe fānauʻi foʻou fakalaumālié mo e ului moʻoni ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.